Türkiye’de Basın ve İfade Özgürlüğü - 284

“Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılanan Ali Ergin Demirhan ve Onur Emre Yağan’a hapis cezası; gazeteci İbrahim Karakaş tutuklandı; istinaf, Özgür Gündem dayanışma davasında verilen beraat kararını bozdu; yönetmen Kutbettin Cebe’ye “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası

 

Gazeteci İbrahim Karakaş tutuklandı

 

Yeni Yaşam gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş, Adana Cumhuriyet Başsavcılığı’nca hakkında yürütülen bir soruşturma kapsamında çağrı üzerine gittiği Adana Adliyesi’nde polislerce 4 Kasım 2020 tarihinde gözaltına alındı. Emniyetteki işlemlerinin ardından 6 Kasım günü adliyeye sevk edilen Karakaş, savcılık ifadesi alındıktan sonra tutuklama talebiyle Sulh Ceza Hâkimliğine sevk edildi. Karakaş, çıkarıldığı mahkemece “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla tutuklandı.

 

Ali Ergin Demirhan’a 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası

 

Sendika.Org editörü Ali Ergin Demirhan’ın 2018 tarihli altı sosyal medya paylaşımı nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı dava 6 Kasım 2020 tarihinde İstanbul 22. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Davanın ikinci duruşmasında Demirhan ve avukatı hazır bulundu. 

 

Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, savcının mütalaası doğrultusunda karar vererek Demirhan’a “cumhurbaşkanına hakaret” suçundan 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.

 

RTÜK’ten Halk TV ve Tele1’e ceza

 

Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Tele1’de yayınlanan “Gün Başlıyor” programında sunucunun kullandığı ifadeler ve Halk TV'de yayınlanan “Gündem Özel” programında yayın konuğu Veysi Dündar’ın ifadelerini gerekçe göstererek her iki kanala idari para cezası verdi.

 

İstinaf mahkemesi, Hidayet Karaca’ya verilen hapis cezasını onadı

 

Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 20. Ceza Dairesi, eski Samanyolu Yayın Grubu Başkanı Hidayet Karaca’nın da aralarında bulunduğu 75 sanığın yargılandığı “FETÖ çatı davasında” verilen cezaları hukuka uygun buldu. 

 

Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülen davanın Haziran 2018’de görülen karar duruşmasında Karaca ve üç diğer sanık “anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.

 

Onur Emre Yağan’a 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası 

 

Gazeteci Onur Emre Yağan’ın haber portalı İleri Haber’de 2014 ve 2015 yıllarında yayımlanan dört haber nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın karar duruşması 5 Kasım 2020 tarihinde görüldü. Anadolu 53. Asliye Ceza Mahkemesi, Yağan’a 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.

 

İleri Haber’de 2017-2018 yıllarında genel yayın yönetmenliği yapan Yağan, görev yapmadığı dönemde yayınlanan haberlerin paylaşımları nedeniyle yargılanıyordu.

 

Fatih Portakal’ın yargılandığı dava ertelendi

 

Fox TV eski haber spikeri Fatih Portakal’ın “Bankacılık Kanununa muhalefet” ve “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 5 Kasım 2020 tarihinde görülmesi planlanan ikinci duruşması, İstanbul 46. Asliye Ceza Mahkemesi hâkiminin izinli olması ve avukatların mazeret dilekçesi sunması nedeniyle ileri bir tarihe ertelendi.

 

Ali Sönmez Kayar’ın yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi

 

Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Ali Sönmez Kayar’ın da aralarında bulunduğu dokuz kişinin “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması 5 Kasım 2020 tarihinde İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

 

Tutuksuz yargılanan Kayar’ın katılmadığı duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme, sanıklara uygulanan adlî kontrol tedbirlerinin kaldırılması taleplerini reddetti. Kayar hakkında ifade veren gizli tanık “Zafer Atılım”ın dinlenmesi için müzekkere yazılmasını kararlaştıran heyet, davayı 16 Şubat 2021’e erteledi.

 

Rüstem Batum hakkındaki dava Şubat ayına ertelendi

 

Hazırlayıp sunduğu talk show programları ile tanınan Rüstem Batum hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamalarıyla açılan davanın üçüncü duruşması 5 Kasım 2020 tarihinde İstanbul 5. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

 

2016 ve 2018 yıllarından toplam 20 sosyal medya paylaşımı nedeniyle yargılanan Batum hakkındaki yakalama kararının infazının beklenmesine ve Batum’un ifadesinin istinabe yoluyla alınması yönündeki talebin celse arasında değerlendirilmesine karar veren mahkeme, davayı 25 Şubat 2021’e erteledi.

