Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Charlie Hebdo yöneticileri ve çizerine açılan “Cumhurbaşkanına hakaret” davası başladı; Mezopotamya Ajansı muhabiri Emrullah Acar gözaltında; Jin News muhabiri Hikmet Tunç’un evine polis baskını; Selda Manduz hakkındaki beraat kararı bozuldu
Gazeteciler Sezgin ve Dolar, takip ettikleri basın açıklaması nedeniyle hâkim karşısına çıkacak
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Muhammed Enes Sezgin ve Jin News muhabiri Sena Dolar hakkında takip ettikleri bir basın açıklaması gerekçe gösterilerek “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet” suçlamasıyla dava açıldı.
Sezgin ve Dolar, 1 Mayıs kutlamalarına getirilen yasak hakkında 27 Nisan 2021 tarihinde İstanbul’un Avcılar ilçesinde yapılmak istenen basın açıklamasına yönelik polis müdahalesi sırasında göstericilerle birlikte gözaltına alınmışlardı. Gözaltına alınanlar arasında Kızılbayrak muhabiri Kardelen Yoğungan da bulunuyordu. Gözaltına alınan 33 kişi aynı gün ifade işlemlerinin ardından serbest bırakılmıştı.
Büyükçekmece Cumhuriyet Başsavcılığı, söz konusu basın açıklaması nedeniyle Eylül ayında 40 kişi hakkında iddianame düzenledi. İddianame Büyükçekmece 10. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davanın ilk duruşması 31 Mart 2022 tarihinde görülecek. Mahkeme, duruşma salonunun 40 kişiyi alacak kapasiteye sahip olmaması nedeniyle davanın Silivri Açık Ceza İnfaz Kurumuna bağlı bir duruşma salonunda görülmesine karar verdi.
Mezopotamya Ajansı muhabiri Emrullah Acar gözaltına alındı
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Emrullah Acar, Malatya Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “örgüt üyeliği” iddiasıyla yürütülen bir soruşturma kapsamında 19 Kasım 2021 sabah saatlerinde Şanlıurfa’daki evine yapılan polis baskınında gözaltına alındı. Baskın sırasında Acar’ın bilgisayar ve fotoğraf makinası kartına da el konuldu. Sağlık kontrolü ve emniyetteki işlemlerin ardından Acar’ın aynı gün Malatya’ya götürüldüğü öğrenildi.
Engin Eren’in yargılandığı davada mütalaa bekleniyor
Batman’da 2015 yılında düzenlenen “canlı kalkan” eylemini takip ederken gözaltına alınan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Engin Eren’in de aralarında bulunduğu 76 kişi hakkında “örgüt üyeliği,” “2565 sayılı Kanuna muhalefet” ve “2911 sayılı Kanuna muhalefet” suçlamalarıyla açılan davanın 26. duruşması 19 Kasım 2021 tarihinde Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme, dosyanın esas hakkında mütalaasını hazırlaması için savcılığa gönderilmesine karar vererek davayı 21 Ocak 2022 tarihine erteledi.
Jin News muhabiri Hikmet Tunç’un evine polis ve jandarma baskını
Jin News muhabiri Hikmet Tunç’un Van’ın Edremit ilçesindeki evine “silah ve bomba ihbarı” gerekçesiyle sivil polis ve jandarma tarafından 18 Kasım 2021 gece saatlerinde baskın düzenledi. Evin etrafını zırhlı araçlarla ablukaya alan polis ve jandarma, eve kimsenin yaklaşmasına izin vermedi. Aramaya kadın polis getirilmedi. Evde yapılan aramanın ardından polis ve jandarma evden ayrıldı. Arama sırasında herhangi bir materyale el konulmadı.
Eren Keskin ve Reyhan Çapan’ın yeniden yargılandığı dava Aralık ayında devam edecek
Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan’ın “18 yaşından küçük olan suç faili veya mağdurlarının kimliklerini açıklayacak ya da tanınmalarına yol açacak şekilde yayın yapmak” (5187 sayılı Basın Kanunu 21/c) suçlamasıyla yeniden yargılandıkları davanın ikinci duruşması 18 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Keskin ve Çapan’ın avukatlarının mazeret sunarak katılmadıkları duruşmada mahkeme, eksik hususların giderilmesi için davayı 23 Aralık 2021 tarihine erteledi.
