Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
“İsimsizler Hareketi operasyonunda” çok sayıda gözaltı; Mümtazer Türköne Yargıtay kararıyla tahliye edildi; Müyesser Yıldız ve İsmail Dükel hakkında iddianame hazırlandı; Özgür Gündem dayanışma davasında verilen cezalar onandı; Halk TV yayını 5 gün süreyle durdurulacak
Yeni Yaşam gazetesine erişim engellendi
Yeni Yaşam gazetesinin internet sitesine erişim, 25 Eylül 2020 tarihli bir mahkeme kararıyla engellendi. Karar Hatay 1. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından alındı ancak erişim engeline hangi haber ya da yazının gerekçe gösterildiği açıklanmadı.
Halk TV yayını 5 gün süreyle durdurulacak
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun (RTÜK) Halk TV’ye verdiği 5 günlük ekran karartma cezası 25 Eylül 2020 tarihinde kanala tebliğ edildi. Halk TV’nin yayını, 28 Eylül 2020 Pazartesi günü ile 3 Ekim 2020 Cumartesi günü arasında durdurulacak.
RTÜK, Halk TV’de 16 Haziran 2020 tarihinde yayınlanan “Medya Mahallesi” programının yapımcı ve sunucusu Ayşenur Arslan ve canlı yayın konuğu Hüsnü Mahalli’nin hükümetin dış politikasına yönelik eleştirileri nedeniyle kanala 5 gün yayın durdurma kararını Temmuz ayında vermişti.
Antalya’da gazetecilerin yargılandığı dava Ocak ayına ertelendi
Antalya’da yerel gazetecilerin “örgüt üyeliği” iddiasıyla yargılandığı davanın yedinci duruşması 25 Eylül 2020 tarihinde Antalya 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Duruşmada yargılanan gazeteciler Özkan Mayda, Zaman ve Cihan Haber Ajansı eski muhabiri Cihat Ünal, Hasan Yavaşlar, Ömer Özdemir ve Adem Akyürek ile sekiz avukat hazır bulundu.
Mahkeme, mütalaanın hazırlanması için dosyanın savcılığa gönderilmesine karar verdi. Bir sonraki duruşma 12 Ocak 2021 tarihinde görülecek.
P24 tarafından takip edilen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
“İsimsizler Hareketi operasyonunda” çok sayıda gözaltı
Aktivist ve yazar Temel Demirer, gazeteci Hakan Gülseven ve avukat Tamer Doğan’ın da aralarında bulunduğu çok sayıda kişi sosyal medya paylaşımları nedeniyle 25 Eylül 2020 tarihinde gözaltına alındı.
“İsimsizler Hareketi,” sosyal medyada yaptığı açıklamada, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma neticesinde avukat Tamer Doğan, Toplumsal Özgürlük Partisi (TÖP) sözcüsü Perihan Koca, yazar Temel Demirer, gazeteciler Zeynep Kuray ve Hakan Gülseven, Özen Kulaçoğlu ve oyuncu Defne Halman hakkında gözaltı kararı olduğunu duyurdu.
Gazeteci Hakan Gülseven ifade işlemleri sonrası serbest bırakılırken, gözaltında olanlar hakkında 4 günlük gözaltı kararı bulunduğu ve 24 saat avukat kısıtlaması getirildiği öğrenildi.
Demirer’in avukatı Zeynep Ceren Boztoprak, Demirer hakkında 4 günlük gözaltı kararı bulunduğunu, gözaltındaki isimlerin muhtemelen Pazartesi günü savcılığa çıkarılacağını belirtti.
Mümtazer Türköne, Yargıtay kararıyla tahliye edildi
Kapatılan Zaman gazetesi eski köşe yazarı Mümtazer Türköne, “Zaman davası” kapsamında verilen 10 yıl 6 ay hapis cezasını bozan Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin kararıyla 24 Eylül 2020 tarihinde Silivri Cezaevinden tahliye edildi.
5 Ağustos 2016 tarihinde tutuklanan Türköne, 2018 yılında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla 10 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmış ve tutukluluk hâlinin devamına karar verilmişti.
