Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Abdurrahman Gök için yeni suç duyurusu; Nurcan Kaya’ya 1 yıl 3 ay hapis cezası; BirGün editörü Eren Tutel hakim karşısına çıktı; Baransel Ağca’ya bir dava daha açıldı; gazeteci İdris Yayla’ya ölüm tehdidi
Oyuncu Ezgi Mola’ya sosyal medya paylaşımı nedeniyle para cezası
Oyuncu Ezgi Mola, “nitelikli cinsel saldırı” suçlamasıyla tutuksuz yargılanan uzman çavuş Musa Orhan hakkında sosyal medyada yaptığı bir paylaşım gerekçe gösterilerek açılan davada 5 bin 200 TL adli para cezasına çarptırıldı.
Mola’nın “sesli, yazılı veya görüntülü bir ileti ile hakaret” ve “hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla yargılandığı dava basit yargılama usulü ile görüldü. Mola’ya 65 günlük adli para cezası veren Ankara 31. Asliye Ceza Mahkemesi, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
Sanatçı Kadir Çat beraat etti
Sanatçı Kadir Çat hakkında Kobani’de çektiği fotoğraflar ve sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla açılan davanın ikinci duruşması 1 Ekim 2021 tarihinde Mersin 7. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Önceki celse mütalaasını sunan iddia makamı, Çat’ın “örgüt üyeliği” suçundan beraatine, “örgüt propagandası” suçundan cezalandırılmasına karar verilmesini talep etmişti. Mütalaasını yineleyen duruşma savcısı, Çat’ın “örgüt propagandası” suçundan cezalandırılmasını talep etti.
Çat ve avukatının esasa dair savunmalarının ardından hükmünü açıklayan mahkeme, Çat’ın beraatine karar verdi.
Yeniden görülen “Özgür Gündem dayanışma davası” Şubat ayına ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 2016 yılında kapatılması öncesinde Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla düzenlenen Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu, Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konsey Başkanı Şebnem Korur Fincancı ve gazeteci yazar Ahmet Nesin’in yeniden yargılanmasına 30 Eylül 2021 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde devam edildi.
P24 tarafından izlenen duruşmada Fincancı ve Önderoğlu ile avukatları hazır bulundu. Yurt dışında yaşayan Nesin duruşmaya katılmadı.
Önderoğlu ve Fincancı, daha önceki beyanlarını tekrar ettiklerini belirtti. Fincancı’nın avukatı Meriç Eyüboğlu, istinaf mahkemesinin beraat kararını bozmasının yanlış olduğunu belirterek, bozmaya gerekçe gösterilen hususların tamamlanmasını talep etti.
Mahkemeye heyeti, Nesin’in savunmasının alınması için yurt dışı adresine istinabe talimatı gönderilmesine karar verdi. Covid-19 nedeniyle karantinada olduğu için mazeret sunarak duruşmaya katılmayan gazeteci İnan Kızılkaya’nın bir sonraki duruşmada tanık olarak dinlenmek üzere hazır bulunmasını kararlaştıran mahkeme, davayı 1 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Gazeteci Abdurrahman Gök hakkında yeni suç duyurusu
Gazeteci Abdurrahman Gök’ün mesleki faaliyetleri nedeniyle “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 30 Eylül 2021 tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Beş saat gecikmeli başlayan duruşmada tutuksuz yargılanan Gök ile avukatları Mehmet Emin Aktar ve Resul Temur hazır bulundu. Çok sayıda çevik kuvvet polisinin duruşma salonu kapısında beklemesi dikkat çekti.
Duruşmada mütalaasını vermesi beklenen savcı, Gök’ün sosyal medya hesaplarında 2017 ve 2018 yıllarında yaptığı iki ayrı paylaşımın suç oluşturması ihtimali nedeniyle incelenmesini isteyerek Gök hakkında “örgüt propagandası” suçundan Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunulmasını talep etti.
