Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Yeni Yaşam çalışanı Hamdullah Bayram tutuklandı; Diyanet personeli yabancı gazetecilerin kameralarını parçaladı; DW Türkçe’nin faaliyet izni uzatılmadı; RTÜK’ten 5 kanala ceza
Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Hamdullah Bayram tutuklandı
Mezopotamya Ajansı (MA) ve JinNews muhabiri 11 kişiyle birlikte hakkında soruşturma yürütülen ve yakalama kararı bulunan Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Hamdullah Bayram, 20 Mart 2023 tarihinde tutuklandı.
16 Mart akşamı gözaltına alınan Bayram, savcılıkta ifadesi alındıktan sonra tutuklama talebiyle Sulh Ceza Hakimliği'ne sevk edildi. Hakimlik, hakkında tutuklama kararı vererek Bayram’ı Sincan Cezaevi'ne gönderdi.
Diyanet personeli yabancı gazetecilerin ekipmanına el koydu, kameralarını parçaladı
6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler sonrası arama kurtarma çalışmalarını haberleştirmek için Türkiye’de bulunan üç Yunan gazetecinin ekipmanına Diyanet İşleri Başkanlığında görevli personel tarafından el konuldu. Daha sonra teslim edilen ekipmanların parçalanarak kırıldığı bildirildi.
Freelance çalışan Yunan gazeteciler Kyriakos Finas, Victoras Antonopoulos ve Konstantinos Zilos, 16 Şubat tarihinde saat 13:00’da Hatay’ın Antakya ilçesine bağlı Narlıca mahallesinde bulunan toplu gömü anları yakınında Diyanet İşleri personeli ve askerler tarafından çekim yapmamaları konusunda uyarıldı. Gazetecilerin önünden giden ve daha ileride bulunan üçüncü gazeteci Zilos ise bu uyarıyı duymadan mezar alanını fotoğrafladı.
Gazeteciler daha sonra Diyanet’e ait idari bir binaya götürüldü ve burada kamera ve ekipmanlarına el konuldu.
17 Şubat 2023 tarihinde İletişim Başkanlığı Adana Bölge Müdürü Ali İmran Turgut ile iletişime geçen gazetecilere, el konulan ekipmanları Diyanet İşleri Başkanlığının mezar yakında bulunan idari binasından alabilecekleri söylendi. Gazeteciler, toplamda 4 bin 500 Euro değerinde olduklarını düşündükleri, üç cep telefonu ve iki kameranın parçalanmış olarak kendilerine teslim edildiğini kaydetti.
DW Türkçe’nin faaliyet izni uzatılmadı
Almanya merkezli yayın kuruluşu Deutsche Welle’nin Türkçe servisi (DW Türkçe), Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı çalışma lisansını uzatmadığı için Türkiye’deki ofisini kapatıyor.
İki yıllık çalışma izninin uzatılması için Şubat 2023’te Sanayi ve Teknoloji Bakanlığına başvuran DW Türkçe’ye, faaliyet alanını yanlış seçtiği gerekçesiyle Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’nın görüşü doğrultusunda 10 gün önce ret yanıtı verildiği öğrenildi. Karar gereği DW Türkçe’nin Türkiye’deki irtibat bürosunun ay sonunda kapanacağı ve çalışanların telifli modele geçirileceği kaydedildi.
Geçtiğimiz yıl televizyon yayıncılığı lisansı için başvuru yapmadığı gerekçesiyle DW Türkçe’nin sitesine erişim engellenmişti.
RTÜK’ten 5 kanala ceza
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun CHP’li üyesi İlhan Taşcı Twitter hesabından yaptığı paylaşımda kurulun, Selahattin Demirtaş’ın öykü kitabı Dad’ın tanıtıldığı Halk TV’ye “suçluyu övmekten” yüzde 5 para, beş kez de program durdurma cezası verdiğini duyurdu.
Show TV’ye bir dizideki kadına şiddetten yüzde 5 para beş kez de program durdurma cezası veren RTÜK, Halk TV’de yayınlanan “Kayda Geçsin” programına konuk olan İyi Parti Genel Başkan Başdanışmanı Turhan Çömez’in İskenderun’da jeneratör çalışmadığı için solunum cihazına bağlı insanların öldüğü açıklaması nedeniyle kanala yüzde 3 para cezası verdi.
