Expression Interrupted

Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.

Faruk Eren

Faruk Eren

Disk Basın-İş Sendikası eski Genel Başkanı ve Gerçek Gündem haber portalının Sorumlu Yazı İşleri Müdürü ve köşe yazarı olan Faruk Eren, gazetecilik kariyeri boyunca Dünya, Milliyet, Akşam, Evrensel, Yeni Yüzyıl, Radikal, Vatan ve Cumhuriyet gazeteleri ile NTV ve İMC televizyonlarında çalıştı.

Aynı zamanda İHD üyesi olan Eren, Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılması öncesinde Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla 2016 yılında düzenlenen Nöbetçi Eş Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldığı için yargılanan gazeteci/hak savunucuları arasında bulunuyor.

“Özgür Gündem dayanışma davası”

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla 3 Mayıs Dünya Basın Özgürlüğü Günü’nde başlatılan Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan gazeteci ve hak savunucuları hakkında “terör örgütü propagandası yapmak” (TMK 7/2), “suçu ve suçluyu övmek”, “terör örgütlerinin bildiri veya açıklamalarını basma veya yayınlama”, “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerini hedef göstermek”  ve “halkın bir kesimini suç işlemeye tahrik” iddialarıyla soruşturmalar başlattı.

Nöbetçi GYY kampanyasının başlatıldığı gün olan 3 Mayıs 2016 ile 7 Ağustos 2016 tarihleri arasında kampanyaya katılan 56 hak savunucusundan 49’u hakkında açılan soruşturmaların 11’i takipsizlikle sonuçlandı. Otuz sekiz hak savunucusu hakkında ise nöbetçi genel yayın yönetmenliği yaptıkları günlerde gazetede yayımlanan haberler gerekçe gösterilerek farklı suçlamalarla davalar açıldı.

O dönem DİSK Basın-İş Genel Başkanı ve İMC TV Haber Müdürü olan Faruk Eren ve Özgür Gündem’in Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya  hakkında, Eren’in Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldığı gün olan 5 Mayıs 2016 tarihli gazetede yayımlanan “Şirnex'te PÖH’ler Enkaz Altında”, “Gerilla Eylemleri Sürüyor” ve “Cizir’de Yıkım Sürüyor” başlıklı üç yazı ve haber gerekçe gösterilerek dava açıldı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede Eren’e “örgüt propagandası yapmak” (TMK 7/2), “suçu ve suçluyu övmek” (TCK 215) ve “suç işlemeye tahrik” (TCK 214) suçlamaları yöneltildi.

İddianamenin İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edilmesinin ardından yargılamaya 22 Eylül 2016 tarihinde başlandı.

Eren ve Kızılkaya’nın dosyası daha sonra Ertuğrul Mavioğlu, İhsan Çaralan, Veysel Kemer, Şirin Taşdemir, Dilşah Kocakaya, Yüksel Oğuz, Celalettin Can, Celal Başlangıç, Fehim Işık, Öncü Akgül, Hüseyin Aykol ve Ömer Ağın hakkında aynı mahkemede görülen 2016/195 Esas sayılı dosya ile birleştirildi.

Davanın 7 Mayıs 2018 tarihinde görülen duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, aralarında Eren’in de bulunduğu 12 kişinin “terör örgütü propagandası yapmak” suçundan, Aykol’un ise “zincirleme şekilde terör örgütü propagandası yapmak” suçundan cezalandırılmalarını talep etti.

Davanın 3 Nisan 2019 tarihinde görülen 11. duruşmasında mahkeme heyeti kararını açıkladı. Aralarında Eren’in de bulunduğu sekiz kişinin “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla 1 yıl 3’er ay, Aykol’un ise “zincirleme örgüt propagandası” suçlamasıyla 3 yıl 9 ay hapisle cezalandırılmasına hükmeden mahkeme, Eren’e verilen cezayı erteledi. Mahkeme, Eren’in 1 yıl 3 ay süreyle denetime tabi olmasına karar verdi.

Mehmet Özhaseki’nin şikâyeti ile açılan dava

Eren’e Cumhuriyet gazetesinin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü olduğu dönemde 16 Mayıs 2018 tarihinde yayımlanan “Ne istedilerse almışlar” başlıklı bir haber gerekçesiyle “iftira” (TCK 267) suçlamasıyla dava açıldı. Eren’in gazetenin o dönemki Yazı İşleri Müdürü Bülent Özdoğan ile birlikte yargılandığı dava, dönemin Çevre ve Şehircilik Bakanı olan Mehmet Özhaseki’nin suç duyurusu üzerine açıldı.

Aykut Küçükkaya imzalı haber Bakanlık ve Kayseri Büyükşehir Belediyesinde hızla tamamlanan süreçlerle birçok enerji santrali inşa edildiğine dair iddialar içeriyordu. Özhaseki’nin mahkeme kararıyla haberi tekzip ettirmesine ve tekzibin gazetede yayınlanmasına rağmen açılan dava 21 Mart 2019 tarihinde karara bağlandı. Davayı gören İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Eren ve Özdoğan’ı ayrı ayrı 84 bin TL adli para cezasına çarptırdı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.

