Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Hakkı Boltan’a 2 yıl hapis cezası verildi; cezası onanan gazeteci Sinan Aygül cezaevine girdi; İsmail Çoban’a yeniden yargılandığı davada 4,5 yıl hapis cezası; yerel gazeteci İrfan Aydın gözaltına alındı
Güvenç Dağüstün, “hakaret” suçlamasıyla gözaltına alındı
Opera sanatçısı ve BirGün gazetesi yazarı Güvenç Dağüstün, 2 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanında gözaltına alındı. Gözaltına alındığını Twitter hesabından duyuran Dağüstün, gözaltı gerekçesinin “hakaret” olduğunu belirtti.
Anadolu Adliyesine götürülen Dağüstün’ün AKP'ye yakınlığı ile bilinen Selman Öğüt’e ait bir Twitter paylaşımını alıntılayarak yaptığı 3 Ocak 2021 tarihli paylaşım nedeniyle ifadesi alındı. Dağüstün, ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
ETHA’ya erişim bir haftada iki kez engellendi
Etkin Haber Ajansı’nın (ETHA) internet sitesine erişim, Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hâkimliğinin 1 Temmuz 2021 tarihli kararıyla engellendi. Daha önce 25 Haziran’da erişime engellenen ETHA, son kararın ardından yayınını “etha20.com” adresinden sürdürüyor.
Van’da yargılanan beş gazetecinin davası Ekim ayına ertelendi
Van’da iki köylünün askerler tarafından işkenceye uğradığı iddialarını haberleştirdikleri için “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) suçlamasıyla yargılanan beş gazetecinin ikinci duruşması 2 Temmuz 2021 tarihinde Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Adnan Bilen ve Cemil Uğur ile Jin News muhabiri Şehriban Abi ve serbest gazeteci Nazan Sala, söz konusu haberlerin ardından Ekim ayında tutuklanmış, altı ay cezaevinde kaldıktan sonra haklarında açılan davanın Nisan ayında görülen ilk duruşmasında tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmişlerdi. Davanın beşinci sanığı olan MA muhabiri Zeynep Durgut ise aynı soruşturma kapsamında gözaltına alındıktan sonra tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakılmıştı.
Geçici heyetin baktığı duruşma sonunda açıklanan ara kararda mahkeme, Zeynep Durgut’un haftada üç kez olan imza yükümlülüğünün ayda bir olarak değiştirilmesine, diğer dört gazeteciye ise ayda bir olarak uygulanan adli kontrol şartının ve yurt dışına çıkış yasaklarının devamına karar vererek davayı 21 Ekim’e erteledi.
P24 tarafından takip edilen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Yerel gazeteci İrfan Aydın gözaltına alındı
Bursa’nın Orhangazi ilçesinde 3. Göz isimli yerel internet gazetesinin imtiyaz sahibi İrfan Aydın, suç örgütü lideri Sedat Peker'in son yayınladığı videolara ilişkin yorumlarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’ya “hakaret ettiği” suçlamasıyla gözaltına alındı.
Bir geceyi nezarette geçiren Aydın, ertesi gün sevk edildiği adliyede ifadesi alındıktan sonra serbest bırakıldı. Serbest bırakılmasının ardından sosyal medyada bir açıklama yapan Aydın, “Anadolu Ajansı’nın servis ettiği gibi Cumhurbaşkanına hakaret suçuyla değil, Süleyman Soylu’yu dava ettiğim için gözaltına alındım” dedi.
Aydın, 2019 yılında, Sedat Peker’i hedef alan açıklamalar yaptıktan sonra evinin önünde silahla 4 el ateş edilmesi sonucu yaralanmıştı.
AYM, Ömer Faruk Gergerlioğlu için hak ihlâli kararı verdi
Anayasa Mahkemesi (AYM), milletvekilliği düşürülerek tutuklanan HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun bireysel başvurusunu 1 Temmuz 2021 tarihinde sonuçlandırdı. AYM, Gergerlioğlu’nun seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiğine karar verdi.
Yüksek mahkeme, ihlâlin ortadan kaldırılması için Kocaeli 2. Ağır Ceza Mahkemesine yazı gönderilerek Gergerlioğlu’nun tahliye edilmesi için gerekli işlemin yapılmasına karar verdi. Ancak 2 Temmuz itibarıyla “kararın yerel mahkemeye henüz ulaşmadığı” öğrenildi.
Cezası onanan gazeteci Sinan Aygül cezaevine girdi
Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve Bitlis News Genel Yayın Yönetmeni Sinan Aygül, 2019 yılında çocuğa yönelik cinsel istismar olayını haberleştirmesi nedeniyle aldığı hapis cezasının onanmasının ardından 30 Haziran 2021 tarihinde cezasının infazı için cezaevine girdi. Aygül, denetimli serbestlikle tahliye edildi.