Orta Sayfa programında dere yatağındaki yapılaşmanın ve yurtdışından aldığı ödeneklere karşın ıslah çalışması yapmayan Şanlıurfa Büyükşehir Belediyesinin eleştirilmesini “küçük düşürme” sayan RTÜK, Fox TV’ye de yüzde 3 para cezası verdi.
Tele 1’e de Merdan Yanardağ ile Prof. Dr. Emre Kongar’ın 18 Dakika programındaki AKP’nin faşizan bir parti olduğu ifadesi ve kadın yürüyüşü yasağının eleştirilmesi nedeniyle yüzde 3 para cezası verildi.
RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin, 18 Mart’ta yaptığı açıklamada Halk TV hakkında “provokatif paylaşımlar yaptığı” gerekçesiyle inceleme başlatıldığını duyurmuştu.
Öte yandan, RTÜK’ün deprem yayınları nedeniyle Yıldız EN TV hakkında verdiği 22 Şubat 2023 tarihli idari para cezası kararı, kanal yönetimine iletildi. Kanala, 85 bin 738 TL ceza kesildi.
İşkenceyle gözaltına alınan AFP muhabiri Bülent Kılıç’a “görevi yaptırmamak için direnmek” ve “hakaret” davası açıldı
26 Haziran 2021 tarihinde yapılmak istenen 19. İstanbul LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’nü takip ettiği sırada gözaltına alınan Agence France-Presse (AFP) foto muhabiri Bülent Kılıç hakkında “görevi yaptırmamak için direnmek” (TCK 265) ve “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamalarıyla dava açıldı.
16 Mart 2023 tarihli iddianameyi kabul eden İstanbul 19. Asliye Ceza Mahkemesi, henüz duruşma tarihi vermedi.
Gazeteci Kılıç, Beyoğlu Mis Sokak’ta ters kelepçelenerek ve boğazına basılarak gözaltına alınmıştı. Kimliği tespit edilen iki polis memuru hakkında 4 Ağustos 2021 tarihinde “mala zarar vermek” (TCK 151) ve “zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle basit yaralama” (TCK 256) yönünden suç duyurusunda bulunulmuştu.
Gazeteci Mehmet Ali Erdoğan hakkında “örgüt propagandası” suçlamasıyla soruşturma
Gazeteci Mehmet Ali Erdoğan hakkında depremin ilk haftasında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi’nden gelen yardım TIR’ları ile iş makinelerinin Adıyaman’da bekletildiğine yönelik yaptığı paylaşımı nedeniyle soruşturma başlatıldı.
Erdoğan paylaşımındaki “Kürdistan Bölgesi” söylemi nedeniyle ifadeye çağrılan gazeteciye “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlaması yöneltildi.
Sultangazi İlçe Emniyet Müdürlüğü’nde polise ifade veren Erdoğan ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
Erişim engellerini duyuran internet sitesine erişim engellendi
İfade Özgürlüğü Derneği’nin EngelliWeb projesi kapsamında erişime engellenen haber ve internet siteleriyle ilgili duyurularını yayınladığı internet sayfası, “kişilik haklarına saldırı” (TCK 134) iddiasıyla, Rize Sulh Ceza Hakimliğinin 20 Mart 2023 tarih ve 2023/1003 sayılı kararıyla erişime engellendi.
AKP Milletvekili Mustafa Esgin’in Evrensel gazetesine açtığı tazminat davası reddedildi
AKP Bursa Milletvekili Mustafa Esgin'in, Evrensel gazetesinin Sayıştay belgeleri üzerinden yaptığı habere dair “gerçek dışı” olduğu iddiasıyla açtığı davanın ikinci duruşması 23 Mart 2023 günü Bursa 8. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü.
Gazetenin avukatı Devrim Avcı, davanın reddini talep etti.
Mahkeme, istinaf yolu açık olmak üzere davanın reddine karar verdi.
2021’deki Sayıştay raporlarında Bursa’da belediyenin dört mahallede yedi sokağı AKP'li milletvekilinin hastanesine ve Bursa Osmangazi Belediye Spor Kulübü'ne otopark olarak tahsis ettiği ortaya çıkmıştı. Esgin haberin yayımlanmasından sonra 100 bin TL tazminat talebiyle dava açmıştı.
