Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
“Dezenformasyon” yasa tasarısının 14 maddesi kabul edildi; gazeteci Çetin Kurşun’a 13 yıl 3 ay hapis cezası verildi; savcı, gazeteci Hayri Demir’in cezalandırılmasını istedi; RTÜK’ten Tele1, KRT, Halk TV ve Kafa Radyo’ya ceza
“Dezenformasyon” yasa tasarısının 14 maddesi kabul edildi
İktidar kanadı tarafından “Dezenformasyonla Mücadele Yasası” adıyla ifade edilen, yasaya itiraz edenler tarafından “sansür yasası” ve “sosyal medya yasası” olarak anılan Basın Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, TBMM Genel Kurulunda görüşülmeye devam ediyor. 4 Ekim Salı günü iki maddesi kabul edilen 40 maddelik tasarının 6 Ekim Perşembe günü 12 maddesi daha kabul edildi.
Kanun teklifinde şu ana kadar kabul edilen 14 madde, internet haber sitelerinin iletişim bilgilerinin kolaylıkla erişilebilir bir biçimde paylaşılmasını zorunlu hale getiriyor. Bunun yanında haber sitelerinde yayımlanan içerikler, gerektiğinde talep eden Cumhuriyet Başsavcılığına teslim edilmek üzere doğruluğu ve bütünlüğü sağlanmış şekilde iki yıl süre ile muhafaza edilecek.
Teklifle basın kartı başvurusu, niteliği ve türleri de belirlendi. Buna göre, basın kartı başvurusu İletişim Başkanlığına yapılacak. Basın kartı, resmi nitelikte bir kimlik belgesi olarak kabul edilecek.
Yasa teklifi Meclis Genel Kurulunda görüşülmeye başladığında, basın meslek örgütleri temsilcileri ve gazeteciler siyah maskelerle Genel Kurula giriş yaptı ve onları CHP’li milletvekilleri “Sansür yasasına hayır,” “Basın ve ifade özgürlüğü istiyoruz,” “Anayasaya aykırı yasa geri çekilsin” yazılı dövizlerle karşıladı. HDP’li ve İYİ Partili milletvekilleri de alkışlarla yasaya tepki gösterdi.
Teklifin Meclis görüşmeleri sırasında yaşanan tartışmalara buradan ulaşabilirsiniz.
Gazeteci Çetin Kurşun’a 13 yıl 3 ay hapis cezası
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Azadiya Welat gazetesi muhabiri Çetin Kurşun’un “örgüt üyeliği” (TCK 314) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamalarıyla yeniden yargılandığı davanın dördüncü duruşması 6 Ekim 2022 günü Mardin 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Kurşun ve avukatının katılmadığı duruşmada iddia makamı esas hakkındaki mütalaasını sundu. Savcı, Kurşun’un her iki suçtan da cezalandırılmasını istedi.
Kurşun ve avukatının yokluğunda kararını açıklayan mahkeme, Kurşun’u “örgüt üyeliği” suçundan 8 yıl 3 ay, “örgüt propagandası” suçundan 5 yıl hapis cezasına çarptırdı. Cezada indirime gitmeyen mahkeme, hükümle birlikte Kurşun hakkında tutuklanmasına yönelik yakalama emri çıkarttı.
Savcı, gazeteci Hayri Demir’in cezalandırılmasını istedi
Gazeteci Hayri Demir’in, Suriye’nin kuzeyinde yaptığı gazetecilik faaliyetleri nedeniyle “örgüt üyeliği” (TCK 314) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamalarıyla yargılandığı davanın 14. duruşması 4 Ekim 2022 günü Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Demir ve avukatı Nuray Özdoğan hazır bulundu.
Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Demir’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlarından cezalandırılmasını istedi.
Demir’in avukatı Nuray Özdoğan esas hakkındaki savunmalarını yapmak üzere süre talep etti. Talebi kabul eden mahkeme, davayı 21 Aralık 2022 tarihine erteledi.