Van Bölge Adliye Mahkemesi 1. Ceza Dairesi, Aygül’e Temmuz 2019 tarihli bir haberi nedeniyle “Soruşturmanın gizliliğini ihlâl” (TCK 285/1) suçlamasıyla verilen 10 ay hapis cezasını 5 ay hapis cezası şeklinde düzelterek ve TCK 285/5. maddesini (“Soruşturma ve kovuşturma evresinde kişilerin suçlu olarak algılanmalarına yol açacak şekilde görüntülerini yayınlamak”) tatbik ederek onamıştı.
Aygül, 30 Haziran sabah saatlerinde teslim olduğu Bitlis Cezaevi’nden denetimli serbestlik uygulamasıyla aynı gün akşam saatlerinde tahliye edildi. Aygül, onanan cezaya karşı Anayasa Mahkemesi’ne başvurduğunu belirtti.
Hayri Demir’in yargılandığı dava Ekim ayına ertelendi
Gazeteci Hayri Demir’in, 2016 yılında evinden çalındıktan sonra polise teslim edilen hafıza kartında yer alan haber görüntüleri nedeniyle, “silahlı örgüt üyesi olmak” ve “silahlı örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması 30 Haziran 2021 tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Davanın önceki duruşmalarında mahkeme, adli emanette bulunan dijital materyallerin incelemesinin yapılması amacıyla mahkemeye gönderilmesini istemişti ancak adli emanetten verilen yanıtta dijital materyallere ilişkin dosyanın kapatıldığı belirtilmişti. Mahkeme bunun üzerine yeni bir talepte bulunmaya karar vermişti.
Mahkeme, adli emanetten gelecek cevabın beklenmesine karar vererek davayı 12 Ekim 2021 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Deniz Yücel’e açılan davanın ilk duruşması görülmeden ertelendi
Die Welt gazetesi muhabiri Deniz Yücel hakkında “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini alenen aşağılama” (TCK 301/1) ve “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamalarıyla açılan davanın 1 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan ilk duruşması, mahkeme hâkiminin izinli olması nedeniyle belirlenen saatte görülemedi. Bunun üzerine Yücel’in avukatı mazeret dilekçesi sundu. Dava, dosya üzerinden ileri bir tarihe ertelendi.
Yücel, 26 ve 27 Ekim 2016 tarihli iki yazısında yer verdiği Kürtlere yönelik ayrımcılık üzerine bir fıkra ve “Ermenilere yapılan soykırım” ifadesi ile 6 Kasım 2016 tarihinde yazdığı bir yazıda Cumhurbaşkanı Erdoğan'a yönelik “darbeci” nitelemesi nedeniyle yargılanıyor.
Yücel’in Adalet Bakan Yardımcısı Hasan Yılmaz'a “hakaret ettiği” iddiasıyla yargılandığı davanın duruşması ise 28 Haziran 2021 tarihinde İstanbul 24. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkemeye savunmasını yazılı olarak gönderen Yücel, ifadelerinin hakaret oluşturmadığını savundu ve davaya konu ifadeleri tekrarlayarak Yılmaz'a tepki gösterdi. Yücel, bir yıl tutukluluğun ardından 2018 Şubat ayında tahliye edilmişti. Tahliyesinin ardından yaptığı açıklamada dönemin İstanbul Başsavcı Vekili Hasan Yılmaz’a hakaret ettiği iddiasıyla Yücel hakkında 2019 yılında iddianame düzenlenmişti.
Özgür Gündem baskını davasında mütalaa verildi
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesine Ağustos 2016'da yapılan polis baskını sırasında gözaltına alınan 22 gazeteci ve medya çalışanı hakkında “görevi yaptırmamak için direnme” (TCK 265) ve “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla açılan davanın 10. duruşması 1 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul 5. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, 22 gazetecinin de atılı suçlardan cezalandırılmalarını talep etti. Mütalaaya karşı beyanların hazırlanması için süre veren mahkeme, davayı 23 Kasım 2021 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Caner Taşpınar’a açılan “hakaret” davası ertelendi
Odatv editörü Caner Taşpınar’ın 2020 yılında yayınlanan “Damat: Fethullahçıların AKP'li Kayınpederleri” adlı kitabı nedeniyle “hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 1 Temmuz 2021 tarihinde İstanbul 11. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Taşpınar ve avukatları hazır bulundu.
