Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Müyesser Yıldız ve İsmail Dükel’e hapis cezası; istinaf, Özgürlükçü Demokrasi davasında verilen hükümleri bozdu; üç gazeteciye “örgüt propagandası” suçundan ceza; Levent Gültekin’e saldırı; gazeteci Muhammet Sait Kuloğlu tahliye edildi
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Kavala’yı daimî gündemine aldı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını denetleyen Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 9-11 Mart 2021 tarihlerinde Strasbourg’da gerçekleşen toplantısında, tutuklu iş insanı Osman Kavala’nın serbest bırakılması için Türkiye’ye bir kez daha çağrı yaptı.
Bakanlar Komitesi ayrıca Kavala konusunu daimî gündemine aldı. Hakkındaki AİHM kararının Mayıs 2020'de kesinleşmesine karşın Kavala’nın halen serbest bırakılmamış olması nedeniyle alınan karara göre, AİHM kararının gereği yerine getirilene dek Konseye üye 47 ülkenin büyükelçi düzeyindeki daimî temsilcilerinin her hafta Strasbourg’da gerçekleşen toplantılarına Osman Kavala başlıklı bir gündem maddesi eklenecek.
2 Mart’ta açıklanan İnsan Hakları Eylem Planı’nı not eden Komite, planda sözü edilen reformların hayata geçirilmesi için Avrupa Konseyi'nin destek sağlamaya hazır olduğunu belirtti.
Tutuklu HDP eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş hakkında AİHM’in 22 Aralık 2020 tarihli Büyük Daire kararını da görüşen Bakanlar Komitesi, Demirtaş’ın derhal serbest bırakılması çağrısını yineledi.
Demirtaş’ın şu an tutuklu bulunduğu dosyanın hakkındaki Büyük Daire kararı kapsamına girmediği tezinin daha önce incelendiği ve reddedildiğini hatırlatan Bakanlar Komitesi, Demirtaş dosyasının Haziran 2021'de gerçekleşecek toplantıda yeniden ele alınacağını bildirdi.
Özgürlükçü Demokrasi davasında verilen cezalar bozuldu
2018 yılında kayyum atandıktan sonra Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin eski çalışanları hakkında verilen hapis cezası ve beraat kararları istinaf mahkemesince bozuldu.
11 Mart 2021 tarihinde basında yer alan haberlere göre dosya üzerinden karar veren istinaf mahkemesi, editörler Hicran Urun, Mehmet Ali Çelebi ve Reyhan Hacıoğlu’na “üye olmamakla birlikte örgüte yardım” (TCK 220/7), Yazı İşleri Müdürü İshak Yasul’a ise “örgüt propagandası” ve “örgüte yardım” suçlamalarıyla verilen cezaları bozdu. Gazete çalışanları Mizgin Fendik ve Pınar Tarlak hakkında verilen beraat kararlarını ve İmtiyaz Sahibi İhsan Yaşar’a “ruhsatsız silah bulundurma” suçundan verilen para cezasını da bozan istinaf, dosyayı İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’ne geri gönderdi.
Savcı, Seyhan Avşar ve Necdet Önemli için ceza talep etti
Cumhuriyet gazetesi muhabiri Seyhan Avşar ile Sözcü gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Necdet Önemli’nin “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 11 Mart 2021 tarihinde İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmada Avşar ve sanık avukatları hazır bulundu. Önemli ise duruşmaya katılmadı. Mütalaasını sunan savcı, Avşar ve Önemli’nin “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklama” (TMK 6) suçundan cezalandırılmalarını istedi.
Avşar ve sanık avukatlarının esasa karşı beyanda bulunmak için süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 16 Mart’a erteledi.
Her iki gazeteci de Avşar’ın 6 Mart 2019 tarihinde yayımlanan “Sözcü savcısı sabıkalı çıktı” haberi ile Önemli’nin yetkilisi olduğu Sözcü gazetesi internet sitesinde yayınlanan “Sözcü davasının savcısı rüşvetten sabıkalı çıktı” başlıklı haberde savcının ismini açıkça yazdıkları için yargılanıyor.