Haberin ayrıntılarına buradan ulaşabilirsiniz.
RTÜK’ten Tele1, KRT, Halk TV ve Kafa Radyo’ya ceza
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun (RTÜK) CHP üyesi İlhan Taşçı, 6 Ekim 2022 tarihli kurul toplantısında verilen cezaları Twitter hesabından duyurdu.
Taşçı, RTÜK’ün suç örgütü lideri Sedat Peker’in rüşvet mekanizması iddialarıyla gündeme gelen Turkuvaz Medya Grubu Başkanvekili Serhat Albayrak ve AKP Erzurum Milletvekili Zehra Taşkesenlioğlu hakkındaki açıklamalarının tartışıldığı programlar nedeniyle Tele1’e iki, Halk TV’ye iki ve KRT’ye bir adet yüzde 3 idari para cezası verdi.
Taşçı ayrıca kurulun, “İzmir’in kurtuluşunda tek kurşun atmadık” diyen İsmail Kahraman’ı eleştiren Nihat Sırdar’ın, programında sarf ettiği sözler nedeniyle Kafa Radyo’ya da yüzde 3 idari para cezası verdiğini bildirdi.
Gazeteci Nişmiye Güler hakkında dava açıldı
JinNews editörü Nişmiye Güler hakkında sosyal medya hesabından yaptığı haber paylaşımları gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla iddianame hazırlandı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen soruşturma sonucunda hazırlanan iddianamede, JinNews için “sözde haber platformu” ifadesi kullanıldı. İddianame İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Güler’in ilk duruşması 19 Ocak 2023’te görülecek.
Gazeteciler Özgür Boğatekin ve Hacı Boğatekin hakkında dava açıldı
Ekim 2018 tarihinde Adıyaman’ın Gerger ilçesinde görevli hâkim Batuhan Maraşlı hakkında Gerger Fırat gazetesinin yaptığı rüşvet haberleri nedeniyle gazeteciler Özgür Boğatekin ve Hacı Boğatekin hakkında "iftira" (TCK 267) suçlamasıyla dava açıldı.
HSK’nın hakim Maraşlı hakkındaki iddiaların asılsız olduğuna hükmetmesinin ardından Gerger Asliye Ceza Mahkemesinde açılan ceza davasının ilk duruşması 27 Aralık 2022’de görülecek.
Bakan Varank’tan BirGün’e tazminat davası
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, kuzeni Sedat Varank'ın aldığı 208 milyon TL’lik ihaleyi haberleştiren BirGün gazetesine tazminat davası açtı.
Varank, BirGün ile BirGün Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Aydın ve muhabir İsmail Arı’dan 50 bin TL talep etti.
Gazetenin 4 Eylül tarihinde davaya konu olan “Varank’ın kuzeni köşeyi döndü” başlıklı haber Emlak Konut’un Kamuoyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamaya dayanıyordu.
Gazeteciler Hakan Yalçın ve Zişan Kürüm haber takibi sırasında polis tarafından darp edildi
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Hakan Yalçın, haber takibi sırasında polis müdahalesine maruz kaldı.
Kadın örgütlerinin İran’da Ahlak Polisi tarafından öldürülen Mahsa Amini için Van’ın Hacibekir Mahallesinde 2 Ekim 2022 günü gerçekleştirmek istediği yürüyüşü takip eden Yalçın, kolluk kuvvetleri tarafından darp edilerek alandan uzaklaştırıldı.
Ankara Kadın Platformunun çağrısıyla İran’da Ahlak Polisi tarafından öldürülen Mahsa Amini ve diğer kadınları anmak için 2 Ekim’de başkentte basın açıklaması düzenlemek isteyen kadınlara polis müdahale etti.
Polis ekipleri açıklamayı takip etmek isteyen gazetecilerin görüntü almasını engellerken, çevik kuvvet de basın mensuplarını alandan uzaklaştırdı. Bu arada Solfasol TV muhabiri Zişan Kürüm de çekim yaparken polis tarafından darp edildi.