Mahkeme heyeti, paylaşımların incelenerek suç unsuru içermesi durumunda dava ile bağlantısı yönünden değerlendirme yapılarak birleştirme talepli dava açılmasına, suç olduğuna dair yeterli şüphe bulunmaması durumunda ise takipsizlik verilmesi amacıyla Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Gök hakkında daha önce açılan ve beraat kararıyla sonuçlanan dava dosyasının ilgili mahkemeden istenmesine de karar veren heyet, davayı 20 Ocak 2022 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
BirGün editörü Eren Tutel’e açılan davanın ilk duruşması görüldü
BirGün gazetesi spor editörü Eren Tutel’e Türkiye Wushu Federasyonu (TWF) hakkındaki haberleri nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 30 Eylül 2021 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya Covid-19 salgını gerekçesiyle basın alınmadı. Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme, müştekiler TWF Başkan Vekili Abdurrahman Akyüz ve kızı Elif Akyüz’ün davaya katılma taleplerini kabul ederek davayı 1 Şubat 2022 tarihine erteledi.
P24 tarafından takip edilen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Berkin Elvan’ın ailesine “cumhurbaşkanına hakaret” davası açıldı
Gezi eylemleri sırasında polisin attığı gaz kapsülünün başına isabet etmesi sonucu hayatını kaybeden Berkin Elvan’ın annesi Gülsüm Elvan ve babası Sami Elvan hakkında, çocuklarının öldürülmesine dair davanın duruşmalarının ardından yaptıkları açıklamalar nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla dava açıldı.
30 Eylül 2021 tarihinde basında yer alan haberlere göre Sami Elvan’ın 23 Eylül 2020’de, Gülsüm ve Sami Elvan’ın 29 Ocak 2021’de İstanbul Adliyesi’nde yapılan duruşmalar sonrası açıklamalarıyla ilgili soruşturmalar birleştirildi. Cumhuriyet Savcısı Enes Kocakale’nin hazırladığı iddianameyi İstanbul 43. Asliye Ceza Mahkemesi kabul etti. İlk duruşma 20 Ocak 2022’de görülecek.
Tunahan Turhan ve Taylan Öztaş’ın yargılandığı dava Mart ayına ertelendi
Özgür Gelecek muhabiri Taylan Öztaş ve Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Tunahan Turhan’ın da aralarında bulunduğu 38 kişi hakkında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması 30 Eylül 2021 tarihinde Anadolu 13. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Öztaş ve Turhan’ın katılmadıkları duruşmada mahkeme, eksik hususların giderilmesine karar vererek davayı 8 Mart 2022 tarihine erteledi.
Öztaş ve Turhan, belediyelere kayyum atanmasını protesto etmek amacıyla Kadıköy’de 2019 yılının Ağustos ayında düzenlenen bir eylemi takip ettikleri için eylemden iki gün sonra gözaltına alınmış, savcılıktaki ifadelerinin ardından adli kontrol şartıyla serbest bırakılmışlardı.
Savcı, Nurcan Yalçın için ceza talep etti
Gazeteci Nurcan Yalçın hakkında Rosa Kadın Derneğine yönelik soruşturma sonucunda “örgüt üyeliği” ve “zincirleme şekilde örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla açılan davanın duruşması 29 Eylül 2021 tarihinde Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Yalçın’ın katılmadığı duruşmada avukatı Resul Temur hazır bulundu. Yalçın’ın çalıştığı öne sürülen Jin News haber ajansı hakkında mahkemenin emniyetten istediği bilginin ulaştığı görüldü. Diyarbakır Emniyet Müdürlüğünden gelen yazıda “Jin News’in PKK ve KCK’yi övücü ve destekleyici haberler yaptığı” ileri sürüldü.