8 Mart yürüyüşüne katılan kadınlara gözaltı
İstanbul Beyoğlu’nda 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü nedeniyle düzenlenen Feminist Gece Yürüyüşüne katılan 13 kişi, 10 Mart 2021 gece saatlerinde evlerine yapılan polis baskınlarıyla gözaltına alındı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın yürüyüş sırasında atılan sloganlar nedeniyle 18 kadın hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla soruşturma başlattığı öğrenildi. Soruşturma kapsamında gözaltına alınan kişiler ve aynı soruşturma kapsamında şüpheli olarak ifadesi alınan toplam 17 kişi 11 Mart’ta çıkarıldıkları mahkeme tarafından adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Hakkı Boltan için “hakaret” suçlamasıyla ceza talep edildi
2016’daki sokağa çıkma yasakları sırasında Cizre’de sığındığı binanın bodrum katında öldürülen Azadiya Welat gazetesi eski Yazı İşleri Müdürü Rohat Aktaş hakkında yaptığı Kürtçe basın açıklaması nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) ve dönemin başbakanı Ahmet Davutoğlu’na “görevinden dolayı hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla yargılanan gazeteci Hakkı Boltan’ın altıncı duruşması 11 Mart 2021 tarihinde görüldü.
Diyarbakır 12. Asliye Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada Boltan’ın avukatı Resul Tamur hazır bulundu. Mütalaasını sunan duruşma savcısı, Boltan'ın “cumhurbaşkanına hakaret” ve “kamu görevlisine hakaret” suçlamalarıyla cezalandırılmasını talep etti. Avukat Tamur’un süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 29 Haziran'a erteledi.
Şerife Oruç’un davasında birleştirme talebi
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Şerife Oruç hakkında “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla açılan davanın 16. duruşması 11 Mart 2021 tarihinde Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Oruç’un katılmadığı duruşmada avukatı Mesut Aydın hazır bulundu.
Duruşma savcısı, Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Oruç hakkında “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma” (TCK 302) iddiasıyla yürütülen soruşturmanın dava dosyasıyla birleştirilmesini talep etti.
Mahkeme heyeti, Oruç hakkında 302. maddeden yürütülen soruşturmanın akıbetine ilişkin Batman Cumhuriyet Başsavcılığına yazı yazılmasına, tanık Devran Çakır ile Abdulgafur Ağır’ın bir sonraki duruşmada hazır bulunmasına karar vererek davayı 26 Haziran’a erteledi.
Batman’da 5 Temmuz 2016’da tutuklanan Oruç, açılan davanın 9 Temmuz 2018 tarihli duruşmasında tahliye edilmişti.
BİK’ten BirGün gazetesine 2 gün ilan kesme cezası
Basın İlan Kurumu (BİK), BirGün gazetesine 17 Ocak 2021 tarihinde yayımlanan “Wushu Federasyonu'nun sorumlusu Velioğlu, Hizbullah'tan hapis yatmış: Gericiliğin spor yapılanması” başlıklı haber nedeniyle 2 gün resmi ilan kesme cezası verdi.
BİK Genel Müdürü Rıdvan Duran aynı zamanda Türkiye Wushu Federasyonu Asbaşkanı olarak federasyonun yönetim kurulunda yer alıyor.
Nagehan Alçı’nın duruşması ertelendi
HaberTürk yazarı Nagehan Alçı’nın “O Utanç Verici Karara Adalet Bakanı’nın Tepkisi” başlıklı köşe yazısı nedeniyle “sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle alenen hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 10 Mart 2021 günü görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Alçı’dan şikâyetçi olan hâkim Hakkı Yalçınkaya ile taraf avukatları hazır bulundu. Alçı ise duruşmaya katılmadı.
Duruşma savcısının ifadede olması sebebiyle duruşmaya vekaleten başka bir savcı katıldı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi hâkimi, savcının olmaması sebebiyle bu celse karar veremeyeceklerini belirtti.
Müşteki hâkim Yalçındağ, Alçı hakkındaki şikâyet ve katılma taleplerinin devam ettiğini söyledi. Alçı’nın avukatı ise beraat talep etti. Mahkeme, esas hakkındaki mütalaasını bildirmesi için dosyanın iddia makamına gönderilmesine karar vererek davayı 31 Mart’a erteledi.
Sözcü yazarı Yılmaz Özdil hakkında soruşturma açıldı
Sözcü gazetesi yazarı Yılmaz Özdil’e, Yalova Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi öğretim üyesi Ebubekir Sifil’in kendisi hakkında yaptığı bir paylaşıma cevaben yazdığı “Yobazın tehdidi” başlıklı köşe yazısı nedeniyle “hakaret” ve “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” iddiasıyla soruşturma açıldı.
Özdil, Sifil’in şikâyeti üzerine açılan soruşturma kapsamında 10 Mart 2021 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Bürosu’na ifade verdi.