Mahkemeye yeni atanan savcının dosyayı incelemek ve mütalaasını hazırlamak için süre talep etmesi üzerine mahkeme, davayı 27 Ekim 2021 tarihine erteledi.
Dava, TBMM eski Başkanı İsmail Kahraman ve AKP Milletvekili Ali İhsan Arslan’ın şikâyeti üzerine açılmıştı.
Gazeteci Abdullah Kaya’nın yargılandığı dava ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Abdullah Kaya hakkında, Ağrı Dağı'nda 3 Eylül 2014 tarihinde düzenlenen Barış ve Doğa Festivali’nde çektiği görüntüler ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “terör örgütü üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla açılan davanın 1 Temmuz 2021 tarihinde görülmesi planlanan duruşması, Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesi heyetinin koronavirüse yakalanması nedeniyle ileri bir tarihe ertelendi.
Erkan Acar ve Cuma Ulus tahliye edildi
Kamuoyunda “FETÖ medya yapılanması davası” olarak anılan dava kapsamında Temmuz 2016’da tutuklanan ve 2018 yılında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılan gazeteciler Erkan Acar ve Cuma Ulus, cezalarının infazının tamamlanması üzerine 30 Haziran 2021 tarihinde Silivri Cezaevinden tahliye edildi.
Yargıtay 16. Ceza Dairesi, 16 Mart 2020 tarihinde oybirliğiyle aldığı kararda, davada sekiz sanığa verilen cezaları bozarken, Abdullah Kılıç, Bayram Kaya, Bünyamin Köseli, Cihan Acar, Cuma Ulus, Davut Aydın, Habip Güler, İbrahim Balta, Büşra Erdal, Hüseyin Aydın, Muhammed Sait Kuloğlu, Murat Aksoy, Erkan Acar, Mutlu Çölgeçen, Oğuz Usluer, Seyid Kılıç ve Ufuk Şanlı hakkında verilen hükümleri onamıştı.
İstinaf, “Musa Çitil davasında” 7 gazeteci için verilen beraat kararını onadı
Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, Jandarma Genel Komutan Yardımcısı Korgeneral Musa Çitil’i “hedef göstermekle” suçlanan yedi gazeteci hakkında verilen beraat kararını onadı.
Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinin Aralık 2019’da verdiği beraat kararına Cumhuriyet savcısının itirazıyla istinaf mahkemesine taşınan davanın duruşması 30 Haziran 2021 tarihinde görüldü.
Gazeteciler Ömer Çelik, A. Vahap Taş, Çağdaş Kaplan, Selman Çiçek, Hamza Gündüz, İnan Kızılkaya ve Kemal Sancılı, KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı’nın (DİHA), Diyarbakır’ın Sur ilçesindeki sokağa çıkma yasağı sırasında yayınladığı “Kuşatmanın adı ‘Bayrak 12’, başındaki isim Musa Çitil” başlıklı haberi sosyal medya hesaplarından paylaştıkları gerekçesiyle “terörle mücadelede görev alanları hedef göstermek” (TMK 6/1) suçlamasıyla yargılanmıştı.
İsmail Çoban’a yeniden yargılandığı davada 4,5 yıl hapis cezası verildi
2016 yılında KHK ile kapatılan Kürtçe gazete Azadiya Welat’ın eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İsmail Çoban’ın gazetede 2013 yılında yayımlanan 15 haber ve yazı gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın karar duruşması 29 Haziran 2021 tarihinde görüldü.
Diyarbakır 7. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından Çoban’a verilen 5 yıl hapis cezası, Çoban hakkında açılan başka bir dava gerekçe gösterilerek istinaf mahkemesince bozulmuştu.
Karar duruşmasında mahkeme, duruşmayı gazetecilerin izlemesine izin vermedi.
Duruşma savcısı, önceki celse sunduğu esas hakkındaki mütalaasını tekrar ederek Çoban’ın “zincirleme şekilde örgüt propagandası yapmak” suçundan cezalandırılmasını istedi.
Başka bir dava kapsamında tutuklu bulunduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla duruşmaya katılan Çoban, mütalaaya karşı savunmasını Kürtçe yaptı. Çoban, suçlama konusu haber ve yazıların gazetecilik faaliyeti kapsamında olduğunu belirterek beraatini talep etti.
Çoban’ın avukatı Resul Tamur, duruşmada aleniyet ilkesinin çiğnendiğini, bunun da savunma hakkının kısıtlanmasına neden olduğunu belirtti. Mütalaanın da belirsiz olduğunu ifade eden Tamur, hangi haber için ceza istendiğinin belli olmadığına dikkat çekti. Çoban’ın sorumlu yazı işleri müdürü olmadığı dönemde yayınlanan haberlerden de sorumlu tutulduğunu belirten Tamur, mütalaanın iddia makamına iade edilmesini istedi.