Şarköy Belediye Başkanının ağabeyinden gazeteci Deniz Önal’a saldırı
Şarköy’ün Sesi editörü Deniz Önal, CHP'den Şarköy Belediye Başkanı seçilen Alpay Var'ın ağabeyi Alper Var’ın 3 Ekim 2022 tarihinde yumruklu saldırısına uğradı. Alper Var, Deniz Önal’ın gazetenin imtiyaz sahibi olan babası Yakup Önal’ı da ölümle tehdit etti.
Yakup Önal saldırının gerekçesi olarak gazetede yayınladıkları ve Alpay Var’ın odağında olduğu bir usulsüzlük ve evrakta sahtecilik soruşturmasının haberini gösterdi.
Deniz Önal saldırıdan sonra Şarköy Devlet Hastanesinden darp raporu aldı ve emniyete giderek ifade verdi.
Yakup Önal olayla ilgili daha önce de Alper Var ve yakınlarının birçok kez sözlü saldırısına uğradığını söyledi. Önal “Yumruk atma anını gören yaşlı bir kadın ifade verdi, bize saldırı ölüm tehdidi ve hakaret kaldı. Gözaltı olmadan saldırgan serbest bırakıldı. Ne yazık ki durum bu. Bizi Şarköy'de yaşatmayacaklarmış” diye konuştu.
Diyarbakır’daki protestoda gözaltına alınan gazeteciler serbest bırakıldı
Gazeteci ve akademisyen Nagihan Akarsel’in öldürülmesini protesto etmek için Diyarbakır’da 4 Ekim 2022 günü düzenlenen eylemde, Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Eylem Akdağ ve gazeteci Azat Taşkın’ın da aralarında olduğu altı kişi gözaltına alındı.
“2911 Sayılı Gösteri ve Yürüyüş Kanunu'na muhalefet etmek” ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamalarıyla hakkında işlem yapılan altı kişi, emniyetteki işlemlerinin tamamlanmasının ardından 5 Ekim gecesi serbest bırakıldı.
“Türkiye, İsveç’ten terör listesindeki kişilerin iadesini istedi”
Odatv’nin haberine göre Türkiye, Ankara’ya gelen İsveç Adalet Bakanlığı yetkililerinden terör örgütü listesindeki kişilerin iade edilmesini talep etti.
Türkiye’nin iade edilmesini istediği kişiler arasında, gazeteciler Bülent Keneş, Levent Kenez ve Ragıp Zarakolu da bulunuyor.
İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, 16 Mayıs’ta NATO üyeliğine başvuru konusunda resmi karar aldıklarını açıklamış, bu kararın ülkenin güvenliğini ve çıkarlarını korumak için ana muhalefet partisiyle aldıkları ortak bir karar olduğunu söylemişti. Söz konusu kararın ardından Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO’ya üyelik başvurusu yapmaya karar veren İsveç ve Finlandiya’nın üyeliklerine teröre destek verdikleri sürece “evet” demeyeceklerini açıklamıştı.
Gazeteci Sadiye Eser’in davası Şubat ayına ertelendi
Gazeteci Sadiye Eser’in de arasında bulunduğu 33 kişinin “örgüt üyeliği” (TCK 314) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlarından yargılandığı davanın 22. duruşması 5 Ekim 2022 tarihinde İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Eser’in katılmadığı duruşmada avukatı Nermin Selçuk hazır bulundu. Sanık avukatları ve savcı eksik hususların giderilmesini talep etti.
Mahkeme eksik hususların tamamlanması için davayı 1 Şubat 2023’e erteledi.
