Expression Interrupted

Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.

Hazal Ocak

Hazal Ocak

Cumhuriyet gazetesinin kent ve çevre muhabiri Hazal Ocak hakkında yaptığı haberler nedeniyle ikisi ceza, dördü tazminat olmak üzere altı ayrı dava açıldı.

 

Ocak’ın 12 Haziran 2019 tarihli “Şahinbey’de İhale Oyunu” başlıklı haberinde Gaziantep’teki Şahinbey Belediyesinin düzenlediği otopark ihalesinde usulsüzlük yapıldığı iddialarına yer verildi.

 

Haberin belediyeyi karalamak amacıyla yapıldığını iddia eden Şahinbey Belediyesinin avukatı, 14 Haziran 2019 tarihinde bir şikâyet dilekçesi vererek Ocak, gazetenin yayın şirketi ve yolsuzluk iddialarını gündeme getiren CHP’li belediye meclis üyesine karşı 20 bin TL’lik manevi tazminat davası açtı.

 

Dilekçenin Gaziantep Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından kabul edilmesiyle yargılama başladı. Yedinci duruşması 25 Kasım 2020 tarihinde görülen duruşmaya Ocak ve avukatları katılmadı. Duruşma, dosyadaki eksik hususların tamamlanması için 3 Mart 2021 tarihine ertelendi.

 

Cengiz Holding’in açtığı tazminat davası

 

Ocak’ın, İstanbul’un Üsküdar ilçesindeki Hüseyin Avni Paşa Korusu’ndaki imar yasağının kaldırılmasını konu alan “Boğaz Manzaralı Lüks Müştemilat” başlıklı haberi, 6 Ekim 2019 tarihinde yayımlandı.

 

Cengiz Holding’in patronu Mehmet Cengiz’in tarihi korudaki köşkü satın almasından sonra imar yasağının kaldırıldığını yazan Ocak, yeni inşaatların da yapıldığına dikkat çekti.

 

Haberin yayımlanmasından bir gün sonra Cengiz Holding Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Cengiz’in avukatı, Anadolu Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi Hâkimliği’ne bir şikâyet dilekçesi vererek haberin “gerçeğe aykırı, eksik, yanlış ve yanıltıcı bilgiler içerdiği” ve Cengiz’in “kişilik haklarının ihlâl edildiği” iddiasıyla Ocak ve Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun’a 1 milyon TL’lik manevi tazminat davası açılmasını talep etti.

 

Dilekçe İstanbul Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davanın ilk duruşması 8 Ocak 2020 tarihinde görüldü.

 

26 Ocak 2021 tarihli yedinci duruşmada hükmünü açıklayan mahkeme, davanın reddine karar verdi.

 

“Kamu görevlisine alenen hakaret” davası

 

Cumhuriyet gazetesinin 20 Ocak 2020 tarihli nüshasında Ocak’ın imzasıyla “Damat İşi Biliyor” başlıklı bir haber yayımlandı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın damadı ve dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın Kanal İstanbul projesi güzergahı üzerinde arazi satın aldığı iddialarına yer verilen habere erişim Anadolu 7. Sulh Ceza Hâkimliği kararıyla engellendi. Anadolu 6. Sulh Ceza Hâkimliği ise tekzip yayınlanmasına karar verdi. Albayrak’ın açıklamalarını içeren tekzip metni 9 Mart 2020 tarihinde yayımlandı.

 

22 Ocak 2020 tarihinde Albayrak’ın avukatı haberde müvekkilinin “kişilik haklarına alenen saldırıda bulunulduğu” iddiasıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na şikâyet dilekçesi sundu. Savcılık, Ocak hakkında “kamu görevlisine hakaret” iddiasıyla soruşturma başlattı.

 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu tarafından 6 Mart 2020 tarihinde hazırlanan iddianamede, Ocak’ın “kamu görevlisine hakaret” suçundan cezalandırılması talep edildi. Başsavcı vekili, hakaret suçunun “basın yoluyla ve alenen işlendiği” gerekçesiyle iddianameyi iade etti. Bunun üzerine, 31 Mart 2020 tarihinde Ocak hakkında, “kamu görevlisine karşı, görevinden dolayı; sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle, alenen hakaret etmek” suçlamasıyla ikinci bir iddianame düzenlendi. İkinci iddianame İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.

 

Davanın ilk duruşması 18 Haziran 2020 tarihinde görüldü. Ocak’ın avukatları Covid-19 nedeniyle mazeret bildirerek duruşmaya katılmadı.

 

Ocak ve avukatı 27 Ekim 2020 tarihli ikinci duruşmada hazır bulundu. Bakanlıktan aldığı bilgileri haberleştirdiğini ve söz konusu bilgilerin Albayrak’ın avukatı tarafından da doğrulandığını belirten Ocak, haberin basın ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesini talep etti.

 

Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Ocak hakkında beraat kararı verilmesini talep etti. Savcı, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Anayasa Mahkemesi (AYM) ve Yargıtay kararlarına atıf yaptığı mütalaasında şu ifadelere yer verdi: “Basın özgürlüğü, demokratik hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarından biridir. Haber verme hakkının özgür biçimde kullanılamadığı, basın yoluyla olayların aktarılamadığı, değerlendirilemediği bir sistemde bireyler bilgiye ulaşamaz, düşünce ve kanaatlerini açıklama hürriyetlerini idrak edemez. Bireylerin bilgiye serbestçe ulaşabilmesi olumlu veya olumsuz eleştirilerini baskıya maruz kalmadan paylaşabilmesi basın özgürlüğünün teminat altına alınmasıyla yakından ilgilidir.”