Esas hakkındaki mütalaasını veren duruşma savcısı, Yalçın’ın “Rosa Kadın Derneğinin faaliyetleri çerçevesinde örgütsel eylemlere katıldığı, kendi iradesini örgütün iradesine teslim ettiği, örgüt hiyerarşisi içinde hareket ettiği” ve sosyal medya hesabında paylaştığı bir fotoğraf ile “örgütün amacı ve yöntemlerini meşru gösterecek şekilde zincirleme örgüt propagandası yaptığını” ileri sürerek atılı suçlardan cezalandırılmasını talep etti.
Avukat Temur, Jin News ajansının yasal olarak gazetecilik faaliyeti yürüten bir kurum olduğunu ifade etti. Müvekkilinin Jin Haber Ajansı (JİNHA) muhabiri olduğunu hatırlatan Temur, buna ilişkin belgeleri ve beyanları daha önce mahkeme heyetine sunduklarını ifade ederek, mütalaaya karşı savunma yapmak üzere süre talebinde bulundu. Süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 22 Kasım 2021 tarihine erteledi.
Kenan Kırkaya’nın yargılandığı dava yine ertelendi
Gazeteci Kenan Kırkaya ile birlikte 8 kişinin “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşması Ankara 14. Ağır Ceza Mahkemesinde 28 Eylül 2021 tarihinde görüldü.
Duruşma savcısı, 31 Mart 2020 tarihli duruşmada sunduğu esas hakkındaki mütalaasını tekrar ederek Kırkaya’nın beraatini talep etti.
Mahkeme heyeti, bir sanık hakkında dijital materyal incelemesinin sonuçlarının beklenmesi ve tüm sanıklar hakkındaki diğer yargılamalara ilişkin bilgi talep edilmesine karar vererek davayı 7 Aralık 2021 tarihine erteledi.
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) Ankara bölge temsilcisi Kırkaya, 12 Aralık 2016’da Ankara’da gözaltına alınmıştı. 15 Mayıs 2017’de hazırlanan iddianamede Kırkaya ve 8 kişiye “örgüt üyeliği” suçlaması yöneltilmişti.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
BİK’ten Cumhuriyet, Sözcü ve Birgün’e ilan kesme cezası
Basın İlan Kurumu (BİK) 2019 yılındaki yönetim kurulu toplantısında verdiği resmî ilan kesme cezalarını Eylül ayı itibarıyla uygulamaya başladı.
BİK, BirGün gazetesine Eylül ayında 22 gün ilan kesme cezası uygularken Cumhuriyet’e 74 günlük ilan kesme cezası, Sözcü’ye de 4 gün ceza verdi. Evrensel’in ilan cezası ise 2019 Eylül ayından beri sürüyor. İlan ve reklam cezası kaldırılsa bile Evrensel’in 2019’dan beri 103 günlük ilan kesme cezası bulunuyor.
Cumhuriyet gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya gazeteye 74 günlük resmi ilan cezası verildiğini açıklarken BİK ise yaptığı açıklamada cezanın 35 gün olduğunu iddia etti. Bunun üzerine Küçükkaya kesinleşmiş toplam cezaların 74 gün olduğunu, BİK’in 35 gün cezasıyla beraber, başka bir haberle ilgili mahkemeye yaptıkları itirazın da kabul edilmediğini ve böylece Cumhuriyet’e verilen cezaların 129 güne ulaştığını kaydetti. Küçükkaya, ceza verilen haberlerin büyük çoğunluğunun İletişim Başkanı Fahrettin Altun’la ilgili olduğunu belirtti.
Evrensel’in haberine göre, Sözcü gazetesine Saygı Öztürk’ün AKP’li Ali Ayvazoğlu’nun kamudaki yükselişiyle ilgili yazıları nedeniyle 4 günlük resmi ilan ve reklam kesme cezası verdi. BİK’in, iki mahkemenin Öztürk’ün yazılarını basın özgürlüğü kapsamında değerlendirerek davayı reddetmesine rağmen ceza uyguladığı açıklandı. Öte yandan 2019’dan bu yana, Sözcü'ye 23 gün, Korkusuz'a da 39 gün ilan kesme cezası verildi.