Acar, Ünal ve Yücel’e “örgüt propagandası” suçundan ceza
Mücadele Birliği gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Süleyman Acar, muhabiri Serpil Ünal ve Önsöz dergisi Genel Yayın Yönetmeni Songül Yücel ile dört diğer sanığın Afrin operasyonuna ilişkin sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılandıkları davanın karar duruşması 9 Mart 2021 tarihinde İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, “örgüt üyeliği” suçlaması yönünden tüm sanıkların beraatına karar verdi. “Örgüt propagandası” suçundan Acar, Yücel ve Ünal’a 1 yıl 6 ay 22’şer gün hapis cezası veren mahkeme, Yücel ve Ünal hakkındaki hükmün açıklanmasını geri bıraktı. Başka bir suçtan cezası olduğu için Acar’ın hükmü ertelenmedi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Gazeteciler Sadiye Eser ve Sadık Topaloğlu’nun duruşması ertelendi
Mezopotamya Ajansı muhabirleri Sadiye Eser ve Sadık Topaloğlu’nun “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandıkları davanın üçüncü duruşması 9 Mart 2021 tarihinde İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmada gazeteciler Eser ve Topaloğlu ile avukatları hazır bulundu.
Eser ve Topaloğlu yargılamada gelinen aşamada bir beyanlarının olmadığını söyledi. Topaloğlu’nun avukatı Ayşe Acinikli, müvekkilinin gözü ile ilgili rahatsızlığı nedeniyle tedavisi için İsviçre’ye gitmesi gerektiğini belirterek Topaloğlu hakkındaki yurtdışı çıkış yasağının kaldırılmasını talep etti.
Eser ve Topaloğlu aleyhinde ifade veren tanığın dinlenmesi için zorla getirme müzekkeresi yazılmasına karar veren mahkeme, atılı suçun vasıf ve mahiyeti itibarıyla uygulanan tedbirin ölçülü olduğu gerekçesiyle Topaloğlu’nun yurtdışına çıkış yasağının kaldırılması yönündeki talebi reddetti. Dava 8 Haziran’a ertelendi.
Erk Acarer ve Hakan Dirik’in duruşması ertelendi
Cumhuriyet ve BirGün gazetelerinde Ekim 2015’te yayımlanan iki haber nedeniyle gazeteciler Hakan Dirik ve Erk Acarer hakkında dönemin Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın şikâyetiyle “basın yayın yoluyla iftira” (TCK 267/1) suçlamasıyla açılan davanın görülmesine 9 Mart 2021 tarihinde devam edilecekti. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülmesi planlanan duruşma, taraf avukatlarının mazeret bildirmesi üzerine ileri bir tarihe ertelendi.
Dirik ve Acarer, “Türkiye’den Suriye’deki cihatçı gruplara sarin gazı sevkiyatı yapıldığı iddialarına ilişkin Adana Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen dosyanın gizli bir elin müdahalesi sonucu ilk celsede kapatıldığı” iddialarını haberleştirmeleri nedeniyle yargılanıyor.
Hakan Aygün için “dini değerleri aşağılama” suçlamasıyla ceza talebi
Gazeteci Hakan Aygün'ün 2020 Mart ve Nisan aylarında yaptığı beş sosyal medya paylaşımı nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” (TCK 216/1) ve “dini değerleri aşağılama” (216/3) suçlamalarıyla yargılandığı davanın beşinci duruşması 9 Mart 2021 tarihinde görüldü.
Mütalaasını sunan savcı, Aygün’ün 31 Mart 2020 tarihli paylaşımı gerekçesiyle “dini değerleri aşağılama” suçlamasıyla cezalandırılmasını, eylemin basın-yayın yoluyla gerçekleştiği gerekçesiyle verilecek cezanın TCK 218/1 uyarınca yarı oranında artırılmasını, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçunun unsurlarının oluşmaması nedeniyle bu suçtan beraatine karar verilmesini talep etti.
Aygün ve avukatına mütalaaya karşı savunmasını hazırlaması için süre verilmesine karar veren Bodrum 3. Asliye Ceza Mahkemesi, davayı 16 Mart'a erteledi.
Mustafa Sönmez’in davası Nisan ayına ertelendi
İktisatçı ve gazeteci Mustafa Sönmez hakkında, 2015 ve 2016 yıllarında yaptığı üç Twitter paylaşımı gerekçe gösterilerek “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması 9 Mart 2021 tarihinde Anadolu 26. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Davanın bir sonraki duruşması 13 Nisan’da görülecek.