Gazeteciler Nebiye Arı, Hilal Işık ve Yağmur Kaya’nın yargılandıkları dava Eylül ayına ertelendi
Gazeteciler Nebiye Arı, Hilal Işık ve Yağmur Kaya ile birlikte 46 kişinin “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandıkları davanın ikinci duruşması 22 Mart 2023 tarihinde Ankara 15. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Avukatların celse arasında dinlenen müştekilerin savunma huzurunda dinlenilmesi talebini reddeden mahkeme, üç sanığa adres bildirimi için süre verilmesine karar vererek davayı 20 Eylül 2023 tarihine erteledi.
27 Mayıs 2022 tarihli iddianamede gazeteci ve aktivistlere yöneltilen suçlamaya 12 Aralık 2021 tarihinde İzmir’den Ankara’ya Barınamıyoruz Hareketi eylemlerini takip etmek ve destek olmak için gelirken Ankara girişinde gözaltına alınmaları, gözaltı sırasında attıkları iddia edilen sloganlar ve Barınamıyoruz Hareketi’nin sosyal medya hesaplarından yapılan paylaşım delil olarak gösteriliyor.
AKP Milletvekili Arslan’ın gazeteciler İzel Sezer ve Doğan Ergün hakkında açtığı dava Haziran ayına ertelendi
AKP Milletvekili Ali İhsan Arslan'ın İleri Haber Genel Yayın Yönetmeni İzel Sezer ile eski Genel Yayın Yönetmeni Doğan Ergün ve İleri Haber’e, 2021’de yayımlanan bir haber gerekçe gösterilerek “kişilik haklarına saldırı” (TCK 134) suçlamasıyla açtığı davanın ilk duruşması 23 Mart 2023 günü Ankara 20. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme, suçlama konusu haber hakkında erişim engeli kararı olup olmadığının araştırılması ve gazetecilerin haberin yayımlandığı tarihte kurumda hangi görevde bulunduklarının sorulmasına hükmederek davayı 22 Haziran 2023 tarihine erteledi.
İleri Haber’de 25 Ekim 2021’de “Tarım ve Orman Bakanlığında milyonluk ihale oyunu” başlığıyla bir haber yayınlanmış ve haberde AKP Ankara Milletvekili Ali İhsan Arslan ile ilgili iddialar yer almıştı.
“Propaganda” suçlamasıyla yargılanan gazeteciler Osman Akın ve Veysi Sarısözen’in davası Temmuz ayına ertelendi
Gazeteciler Osman Akın ve Veysi Sarısözen’in yaptıkları haberler gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandıkları davanın 13. duruşması 23 Mart 2023 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya katılan olmadı.
Mahkeme, Sarısözen hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine karar vererek davayı 4 Temmuz 2023 tarihine erteledi.
Gazeteciler Ferhat Çelik ve Osman Akın’ın davası Eylül ayına ertelendi
Suç örgütü lideri Sedat Peker’in eski Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın abisi olan Turkuvaz Medyanın sahibi Serhat Albayrak ile ilgili iddialarını haberleştiren Yeni Yaşam gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Mehmet Ferhat Çelik ile Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Osman Akın hakkında “hakaret” (TCK 125) ve “iftira” (TCK 267) suçlamalarıyla açılan davanın ilk duruşması 21 Mart 2023 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya Akın ve avukatı katıldı.
İddianamenin kısa özetinin okunmasının ardından savunma yapan Akın, üzerine atılı suçlamayı reddetti ve savcılıkta verdiği ifadeyi tekrarlayarak, ek savunma talebinde bulunmadığını belirtti.
Mahkeme, Ferhat Çelik hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesine karar vererek bir sonraki duruşmayı 19 Eylül 2023’e erteledi.
Kürşat Yılmaz ve Görkem Kınacı’nın davası Eylül ayına ertelendi
Evrensel gazetesi İmtiyaz Sahibi Kürşat Yılmaz ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Görkem Kınacı’nın Turkuvaz Medya Grubu Yönetim Kurulu Başkan Vekili Serhat Albayrak’ın şikâyeti üzerine “iftira” (TCK 267) ve “hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla yargılandıkları davanın ilk duruşması 23 Mart 2023 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Tarafların mazeret bildirerek katılmadıkları duruşma dosya üzerinden görüldü. Dava 12 Eylül tarihine ertelendi.
