Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteci Rojhat Doğru tutuklandı; Cumhuriyet gazetesine 35 gün, BirGün gazetesine 7 gün ilan kesme cezası verildi; RTÜK, radyocu Nihat Sırdar’a 3 kez yayın durdurma cezası verdi; sosyal medya paylaşımları nedeniyle bir haftada en az üç kişi tutuklandı
Gazeteci Rojhat Doğru tutuklandı
Diyarbakır’da 22 Mayıs günü polis tarafından durdurulan gazeteci Rojhat Doğru, hakkında 2019’da İstanbul’da açılan bir soruşturma gerekçesiyle gözaltına alındı. Doğru, 23 Mayıs’ta çıkarıldığı Diyarbakır Adliyesinde savcılık ifadesinin ardından tutuklama talebiyle Sulh Ceza Hakimliğine sevk edildi. Doğru, “örgüt üyeliği” iddiasıyla tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Cumhuriyet gazetesine 35 gün ilan kesme cezası
Basın İlan Kurumu (BİK), Cumhuriyet gazetesinin 14 Nisan 2020 tarihli nüshasında yer alan “Boğaz’da kaçak var” başlıklı haber nedeniyle Cumhuriyet gazetesine ve internet sitesine 35 gün süreyle resmî ilan ve reklam kesilmesi cezası verdi. Basın İlan Kurumu’nun kararında “haberin gerçeği yansıtmadığı” ve “kamu yararı olmadığı,” gazetenin “basının haber verme ve ifade özgürlüğünün sınırlarını aştığı” öne sürüldü.
BirGün gazetesine 7 gün ilan kesme cezası
Basın İlan Kurumu, BirGün gazetesine de yedi günlük resmî ilan ve reklam kesme cezası verdi. BİK, BirGün’e 10 Eylül 2019 tarihinde yayımlanan “Kızılay holdingleşti” başlıklı haber nedeniyle iki gün ve 16 Eylül 2019 tarihli “Milyonluk ihale Menzil hayranına” başlıklı haber nedeniyle beş gün olmak üzere toplam yedi gün ceza verdi.
CHP eski il yöneticisi sosyal medya paylaşımı nedeniyle tutuklandı
İzmir'de bazı camilerin hoparlörlerinden 20 Mayıs’ta kimliği belirsiz kişilerce yayımlanan “Çav Bella” şarkısına ilişkin görüntüleri sosyal medya hesabından paylaşan CHP eski İl Başkan Yardımcısı Banu Özdemir tutuklandı.
İzmir Cumhuriyet Başsavcılığı, eylemi gerçekleştiren ve eyleme ilişkin videoları sosyal medya hesaplarından paylaşanlar hakkında soruşturma başlatıldığını duyurmuştu. Özdemir, “dini değerleri alenen aşağılamak” suçlamasıyla gözaltına alınmıştı. 22 Mayıs günü öğle saatlerinde adliyeye sevk edilen Özdemir, çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklandı.
Sosyal medya paylaşımları nedeniyle 65 günde 510 kişi yakalandı
İçişleri Bakanlığı, son 65 günde sosyal medyada “asılsız ve provokatif coronavirüs paylaşımları yapan” 501 kişinin yakalandığını açıkladı.
Bakanlığın Twitter hesabından 21 Mayıs’ta yapılan açıklamaya göre, “asılsız ve provokatif coronavirüs paylaşımları yapan 10 bin 111 sosyal medya hesabı incelendi, bin 105 şüpheli şahıs tespit edildi, 510 şahıs yakalandı.”
Twitter kullanıcısı Taylan Kulaçoğlu tutuklandı, gazeteci Hakan Gülseven serbest bırakıldı
Balıkesir’in Ayvalık ilçesinde 17 Mayıs günü gazeteci Hakan Gülseven ile birlikte gözaltına alınan ve 19 Mayıs’ta serbest bırakılan Taylan Kulaçoğlu, 20 Mayıs’ta savcının itirazı üzerine tekrar gözaltına alınmasının ardından sevk edildiği Balıkesir Sulh Ceza Hakimliği’nce tutuklandı. Kulaçoğlu’nun avukatı, müvekkilinin “örgüt propagandası yapmak” ve “terör örgütü üyeliği” ile suçlandığını belirtmişti.
“Örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla gözaltına alınan ve serbest bırakıldıktan sonra savcılığın itirazı üzerine yeniden ifadeye çağrılan gazeteci Gülseven ise adlî kontrol şartı ile serbest bırakıldı.