Basında çıkan haberlerde, Yargıtay’ın Türköne ile birlikte Zaman gazetesi eski köşe yazarları Şahin Alpay ve Ali Bulaç hakkındaki mahkûmiyet kararlarını da “eksik inceleme” gerekçesiyle bozduğu iddia edildi.
Habertürk’ün 24 Eylül tarihli haberine göre, Türköne'nin eyleminin mevcut delil durumu itibarıyla "örgüte yardım" suçunu oluşturacağını belirten Yargıtay, Türköne'nin tahliyesine karar verdi ve dosya yeniden yargılama için İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi.
Fatih Portakal hakkında iki iddianame birleştirildi
Fox TV eski haber spikeri Fatih Portakal’a 6 Nisan 2020 tarihli bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle “Bankacılık Kanununa muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 24 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 46. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmada Portakal ve avukatı hazır bulundu. Mahkeme, Portakal hakkında aynı paylaşımı nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla düzenlenen ayrı bir iddianamenin mevcut dosya ile birleştirilmesine karar vererek davayı 5 Kasım 2020 tarihine erteledi.
Gazeteci Zehra Özdilek beraat etti
Cumhuriyet gazetesi muhabiri Zehra Özdilek’in, gizli tanığın adını açık yazdığı gerekçesiyle “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması 24 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mütalaasını sunan savcı, suça konu eylemin basın özgürlüğü çerçevesinde kaldığını belirterek atılı suçun yasal unsurları oluşmadığından Özdilek’in beraatini talep etti. Savcının mütalaası doğrultusunda hüküm kuran mahkeme, Özdilek’in beraatine karar verdi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Çiğdem Toker’e açılan tazminat davası ertelendi
Gazeteci Çiğdem Toker’in 28 Ocak 2019 tarihinde yayımlanan bir köşe yazısı gerekçe gösterilerek Toker ve Sözcü gazetesine 80 bin TL manevi tazminat talebiyle T3 Vakfı tarafından açılan dava, 24 Eylül 2020 tarihinde Küçükçekmece 3. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü.
T3 Vakfı avukatı tanık dinlenmesini talep ederken, Toker’in avukatı da yazıda yer verilen raporun dosyaya eklenmesini istedi. Talepleri kabul eden mahkeme, davayı 15 Ekim 2020 tarihine erteledi.
Gazeteci İnan Ketenciler hâkim karşısına çıktı
Gazeteci İnan Ketenciler’in Haziran 2019’da bekçilerin vatandaşa yönelik kötü muamelesini videoya çekip Twitter’dan paylaşması nedeniyle “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması 24 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 55. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme, Ketenciler'e yöneltilen suçlamanın değiştirilerek, “Soruşturma ve kovuşturma işlemleri sırasındaki ses veya görüntüleri yetkisiz olarak kayda almak” (TCK 286/1) suçundan yargılanma ihtimali üzerinden değerlendirme yaptı.
Suçun ön ödemeye tabi suçlardan olması nedeniyle, Ketenciler’in 1 ay hapis cezası karşılığı 600 TL ön ödeme tutarını yargılama gideri ile birlikte 10 gün içinde ödemesi halinde davanın düşmesine karar veren mahkeme, ödeme yapılmadığı takdirde davanın 8 Ekim 2020 tarihinde devam etmesine karar verdi.
Gazeteciler Yıldız ve Dükel hakkında iddianame hazırlandı
Haziran ayından beri Sincan Cezaevinde tutuklu bulunan Odatv Ankara Haber Müdürü Müyesser Yıldız ile aynı soruşturma kapsamında gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan Tele1 Ankara Temsilcisi İsmail Dükel ve astsubay E.B. hakkında iddianame hazırlandı.
Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilen iddianamede, Yıldız ve Dükel ile bu isimlere bilgi temin ettiği iddia edilen E.B. hakkında “Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından niteliği itibarıyla gizli kalması
gereken bilgileri açıklamak” (TCK 329/1) suçlamasıyla 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezası talep edildi.