Ahmet Altan’ın davası Ocak ayına ertelendi
Gazeteci Ahmet Altan’ın bir köşe yazısı gerekçe gösterilerek dönemin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı Abdurrahman Yalçınkaya’ya “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret ettiği” (TCK 125) iddiasıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması 4 Ekim 2022 günü Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Altan ve avukatının katılmadığı duruşmada, İstanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesindeki dosyanın Yargıtay’dan dönüp dönmediğinin sorulmasına karar veren mahkeme, davayı 26 Ocak 2023 tarihine erteledi.
Dava, Altan’ın İstanbul 32. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen ve “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı bir başka davada aldığı cezanın Mart 2018’de istinafta onanmasının ardından on yıl sonra yeniden açılmıştı.
İsmail Saymaz’ın davası Ekim ayına ertelendi
Gazeteci İsmail Saymaz hakkında “kişisel verileri ele geçirmek ve yaymak” (TCK 136) suçlamasıyla açılan davanın 4 Ekim 2022 tarihinde görülmesi planlanan duruşması hâkim izinli olduğu için görülmedi.
Dosya üzerinden görülen dava 25 Ekim 2022 tarihine ertelendi.
Saymaz, savcı İlker Vural’ın Kayseri’de hastane basmasını haberleştirmesi nedeniyle yargılanıyor.
Gazeteci Engin Korkmaz’ın davası Şubat ayına ertelendi
Antalya Körfez Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Engin Korkmaz’a sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla açılan davanın dokuzuncu duruşması 3 Ekim 2022 günü Antalya 19. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Engin Korkmaz ve avukatı Tuncay Koç’un hazır bulunduğu duruşmaya Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın vekili mazeret sunarak katılmadı.
Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, gazetecinin üzerine atılı suçtan cezalandırılmasını istedi. Mütalaaya karşı beyanda bulunan Korkmaz, önceki duruşmalarda verdiği savunmaları tekrar ederek paylaşımlarının basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu belirtti. Korkmaz, beraatını talep etti.
Mahkeme davayı 6 Şubat 2023 tarihine erteledi.
Gazeteci İdris Yayla’nın davası Ocak ayına ertelendi
Jiyan Haber İmtiyaz Sahibi İdris Yayla’nın da aralarında olduğu 28 kişi hakkında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın dokuzuncu duruşması 4 Ekim 2022 günü Batman 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Yayla’nın katılmadığı duruşmada bir kısım sanık ve sanık avukatları hazır bulundu. Avukatlar, dosyadaki eksik hususların giderilmesini talep etti.
Mahkeme, haklarında zorla getirilme kararı bulunan üç tanığın dinlenmesine karar vererek, davayı 12 Ocak 2023 tarihine erteledi.
Gazeteci İnci Aydın’ın davası ertelendi
Gazeteci İnci Aydın’ın Musa Çitil’in şikâyeti üzerine “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” (TMK 6/1) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 6 Ekim 2022 günü Aydın 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Tarafların ve avukatlarının mazeret bildirerek katılmadığı duruşmada mahkeme, davayı 25 Ekim 2022 tarihine erteledi.
Mehmet Göcekli’nin davası Şubat ayına ertelendi
Demokrat Haber Genel Yayın Yönetmeni ve İmtiyaz Sahibi Mehmet Göcekli’nin “örgütü propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 4 Ekim 2022 günü İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Göcekli’nin avukatı Ceren Kalı hazır bulundu. Göcekli’nin avukatı Kalı, müvekkilinin savunmasının istinabe yoluyla alınmasını talep etti. Mahkeme, istinabe talebini kabul ederek davayı 16 Şubat 2023 tarihine erteledi.
İddianamede Göcekli’ye yöneltilen suçlamaya, 2011-2016 yılları arasında şahsi sosyal medya hesabından yaptığı ve içerisinde Demokrat Haber’de yayınlanan haberlerin olduğu paylaşımlar ile 2015-2018 yılları arasında Demokrat Haber’in Facebook hesabından yapılan haber paylaşımları delil olarak gösteriliyor.