Gazeteci Selda Manduz’un davası Nisan ayına ertelendi
Demokrat Haber adlı internet sitesinin editörü Selda Manduz'un "örgüt üyeliği" suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 9 Mart 2021 tarihinde Kars 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Dijital inceleme raporlarının beklenmesine karar veren mahkeme, davayı 8 Nisan'a erteledi.
Manduz, Kars Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında 1 Ekim 2020’de gözaltına alınmış, üç gün sonra çıkarıldığı mahkemece adli kontrol şartı ile serbest bırakılmıştı. Manduz, iki gizli tanığın beyanları ve ikisi gazeteci üç kişiyle yaptığı telefon görüşmeleri gerekçe gösterilerek “silahlı terör örgütüne üye olmakla” suçlanıyor.
Kibriye Evren’in yargılandığı dava Haziran ayına ertelendi
JinNews muhabiri Kibriye Evren’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 12. duruşması 9 Mart 2021 tarihinde görüldü.
Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada Evren ve avukatları hazır bulundu. Hakkında ifade veren tanığın beyanlarının asılsız olduğunu ve bu kişiyi tanımadığını belirten Evren, beraatini talep etti.
Evren, Gül Tanrıverdi adlı tanığın dinlenmesini ve hakkında Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan başka bir davanın bu davayla birleştirilmesini talep etti. Talebin celse arasında değerlendirilmesine ve tanıklar hakkında açılmış soruşturma olup olmadığının Diyarbakır Emniyet Müdürlüğüne sorulmasına karar veren mahkeme, davayı 24 Haziran’a erteledi.
Evren, Diyarbakır merkezli bir operasyon kapsamında 9 Ekim 2018 tarihinde gözaltına alınmasının ardından tutuklanmış, hakkında açılan davanın 12 Kasım 2019’da görülen 8. duruşmasında tahliye edilmişti.
Halk TV programcısı Levent Gültekin saldırıya uğradı
Halk TV programcısı ve Diken.com.tr yazarı Levent Gültekin, 8 Mart 2021 akşam saatlerinde Halk TV’nin Bakırköy’de bulunan binası önünde 25 kişi oldukları öğrenilen kimliği belirsiz bir grubun tekmeli ve yumruklu saldırısına uğradı.
Uğradığı saldırı ile ilgili bir açıklama yapan Gültekin, Halk TV’deki programında önceki hafta sarf ettiği sözler nedeniyle sosyal medyadan çok sayıda tehdit ve hakaret içerikli ileti aldığını belirtti. Saldırı ile ilgili olarak Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.
Yıldız ve Dükel’e “yasaklanan bilgileri açıklama” suçlamasıyla hapis cezası
Gazeteciler Müyesser Yıldız ve İsmail Dükel'in haber kaynağı Astsubay Erdal Baran ile yaptıkları görüşmeler gerekçe gösterilerek “devletin güvenliği bakımından gizli kalması gereken bilgileri temin ve açıklama” (TCK 327 ve 329) suçlamalarıyla yargılandığı davanın karar duruşması 8 Mart 2021 tarihinde Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Yıldız’ı “açıklanması yasaklanan bilgileri temin” (TCK 334) suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün, “yasaklanan bilgileri açıklama” (TCK 336) suçundan 2 yıl 6 ay; Dükel’i ise “yasaklanan bilgileri açıklama” (TCK 336) suçundan 1 yıl 15 gün hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, Yıldız'a uygulanan yurtdışına çıkış yasağının devamına, Dükel hakkındaki yurtdışı yasağının ise kaldırılmasına karar verdi.
İlgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Muhammet Sait Kuloğlu tahliye edildi
KHK ile kapatılan Subuhaber adlı internet sitesinin sahibi ve yayın yönetmeni Muhammet Sait Kuloğlu’nun, kamuoyunda "FETÖ medya yapılanması davası" olarak anılan dava kapsamında 2018 yılında "örgüt üyeliği" suçlamasıyla verilen 7 yıl 6 ay hapis cezasının infazının tamamlanmasının ardından 5 Mart 2021 tarihinde tahliye edildiği öğrenildi.
Kuloğlu, dava kapsamında Temmuz 2016’dan beri tutuklu bulunuyordu. Yargıtay 16. Ceza Dairesi, davada aralarında Kuloğlu’nun da bulunduğu 17 gazeteci hakkında verilen hükümleri 16 Mart 2020 tarihinde onamıştı.
En az 79 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Muhammet Sait Kuloğlu’nun tahliyesinin ardından, 12 Mart 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 79 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.