 

Kararını açıklayan mahkeme, “fiilin, kanunda suç olarak tanımlanmadığına” vurgu yaparak Ocak’ın beraatına hükmetti.

 

 

Berat Albayrak tarafından açılan tazminat davası

 

Albayrak, Ocak hakkındaki ceza yargılamasının başlamasının ardından, Ocak ve Cumhuriyet gazetesi yönetiminden manevi tazminat talep etti. Albayrak’ın avukatı tarafından 14 Temmuz 2020 tarihinde İstanbul Nöbetçi Asliye Hukuk Mahkemesi’ne sunulan şikâyet dilekçesinde haberin “gerçek dışı ve hakaret içerikli” olduğu iddia edilerek Ocak ve gazetenin imtiyaz sahibinden 200 bin TL manevi tazminat talep edildi.

 

Davayı kabul eden İstanbul 8. Asliye Hukuk Mahkemesi ilk duruşmayı 12 Kasım 2020 tarihinde gördü. Taraf avukatları katılmadığı için dosya üzerinden görülen duruşma 25 Mart 2021 tarihine ertelendi.

 

“Hedef gösterme” ve “özel hayatın gizliliğini ihlâl” davası

 

Ocak, Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un İstanbul’un Kuzguncuk semtindeki evinin yanındaki arazi ile ilgili bir haber kaleme aldı. “Boğaz’da Kaçak Var” başlıklı haber 14 Nisan 2020 tarihinde yayımlandı. Haberde Altun’un araziyi Vakıflar Genel Müdürlüğü’nden kiraladığı, yapılaşmanın yasak olduğu arazide peyzaj düzenlemeleri yapıldığı, duvar örüldüğü, jiletli tel çekildiği iddia edildi.

 

Altun, 20 Nisan 2020’de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunarak “evinin fotoğrafının çekildiğini ve açık adresinin izinsiz olarak yayımlandığını” ve “hedef gösterildiğini” öne sürdü.

 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları Soruşturma Bürosu, Ocak hakkında soruşturma başlattı. Soruşturmaya, gazetenin Yazı İşleri Müdürü İpek Özbey, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Olcay Büyüktaş Akça ve foto-muhabiri Vedat Arık da dahil edildi.

 

Anadolu 8. Sulh Ceza Hakimliği ise habere ve sosyal medya paylaşımlarına erişim engeli getirdi.

 

Ayrıca Altun’un şikâyeti üzerine Basın İlan Kurumu (BİK), 13 Mayıs 2020 tarihinde gazetenin 35 günlük resmi ilan hakkını kesti. BİK kararının gerekçesinde “Cumhuriyet gazetesinin haber verme ve ifade özgürlüğü sınırlarını aştığı” iddia edildi.

 

Ocak, Akça, Özbey ve Arık hakkındaki iddianame, 16 Temmuz 2020 tarihinde tamamlandı. İddianamede, “terörle mücadelede aktif görev ve sorumluluk aldığı kabul edilen Altun’un açık adresinin tespitine yarayacak şekilde belirtildiği ve ikametin bulunmasını kolaylaştıracak fotoğrafların bulunduğu ve bu şekilde haberin, Altun’u terör örgütlerinin hedefi haline getireceği” iddia edildi. Ocak, Akça, Özbey ve Arık’a “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” (TMK 6/1) ve “özel hayatın gizliliğini ihlâl” (TCK 134) suçlamaları yöneltilen iddianame, İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.

 

Davanın ilk duruşması 16 Aralık 2020 tarihinde görüldü. Ocak savunmasında üzerine atılı suçlamaları reddetti ve sadece gazetecilik yaptığını söyledi.

 

Davanın ikinci duruşması 18 Mart 2021 tarihinde görüldü. Ocak, Akça, Özbey ve Arık ile avukatları Turan Karakaş mahkemede hazır bulundu. Suçtan zarar görme ihtimaline binaen müşteki Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’un katılma talebini kabul eden mahkeme, esas hakkındaki mütalaanın hazırlanması için dosyanın savcılığa gönderilmesine karar vererek davayı 24 Haziran'a erteledi.

 

 

Fahrettin Altun tarafından açılan tazminat davası

 

“Boğaz’da Kaçak Var” başlıklı haber hakkında Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesi’ne de şikâyet dilekçesi veren Altun, Ocak, Akça ve yayıncı şirketten toplam 250 bin TL manevi tazminat talep etti.

 

Şikâyet dilekçesinde, “son zamanlarda aldığı kamusal görev ve faaliyetleri nedeniyle Altun hakkında sistematik iftira kampanyaları yürütüldüğü; gerçeğe aykırı haber, kampanya, sosyal medya paylaşımı ve yorumları ile Altun’un kişilik haklarının ağır bir şekilde ihlâl edildiği” öne sürüldü.

 

Dilekçe Anadolu Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından kabul edildi ancak dava süreci henüz başlamadı.

Yukarı