 

Ahmet Şık hakkında 3 fezleke düzenlendi

 

Bağımsız milletvekili Ahmet Şık hakkında, sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımlar ve katıldığı bir televizyon programındaki sözleri gerekçe gösterilerek, dokunulmazlığının kaldırılması istemiyle üç ayrı fezleke düzenlendi.

 

Şık’ın Gezi davasından beraat eden Osman Kavala’nın aynı akşam farklı bir dosyadan tutuklanmasına ilişkin yaptığı açıklama ve Halk TV’deki “Medya Mahallesi” programında sarf ettiği sözler gerekçe gösterilerek düzenlenen fezlekeler, TBMM Anayasa Komisyonu ile Adalet Komisyonu Üyelerinden Kurulu Karma Komisyon’a gönderildi.

 

AİHM, Cumhuriyet dosyasını 4 yıl sonra görüşecek

 

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Cumhuriyet gazetesi yönetici, yazar ve çalışanlarının 31 Ekim 2016’da gözaltına alınarak tutuklanmasına ilişkin yapılan başvuruyu, 10 Kasım 2020 tarihinde karara bağlayacak.

 

Cumhuriyet gazetesi yazar ve yöneticileri “FETÖ ve PKK’ya üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” iddiasıyla tutuklanmıştı. Aradan geçen dört yılda, İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi gazetecileri “örgüte yardım” suçundan hapse mahkûm etti. Yargıtay, yerel mahkemenin kararını “somut kanıt” olmadığı gerekçesiyle bozdu ve sanıkların beraatine karar verilmesi gerektiğine hükmetti. İlk derece mahkemesinin Yargıtay’ın bozma ilamına direnmesi üzerine dosya halen Yargıtay incelemesi bekliyor.

 

Atilla Taş ve 7 gazetecinin yeniden yargılandığı dava başladı

 

Kamuoyunda “FETÖ medya yapılanması davası” olarak anılan davada haklarında verilen hükümler Yargıtay tarafından bozulan gazeteciler Ahmet Memiş, Ali Akkuş, Cemal Azmi Kalyoncu, Gökçe Fırat Çulhaoğlu, Ünal Tanık, Yakup Çetin, Yetkin Yıldız ve bir dönem köşe yazarlığı yapmış olan müzisyen Atilla Taş'ın yeniden yargılaması 4 Kasım 2020 tarihinde İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi'nde başladı.

 

Sekiz sanığın da hazır bulunduğu duruşmada mahkeme, Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin bozma ilamına uyulmasına karar verdi. Sanıkların beyanlarının ardından ara kararını açıklayan mahkeme, davayı 31 Mart 2021 tarihine erteledi.

 

P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.

 

Hazal Ocak ve Alev Coşkun’a açılan tazminat davası Ocak ayına ertelendi

 

Cumhuriyet gazetesinde Ekim 2019’da yayımlanan “Boğazda manzaralı lüks müştemilat” başlıklı haber nedeniyle muhabir Hazal Ocak ve Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun hakkında iş insanı Mehmet Cengiz tarafından 1 milyon TL tazminat talebiyle açılan davanın görülmesine 4 Kasım 2020 tarihinde Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde devam edildi.

 

Ocak’ın haberinde işaret ettiği inşaatın yürütmesinin durdurulmasına ilişkin mahkeme kararının geldiği görüldü. Dosyanın tekrar incelenmesine karar veren mahkeme, davayı 20 Ocak 2021 tarihine erteledi.

 

Yönetmen Kutbettin Cebe’ye 2 yıl 4 ay hapis cezası verildi

 

Yönetmenliğini yaptığı “Roza İki Nehrin Ülkesi” belgeseli gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılanan Kutbettin Cebe’nin karar duruşması 4 Kasım 2020 tarihinde Balıkesir 3 Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.

 

Duruşmada savunmasını yapan Cebe, hakkındaki suçlamayı reddederek beraatini talep etti. Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Cebe’ye 2 yıl 4 ay hapis cezası verdi.

 

Temsilci atamayan sosyal medya platformlarına para cezası verildi

 

Türkiye’ye temsilci atamayan Facebook, Instagram, Twitter, Periscope, YouTube ve TikTok’un da aralarında bulunduğu sosyal medya platformlarına Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından 10’ar milyon TL idari para cezası verildi. Kararı Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Fatih Sayan, Twitter üzerinden duyurdu.

