Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Mehmet Baransu’ya 17 yıl hapis cezası verildi; Mezopotamya Ajansı muhabiri Dindar Karataş tutuklandı, ajansın Ankara muhabiri Hakan Yalçın gözaltında; gazeteciler Davut Uçar ve Kesire Önel İstanbul’da gözaltına alındı
MA muhabiri Hakan Yalçın gözaltına alındı
Mezopotamya Ajansı muhabiri Hakan Yalçın, 27 Kasım 2020 tarihinde erken saatlerde evine yapılan baskınla gözaltına alındı. Polisler, Yalçın’ın evinde arama yapan polis, gazetecinin bilgisayarına el koydu. “Örgüt üyesi olmak" iddiasıyla gözaltına alınan Yalçın, İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldü.
MA muhabiri Dindar Karataş tutuklandı
Mezopotamya Ajansı Van muhabiri Dindar Karataş, 26 Kasım 2020 tarihinde “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklandı.
Van’daki adresine 24 Kasım’da yapılan polis baskınıyla gözaltına alınana Karataş, Erzurum’a sevk edildi. Emniyetteki ifade işlemlerinin ardından adliyeye getirilen Karataş’a savcılık sorgusunda haber kaynaklarıyla yaptığı telefon görüşmeleri ve yaptığı haberler soruldu. Savcılık ifadesinin ardından tutuklama talebiyle Erzurum 1. Sulh Ceza Hâkimliği’ne sevk edilen Karataş, “örgüte üye olmak” suçlamasıyla tutuklanarak Erzurum H Tipi Cezaevi'ne gönderildi.
Gazeteciler Davut Uçar ve Kesire Önel gözaltına alındı
İstanbul’da 26 Kasım 2020 tarihinde yapılan ev baskınlarında aralarında gazeteciler Davut Uçar ve Kesire Önel ile Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Cihan Yavuz’un da bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alındı.
Gözaltına alınan isimler İstanbul Emniyet Müdürlüğü’ne götürülürken, Anadolu Ajansı operasyonun “PKK’nin şehir yapılanmasına yönelik” olduğu iddiasında bulundu.
Davut Uçar, emniyet işlemlerinin ardından İstanbul Adliyesi’ne getirildi. “Örgüt üyesi olmak” iddiası ile hakkında yakalama kararı çıkarılan Uçar, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde verdiği ifadesinin ardından adli kontrol şartı ile serbest bırakıldı.
27 Kasım akşam saatleri itibarıyla halen emniyette tutulmakta olan Kesire Önel’in de “örgüt üyeliği” iddiası ile gözaltına alındığı öğrenildi.
Gazeteci Alican Uludağ hakkında dava açıldı
Gazeteci Alican Uludağ hakkında, Yargıtay üyeliğine atanan eski Ankara Cumhuriyet Başsavcısını eleştirdiği bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle iddianame düzenlendi.
30 Eylül 2020 tarihinde tamamlanan iddianamede, Uludağ’a Terörle Mücadele Kanunu’nun 6/1 maddesi uyarınca “terörle mücadelede görev almış kamu görevlisini hedef göstermek” suçlaması yöneltildi. İddianameyi kabul eden Ankara 18. Ağır Ceza Mahkemesi, davanın ilk duruşmasının 2 Aralık 2020 tarihinde görülmesini kararlaştırdı.
Uludağ, düğünü sonrası Cumhurbaşkanı Erdoğan’ı ziyarete giden dönemin Ankara Cumhuriyet Başsavcısı Yüksel Kocaman’ı eleştirdiği sosyal medya paylaşımı nedeniyle 23 Eylül 2020 tarihinde ifadeye çağrılmış, hükümete yakın bazı medya kuruluşları, Uludağ’ın “Başsavcıyı hedef göstermesi üzerine gözaltına alındığını” iddia etmişti.
Gazeteci Kibriye Evren’in davası Mart ayına ertelendi
Gazeteci Kibriye Evren’in “örgüte üye olmak” ve “örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 11. duruşması 26 Kasım 2020 tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme, Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nden Evren hakkındaki iddianamenin örneğinin ve Antalya ve Ağrı’da yürütülen çeşitli soruşturmalarda Evren hakkında verilen ifadelerin istenmesine karar vererek davayı 9 Mart 2021 tarihine erteledi.
Gazeteci İsmail Çoban’ın yeniden yargılanmasına başlandı
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Kürtçe gazete Azadiya Welat’ın eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Çoban’a, gazetedeki haberler gerekçe gösterilerek “zincirleme örgüt propagandası” suçundan verilen 5 yıllık hapis cezasının istinaf mahkemesince bozulmasının ardından yeniden yargılanmasına 26 Kasım 2020 tarihinde başlandı.
Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya, Çoban başka bir dosya kapsamında tutuklu bulunduğu Tarsus 3 No’lu T Tipi Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Çoban’ın avukatı Resul Tamur mahkemede hazır bulundu.
Mahkeme heyeti, 2019 yılına ait bir soruşturma dosyasının Tarsus Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan istenmesine, tercüman parasının da Çoban tarafından karşılanmasına karar vererek davayı 16 Şubat 2021’e erteledi.
Banu Özdemir’in yargılandığı “Çav Bella davası” 10 Aralık’a ertelendi
İzmir’de cami hoparlörlerinden “Çav Bella” marşının çalınmasına ilişkin görüntüyü Twitter hesabından paylaştığı için “Dini değerleri aşağılama” (TCK 216/3) suçlamasıyla yargılanan CHP İzmir eski İl Başkan Yardımcısı Banu Özdemir’in ikinci duruşması 26 Kasım 2020 tarihinde görüldü.
Mütalaasını veren duruşma savcısı, Özdemir’in paylaşımında “olayı kınamadığı”, müzik notasına da yer vererek “değerlere saygısızlık” ettiği gerekçesiyle cezalandırılmasını istedi. Dava, Özdemir’in avukatlarının mütalaaya karşı savunma için süre talebi üzerine 10 Aralık’a ertelendi.
Sibel Hürtaş ve Hayri Demir’in duruşması Mart ayına ertelendi
Gazeteciler Sibel Hürtaş ve Hayri Demir’in, Türkiye’nin Afrin’e yönelik operasyonuna ilişkin haber ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” (TCK 216) ve “terör örgütü propagandası yapmak” (TMK 7) suçlamalarıyla yargılandığı davanın dokuzuncu duruşması 25 Kasım 2020 tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Sanıklara uygulanan adli kontrol tedbirlerinin kaldırılması taleplerini reddeden mahkeme, davanın bir sonraki duruşmasının 4 Mart 2021 tarihinde görülmesini kararlaştırdı.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Hazal Ocak’a açılan tazminat davası ertelendi
Gazeteci Hazal Ocak hakkında, Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Şahinbey’de İhale Oyunu” başlıklı haberi gerekçe gösterilerek Şahinbey Belediyesi tarafından 20 bin TL tazminat talebiyle açılan davanın duruşması 25 Kasım 2020 tarihinde Gaziantep 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülecekti. Duruşmaya Ocak ve avukatları katılmadı. Dava 3 Mart 2021 tarihine ertelendi.
AİHM, Ahmet Şık için ihlâl kararı verdi
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Cumhuriyet gazetesi yazar ve çalışanlarının yargılandığı dava kapsamında 14 ay tutuklu kalan Ahmet Şık’ın Mayıs 2017’de yaptığı başvuruyla ilgili kararını 24 Kasım 2020 tarihinde açıkladı.
Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin (AİHS) 5/1 maddesinde düzenlenen özgürlük ve güvenlik hakkı ile 10. maddesinde düzenlenen ifade özgürlüğü hakkının ihlâl edildiğine karar verirken, 6'ya 1 oyla 18. madde ihlâlinin bulunmadığına hükmetti. Şık’ın başvurusunda özgürlük ve güvenlik hakkı ihlâli kararını oybirliği ile alan AİHM, ifade özgürlüğü ihlâli bulunduğuna dair kararını ise 6’ya 1 oy çokluğuyla aldı. Mahkeme, Türkiye’yi 16 bin Euro tazminat ödemeye mahkûm etti.
İlgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Temel Demirer’in davası Mart ayına ertelendi
Yazar ve aktivist Temel Demirer’in 2017 yılında yaptığı bir konuşmadaki ifadeleri gerekçesiyle “suçu ve suçluyu övmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın görülmesine 24 Kasım 2020 tarihinde Anadolu 33. Asliye Ceza Mahkemesi'nde devam edildi. Demirer ve iki avukatı duruşmada hazır bulundu. Demirer’in duruşmaya katılmayan bir avukatı ise esasa ilişkin savunma ve mazeret dilekçesini mahkemeye sundu. Avukatın mazeretini kabul eden mahkeme, bir sonraki duruşmanın 30 Mart 2021’de görülmesini kararlaştırdı.
Kenan Kırkaya’nın yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi
Gazeteci Kenan Kırkaya’nın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın 11. duruşması 24 Kasım 2020 tarihinde Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma, gazeteci olmayan bazı sanıkların esas hakkındaki mütalaaya karşı savunmalarının alınması için 17 Şubat 2021 tarihine ertelendi.
