Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteciler Murat Güreş, Hamza Gündüz sosyal medya paylaşımları nedeniyle hapis cezasına çarptırıldı; Hakan Gülseven, tazminat cezasının ödenmemesi nedeniyle tutuklandı; Şebnem Korur Fincancı’ya barış bildirgesini imzaladığı için hapis cezası verildi
Gazeteci Murat Güreş’in bir sosyal medya paylaşımı gerekçesiyle “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın karar duruşması 21 Aralık günü görüldü.
Gaziantep 21. Asliye Ceza Mahkemesi duruşma sonunda Güreş’in 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi.
Güreş’i önce 1 yıl hapis cezasına çarptıran mahkeme, suçun “alenen işlenmiş olması” ve “birden fazla kişiye karşı işlenmiş olması” gerekçeleriyle gazeteciye verdiği cezayı önce ⅙ sonra da ¼ oranında artırarak 1 yıl 5 ay 15 gün hapisle cezalandırılmasına karar verdi. Güreş’in duruşmadaki iyi hali göz önünde bulundurularak cezayı ⅙ oranında indiren mahkeme Güreş’in 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi.
Mahkeme, sanığın “pişmanlık göstermemiş olması” nedeniyle cezanın ertelenmesine yer olmadığına ve “adli sicil kaydında kasıtlı suçtan mahkumiyet hükmü bulunduğu ve denetim süresi içinde yeniden suç işlemesi bir daha suç işlemeyeceği yönünde olumlu kanaat oluşturmadığından” hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yer olmadığına karar verdi.
Hakan Gülseven ödenmeyen tazminat cezası nedeniyle cezaevine gönderildi
Gazeteci Hakan Gülseven, İstanbul’da gözaltına alınmasının ardından 20 Aralık günü tutuklanarak Maltepe Cezaevi’ne gönderildi. 21 Aralık günü cezanın ödenmesi üzerine gazeteci hakkında tahliye kararı verildi.
Gülseven, hakkında gazetecilik faaliyetleri sebebiyle açılan tazminat davalarında verilen cezaların ödenmemesi sonucunda çıkarılan yakalama kararı nedeniyle tutuklanmıştı.
Gülseven’in avukatı Onur Güneş yaptığı açıklamada Gülseven’in Yurt gazetesinde yazı işleri müdürü olduğu dönemde dört dosyadan kesinleşen cezaları bulunduğunu, bunlardan birinin “cumhurbaşkanına hakaret,” diğer üç cezanın ise “sadece hakaretle ilgili” olduğunu ifade etmişti. Cezaların toplam tutarının 31 bin 500 TL olduğunu belirten avukat Güneş, Gülseven’in bu tutar karşılığında 52 buçuk ay, yani yaklaşık 4 yıl 5 ay süreyle hapis yatması gerekeceğini belirtmişti.
Ahmet Altan’ın “Cumhurbaşkanına hakaret” davası Mart ayına ertelendi
Roman yazarı ve gazeteci Ahmet Altan’ın bir yazısı nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın 20 Aralık günü görülmesi planlanan duruşması, hâkimin mazereti nedeniyle Mart ayına ertelendi.
İstanbul 30. Asliye Ceza Mahkemesi’nce görülen davada Altan, 8 Mayıs 2016 tarihinde P24’te yayınlanan “Yeni Ergenekon” başlıklı yazısı nedeniyle suçlanıyor. Dava 19 Mart 2019 tarihine ertelendi.
Muhabir Seyhan Avşar hakkında soruşturma başlatıldı
Cumhuriyet gazetesi muhabiri Seyhan Avşar hakkında yaptığı bir haber nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından soruşturma başlatıldı.
Avşar, “300 gün yaşar merak etme” başlıklı haberi nedeniyle “Kamu görevlisini terör örgütlerine hedef gösterdiği” iddiasıyla başlatılan soruşturma kapsamında 20 Aralık günü İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Bürosuna ifade verdi.
Avşar ifadesinde yaptığı haberin basın özgürlüğü kapsamında olduğunu belirtti.
İhsan Eliaçık “cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla gözaltına alındı
İlahiyatçı yazar İhsan Eliaçık, 20 Aralık günü ifade vermek için gittiği Çağlayan’daki İstanbul Adliyesi’nde gözaltına alındı.
Hakkında İstanbul dışına çıkma yasağı bulunan Eliaçık’ın, Batman’da yürütülen bir soruşturma kapsamında hakkında çıkarılan yakalama kararı gerekçesiyle gözaltına alındığı öğrenildi. Diken’in haberine göre, söz konusu soruşturma, Eliaçık’ın “cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla yürütülmekte.
Eliaçık, 21 Aralık günü ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
Hatip Dicle ve gazetecilerin yargılandığı dava ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin genel yayın yönetmenleri Hüseyin Aykol ve Zana Kaya, gazetenin Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya ve Kürt siyasetçi Hatip Dicle’nin yargılandığı dava 20 Aralık günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Özgür Gündem gazetesindeki yazılar nedeniyle İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu tarafından başlatılan farklı soruşturmalar neticesinde Dicle hakkında 1, Aykol hakkında 10, Kızılkaya hakkında 14 ve Kaya hakkında 2 iddianame hazırlanmış, bunlarda gazetede çıkan yazı ve haberler suçlama konusu yapılmıştı. Dört kişiye “Hükümeti, yargı organlarını veya emniyet teşkilatını alenen aşağılama” ve “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyetini ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni alenen aşağılama” suçlamaları yöneltilen iddianameler İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından birleştirilmişti.
Mahkeme davayı 21 Şubat 2019 tarihine erteledi.
