Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteci Perihan Kaya’ya 1 yıl 3 ay hapis cezası; gözaltına alınan Ruhi Karadağ’ın yurt dışına çıkışı yasaklandı; Fransız gazeteci Sylvain Mercadier sınır dışı edildi; Yağmur Kaya haber takibi sırasında gözaltına alındı
Gazeteci Yağmur Kaya haber takibi sırasında gözaltına alındı
Boğaziçi Üniversitesi’nde 25 Mart 2021 tarihinde gözaltına alınan ve 26 Mart günü savcılığa sevk edilen 24 öğrenci için İstanbul Adliyesi önünde açıklama yapmak isteyen öğrencilere polis müdahale etti. Müdahale sırasında haber takibi yapan Artı Gerçek muhabiri Yağmur Kaya da çok sayıda öğrenci ile birlikte gözaltına alındı.
Gözaltına alınanların polis otobüslerine bindirilerek Emniyet’e götürüldüğü öğrenildi. Aralarında Kaya’nın da bulunduğu 52 kişiden 46’sı emniyet ifadelerinin ardından sağlık kontrolü sonrası sabaha karşı serbest bırakıldı.
Charlie Hebdo yöneticileri hakkında iddianame düzenlendi
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Fransız mizah dergisi Charlie Hebdo’nun 28 Ekim 2020 tarihli sayısının kapağında yayınladığı bir karikatür nedeniyle Genel Yayın Yönetmeni Gérard Biard ve derginin sahibi Laurent Sourisseau ile söz konusu karikatürün çizeri hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla iddianame düzenledi.
Cumhuriyet gazetesi Enver Aysever’in yazılarına son verdi
Gazeteci yazar Enver Aysever'in Cumhuriyet gazetesindeki yazılarına son verildi. 26 Mart günü Twitter hesabından açıklama yapan Aysever, gazetenin Genel Yayın Yönetmeni Aykut Küçükkaya tarafından aranarak yazılarına son verildiğinin bildirildiğini belirtti. Aysever’in yazılarının neden sonlandırıldığına dair bir açıklama yapılmadı.
Hrant Dink cinayeti davasında karar açıklandı
Hrant Dink cinayetine ilişkin aralarında eski üst düzey emniyet ve istihbarat görevlilerinin de bulunduğu 76 sanığın yargılandığı davanın 26 Mart 2021 tarihinde görülen 131. duruşmasında İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi kararını açıkladı.
Agos Genel Yayın Yönetmeni Dink’in 19 Ocak 2007 günü İstanbul’da öldürülmesine ilişkin 6’sı tutuklu 13’ü firari 76 sanığın yargılandığı davada mahkeme, cinayetin “FETÖ/PDY'nin amaçları doğrultusunda işlendiği” kanaatiyle, Ogün Samast, Erhan Tuncel, Yasin Hayal ve Tuncay Uzundal hakkında “FETÖ üyeliği” suçundan savcılığa suç duyurusunda bulunulmasına karar verdi.
Davanın tutuklu sanıklarından gazeteci Ercan Gün'e “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçundan 10 yıl hapis; cinayetin işlendiği tarihte İstanbul Jandarma İstihbarat Şube Müdürlüğü'nde görevli astsubay Yavuz Karakaya’ya "Anayasayı ihlal"den müebbet hapis ve "kasten öldürmeye yardım" suçundan 12 yıl 6 ay hapis; eski İstihbarat Daire Başkanı Ramazan Akyürek'e “tasarlayarak kasten adam öldürmek” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis ve “resmi belgeyi yok etmek” suçundan 5 yıl 7 ay 15 gün hapis cezası verildi. Tutuklu eski İstanbul İstihbarat Şube Müdürü Ali Fuat Yılmazer'e “tasarlayarak kasten öldürme” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis ve “resmi belgeyi yok etmek” suçundan 4 yıl 6 ay hapis; eski asker Muharrem Demirkale’ye 2 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis ve eski Trabzon İl Jandarma Komutanı Ali Öz’e 28 yıl hapis cezası verildi.
Sanıklardan 27’si hakkında düşme ve beraat kararı veren mahkeme, aralarında Fethullah Gülen, eski Savcı Zekeriya Öz, gazeteciler Ekrem Dumanlı ve Adem Yavuz Arslan'ın da bulunduğu 13 firari sanığın dosyasının ayrılmasına karar verdi.
Gözaltına alınan Ruhi Karadağ’ın yurt dışına çıkışı yasaklandı
Gazeteci, yazar ve yönetmen Ruhi Karadağ, annesinin rahatsızlığı nedeniyle geldiği İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla 24 Mart 2021 tarihinde gözaltına alındı.