Ahmet Altan hakkında açılan “kamu görevlisine hakaret” davası Nisan ayına ertelendi
Ahmet Altan'ın Taraf gazetesinde Mart 2008’de kaleme aldığı “Darbe hazırlığı ya da Kemalizmi kapatmak” başlıklı yazısı nedeniyle dönemin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya'ya “görevinden dolayı hakaret ettiği” (TCK 125/3) suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması 18 Kasım 2021 tarihinde Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Tutuksuz yargılanan Altan’ın katılmadığı duruşmada mahkeme, dosyanın yeniden açılmasına neden olan İstanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesi kararının Yargıtay’dan dönüp dönmediğinin mahkemesinden sorulmasına karar vererek davayı 19 Nisan 2022 tarihine erteledi.
Ankara’da basın açıklamasını takip etmek isteyen gazeteciler engellendi
Mimarlar Odası Ankara Şubesinin 18 Kasım 2021 günü Ankara’da Kurtuluş Parkına ilişkin düzenlediği basın açıklamasını takip etmek isteyen 3’ü kadın 6 gazeteci polis tarafından engellendi. Gazetecilerin çekim yapmalarını engelleyen polis, gazetecilere fiziksel şiddet uyguladı.
6’sı gazeteci 38 kişinin yargılandığı “Bloomberg davası” Şubat ayında devam edecek
Bloomberg muhabirleri Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç ile aralarında gazeteciler Merdan Yanardağ, Sedef Kabaş, Mustafa Sönmez ve Orhan Kalkan’ın da bulunduğu 36 diğer sanık hakkında Ağustos 2018’de yayımlanan bir haber nedeniyle “Sermaye Piyasası Kanununa muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın yedinci duruşması 18 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme, bilirkişi raporunda Yalınkılıç ve Karakaya hakkında atılı suçun maddi unsurlarının oluşup oluşmadığı konusunda herhangi bir değerlendirme yapılmadığı gerekçesiyle ek rapor düzenlenmesi için dosyanın bilirkişi heyetine gönderilmesine karar vermişti.
Hakim değişikliği nedeniyle önceki zabıtların okunduğu duruşmada, bilirkişiden istenen ek raporun dosyaya geldiği görüldü. Katılan BDDK vekili, sanıkların suçlama konusu haber ve paylaşımlar nedeniyle menfaat elde etmediklerinin belirlendiği rapora itiraz ettiklerini belirtti. “BDDK’nın basın açıklamasına karşın asılsız haber yapıldığını” iddia eden BDDK vekili, sanıkların atılı suçtan cezalandırılmalarını talep etti. Katılan SPK vekili ise ek raporu incelemek üzere süre talep etti. Süre talebini kabul eden mahkeme, dosyadaki sanıklardan beşi hakkında çıkarılan yakalama emirlerinin infazının beklenmesine karar vererek davayı 22 Şubat 2022 tarihine erteledi.
“Charlie Hebdo davasında” ilk duruşma görüldü
Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’nun 28 Ekim 2020 tarihli sayısının kapağında yayımlanan bir karikatür nedeniyle derginin yöneticileri Julien Serignac, Gérard Biard ve Laurent Sourisseau ile karikatürün çizeri Alice Petit hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 18 Kasım 2021 tarihinde Ankara 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Erdoğan'ın avukatı Sami Kabadayı duruşmada hazır bulundu. Hakim, sanıkların savunmalarının tespiti için düzenlenen yurt dışı istinabe yazısıyla ilgili Adalet Bakanlığı’ndan gelen yanıtta istinabe talebiyle ilgili bazı eksikliklerin giderilmesinin istediğini kaydetti.