Cumhuriyet yazar ve muhabirleri hâkim karşısına çıktı
Cumhuriyet gazetesi muhabiri Alican Uludağ ile gazetenin eski muhabiri Duygu Güvenç’in Pastör Brunson haberleri nedeniyle “Türk milletini, Türkiye Cumhuriyetini ve Türkiye Büyük Millet Meclisini alenen aşağılama” suçlamasıyla yargılandıkları davanın görülmesine 20 Aralık günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Duruşmada savunmasını yapan Uludağ, hakkındaki suçlamayı reddederek yaptığı haberin suç oluşturmadığını, ifade özgürlüğü kapsamında bulunduğunu belirtti.
Avukat savunmalarının ardından dava 4 Nisan 2019 tarihine ertelendi.
Bu hafta görülen bir diğer duruşmada, Cumhuriyet gazetesi yazarı Işıl Özgentürk’e 5 ay hapis cezası verildi. Özgentürk, gazetede yayımlanan “Kara Çarşafın Karanlığında” ve “Din ve Sosyalistler” başlıklı yazıları dolayısıyla “Halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” suçlamasıyla yargılanıyordu. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi Özgentürk’e 5 ay hapis cezası vererek cezayı erteledi.
Türkiye’den Suriye’deki cihatçı gruplara kimyasal silah hammadesi sevkiyatı yapıldığına ilişkin iddiaları haberleştirdikleri gerekçesiyle Cumhuriyet gazetesi İzmir muhabiri Hakan Dirik ile BirGün gazetesi yazarı Erk Acarer hakkında eski Adalet Bakanı Bekir Bozdağ’ın şikâyetiyle açılan “iftira” davasının görülmesine de bu hafta devam edildi.
Davanın 20 Aralık günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen dördüncü duruşmasına Dirik ve avukatı Ülkü Çetok katıldı. Çetok, söz konusu haberin CHP eski milletvekili Eren Erdem ile yapılan görüşmenin haberi olduğunu anımsatarak, Erdem’in tanık sıfatıyla dinlenilmesini istedi. Mahkeme, sunulan CD’nin bilirkişiye iletilerek döküm alınmasına, Erdem’in dinlenmesi talebinin ise CD dökümünden sonra yeniden değerlendirilmesine karar vererek davayı Mart ayına erteledi.
Deniz Yücel’in davası Nisan ayına ertelendi
Die Welt gazetesinin Türkiye muhabiri Deniz Yücel’in, “Örgüt propagandası yapmak” ve “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamalarıyla yargılandığı davanın duruşması 20 Aralık günü İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Yücel’in katılmadığı duruşmanın sonunda mahkeme, Yücel’in yurt dışındaki adresine gönderilen istinabe evrakının beklenilmesine ve akıbetinin sorulmasına karar vererek, davayı 11 Nisan 2019 tarihine erteledi.
Şebnem Korur Fincancı’ya 2 buçuk yıl hapis cezası verildi
Barış için Akademisyenler’in “Bu suça ortak olmayacağız” bildirisini imzaladığı için “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılanan Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, davanın 19 Aralık günü görülen duruşmasında 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, “Suça konu bildirinin basın ve yayın yoluyla kamuoyuna duyurulmuş olması nedeniyle cezanın yarı oranında artırılarak” Fincancı’nın “1 yıl 18 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına” karar verdi.
Mahkeme, Fincancı’nın “duruşmadaki olumsuz tutum ve davranışları” ve “pişmanlık duymaması” gerekçeleriyle cezada indirime gitmedi.
Dosya istinaf incelemesi için Bölge Adliye Mahkemesine gönderilecek.
18 Aralık günü ise yine aynı gerekçeyle yargılanmakta olan akademisyenlerden Gülçin Karabağ İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülen davasının üçüncü duruşmasında “propaganda” suçlamasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
Gazeteci Gündüz’e “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası
Mezopotamya Ajansı (MA) Hakkari muhabiri Hamza Gündüz, sosyal medya hesabında paylaştığı haber ve fotoğraflar gerekçesiyle “örgüt propagandası” suçlamasıyla yargılandığı davada hapis cezasına çarptırıldı.
Hakkari 3. Ağır Ceza Mahkemesinde 18 Aralık günü görülen duruşmada hazır bulunan Gündüz, savunmasında yaptığı paylaşımların düşünce ve ifade özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini söyleyerek beraatini talep etti.
Duruşma sonunda kararını açıklayan mahkeme, Gündüz’e “örgüt propagandası” suçlamasıyla 1 yıl 8 ay hapis cezası vererek hükmü 5 yıl erteledi.
Tutuklanan gazetecilik öğrencisi Bila tahliye edildi
Bir yazısı gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla 7 Aralık günü tutuklanan Karadeniz Teknik Üniversitesi (KTÜ) İletişim Fakültesi öğrencisi ve Trabzon Halkevi üyesi Berivan Bila tahliye edildi. Trabzon Cezaevine gönderilen Bila, avukatlarının itirazı sonucu 17 Aralık günü serbest bırakıldı.
Gazeteci Candemir “hakaret” suçlamasıyla kısa süreli gözaltına alındı
Gazeteci Oktay Candemir 17 Aralık günü ifade vermek için gittiği Van Emniyet Müdürlüğü’nde hakkında “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” iddiasıyla şikâyet olduğu gerekçesiyle gözaltına alındı. Candemir, aynı gün ifadesinin alınmasının ardından savcılık talimatıyla serbest bırakıldı.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
21 Aralık 2018 tarihi itibariyle Türkiye’de en az 169 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan ulaşılabilir.