Geceyi havaalanındaki karakolda geçiren Karadağ, sabah saatlerinde getirildiği İstanbul Adliyesinde hakkında “örgüt propagandası” suçlamasıyla açılan dava kapsamında ifadesini vermesinin ardından yurt dışına çıkış yasağı getirilerek adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Karadağ’ın sosyal medya paylaşımları nedeniyle suçlandığı dosyada, Batman, Mardin, Diyarbakır Newroz’u, Memet Ali Alabora ve Selahattin Demirtaş fotoğrafları, Evrensel ve Özgür Gündem gazetesinin tweetleri, Simurg filminin afişi ve bileti ile yazdığı bir kitaptan fotoğrafların hakkındaki suçlamaya dayanak olarak gösterildiği öğrenildi.
Gazeteci Hayri Demir’in yargılandığı dava Haziran ayına ertelendi
Gazeteci Hayri Demir’in 2016 yılında çalındıktan sonra polise teslim edilen hafıza kartında bulunan haber görüntüleri gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın görülmesine 25 Mart 2021 tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Demir’in avukatlarının katılmadığı duruşmada mahkeme, davayı 30 Haziran’a erteledi.
Buse Söğütlü’nün duruşması mahkeme heyetlerinin birleşmesi nedeniyle ertelendi
Gazete Yolculuk muhabiri Buse Söğütlü hakkında “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef gösterme” (TMK 6/1) suçlamasıyla açılan davanın 24 Mart 2021 tarihinde görülmesi planlanan duruşması, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nin iki heyetinin birleştirilmesi nedeniyle dosya üzerinden 14 Nisan’a ertelendi. Söğütlü, hâkim Akın Gürlek hakkında yaptığı bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle yargılanıyor.
Gazeteci Hatice Şahin’in davası Haziran ayına ertelendi
Demokratik Toplum Kongresi'ne (DTK) yönelik soruşturma kapsamında 18 Ekim 2018'de gözaltına alınıp ifadesi alındıktan sonra serbest bırakılan Yeni Yaşam gazetesi muhabiri Hatice Şahin hakkında “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla açılan davanın duruşması 24 Mart 2021 tarihinde görüldü.
Şahin’in haber kaynaklarıyla yaptığı telefon görüşmeleri nedeniyle DTK içinde faaliyet yürüttüğü iddiasıyla yargılandığı dava Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülmekte.
Avukat Resul Tamur, celse arasında dinlenen Ezel ve Firar isimli gizli tanıkların müvekkili hakkında verdiği ifadeleri kabul etmediğini, davanın esası hakkındaki mütalaa hazırlandıktan sonra ayrıntılı beyanda bulunacağını söyledi.
Mahkeme, gizli tanıkların beyanlarında geçen kişilerin dosyalarının araştırılması için Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına müzekkere yazılmasına ve Şahin hakkındaki yurtdışına çıkış yasağının devamına karar vererek davayı 28 Haziran'a erteledi.
Gazeteci Perihan Kaya’ya 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi
Gazeteci Perihan Kaya’nın sosyal medya paylaşımları ve meslektaşlarıyla yaptığı telefon görüşmeleri ile hakkındaki gizli tanık beyanı gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın karar duruşması 24 Mart 2021 tarihinde Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Kaya ve avukatı Resul Tamur’un hazır bulunduğu duruşmada mütalaasını sunan savcı, Kaya’nın “örgüt üyeliği” suçlamasından delil yetersizliği nedeniyle beraatine karar verilmesini, sosyal medya paylaşımları nedeniyle “zincirleme bir şekilde örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla cezalandırılmasını talep etti.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme heyeti, Kaya’nın “basın yayın yoluyla örgüt propagandası yapmak” suçundan 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılmasına, “örgüt üyeliği” suçlamasından beraatine karar verdi.
Taylan Kulaçoğlu ve Hakan Gülseven’in yargılandığı dava Haziran ayına ertelendi
Taylan Kulaçoğlu ve gazeteci Hakan Gülseven’in “İsimsizler Hareketi” adlı sosyal medya hesabındaki paylaşımlar nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 24 Mart 2021 tarihinde Balıkesir 3. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Savunmaların ardından Kulaçoğlu’nun il dışına çıkma yasağının kaldırılmasına karar veren mahkeme, gizli tanığın önümüzdeki celse dinlenmesi için müzekkere yazılmasına karar vererek davayı 23 Haziran’a erteledi.
Ahmet Sever hakkında açılan 3 dava Eylül ayına ertelendi
Gazeteci ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün eski basın danışmanı Ahmet Sever’in İçimde Kalmasın: Tanıklığımdır adlı kitabındaki ifadeler nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) ve “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla yargılandığı üç ayrı davanın görülmesine 23 Mart 2021 tarihinde devam edildi.
P24 tarafından izlenen duruşmada İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, yurt dışında bulunan Sever’in ifadesinin istinabe yoluyla alınması için düzenlenen evrakın dönüşünün beklenmesine karar vererek her üç davayı da 9 Eylül 2021 tarihine erteledi.
Sever hakkındaki davalar, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Şentop ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın şikâyetleri üzerine açılmıştı.