Erdoğan'ın avukatı davaya katılmak istediklerini bildirdi. Mahkeme, suçtan zarar görme ihtimaline binaen Erdoğan'ın davaya katılmasına karar verdi. Sanıkların savunmalarının tespiti için yurt dışı istinabe yazısının akıbetinin sorulmasına ve bilgiler tespit edildiğinde savunmalarının alınması için işlem yapılmasına karar veren mahkeme, davayı 1 Haziran 2022 tarihine erteledi.
Sadiye Eser ve Sadık Topaloğlu’nun yargılandığı dava Ocak ayına ertelendi
Mezopotamya Ajansı muhabiri Sadık Topaloğlu ve gazeteci Sadiye Eser hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan davanın görülmesine 18 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesinde devam edildi.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Sadiye Eser ve avukatlar hazır bulundu. Sadık Topaloğlu duruşmaya katılmadı.
Duruşmada söz alan Eser, yurt dışına çıkış yasağının kaldırılmasını talep etti. Av. Özcan Kılıç da her iki sanık yönünden yurt dışına çıkış yasağının kaldırılmasını istedi. Kılıç ayrıca tanık olarak dinlenmesine karar verilen kişinin mahkemeden kaçtığını belirterek dinlenmesinden vazgeçilmesini talep etti. Topaloğlu’nun avukatı Ayşe Acinikli de yapılan tebligata rağmen tanığın duruşmalara gelmemesinin mahkemeye saygısızlık olduğunu ve dinlenmesinden vazgeçilmesini istediklerini ifade etti.
Duruşma savcısı, sanıklar hakkındaki yurt dışına çıkış yasağının ölçülü bir tedbir olduğunu savunarak kaldırılması taleplerinin reddini istedi.
Ara kararını açıklayan mahkeme, tanık Özgür Baran’ın dinlenmesinden vazgeçilmesi taleplerini reddetti. Eser ve Topaloğlu’na uygulanan yurt dışına çıkış yasaklarının devamına ve tanığın zorla getirilmesine karar veren mahkeme, davayı 11 Ocak 2022 tarihine erteledi.
Oktay Candemir “propaganda” davasında beraat etti
Sosyal medya paylaşımlarında “örgüt propagandası” yaptığı iddiasıyla gazeteci Oktay Candemir hakkında açılan davanın üçüncü duruşması 18 Kasım 2021 tarihinde Van 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Candemir’in avukatları Erhan Çiftçiler ve Ebru Demirtepe’nin katıldığı duruşmada iddia makamı, Candemir’in beraati yönünde mütalaa verdi. Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Candemir hakkında beraat kararı verdi.
Gazeteci Yakup Önal beraat etti
Şarköy’ün Sesi gazetesi Yazı İşleri Müdürü Yakup Önal hakkında “Kişisel verileri hukuka aykırı olarak bir başkasına vermek, yaymak veya ele geçirmek” (TCK 136) suçlamasıyla açılan dava 18 Kasım 2021 tarihinde görüldü. Şarköy Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmada Önal ve avukatı Olgun Mızrak hazır bulundu.
Önal, Tekirdağ Şarköy Belediye Başkan Yardımcısı Adnan Sevim’in konutunun bulunduğu sitenin önünün taşlarla döşenmesini haberleştirerek sosyal medyada paylaştığı için yargılanıyordu.
İddia makamı, Önal’ın paylaştığı videoda Sevim’in evinin görüldüğü, bu nedenle kastının olduğunu ileri sürerek, cezalandırılmasını istedi. Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme ise Önal hakkında beraat kararı verdi.
Selda Manduz hakkında verilen beraat kararı bozuldu
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, gazeteci Selda Manduz hakkında “örgüt propagandası” suçlamasıyla açılan davada Kars 2. Ağır Ceza Mahkemesince verilen beraat kararını bozdu.
Beraat kararına itiraz eden savcılığın istinaf başvurusunu değerlendiren Daire, Manduz hakkında mahkûmiyet kararı verilmesi gerektiğini savunarak gazetecinin yeniden yargılanmasına karar verdi. Mahkeme, Manduz’un sosyal medya hesabında 24 Ocak 2017 tarihinde Gazete Karınca’dan paylaştığı “Neo-Osmanlı hayalinin tarihsel momenti ve Kuzey Suriye Federasyonu” başlıklı haber ve haberde kullanılan fotoğrafı suç unsuru olarak gösterdi.
