Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Jin News, Mezopotamya Ajans ve ETHA çalışanı 7 gazeteci gözaltına alınırken, TRT'den ihraç edilen kameraman Binali Erdoğan tutuklandı 20 Ekim günü, Ankara’da yapılan ev baskınlarıyla Jin News ve Mezopotamya Ajans çalışanı beş gazeteci gözaltına alındı. Gözaltına alınan gazetecilerin Jin News editörü Sibel Yükler, Jin News muhabirleri Duygu Erol ile Habibe Eren ve Mezopotamya Ajans muhabirleri Diren Yurtsever ve Selman Güzelyüz olduğu öğrenildi. Jin News ve Mezopotamya Ajans, Eylül ayı sonunda yanına başlamıştı. Gözaltı haberine tepki gösteren AGİT Medya Özgürlüğü Temsilciliği, resmi Twitter hesabından yaptığı açıklamada Jin News gazetecilerinin gözaltına alınmalarının “büyük endişe” yarattığını söyledi. Temsilcilik, “Türkiye’de gazetecilerin çalışması ve medyada çok seslilik korunmalıdır,” dedi. TRT kameramanı Binali Erdoğan tutuklandı Sosyal medya üzerinden cumhurbaşkanına hakaret ettiği iddiasıyla daha önce memuriyetten men edilen Haber Sen yöneticisi ve TRT Başkameramanı Binali Erdoğan 20 Ekim günü tutuklandı. Erdoğan hakkında referandum öncesi yaptığı bir sosyal medya paylaşımından dolayı idari soruşturma açılmış ve ardından memuriyetten men edilmişti. Erdoğan, hakkında başlatılan adli soruşturma kapsamında 20 Ekim’de İzmir Adliyesinde önce savcıya, daha sonra ise nöbetçi mahkemeye ifade verdi. Erdoğan'ın paylaşımlarının ifade ve eleştiri özgürlüğü kapsamında olmadığına kanaat getiren mahkeme, Cumhurbaşkanına hakaret suçunun işlendiğine dair kuvvetli şüphenin olduğunu belirtti ve tutuklama kararı verdi. Tutuklamaya gerekçe olarak ise tüm delillerin toplanılmaması ve delil karartma ihtimalinin olduğu gösterildi. Gazeteci Murat Çelikkan serbest bırakıldı Özgür Gündem Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katıldığı için Ağustos ayından beri hükümlü olarak Kırklareli’nde cezaevinde bulunan gazeteci Murat Çelikkan denetimli serbestlikten yararlanarak 21 Ekim’de tahliye oldu. ETHA çalışanları gözaltında İstanbul’da 19 Ekim günü sabaha karşı düzenlenen ev baskınlarında, aralarında iki Etkin Haber Ajansı (ETHA) çalışanı gazetecinin de olduğu 16 kişi gözaltına alındı. Ezilenlerin Hukuk Bürosu’ndan yapılan açıklamaya göre, gözaltına alınan ETHA çalışanları İsminaz Temel ve Havva Cuştan. Doğan Haber Ajansı ile Anadolu Ajansı, operasyonun, “MLKP ve TKP/ML'ye yönelik olduğunu” yazdı. Gazeteci Tuğrul Eryılmaz’a Özgür Gündem davasında ceza Gazeteci Tuğrul Eryılmaz kapatılan Özgür Gündem gazetesiyle dayanışma amacıyla başlatılan nöbetçi genel yayın yönetmenliği kampanyasına katılımı nedeniyle yargılandığı davada bir yıl üç ay hapis ve 6000 TL para cezasına çarptırıldı. Ceza ertelendi. 20 Ekim günü görülen duruşmada hazır bulunan Eryılmaz, "Hayatımda darbe dönemlerinde de gazetecilik yaptım, bugüne kadar mahkeme görmedim. Simgesel bir dayanışma dolayısıyla şimdi buradayım. Gazetecinin işi çatışmayı tartışma platformuna çekmektir, benim yaptığım da budur. Başka nasıl savunma yapılır bilmiyorum” dedi. İş adamı Osman Kavala gözaltına alındı Anadolu Kültür Yönetim Kurulu Başkanı Osman Kavala, "kısıtlılık kararı olan bir savcılık soruşturması" kapsamında 18 Ekim günü geç saatlerde İstanbul Atatürk Havalimanı'nda gözaltına alındı. Sivil toplum çalışmalarıyla bilinen iş adamı Kavala ile sekreterinin bilgisayarına, polis tarafından el konduğu bildirildi. Kavala, Alman Goethe Enstitüsü ile birlikte gerçekleştirilmesi planlanan bir projenin toplantısı için gittiği Gaziantep'ten İstanbul'a dönmüştü. Kavala hakkında yedi günlük gözaltı kararı olduğu bildirildi. Dosyada gizlilik