Yılmaz ve Kınacı, 29 Ağustos 2022 tarihli “Derin Sessizlik” manşeti ile verilen “Borsadaki rüşvet ağı Saray’a kadar uzandı” ve 31 Ağustos 2022 tarihli “Saray’a dayanan Peker ifşaları ‘cesur savcı’ ile temizlenemez” başlıklı haberler nedeniyle yargılanıyor.
Gazeteci Sonya Bayık’ın davası ertelendi
Gazeteci Sonya Bayık’ın “2911 sayılı Gösteri ve Yürüyüş Kanunu’na muhalefet etmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması 21 Mart 2023 tarihinde Batman 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Sonya Bayık ve avukatının katılmadığı duruşmada, bir kısım sanık avukatları hazır bulundu.
Haklarında yakalama kararı bulunan sanıkların yakalama infazının beklenmesine karar veren mahkeme, davayı 12 Eylül 2023 tarihine ertelendi.
Savcı, Nazan Özcan’ın beraatını istedi
Gazeteci Nazan Özcan’a, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “hakaret” (TCK 125) ve “iftira” (TCK 267) suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması 22 Mart 2023 tarihinde İstanbul 34. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, katılan İnal’ın avukatı hazır bulundu. Özcan ve avukatı ise mazeret bildirerek duruşmaya katılmadı.
İnal’ın avukatı, şikâyetlerinin devam ettiğini belirterek Özcan’ın iddianame kapsamında cezalandırılmasını talep etti.
Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, suçlamaya konu edilen haber içeriğindeki ifadelerin basın ve ifade özgürlüğü kapsamında kaldığını, “hakaret” ve “iftira” içermediğini belirterek Özcan’ın beraatını istedi.
İnal’ın avukatı esasa karşı beyanda bulunmak için süre talep etti. Süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 25 Nisan 2023 tarihine erteledi.
Özgürlükçü Demokrasi davası ertelendi
Kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin eski çalışanları hakkında verilen hapis cezaları ve beraat kararlarının istinafta bozulmasının ardından yeniden görülen davanın yedinci duruşması 22 Mart 2023 günü İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, gazetecilerin avukatı Özcan Kılıç hazır bulundu.
Avukat Kılıç, müvekkilleri hakkında beş senedir devam eden yurt dışı çıkış yasağının kaldırılmasını talep etti.
Mahkeme yurt dışı çıkış yasağının devamına ve gazetenin “terör” faaliyetlerini destekleyip desteklemediğine ilişkin istenilen bilirkişi raporunun beklenmesine karar verdi.
Dava 12 Haziran’a ertelendi.
Gazeteci Mehmet Güleş’in yeniden yargılandığı dava başladı
Gazeteci Mehmet Güleş’in “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın ilk duruşması 21 Mart 2023 günü Elâzığ 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Güleş ve avukatının mazeret bildirerek katılmadıkları duruşma dosya üzerinden görülerek ileri bir tarihe ertelendi.
Gazeteci Medine Mamedoğlu hakkında deprem paylaşımı nedeniyle soruşturma başlatıldı
Nûjinha muhabiri Medine Mamedoğlu hakkında deprem bölgesinden yaptığı bir paylaşım gerekçe gösterilerek “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” (TCK 216) şüphesiyle soruşturma başlatıldı.
Mamedoğlu, telefonu çalındığı için gittiği karakolda Şubat ayında başlatıldığını belirttiği soruşturma kapsamında ifadesini verdi.
Xwebûn gazetesinin Twitter hesabı yeniden açıldı
Kürtçe haftalık yayın yapan Xwebûn gazetesinin kapatılan Twitter hesabı, yapılan itiraz üzerine yeniden kullanıma açıldı.
Twitter'dan itiraza verilen yanıtta, "Yapılan detaylı incelemeden sonra, Twitter Kuralları’nı ihlal etmediği anlaşıldığından hesabınızı yeniden kullanıma açtık. Hesabınız artık kullanıma açık. Bu süreçte gösterdiğiniz sabur için teşekkür eder, verdiğimiz rahatsızlıktan dolayı özür dileriz" denildi.
Twitter, 22 Şubat'ta Xwebûn gazetesinin 29 bin 488 takipçili hesabını "kuralları ihlal etmek" iddiasıyla erişime kapatmıştı.
69 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Hamdullah Bayrak'ın 20 Mart’ta tutuklanmasının ardından, Türkiye’de 24 Mart 2023 itibarıyla en az 69 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.