Gazeteci Alican Uludağ ifadeye çağrıldı, hakkında “gözaltı” haberi yapıldı
Cumhuriyet gazetesi eski yargı muhabiri Alican Uludağ, düğün sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyarete giden Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman’ı eleştirdiği sosyal medya paylaşımı nedeniyle 23 Eylül 2020 tarihinde ifadeye çağrıldı.
Hükümete yakın bazı medya kuruluşları, Uludağ’ın “Başsavcıyı hedef göstermesi üzerine gözaltına alındığını” iddia etti.
Konuyla ilgili açıklama yapan Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS), aynı zamanda TGS Ankara Şube yöneticisi olan Uludağ’ın gözaltına aldığı haberlerinin gerçeği yansıtmadığını, savcılığın daveti üzerine ifade verdiğini belirtti.
Gazeteci Serkan Aydemir tahliye edildi
Bitlis E Tipi Kapalı Cezaevi’nde 4 yıl 8 aydır tutuklu bulunan gazeteci Serkan Aydemir, kesinleşen cezasının infazının bitmesinin ardından 23 Eylül 2020 tarihinde tahliye oldu.
Bitlis’te yerel yayın yapan Bitlis Aktüel ve Bitlis News gazetelerinde muhabir olarak çalışan Aydemir, 8 Şubat 2016’da Bitlis’in Tatvan ilçesinde gözaltına alınmış, yargılandığı dava sonucunda “örgüt üyeliği” suçlamasıyla 6 yıl 3 ay hapis cezası almıştı.
Selahattin Demirtaş hakkında yeni iddianame
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında yeni bir iddianame hazırladı.
İddianamenin, düğününden sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı ziyaret eden Başsavcı Yüksel Kocaman hakkında Demirtaş’ın daha önceki ifadeleri gerekçesiyle hazırlandığı öğrenildi.
Demirtaş, hakkında “tehdit,” “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme” iddialarıyla 3 yıldan 8 yıla kadar hapis cezası istemiyle hazırlanan iddianamede “Demirtaş Savunma” adlı Twitter hesabından 7 Ocak 2020 tarihinde yayınlanan Demirtaş’ın sözleri ve 22 Eylül 2020 tarihinde avukatları aracılığıyla gönderdiği mesajlar suçlamalara dayanak olarak gösterildi.
İsminaz Temel ve Havva Cuştan’ın duruşması ertelendi
Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü İsminaz Temel ve muhabiri Havva Cuştan’ın da aralarında bulunduğu 23 kişinin “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 10. duruşması 23 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Sanıklara uygulanan yurtdışına çıkış yasaklarının kaldırılması taleplerini reddeden mahkeme, davanın bir sonraki duruşmasının 18 Şubat 2021 tarihinde görülmesini kararlaştırdı. Heyet başkanı, “Daha önce terör dosyalarında adli kontrolü ve yurtdışı çıkış yasağını kaldıran birçok hâkimle ilgili soruşturma başlatıldı. Biz de bu yüzden terör dosyalarında hükümden önce yurtdışı çıkış yasağını kaldıramıyoruz” ifadelerini kullandı.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Savcı, gazeteci Sabiha Temizkan için ceza talep etti
Gazeteci Sabiha Temizkan hakkında “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması 22 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Twitter’da 2014 yılında yaptığı bir haber paylaşımı nedeniyle yargılanan Temizkan, duruşmada avukatı ile birlikte hazır bulundu.
Mütalaasını sunan savcı, Temizkan’ın “basın yayın yoluyla örgüt propagandası yapmak” suçundan cezalandırılmasını istedi. Mütalaaya karşı savunmaların hazırlanması için süre veren mahkeme, davayı 15 Ekim’e erteledi.
Özgür Gündem davaları Aralık ayına ertelendi
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla başlatılan Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan gazeteci Can Dündar ve gazetenin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla yargılandıkları davanın görülmesine 22 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. İstanbul 1. Sulh Ceza Hakimliği yargıcı Bekir Altun’un şikâyeti üzerine açılan dava, 15 Aralık 2020 tarihine ertelendi.