kararı olması nedeniyle Kavala'ya yöneltilen suçlamalar henüz bilinmiyor. Kapatılan Zaman Gazetesi muhabirine hapis cezası Kapatılan Zaman Gazetesi Eskişehir muhabiri Mehmet Kuru 17 Ekim günü Eskişehir 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen son duruşmasında altı yıl üç ay hapis cezasına çarptırıldı. Kuru, dava kapsamında tutuksuz olarak yargılanıyordu. Hakkındaki terör örgütü suçlamalarını kabul etmeyen Kuru, "Zaman gazetesi benim sadece ekmek kapımdı. Ben örgüt üyesi değilim" dedi. Mahkeme heyeti ise Kuru’yu altı yıl üç ay hapse mahkum etti. Gazeteci Mehmet Çakmakçı tahliye edildi 12 Temmuz’da Diyarakır’da tutuklanan gazeteci Mehmet Çakmakçı 18 Ekim’de görülen ilk duruşmasında tahliye edildi. Medyascope.tv’ye Diyarbakır’dan haber yapan Çakmakçı hakkında örgüt üyesi olmak iddiasıyla 15 yıla kadar hapis istemiyle açılan davanın duruşması Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Savcılık mütalaasında Çakmakçı’nın tutukluluğunun devamını talep etse de, mahkeme heyeti Mehmet Çakmakçı’nın tahliyesine karar verdi. Muiznieks AİHM’deki tutuklu gazeteci davalarında müdahil oldu Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komiseri Nils Muiznieks, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde görülmekte olan 10 tutuklu gazeteci davasında müdahil oldu. AİHM’e sunulan ve 19 Ekim günü yayımlanan görüşünde Muiznieks Türkiye’nin Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ni ihlal ettiğini ve gazetecilere karşı yürütülen dava ve tutuklamaların ülkedeki eleştirel sesleri bastırmaya yönelik olduğunu söyledi. Muiznieks’in AİHM’e sunduğu 10 sayfalık görüşün Türkçe çevirisine buradan ulaşılabilir. Bu arada AİHM’in 24 Ekim günü ilk kez hâkim karşısına çıkacak olan tutuklu gazetecilerin başvurularını da öncelikli olarak görüşme kararı aldığı belirtildi. Hukukçu Yaman Akdeniz, Twitter hesabından paylaştığı mesajda gazeteciler Tunca Öğreten ve Mahir Kanaat’in başvurularının öncelikli ele alınacağını duyurdu. 2016’da 889 basın kartı iptal edildi 15 Ekim günü Adalet Bakanı Abdülhamit Gül, 2016 yılı içerisinde iptal edilen basın kartı sayısının 889 olduğunu açıkladı. Bakan Gül, CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer’in TBMM Başkanlığına sunduğu soru önergesini yanıtladı. Gül yanıtında tutuklu gazetecilerin basın kartlarının “gazetecilik faaliyetleri kapsamında” iptal edilmediğini belirterek "Silahlı terör örgütüne üye olma" ve "Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme" gibi suçlarından tutuklu oldukları için iptal edildiğini savundu. Hak savunucularının ilk duruşması 25 Ekim’de İstanbul Büyükada’da katıldıkları bir toplantı sırasında gözaltına alınan ve sekizi hâlen tutuklu bulunan 10 insan hakları savunucusu ve daha önce başka bir soruşturma çerçevesinde tutuklanan Af Örgütü Türkiye Şubesi Yönetim Kurulu Başkanı Taner Kılıç hakkında açılan davanın ilk duruşması 25 Ekim’de görülecek. İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi, Büyükada davasının ilk duruşmasının 25 Ekim 2017’de saat 10.00’da Çağlayan Adliyesi’nde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi salonunda görülmesine karar verdi. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından geçen hafta hazırlanan 17 sayfalık iddianamede Kılıç hakkında “Silahlı terör örgütü FETÖ üyesi olmak” iddiasıyla 7,5 yıldan 15 yıla kadar, diğer kişiler hakkında ise “silahlı terör örgütüne yardım etme” iddiasıyla beş yıldan 10’ar yıla kadar hapis cezası isteniyor. Büyükada’daki toplantıya katılan Almanya vatandaşı Peter Frank Steudtner, İsveç vatandaşı Ali Ghravi, Yurttaşlık Derneği’nden Nalan Erkem, Kadın Koalisyonu’ndan İlknur Üstün, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Direktörü İdil Eser, Uluslararası Af Örgütü Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi Veli Acu, İnsan Hakları Gündemi Derneği’nden Günal Kurşun, Eşit Haklar İçin İzleme Derneği’nden Nejat Taştan, Yurttaşlık Derneği’nden Özlem Dalkıran ve eski Mazlum Der’li aktivist Şeyhmus Özbekli 5 Temmuz günü toplantının yapıldığı otele yapılan polis baskınında gözaltına alınmıştı. Bu 10 kişiden Nejat Taştan ve Şeyhmus Özbekli adlî kontrol şartıyla ve yurtdışına çıkma yasağıyla serbest bırakılmıştı. Gazeteci yazar Vedat Çetin gözaltına alındı Gazeteci yazar Vedat Çetin, 19 Ekim günü Diyarbakır’da bulunan evine yapılan baskınla gözaltına alındı. Çetin'in Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen Demokratik Toplum Kongresi (DTK) soruşturması kapsamında gözaltına alındığı bildirildi. Çetin, 20 Ekim günü "terör örgütü üyeliği" suçlamasıyla çıkarıldığı nöbetçi sulh ceza hâkimliğince adlî kontrol ve yurtdışı yasağı şartıyla serbest bırakıldı. Oğuz Güven'e 12 yıla kadar hapis istendi Denizli Cumhuriyet Başsavcısı Mustafa Alper'in trafik kazasında ölümüne ilişkin Cumhuriyet gazetesinin resmî Twitter hesabındaki paylaşımı nedeniyle yargılanan Cumhuriyet gazetesi internet sitesi Genel Yayın Yönetmeni Oğuz Güven hakkında savcı mütalaasını verdi. 17 Ekim günü İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülen duruşmada sunduğu mütalaasında savcı, Güven'in "Terör örgütünün propagandasını yapmak" ve "Terör örgütlerinin açıklamalarını yayınlamak" suçlarından iki yıl dokuz aydan 12 yıl dokuz aya kadar hapis cezasıyla cezalandırılmasını istedi. Savcı mütalaasında söz konusu Twitter paylaşımında düşünce özgürlüğünün sınırlarının aşılarak örgüt propagandası yapıldığını, Güven’in kendi hesaplarından yaptığı bazı paylaşımların ise “cebir ve şiddete teşvik” içerdiğini ileri sürdü. Dava 21 Kasım'a ertelendi. Çağrı Sarı’ya 11 ay hapis cezası Evrensel gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Çağrı Sarı, gazetede 30 Ocak 2017’de yayımlanan bir okur mektubu nedeniyle açılan davada 11 ay 20 gün hapis cezası verildi. Sarı, mektup nedeniyle “Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hakaret” suçlamasıyla yargılanıyordu. Davanın 18 Ekim günü Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen son duruşmasında mahkeme heyeti Sarı’nın daha önce kasıtlı suçtan mahkum edilmemiş olması ve yargılama sürecinde gösterdiği iyi hal nedeniyle hükmedilen cezanın teciline ve bir yıl denetim süresine tabi tutulmasına karar verdi. Gazeteci İsmail Küçükkaya hakkında soruşturma Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Betül Sayan Kaya'nın eşi hakkında şifreli mesajlaşma programı ByLock kullandığına ilişkin iddialarda bulunan İsmail Küçükkaya ile avukat Fidel Okan hakkında "Kamu görevlisine hakaret" ve "Türkiye Cumhuriyeti hükümetini alenen aşağılama" suçlarından soruşturma başlattı. 18 Ekim günü, Küçükkaya savcıya ifade vermek için savcılığa gitti ancak ifade veremedi. Soruşturma konusu sözlerin sarf edildiği programın kayıtlarının savcılığa ulaşmasının ardından Küçükkaya'nın önümüzdeki günlerde savcıya ifade vereceği belirtildi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Küçükkaya'nın Bakan Kaya ve eşi hakkındaki iddiaları nedeniyle söz konusu programın yayınlandığı FOX TV kanalına idari para cezası verme kararı aldı.
Türkiye’de tutuklu ya da hükümlü olarak hapiste bulunan tüm gazetecilerin, Olağanüstü Hâl kapsamında kapatılan basın yayın kuruluşları, vakıf ve derneklerin listelerine buradan erişebilirsiniz.