Osman Kavala için tahliye başvurusu
Tutuklu iş insanı Osman Kavala hakkında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin verdiği kararın 12 Mayıs’ta kesinleşmesinin ardından, avukatları Kavala için tahliye talebinde bulundu. Gezi davası kapsamında tutuklu yargılanan ve Şubat ayında mahkemenin beraatle tahliye kararı verdiği Kavala, tutuklu bulunduğu Silivri Cezaevi’nden çıkmadan “15 Temmuz” soruşturması kapsamında yeniden tutuklanmıştı.
Talep, sulh ceza hâkimliğine sunulmak üzere İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’na iletildi. Başvuruda AİHM’in Kavala’nın derhal serbest bırakılması yönündeki kararında Kavala’nın tutukluluğuna gerekçe gösterilen “casusluk” iddiasının değerlendirildiği hatırlatıldı. Başvuruda, Kavala’nın 2017 yılından bu yana devam eden soruşturma gerekçesiyle tutukluluğunun keyfi bir hale geldiği belirtildi.
Radyocu Nihat Sırdar’a 3 kez yayın durdurma cezası
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Nihat Sırdar’ın Kafa Radyo'da yayımlanan “Nihat'la Sivrisinek” adlı programında bir dinleyicisinden gelen “Evde kendi patates cipsimi yaptım. Yanında bira iyi gider” mesajını okuması nedeniyle 3 kez yayın durdurma cezası verdi.
Fotoğrafçı Fırat Erez sosyal medya paylaşımı nedeniyle tutuklandı
Yaptığı bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle 17 Mayıs’ta Antalya’da gözaltına alınan fotoğrafçı Fırat Erez, 18 Mayıs’ta çıkarıldığı Sulh Ceza Hakimliği tarafından “dini değerleri aşağılamak” suçlamasıyla tutuklanarak cezaevine gönderildi. Erez’in Twitter hesabı da geçici bir süreliğine askıya alındı.
Tutuklanan 2 Twitter kullanıcısı hakkında iddianame düzenlendi
Twitter’da “Türkiye Gerçekleri” ve “Ankara Kuşu” adlı hesapları kullandıkları tespit edilen ve “sosyal medyada Fetullahçı Terör Örgütü (FETÖ) propagandası” yaptıkları iddiasıyla Nisan ayında tutuklanan Mesut Aykın ve Oktay Yaşar hakkında 7 yıl 6'şar aya kadar hapis istemiyle ayrı ayrı iddianame düzenlendi.
Ankara Cumhuriyet Savcısı Hasan Can Akıllı tarafından yürütülen iki ayrı soruşturmanın tamamlanması neticesinde hazırlanan iddianamelerde şüphelilerin eylemlerinin zincirleme şekilde “terör örgütü propagandası” suçuna girdiği iddia edilerek Aykın ve Yaşar’ın 1 yıl 6’şar aydan 7 yıl 6’şar aya kadar hapisle cezalandırılmaları talep edildi.
Aykın hakkındaki iddianamede, 15 Temmuz darbe girişimi ile ilgili paylaşımları nedeniyle Aykın’ın İstanbul’da başka bir davada yargılandığı belirtildi.
Koronavirüs salgını tedbirleri kapsamında ertelenen duruşmalar
Koronavirüs salgınına yönelik tedbirler kapsamında Türkiye genelinde birçok ilde adliyelerde yalnızca tutuklu sanıkların yargılandığı davaların duruşmaları ve diğer acil işlemler yapılmakta.
Bu kapsamda, geride bıraktığımız hafta görülmesi planlanan duruşmaların bir kısmı şu tarihlere ertelendi:
Gazeteci Durket Süren’in 18 Mayıs’ta Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan duruşması, 28 Eylül 2020 tarihine ertelendi.
Gazeteci Can Dündar’ın 21 Mayıs’ta İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan duruşması, 24 Aralık 2020 tarihine ertelendi.
Sanatçı Ferhat Tunç’un 21 Mayıs’ta İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan duruşması, 10 Eylül 2020 tarihine ertelendi.
Gazeteciler Seyhan Avşar ve Necdet Önemli’nin 21 Mayıs’ta İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan duruşması, 9 Ekim 2020 tarihine ertelendi.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
Rojhat Doğru'nun tutuklanmasının ardından, 23 Mayıs 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 103 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.