Manduz’un yeniden yargılanmasına, 8 Şubat 2022 tarihinde Kars 2. Ağır Ceza Mahkemesinde başlanacak.
Dindar Karataş, 2,5 ay süreyle tutuklu yargılandığı davada beraat etti
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Dindar Karataş hakkında “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması 17 Kasım 2021 tarihinde Erzurum 3. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Duruşma sonunda mahkeme Karataş’ın beraatine hükmetti.
Karataş, Erzurum Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma kapsamında Kasım 2020’de tutuklanmış, haber kaynaklarıyla yaptığı telefon görüşmeleri ve yaptığı bazı haberlerin delil olarak gösterildiği dosya kapsamında iki buçuk ay tutuklu kaldıktan sonra 9 Şubat 2021 tarihinde görülen ilk duruşmasında tahliye edilmişti.
P24 tarafından takip edilen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
“Boğaziçi sergi davası” Şubat ayına ertelendi
Boğaziçi Üniversitesine Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından atanan rektöre karşı protesto eylemleri çerçevesinde kampüste öğrenciler tarafından düzenlenen sergideki bir görsel nedeniyle yedi öğrenci hakkında “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” (TCK 216/1) suçlamasıyla açılan davanın üçüncü duruşması 17 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 21. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Sanık öğrencilerden Doğu Demirtaş ile avukatların hazır bulunduğu duruşmada, tanıklar Mehmet Velat İnci ve İlayda Altıok dinlendi. Demirtaş, “Görüntülerdeki güvenlik görevlisinin söz konusu resmi astığını gördüm. Başka bir tanığımız daha var ama hapiste olduğu için duruşmaya getiremedik” dedi. Sanık avukatlarından Doğuşcan Aydın Aygün ise söz konusu videodaki güvenlik görevlisinin kimliğinin tespitini istedi.
Mahkeme, videonun bilirkişiye gönderilerek görüntüdeki güvenlik görevlisinin kimliğinin tespit edilmesi taleplerini reddetti. Dava 9 Şubat 2022 tarihine ertelendi.
Yeni Yaşam gazetesi TBMM uygulamasından kaldırıldı
Yeni Yaşam gazetesi, TBMM’nin milletvekilleri ve personel için oluşturduğu ve günlük ulusal gazetelerin yer aldığı çevrimiçi uygulamadan çıkarıldı. Meclis’in açıldığı 1 Ekim’den bu yana uygulamada Yeni Yaşam gazetesinin yer almadığı ortaya çıktı. Meclis Kültür Sanat Yayın Kurulunun Yeni Yaşam gazetesinin birkaç nüshasını incelemesinin ardından aplikasyondan kaldırılmasına karar verildiği ancak karara dair bir gerekçe sunulmadığı öğrenildi.
Aykol, Kaya, Kızılkaya ve Dicle’nin yargılandığı Özgür Gündem davası Mart ayına ertelendi
KHK ile 2016 yılında kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmenleri Hüseyin Aykol, Zana Kaya, Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve Kürt siyasetçi Hatip Dicle’nin gazetede 2016 yılında yayımlanan haberler gerekçe gösterilerek “Türk Milletini, Türkiye Cumhuriyeti Devletini, Türkiye Büyük Millet Meclisini, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ve Devletin yargı organlarını alenen aşağılama” ve “Devletin askerî veya emniyet teşkilatını alenen aşağılama” (TCK 301/1-2) suçlamalarıyla yargılandığı davanın 20. duruşması 16 Kasım 2021 tarihinde görüldü.
İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi hakiminin değişmesi nedeniyle avukat Sercan Korkmaz mazeret sunarak duruşmaya katılmadı. Mahkeme, Hatip Dicle hakkındaki yakalama emrinin devamına ve infazının beklenmesine karar vererek davayı 3 Mart 2022 tarihine erteledi.
