Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Pınar Gayıp, 13 Nisan 2018 tarihinde İstanbul’daki evine yapılan baskınla gözaltına alındı.
Gayıp, altı günlük gözaltı süresinin ardından 19 Nisan 2018’de Çağlayan’daki İstanbul Adalet Sarayı’na çıkartıldı. Savcılık tarafından ifadesi alınmadan “terör örgütü üyeliği” ve “terör örgütü propagandası” suçlamalarıyla Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğine sevk edildi. Hakimlikteki sorgusunda, “Bizim gözaltına alınmamız, bizden önceki arkadaşlarımız gibi, özgür basına yönelik saldırılardan yalnızca birisi” ifadelerini kullanan Gayıp, tutuklanarak Bakırköy Cezaevi’ne gönderildi.
Gayıp hakkındaki iddianame, 7 Mayıs 2018 tarihinde hazırlandı. Haberleri, sosyal medya paylaşımları ve haber takibi için katıldığı bazı tören ve yürüyüşlerin delil olarak nitelendirildiği iddianamede Gayıp’a, “Silahlı terör örgütüne üye olma” ve “Terör örgütü propagandası yapmak” suçlamaları yöneltildi. İddianamede Gayıp’ın çalıştığı basın kuruluşu için ise şu ifadeler yer aldı: “MLKP silahlı terör örgütünün fikir ve ideolojisi doğrultusunda yayın yapan Etkin Haber Ajansı’nın Facebook sosyal paylaşım sitesinde bulunan Etkin Haber Ajansı profil hesabından şüphelinin gözaltına alındığı haberi paylaşılarak bu haberde şüpheli Pınar Gayıp’ın Etkin Haber Ajansı çalışanı olduğundan bahsedildiği…”
Pınar Gayıp hakkındaki iddianameye bu bağlantıdan erişilebilir.
Tutuklandıktan beş ay sonra hakim karşısına çıkan Gayıp’ın ilk duruşması 10 Eylül 2018’de İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Gayıp savunmasında, “Gazetecilik, egemenlerin iktidarlarını kurmak ve korumak için gizlemeye çalıştığı gerçeklerin izini sürmek ve açığa çıkarmaktır. Gazetecilerin görevi de bu gerçekleri ne pahasına olursa olsun halka ulaştırmaktır. Dünyanın her yerinde gazetecilere iki şey dayatılır; ya iktidarın verdiği bilgiler doğrultusunda egemenlerin görmek ve duymak istediklerini servis eder ya da ezilenlerinden yana taraf olup halka ulaştırır yani özgür basın geleneğinin saflarında yer alırsınız. Hukuka uygun bir yargılama yapılırsa beraat edeceğime eminim” ifadelerine yer verdi. Savunmaların ardından tahliye taleplerinin değerlendirilmesi aşamasında duruşma salonundan çıkarılan basın çalışanları, karar açıklanırken mahkeme başkanının talimatıyla salona alınmadı. Basın mensupları, tutukluluğa devam kararını avukatlardan öğrendi.
Gayıp’ın aralarında ETHA editörü Semiha Şahin’in de bulunduğu üç diğer sanıkla birlikte yargılandığı davada ikinci duruşma 5 Aralık 2018 tarihinde görüldü. İkinci duruşmada hakkındaki suçlamaları reddeden Gayıp, bu davanın gazeteciliğin kriminalize edilmesi çabası olduğunu ifade etti. Gayıp’ın avukatı Kader Tonç da haber paylaşımlarının örgüt üyeliği isnadıyla tutukluluk yaratmasının hukuka uygun olmadığını belirtti. Tonç, Gayıp’ın sekiz aydır tutuklu olmasının uzun tutukluluğa girdiğini ve cezalandırmaya dönüştüğünü ifade ederek, tahliye talep etti. Gayıp’ın tutukluluğuna devam kararı veren mahkeme, dosyanın mütalaa için savcıya gönderilmesine karar verdi ve davayı 30 Ocak 2019 tarihine erteledi.