Özgür Gündem gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmenleri Hüseyin Aykol ve Zana Kaya ile gazetenin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve eski Kürt siyasetçi Hatip Dicle’nin “hükümeti, yargı organlarını veya emniyet teşkilatını alenen aşağılama” ve “Türk milletini, cumhuriyetini ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni alenen aşağılama” suçlamalarıyla yargılandığı davanın görülmesine yine 22 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Dicle hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesine karar veren mahkeme, davayı 15 Aralık 2020 tarihine erteledi.
İstinaf, Özgür Gündem dayanışma davasında verilen cezaları onadı
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla 2016 yılında düzenlenen Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldıkları için yargılanan isimlere 2019 yılında verilen hapis cezalarını onadı.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, 3 Nisan 2019 tarihli karar duruşmasında Özgür Gündem eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol’a “zincirleme örgüt propagandası” suçlamasıyla 3 yıl 9 ay, Faruk Eren, Ertuğrul Mavioğlu, Fehim Işık, Celal Başlangıç, Öncü Akgül, Celalettin Can, İhsan Çaralan ve Dilşah Kocakaya’ya ise “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla ayrı ayrı 1 yıl 3 ay hapis cezası verilmesine hükmetmişti.
Basında 22 Eylül 2020 tarihinde çıkan haberlere göre istinaf mahkemesi, Aykol, Mavioğlu, Işık, Can, Başlangıç, Akgül ve Kocakaya’ya “örgüt propagandası” suçundan verilen mahkûmiyet hükümlerine ilişkin yapılan istinaf başvurusunu esastan reddetti. Mahkeme, davada verilen beraat kararlarını ise yerinde buldu.
Gazeteci Aziz Oruç'un tutukluluğuna devam kararı
Gazeteci Aziz Oruç‘un “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandasI” suçlamalarıyla tutuklu yargılandığı davanın ikinci duruşması 21 Eylül 2020 günü Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Oruç’un tutukluluk hâlinin devamına karar veren mahkeme, tutuksuz sanıklara uygulanan adlî kontrol tedbirlerini kaldırarak davayı 9 Kasım 2020’ye erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Evrensel yazarı Yusuf Karataş’a ceza
Evrensel gazetesi yazarı ve Emek Partisi (EMEP) MYK üyesi Yusuf Karataş’ın “terör örgütü kurmak ve yönetmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın karar duruşması 21 Eylül 2020 tarihinde Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Demokratik Toplum Kongresi (DTK) panel ve çalıştaylarına katılması nedeniyle yargılanan Karataş’a, “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla 10 yıl 6 ay hapis cezası verildi. Cezada indirime gidilmedi. Mahkeme, Karataş’a uygulanan yurtdışına çıkış yasağının devamına karar verdi.
Savcı, gazeteci Ferhat Parlak için ceza talep etti
Kapatılan Silvan Mücadele gazetesinin sahibi Ferhat Parlak’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması, 21 Eylül 2020 tarihinde Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Tutuksuz yargılanan Parlak ve avukatının hazır bulunduğu duruşmada mütalaasını sunan savcı, Parlak’ın “silahlı terör örgütü üyesi olmak” suçlamasıyla cezalandırılmasını talep etti. Parlak’ın mütalaaya karşı savunmasını hazırlamak için süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 7 Aralık 2020 tarihine erteledi.
Hayvanları koruma derneği başkanına soruşturma
Hayvanları Koruma Kurtarma ve Yaşatma Derneği (HAYKURDER) Başkanı Erman Paçalı hakkında, bir sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
Paçalı, Ankara’da yavru köpeğe tecavüz ederek ölümüne neden olan bir kişinin gözaltına alınmasının ardından serbest bırakılması üzerine sosyal medyada yaptığı paylaşım nedeniyle açılan soruşturma kapsamında 21 Eylül 2020 tarihinde Silivri İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde ifade verdi.
En az 83 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Mümtazer Türköne ve Serkan Aydemir’in geride bıraktığımız hafta içinde tahliye edilmeleri sonrasında, 25 Eylül 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 83 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.