Savunmaların ardından duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme heyeti, Çoban’a “zincirleme şekilde örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla 4 yıl 6 ay hapis cezası verdi.
Hakkı Boltan’a 2 yıl hapis cezası verildi
Gazeteci ve Özgür Gazeteciler İnisiyatifi (ÖGİ) eski sözcüsü Hakkı Boltan’ın, 2016’daki sokağa çıkma yasakları sırasında Cizre'de sığındığı binanın bodrum katında öldürülen Azadiya Welat gazetesi eski Yazı İşleri Müdürü Rohat Aktaş hakkında yaptığı bir basın açıklaması nedeniyle yargılandığı davanın karar duruşması 29 Haziran 2021 tarihinde görüldü.
Boltan’ın açıklamasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu'na “hakaret ettiği” iddiasıyla yargılandığı dava Diyarbakır 12. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Duruşma savcısı, Boltan’ın “cumhurbaşkanına hakaret” ve “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” suçlarından cezalandırılmasını talep etti.
Boltan'ın avukatı Resul Tamur, müvekkilinin o dönemde Özgür Gazeteciler Cemiyeti başkanı olduğunu ve o dönemde gazetecilere yönelik yoğun baskı nedeniyle birçok gazeteci örgütünün bu duruma ilişkin basın açıklaması yaptıklarını söyledi. “Buradaki amaç hakaretten ziyade devlet görevlilerine görevlerini hatırlatmaktır” diyen Tamur, Boltan’ın beraatini talep etti.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Boltan’a “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla 1 yıl 2 ay 17 gün, “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla 10 ay hapis cezası verdi.
Engin Eren’in davasında mütalaa bekleniyor
Batman’da 2015 yılında düzenlenen “canlı kalkan” eylemini takip ederken gözaltına alınan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Engin Eren hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan davanın 24. duruşması 29 Haziran 2021 tarihinde Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
İddia makamının esas hakkında mütalaa için süre talebini kabul eden mahkeme, dosyanın mütalaanın hazırlanması için savcılığa gönderilmesine karar vererek davayı 8 Ekim 2021 tarihine erteledi.
Polise maske uyarısı yapan gazeteci Muhammed Emin Güleç darp edildi
Konya Hakimiyet gazetesi muhabiri Muhammed Emin Güleç, kimlik kontrolü yapan polisleri maske takmadıkları ve sosyal mesafeye uymadıkları gerekçesiyle uyardı. Güleç, maskelerini takmadıkları için uyardığı ve telefonuyla görüntülediği polis memurları tarafından darp edildi. Darp raporu alan ve telefonu zarar gören Güleç, polisler hakkında suç duyurusunda bulundu.
Hatice Şahin’in yargılandığı dava Ekim ayına ertelendi
Yeni Yaşam gazetesi muhabiri Hatice Şahin hakkında “terör örgütü üyesi olmak” suçlamasıyla açılan davanın beşinci duruşması 28 Haziran 2021 tarihinde Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Demokratik Toplum Kongresine (DTK) yönelik soruşturma kapsamında 18 Ekim 2018'de gözaltına alındıktan sonra serbest bırakılan Şahin hakkındaki iddianamede gizli tanık ifadeleri, meslektaşlarıyla yaptığı telefon görüşmeleri ve uçak biletleri suçlamaya delil olarak gösteriliyor.
Şahin ve avukatı Resul Tamur duruşmada hazır bulundu. Mahkemenin önceki celsede "Ezel" ve "Firar" adlı gizli tanıkların beyanlarında geçen kişilerin dosyalarının araştırılması için Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğüne yazdığı müzekkerelere cevap verildiği görüldü.
Savcı, gizli tanık ifadesinde isimleri geçen gazeteci Kibriye Evren ve Derya Aslan hakkında işlem yapılıp yapılmadığının Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğüne sorulmasını istedi.
Avukat Tamur, Evren hakkında Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde bir davanın bulunduğunu ve söz konusu kişilerin dosyayla alakasının olmadığını belirtti. Av. Tamur, iddia makamının talebinin yargılamayı uzatacağını ifade ederek talebin reddini istedi.
Mahkeme, Evren ve Aslan hakkında söz konusu gizli tanık ifadeleri nedeniyle herhangi bir soruşturma başlatılıp başlatılmadığının sorulmasına ve başlatılmışsa sonucunun mahkemeye gönderilmesine karar vererek davayı 11 Ekim’e erteledi.
En az 65 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Erkan Acar ve Cuma Ulus’un tahliyelerinin ardından, 2 Temmuz 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 65 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.