Fatih Tezcan’a 1 yıl 6 ay hapis cezası verildi
Fatih Tezcan hakkında, 14 Temmuz 2016 tarihinde yaptığı bir sosyal medya paylaşımındaki “(Araplar bizi sattı) diyen kardeşim, hadi onlar bir kez İngiliz’e uydu, sen aynı İngiliz’e hilafeti satan Yahudi’ye ‘Ulu Önderim’ diyorsun ya” sözleri nedeniyle açılan davanın karar duruşması 16 Kasım 2021 tarihinde görüldü.
Büyükçekmece 10. Asliye Ceza Mahkemesi, Tezcan’ı 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanun’un 1/1. maddesi uyarınca “Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret” suçlamasıyla 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı.
Gazeteci Adnan Bilen’in açtığı dava reddedildi
Van’da iki köylünün askerler tarafından işkenceye uğradığı iddialarını haberleştirdikten sonra “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklanan gazetecilerden Adnan Bilen’in uğradığı hak ihlalleri nedeniyle açtığı dava reddedildi.
Mezopotamya Ajansının 15 Kasım 2021 tarihli haberine göre, Bilen’in “tutuklamaya itiraz başvurularının bekletilerek tutuklama kararı veren hakimin nöbetçi olduğu güne denk getirilmesi”, “imha edilmesine karar verilen ses kayıtlarının hukuksuzca geri getirilerek tutuklamaya dayanak oluşturması” ve “gizlilik kararı dışında kalan belge ve bilgilere erişiminin kısıtlanması” nedeniyle açtığı dava Van 7. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Bilen ve avukatı Murat Timur duruşmada hazır bulundu.
Mütalaasını sunan savcı, dava ile ilgili yasal koşulların oluşmadığını, hak ihlali olup olmadığının değerlendirilmesinin Van 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından görülen davadan sonra talep edilebileceği, sürmekte olan davanın sonuçlanması ile bir kez daha dava açma ihtimali de gözetilerek davanın reddi yönünde karar verilmesini istedi.
Mahkeme, yasal şartların oluşmadığı gerekçesiyle istinaf yolu açık olmak üzere davanın reddine karar verdi.
İsrailli gazeteci Ali Mograbi canlı yayın sırasında gözaltına alındı
Çamlıca Kulesi’nden Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Üsküdar’daki konutunu görüntüledikleri için casusluk suçlamasıyla tutuklanan İsrailli çift hakkında haber yapan İsrailli gazeteci Ali Mograbi, 15 Kasım 2021 tarihinde İstanbul’da canlı yayın yaptığı sırada gözaltına alındı. Kanal 13 muhabiri Mograbi’nin tüm fotoğrafları silindikten sonra serbest bırakıldığı ancak otelden ayrılmamasının istendiği ifade edildi. Mograbi’nin polislerin bütün gün kendisini takip ettiklerini söylediği aktarıldı.
Gazeteci Burak Şefkat, gözaltı kararı olmaksızın karakolda bekletildi
Gazeteci Burak Şefkat’in Mersin'de ailesinin yaşadığı ev, 13 Kasım 2021 akşam 19:00 sularında, Şefkat’in saat 20:00’da yapacağı sosyal medya yayınına bir saat kala polis tarafından basıldı. Baskın sırasında Adana’da olan Şefkat telefonla aranarak en yakın karakola gitmesi gerektiği söylendi. Karakola giden Şefkat, burada üç saate yakın bekletildikten sonra hakkında gözaltı veya yakalama kararı olmadığı söylenerek Tarsus’ta bir karakola yönlendirildi.
14 Kasım günü Tarsus’taki karakola giden Şefkat’e hakkında gözaltı ve tutuklama kararı olmadığı söylendi ancak karakoldan ayrılmasına izin verilmedi. Buradan Tarsus İlçe Emniyetine gönderilen Şefkat, ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
Yaptığı YouTube yayınlarında Tosyalı Holding’in İskenderun 2. Organize Sanayi Bölgesinde yapmayı planladığı 2,5 milyar dolarlık iskele inşaatına dair iddiaları gündeme getiren Şefkat, gözaltına alınması için gerekçe bulunmadığı halde yayını engellemek için bu yola başvurulduğunu söyledi.
En az 58 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
19 Kasım 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 58 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.