Ceren Sözeri’ye açılan tazminat davası Mart ayında devam edecek
Akademisyen ve Evrensel gazetesi yazarı Ceren Sözeri’ye 7 Nisan 2019 tarihinde yayımlanan “AKP’ye kim oy kaybettirdi” başlıklı yazısı nedeniyle Turkuvaz Medya Grubu tarafından 200 bin TL tazminat talebiyle yargılandığı davanın altıncı duruşması 5 Ekim 2022 günü İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Sözeri ve avukatı Devrim Avcı ile davacı Serhat Albayrak’ın avukatı hazır bulundu.
Albayrak’ın avukatı, dosyadaki eksik hususların giderilmesini istedi. Sözeri’nin avukatı Avcı ise müvekkillerinin sosyal ve ekonomik durumunu yeniden bildirmek üzere süre istedi. Mahkeme, eksik hususların giderilmesi için davayı 1 Mart 2023 tarihine erteledi.
Hayri Tunç’un davası Aralık ayına ertelendi
Gazeteci Hayri Tunç’a sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etme” (TCK 216) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 6 Ekim 2022 günü İstanbul 42. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Tunç ve avukatı Arzuhan Halis hazır bulundu. Kimlik tespitinin ardından savunmasını yapan Tunç, suçlamaya konu olan paylaşımlarının haber içeriklerinden oluştuğunu ve hiçbirinde atılı suçun unsurlarının olmadığını söyledi.
Tunç’un avukatı Halis ise savunmasını hazırlamak için mahkemeden süre talep etti. Talebi kabul eden mahkeme, eksik hususların giderilmesi için davayı 6 Aralık 2022 tarihine erteledi.
Ahmet Sever’in yargılandığı üç dava ertelendi
Gazeteci ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün eski basın danışmanı Ahmet Sever’in 2018 yılında yayımlanan “İçimde Kalmasın: Tanıklığımdır” adlı kitabındaki ifadeleri nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) ve “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla yargılandığı üç ayrı davanın görülmesine 6 Ekim 2022 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde devam edildi.
P24 tarafından takip edilen duruşmalarda, Sever’in avukatı Filiz Aydın hazır bulundu. Aydın, istinabe evraklarının dönüşünün beklenmesini istedi. Talebi kabul eden mahkeme, üç davayı da 31 Ocak 2023 tarihine erteledi.
Sever hakkındaki davalar, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Şentop ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın şikâyetleri üzerine açılmıştı.
Baransel Ağca’nın savunması istinabe yoluyla alınacak
Gazeteci Baransel Ağca’nın “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 6 Ekim 2022 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Ağca’nın avukatı Bawer Kaya hazır bulundu. Kaya, yurt dışında yaşayan müvekkilinin savunmasının istinabe yoluyla alınmasını talep etti. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin (AİHM) Vedat Şorli başvurusunda verdiği ihlal kararını hatırlatan Kaya, “TCK 299. madde kanunlar önünde eşitlik ilkesi ve hukuk devleti ilkesine aykırıdır” diyerek dava hakkında Anayasaya aykırılık iddiasında bulundu.
Kaya ayrıca, davanın 17 Mayıs 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmasında Ağca hakkında verilen yakalama emri kararının kaldırılmasını istedi.
Kaya’nın Anayasaya aykırılık itirazını reddeden mahkeme, Ağca hakkındaki yakalama emirinin devamına hükmetti. Ağca’nın savunmasının tespiti için istinabe yazılmasına karar veren mahkeme, davayı 14 Şubat 2023 tarihine erteledi.
İddianamede Ağca’nın 2016 ve 2021 yıllarında yaptığı iki sosyal medya paylaşımı suçlamaya delil olarak gösteriliyor.
Davanın 17 Mayıs 2022 tarihinde görülen ikinci duruşmasında mahkeme, Ağca hakkında yakalama emri çıkarılmasına karar vermişti.
En az 68 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
7 Ekim 2022 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 68 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.