Hollandalı iki gazeteci Edirne’de gözaltına alındı
Mülteci hareketliliğini haberleştirmek için Edirne’de bulunan Hollandalı gazeteciler RTL muhabiri Olaf Koens ve kameraman Pepijn Nagtzaam, “askeri yasak bölgeye girdikleri” gerekçesiyle 27 Eylül 2021 tarihinde gözaltına alındı.
İfadesi alınan gazeteciler daha sonra serbest bırakıldı. Gazetecilerin avukatı Erselan Aktan, Koens ve Nagtzaam’ın gözaltına alındıkları noktada herhangi bir uyarı veya bilgilendirme tabelası olmadığını söyledi. İki gazetecinin bir gün boyunca gözaltında kaldığını belirten Aktan, gazetecilerin aracına ve ekipmanına geçici süreyle el konulduğu bilgisini de paylaştı.
Gazeteci Baransel Ağca hakkında bir dava daha açıldı
Gazeteci Baransel Ağca hakkında “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” (TCK 216/3) suçlamasıyla iddianame düzenlendi.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu tarafından 16 Eylül 2021 tarihinde düzenlenen iddianamede Ağca’nın Twitter hesabında 25 Aralık 2020 tarihinde yaptığı, haber içerikli olmayan bir paylaşımı suçlama konusu yapıldı.
Ağca hakkında 2016 yılına ait bir sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla açılan bir diğer soruşturma da Eylül ayı başında davaya dönüşmüştü.
Hukukçu-yazar Nurcan Kaya’ya 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi
Avukat ve Artı Gerçek yazarı Nurcan Kaya’nın 2014 yılına ait bazı sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “zincirleme şekilde örgüt propagandası yapmak” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü ve son duruşması 27 Eylül 2021 tarihinde Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Kaya ve avukatlarının savunmalarının ardından hükmünü açıklayan mahkeme, Kaya’yı paylaştığı tek bir tweet nedeniyle “örgüt propagandası” suçlamasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi. Buna göre Kaya beş yıl boyunca denetimli serbestliğe tabi olacak.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Gazeteci İdris Yayla’ya ölüm tehdidi
Batman’da 2015 yılından bu yana yayın yapan Jiyan Haber’in İmtiyaz Sahibi İdris Yayla, kendisini arayan kişilerce ölümle tehdit edildiğini açıkladı.
Yayla, tehdit içerikli aramanın 3 Eylül’de saat 01:45’te Yunanistan’a ait telefon koduyla yapıldığını anlattı: “Önce mesaj attılar. Daha sonra Whatsapp üzerinden aradılar. Haberlere son vermemizi istediler. Sonrasında tehdit yağdırmaya başladılar. ‘Kulaklarını kesip seni öldüreceğiz. Leşini de sokağa atacağız. Gazeteyi kapat, sıradan bir iş yap, otur oturduğun yerde’ diye tehdit ettiler.” Yayla, yapılan tehdidin ardından aynı gece evinin önünde 5 el silah sesi duyulduğunu belirtti.
Haber paylaşımına 1 yıl 3 ay hapis cezası
Alman Bild gazetesinin 5 Kasım 2016 tarihli manşeti haberini “Alman Bild gazetesi: Türkiye iç savaşa sürükleniyor” başlığıyla veren Diken’in haberini sosyal medya hesabında paylaşan Mehmet Şah Tekiner’e “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla hapis cezası verildi.
Diyarbakır 4. Asliye Ceza Mahkemesince görülen davada savcının ceza istemiyle verdiği mütalaaya karşı son savunmasını yapan Tekiner, yargılama sırasında kendisinin sosyal medya hesabının bulunmadığını, söz konusu hesabın çocukları ya da torunları tarafından açılmış olabileceğini dile getirdi. Mahkeme, Tekiner’in beyanlarının “suçtan kurtulamaya yönelik” olduğunu savunarak, Tekiner'e 1 yıl 3 ay 16 gün hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
En az 59 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
1 Ekim 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 59 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.