 

“İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanunda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” 29 Temmuz’da TBMM Genel Kurulu’nda kabul edilerek yasalaşmıştı. Yasa kapsamında sosyal ağ sağlayıcılarına Türkiye’de temsilci bulundurmaları için verilen süre 2 Kasım’da sona ermişti.

 

Darp edilen gazetecilerin suç duyurusuna takipsizlik kararı 

 

Van’ın Erciş ilçesinde 14 Ekim 2017’de haber için görüşmeye gittikleri müteahhit ve akrabalarının saldırısına uğrayan gazeteciler İdris Yılmaz ve Erhan Akbaş’ın Erciş Cumhuriyet Başsavcılığına yaptığı suç duyurusu hakkında 3 yıl sonra takipsizlik kararı verildi. Olaya ilişkin herhangi bir tarafsız tanık bulunmadığını belirten savcılık, “kovuşturmaya yer olmadığı” gerekçesiyle takipsizlik kararı verdi.

 

Mustafa Sönmez’in yargılandığı dava Mart ayına ertelendi

 

İktisatçı ve gazeteci Mustafa Sönmez hakkında, 2015 ve 2016 yıllarında yaptığı üç Twitter paylaşımı gerekçe gösterilerek “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 3 Kasım 2020 tarihinde Anadolu 26. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Sönmez ve avukatının süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 9 Mart 2021 tarihine erteledi.

 

Hakkı Boltan hakkında bir dava daha açıldı 

 

Diyarbakır’da Demokratik Toplum Kongresi’ne (DTK) yönelik soruşturma kapsamında 30 Eylül’de gözaltına alınan gazeteci Hakkı Boltan hakkında iddianame hazırlandı.

 

İddianamede Boltan’ın katıldığı basın açıklamaları ve sosyal medya paylaşımları “örgüt üyeliği” suçlamasına dayanak olarak gösterildi. İddianamenin kabulüyle birlikte Boltan hakkında yurtdışına çıkış yasağı konulmasına karar veren Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi, davanın ilk duruşmasının 24 Şubat 2021’de görülmesini kararlaştırdı.

 

İstinaf, Özgür Gündem dayanışma davasındaki beraat kararını bozdu

 

Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, Türk Tabipleri Birliği (TTB) Başkanı Şebnem Korur-Fincancı ve gazeteci-yazar Ahmet Nesin’in Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla 2016 yılında bir günlük yayın yönetmenliği yaptıkları için yargılandıkları davada verilen beraat kararı, istinaf mahkemesince bozuldu.

 

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, 20 Ekim 2020 tarihinde oybirliği ile aldığı kararda, İstanbul 13 Ağır Ceza Mahkemesi’nin beraat kararını “usûle aykırı” buldu.

 

İstinaf mahkemesinin kararında şu ifadelere yer verildi: “(...) Davaya konu gazetede ne yayınlandığını bildiği savunmalarına yansıyan sanıkların gazetedeki içeriği destek kasıtlarının varlığı gözetilmediği gibi birlikte sorumlu oldukları iddia edilen ve mahkemece istinafa konu her bir sanık hakkındaki davalarda tefrik kararı verilen (ve 11/01/2017 tarihli duruşmada İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinin 2016/25 esas dosyasında birleştirilmesi amacıyla tefrik edildiği belirtilen) diğer sanık İnan Kızılkaya'nın anılan sanıklara gazetede yayınlanan içerikle ilgili bilgi verip vermediği sorularak ve her bir sanık hakkındaki dava dosyası tefrik edilen sanık İnan Kızılkaya hakkındaki davalar ile gerektiğinde birleştirilerek delillerin birlikte değerlendirilmesinde zorunluluk bulunduğu gözetilmeden eksik inceleme ve yazılı gerekçe ile karar verilmesi, Kanuna aykırı, istinaf talebinde bulunanların itirazları bu nedenle yerinde görülmüş olduğundan hükmün bu sebepten dolayı CMK'nın 280/1-d maddesi uyarınca bozulmasına, CMK'nın 284 ve 280/1-f maddeleri uyarınca kesin olmak üzere, oy birliği ile karar verildi.”

 

En az 88 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde

 

Yeni Yaşam gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş'ın tutuklanmasının ardından, 6 Kasım 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 88 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.

 

Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.