Selman Keleş’in yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi
Gazeteciler Selman Keleş ve Arif Aslan’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davada Aslan'ın dosyasının ayrılmasının ardından Keleş'in yargılanmasına 24 Kasım 2020 tarihinde Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Yurtdışında yaşayan Keleş duruşmaya katılmadı. Mahkeme, Keleş hakkında çıkarılan yakalama kararının infazının beklenmesine karar vererek davayı 9 Şubat 2021'e erteledi.
Mehmet Baransu’ya “MGK manşeti” davasında 17 yıl hapis cezası
Kapatılan Taraf gazetesi eski muhabiri Mehmet Baransu ve eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Murat Şevki Çoban’ın “Gülen'i bitirme kararı 2004'te MGK'da alındı” başlıklı haber nedeniyle yargılandıkları davanın karar duruşması 23 Kasım 2020 tarihinde Anadolu 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Çoban’ın tüm suçlamalardan beraatine karar verdi. Mahkeme, Baransu’nun ise “Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından, niteliği itibarıyla, gizli kalması gereken bilgileri temin etmek” (TCK 327/1) suçundan 3 yıl 4 ay, “Devletin güvenliği veya iç veya dış siyasal yararları bakımından gizli kalması gereken bilgileri basın ve yayın yoluyla ifşa etmek” (TCK 329/1) suçundan 6 yıl 3 ay, “MİT’in görev ve faaliyetlerine ilişkin bilgi ve belgeleri, yetkisiz olarak almak, temin etmek, çalmak, sahte olarak üretmek, bunlar üzerinde sahtecilik yapmak ve bunları yok etmek” (MİT Kanunu 27/1) suçundan 4 yıl 2 ay, “MİT'in görev ve faaliyetlerine ilişkin belge ve bilgiyi basın yoluyla ifşa etme” (MİT Kanunu 27/3) suçundan 3 yıl 4 ay olmak üzere toplam 16 yıl 13 ay hapisle cezalandırılmasına karar verdi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Melis Alphan hakkında soruşturma açıldı
Gazeteci Melis Alphan hakkında, 2015 Diyarbakır Nevruz'unda çekilmiş bir fotoğrafı sosyal medyada paylaştığı gerekçesiyle “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla soruşturma başlatıldı. Alphan, soruşturma kapsamında 23 Kasım 2020 tarihinde Basın Suçları Bürosunda savcılığa ifade verdi.
Gözaltına alınan JinNews editörü Roza Metina serbest bırakıldı
Diyarbakır’da 20 Kasım’da DTK soruşturması kapsamında gözaltına alınan JinNews Kürtçe servisi editörü ve Kürt PEN yöneticisi yazar Roza Metina, 23 Kasım 2020 tarihinde adliyeye sevk edildi. Savcılık sorgusunun ardından adli kontrol talebiyle mahkemeye sevk edilen Metina, adli kontrolle serbest bırakıldı.
AYM, Van’da tutuklanan 4 gazetecinin tedbiren tahliye talebini reddetti
Anayasa Mahkemesi, 9 Ekim 2020 tarihinde tutuklanan Mezopotamya Ajansı muhabirleri Adnan Bilen ve Cemil Uğur, JinNews muhabiri Şehriban Abi ve gazeteci Nazan Sala’nın tedbiren tahliye edilmesi için yapılan bireysel başvuru hakkında ara kararını 20 Kasım 2020 tarihinde verdi. Yüksek mahkeme, gazetecilerin Covid-19 nedeniyle tedbiren tahliye talebini reddetti.
AYM’nin başvurucuların kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile ifade özgürlüğü haklarının ihlâl edildiği yönündeki başvurusuna dair inceleme süreci ise devam ediyor.
Üniversite öğrencisi sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuklandı
Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) öğrencisi Reber Mazlum Safran, HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş ve Osman Kavala ile mektuplaştığı ve Van Valisi M.Emin Bilmez’in fotoğrafını paylaşarak “hedef gösterdiği” iddiasıyla tutuklandı. 16 Kasım’da evine yapılan baskınla gözaltına alınan Safran, 3 gün gözaltında tutulduktan sonra çıkarıldığı 3. Sulh Ceza Hakimliğince tutuklanarak cezaevine gönderildi. Safran’ın tutuklanma sebebi sosyal medya paylaşımları olarak gösterildi.
En az 87 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Gazeteci Dindar Karataş’ın tutuklanmasının ardından, 27 Kasım 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 87 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.