Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
17’si tutuklu 23 hak savunucusunun yargılandığı GÖÇİZDER davasında, sanıkların savunma hakkının kısıtlanmasına itiraz eden avukatlar duruşma salonuna alınmadı. 4 kişinin tahliyesine karar veren mahkeme, davayı erteledi
Göç İzleme Derneği (GÖÇİZDER) üye ve yöneticileri ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) sosyal hizmet uzmanı Bilal Yıldız’ın da aralarında bulunduğu 17’si tutuklu 23 hak savunucusunun “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması 13 Aralık 2022 İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, dernek faaliyetleri gerekçe gösterilerek tutuklanan 17 hak savunucusu, bir kısım tutuksuz sanık ve sanık avukatları hazır bulundu.
Sanık ve avukat sayısının fazla olması sebebiyle davayı izlemeye gelen hak örgütü temsilcileri salona giremedi. Mahkeme başkanı, duruşmanın daha büyük bir salonda görülmesi için gerekli yazışmaları yaptıklarını ancak henüz bir yanıt gelmediğini söyledi.
Kimlik tespitlerinin ardından tutuklu sanıklardan Songül Köse savunmasını yaptı. Üzerine atılı suçlamayı reddeden Köse, “İddianamede bana ve çalıştığım derneğe ilişkin yanlış bilgiler yer alıyor. 2015-2016 yıllarında sokağa çıkma yasaklarının ve göçün yaşandığı illere yönelik bir çalışma yapılmıştı. Bu çalışmalarda taraflı olduğumuz söyleniyor. Ancak bu iddiayı kabul etmiyoruz” dedi.
Köse’nin savunması devam ettiği sırada mahkeme başkanı, hasta tutuklu İlyas Erdem’e rahatsızlığı nedeniyle salondan çıkabileceğini söyledi. Bunun üzerine Erdem jandarma eşliğinde salondan çıktı.
Mahkeme başkanı, Köse’nin savunması bittikten sonra, “Dosya kapsamı, sanık ve müdafi sayısı dikkate alındığında duruşmanın 14 ve 15 Aralık tarihlerinde Silivri 2 No’lu duruşma salonunda devam edilmesine karar verildi” dedi.
Avukatlar salondan çıkarıldı
14 Aralık günü Silivri 2 No’lu duruşma salonunda devam eden davanın ikinci oturumu, GÖÇİZDER’in tutuklu Eş Başkanı Kamile Kandal savunmasıyla başladı. Ancak mahkeme başkanı, Kandal’ın savunmasına müdahale etti. Avukatların duruma itiraz etmesi üzerine mahkeme başkanı, “Avukatlara söz vermiyorum. Duruşma düzenini bozarsanız sizi dışarı atarım” şeklinde uyardı. Avukatların itirazları devam ettiği sırada mahkeme heyeti, davaya ilişkin dosyaları alarak, salondan ayrıldı.
Daha sonra duruşma salonu mahkeme başkanının kararıyla değiştirildi ve sanık avukatları salona alınmadı. Sanıkların, avukatlarının yokluğunda savunma yapmayacaklarını söylemesi üzerine mahkeme, duruşmaya 15 Aralık’ta devam edilmesine karar verdi.
Duruşmanın ardından basın açıklaması yapan avukat Ahmet Baran Çelik, mahkeme heyetinin savunmaya yönelik olumsuz bir tavrı olduğunu söyledi. Çelik duruşmada yaşananları şöyle özetledi: “Bugün avukatlara söz hakkının verilmediği bir duruşma görüldü. Mahkemenin bu tutumu sanıklar ve avukatlar tarafından kabul edilmediği için iki gündür duruşma yürümüyor maalesef. GÖÇİZDER eş başkanı Kamile Kandal’ın savunmasına müdahale edildi ve ısrarlı bir şekilde kısa tutması istendi. Savunması kısıtlandı. Avukatlar olarak bu tavrı kabul etmediğimizi söyleyince mahkeme heyeti bizleri kayıt dışı şekilde dışarı çıkarmak istedi. Ancak avukatlar bu tutumun tutanağa geçirilmesini istedi. Talebi kabul etmeyen mahkeme heyeti salonu terk etti. Bir süre sonra başka bir salonda sanıklar hazır edildi ancak aileler ve avukatlar salona alınmadı.”
Reddi hâkim talebi reddedildi
15 Aralık tarihli üçüncü oturumda, savunma hakkının kısıtlanmasına itiraz eden avukatlar reddi hâkim talebinde bulundu. Avukatlar bu kez jandarma zoruyla salondan çıkarıldı.
Tutuklu ve tutuksuz yargılanan sanıklar, avukatların salona alınması ve duruşmanın devam etmesini talep etti.
Avukatları salona almayan heyet, iddia makamına ara mütalaasını sordu. Savcı, böbrek yetmezliği bulunan tutuklu İlyas Erdem’in tahliyesini, diğer sanıkların tutukluluk halinin devamını istedi.
Mahkeme, savunmasını tamamlayan Songül Köse ve Kamile Kandal ile sağlık sorunları yaşayan İlyas Erdem ve Veysi Yıldız’ın tahliyesine; 13 kişinin ise tutukluluk halinin devamına karar verdi. Tutuksuz sanıklar hakkındaki adli kontrolleri kaldıran mahkeme, reddi hâkim talebini de reddetti. 4-5 Ocak 2023’e ertelenen dava yine Silivri Kapalı Cezaevi Kampüsü’nde bulunan mahkeme salonlarında görülecek.
Davanın geçmişi
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında GÖÇİZDER’in Şirinevler’de bulunan derneğine 3 Haziran 2022’de baskın düzenlenmiş, derneğin hazırladığı kitaplar ve bilgisayarlara el konulmuştu.
Aynı gün aralarında derneğin eş başkanlarının da olduğu 22 GÖÇİZDER üye ve yöneticisi gözaltına alınmış ve dosyaya “gizlilik” kararı getirilmişti. 8 günlük gözaltı sürecinin ardından 17 kişi tutuklanmıştı.