Bu tarihte görülen üçüncü duruşmada savcı, esas hakkındaki mütalaasını açıkladı. Mütalaada Gayıp’ın “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlarından ayrı ayrı cezalandırılması ve tutukluluğunun devamını talep etti. Mütalaaya karşı söz alan Gayıp, yaptığı haberlerle ilgili sosyal medya paylaşımlarının suç delili sayıldığını belirterek, bu davada gazetecilik mesleğinin yargılandığını ifade etti. Gayıp, tahliyesini talep etti. Mahkeme, Gayıp’ın tutukluluğunun devamına karar vererek esas hakkında mütalaaya karşı savunmaların hazırlanması için davanın 27 Mart 2019 tarihine bırakılmasına karar verdi.
27 Mart günü görülen dördüncü duruşmada Gayıp’ın avukatı Tonç, soruşturmanın genişletilmesine yönelik talepte bulundu. Tonç, suçlamalara dayanak olarak gösterilen paylaşımlarının birbirinden çok farklı tarihlerde yapılmasına rağmen nasıl ve neden aynı soruşturmada birleştirildiğinin savcıdan ve emniyetten sorulması gerektiğini kaydetti. Tonç, “Bu paylaşımların açık kaynak araştırması olmadığını iddia ediyoruz. Bu, mahkemece değerlendirilmemiştir. Eğer açık kaynak araştırması yapılmamışsa, o zaman hukuka aykırı delil toplandı demektir” diye konuştu. Tonç, müvekkilinin 11 aydır tutuklu olmasına rağmen bu süre zarfında dosyaya aleyhte hiçbir delil girmediğine ve Gayıp’ın yasadışı bir örgütle bağlantılı olduğunu gösteren herhangi bir delil bulunmadığına dikkat çekti. Uzun süreli tutukluluğun ölçülülük ilkesine aykırı olduğunu ifade eden Tonç, müvekkilinin tahliyesini talep etti. Ara kararını açıklayan mahkeme, soruşturmanın genişletilmesine yönelik taleplerin “yargılamaya bir yenilik katmayacağından” reddine hükmetti. Gayıp’ın tutukluluğuna devam kararı veren mahkeme davanın 13 Haziran 2019 tarihine ertelenmesine karar verdi.
Gazetecilik faaliyetleri ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek 19 Nisan 2018’de tutuklanan ve 14 aydır cezaevinde bulunan ETHA çalışanları Pınar Gayıp ve Semiha Şahin'in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandıkları davanın beşinci duruşması 13 Haziran 2019 günü Çağlayan’daki İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Gazeteciler Gayıp ve Şahin duruşmaya elleri kelepçeli olarak jandarma eşliğinde getirildi.
Duruşmada söz alan Gayıp, “Beş duruşmadır gazeteci olduğumuzu söylüyoruz. Düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında yaptığımız haberlerden tutuklu yargılandığımız davadan tahliye talep ediyorum” diye konuştu.
Gayıp’ın avukatı Kader Tonç, müvekkilinin uzun süreli tutukluluğuna dikkat çekti. Yargılamanın hukuka aykırı olduğunu söyleyen Tonç, delillerin de hukuka aykırı şekilde toplandığını ifade etti: “Dosyada karartılacak delil söz konusu olmadığından ve 14 aydır tutuklu bulunduğu için müvekkilin tahliyesini talep ediyorum.”
Esas hakkındaki mütalaasını tekrarlayan savcı, öngörülen ceza miktarlarını göz önüne alarak Gayıp ve Şahin'in tutukluluk hâllerinin devamını istedi.
Mahkeme, delil durumunu, yargılamanın geldiği aşamayı ve tutuklulukta geçirdikleri süreyi dikkate alarak, Gayıp ve Şahin'in ev hapsi tedbiriyle tahliye edilmelerine karar verdi. Davanın bir sonraki duruşması 15 Ekim 2019 tarihinde görülecek.
Pınar Gayıp, aynı gün tutuklu bulunduğu Bakırköy Kadın Kapalı Cezaevi'nden tahliye edildi.