“Kamu görevlisine hakaret” davası

Gerçek Gündem haber portalında 22 Haziran 2022 tarihinde yayımlanan “Yargıda ‘Antalya’ operasyonunda ‘İstanbul’ ayrıntısı: Atanan savcılar neyin göstergesi?” başlıklı haber gerekçesiyle Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Faruk Eren ve editör Furkan Karabay hakkında “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) şüphesiyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 24 Haziran 2022 tarihinde soruşturma başlatıldı. Soruşturma, Ağustos ayında iddianameye dönüştü.

İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesinin iddianameyi kabul etmesi üzerine gazetecilerin yargılanmasına 4 Ekim 2022 tarihinde başlandı. Savunmaların ardından esas hakkındaki mütalaasını sunan duruşma savcısı, Eren ve Karabay’ın Hâkimler ve Savcılar Kurulunun (HSK) atama kararları ile ilgili haber ile atılı suçu işlediklerini öne sürerek cezalandırılmalarını talep etti.

Davanın 13 Ekim 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmasında savunmalardan sonra kararını açıklayan mahkeme, Eren ve Karabay’ın atılı suçu işlediklerinin sabit olduğuna kanaat getirerek her iki gazeteciyi “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla ayrı ayrı 2 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı.

“İftira” ve “hakaret” soruşturması

Aynı haber gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın avukatları Mustafa Doğan İnal ve Ahmet Özel de Eren ve Karabay hakkında suç duyurusunda bulundu. İnal ve Özel 22 Haziran’da savcılığa verdikleri dilekçede “hedef gösterildiklerini” ve “haklarında itibar suikasti gerçekleştirildiğini” iddia etti.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İnal ve Özel’in şikâyeti üzerine Eren ve Karabay hakkında “hakaret” ve “iftira” şüphesiyle soruşturma başlattı.

Soruşturmayı 14 Kasım 2022 tarihinde sonlandıran savcı, şikâyet konusu haberin Karabay’a ait olması ve eser sahibinin belirli olması gerekçesiyle Eren hakkında takipsizlik kararı verdi.

“Hedef gösterme” davası 

Anayasa Mahkemesi üyesi İrfan Fidan, Gerçek Gündem’de 31 Ocak 2023 tarihinde yayımlanan “AYM’ye günler önce şikayet edildi: Başkan adayı İrfan Fidan’ın ‘adalet’ sicili” başlıklı haberi gerekçe göstererek sitenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Faruk Eren ve editörü Furkan Karabay hakkında “iftira”, “kamu görevlisine hakaret” ve “terörle mücadele görev almış kişileri hedef göstermek” iddialarıyla suç duyurusunda bulundu.

Fidan, Doç. Dr. Necip Hablemitoğlu’na yönelik suikastın zanlısı olan Nuri Gökhan Bozkır’la İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili olarak görev yaptığı dönemde yaptığı görüşmeler hakkındaki haber ile başsavcı vekiliyken hakkında soruşturmalar yürüttüğü terör örgütlerine hedef gösterildiğini iddia etti.

Fidan’ın suç duyurusu üzerine Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Eren ve Karabay hakkında “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” (TMK 6/1) suçlamasıyla 8 Ağustos 2023 tarihinde iddianame hazırladı. İddianamede Karabay’ın 31 Ocak tarihli haberi ve o haberi paylaşırken şahsi hesabından yaptığı paylaşımlar suç unsuru olarak gösterildi.

İddianameyi kabul eden Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi, tensip zaptıyla Eren hakkında yurt dışına çıkış yasağı şeklinde adli kontrol tedbiri uygulanmasına karar verdi.

Davanın ilk duruşması, 7 Kasım 2023 tarihinde görüldü. Eren duruşma salonunda hazır bulunurken Karabay, Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla İstanbul’dan duruşmaya katıldı. Savunmaların ardından ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, Eren hakkındaki yurt dışına çıkış yasağının devamına karar verdi. Davanın Karabay hakkında İrfan Fidan’ın şikâyeti üzerine aynı haber ve paylaşımlar gerekçe gösterilerek açılan ve Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmekte olan başka bir dava ile birleştirilmesi hususunun celse arasında değerlendirilmesine karar veren mahkeme, davayı 5 Mart 2024 tarihine erteledi.

Davanın Karabay hakkında Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmekte olan dosya ile birleştirilmesine muvafakat verilmesinin ardından ilk duruşma 23 Ocak 2024 günü Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Savunmaların ardından esas hakkındaki mütalaasını açıklayan duruşma savcısı, Eren ve Karabay için atılı suçtan ceza talep etti. Mahkeme, mütalaaya karşı savunmaların hazırlanması için süre vererek davayı 5 Mart 2024 tarihine erteledi.

Davanın 5 Mart 2024 tarihinde görülen duruşmasında esas hakkındaki mütalaasını tekrar eden savcı, Karabay ve Eren’in üzerlerine atılı suçtan cezalandırılmalarını istedi. P24 tarafından takip edilen duruşmaya Karabay SEGBİS bağlantısıyla katılırken Eren ise duruşmaya katılamadı.

Savunmaların ardından kararını açıklayan mahkeme, Eren ve Karabay hakkında beraat kararı verdi.

Yukarı