Tutuklu Yeni Yaşam çalışanı Karakaş tahliye edilmedi
Adana'da 6 Kasım 2020’de tutuklanan Yeni Yaşam gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 23 Mart 2021 tarihinde Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Karakaş duruşmaya tutuklu bulunduğu Adana Kürkçüler F Tipi Kapalı Cezaevi'nden SEGBİS ile katıldı. Avukatı Tugay Bek mahkemede hazır bulundu.
Tanık Hüseyin Durudeniz’in aleyhinde verdiği beyanların gerçeği yansıtmadığını belirten Karakaş, beraatini talep etti. Tanık Durudeniz Bursa’da tutuklu bulunduğu cezaevinden SEGBİS aracılığıyla ifade verdi. Durudeniz, mahkemede Emniyet ifadesinden farklı bir beyan vermesine rağmen Emniyetteki ifadesini tekrarladığını söyledi.
Tanığın çelişkili ifadeler verdiğini ve itibar edilmemesi gerektiğini belirten Av. Bek, müvekkilinin faaliyetlerinin tamamının gazetecilik faaliyeti olduğunu söyleyerek tahliyesini istedi.
Mahkeme heyeti, duruşma savcısının talebi doğrultusunda Karakaş'ın tutukluluk hâlinin devamına karar vererek davayı 4 Mayıs’a erteledi.
AYM’nin ikinci Osman Kavala kararı Resmî Gazete’de yayımlandı
Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu’nun Gezi davasında beraat eden ve tahliye edildikten sonra “darbe” soruşturması kapsamında yeniden tutuklanan iş insanı ve sivil toplum yöneticisi Osman Kavala'nın ikinci başvurusuna ilişkin verdiği karar, 23 Mart 2021 tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.
Kavala’nın ikinci başvurusunu 29 Aralık 2020 tarihinde görüşen AYM Genel Kurulu, 7’ye karşı 8 oyla Kavala’nın özgürlük ve güvenlik hakkının “ihlâl edilmediğine” hükmetmişti.
Kasım 2017’de tutuklanan Kavala, hakkındaki bir beraat hükmü ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Aralık 2019 tarihli ihlâl kararına karşın üç yılı aşkın süredir cezaevinde bulunuyor.
Kararın tam metnine bu bağlantıdan erişilebilir.
Selahattin Demirtaş’a “Cumhurbaşkanına hakaretten” ceza
Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın 24 Aralık 2015 tarihinde Atatürk Havalimanı’nda basın mensuplarına yaptığı bir açıklama gerekçesiyle yargılandığı davanın karar duruşması 22 Mart 2021 tarihinde görüldü.
Bakırköy 46. Asliye Ceza Mahkemesi’ndeki duruşmaya Demirtaş SEGBİS ile bağlanarak savunmasını yaptı. Dış politika kararlarını eleştirdiği için hakkında çok sayıda hakaret davası açıldığını belirten Demirtaş, hükümeti eleştirdiğini, Cumhurbaşkanı ve Başbakanı direkt olarak hedef almadığını ifade etti.
Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan duruşma savcısı, Demirtaş’ın dönemin Başbakanı Ahmet Davutoğlu ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ı “hedef alarak” söylemlerde bulunduğunu, ifadelerin “görüş açıklama ve eleştiri sınırını aştığını” öne sürdü.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Demirtaş’ı “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla 3 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı.
AYM’den Özlem Dalkıran için hak ihlâli kararı
Anayasa Mahkemesi, “Büyükada Davası” kapsamında 2017 yılında 100 günü aşkın süreyle tutuklu kalan hak savunucusu Özlem Dalkıran’ın bireysel başvurusunu sonuçlandırdı. AYM, Dalkıran’ın tutuklanmasının Anayasa’nın 19. Maddesinde güvence altına alınan kişi hürriyeti ve güvenliği hakkını ihlâl ettiğine oybirliğiyle karar verdi. AYM, 21 Ocak 2021 tarihli kararında, Dalkıran’a 40 bin TL tutarında manevi tazminat ödenmesine hükmetti.
Anayasa Mahkemesi’nin kararına bu bağlantıdan erişilebilir.
İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi, 11 hak savunucusunun yargılandığı davanın 3 Temmuz 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında Günal Kurşun, İdil Eser ve Özlem Dalkıran’ı “örgüte yardım” suçundan 2 yıl 1 ay; Af Örgütü Türkiye Onursal Başkanı Taner Kılıç’ı ise “örgüt üyeliği” suçundan 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırmış, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, Dalkıran, Kılıç, Kurşun ve Eser hakkında verilen mahkûmiyet kararlarını 26 Kasım 2020 tarihinde onamıştı.
Hatay’da bir kişi “hakaret” suçundan 8 ay hapis cezasına çarptırıldı
Hatay'ın İskenderun ilçesinde yaşayan Hüseyin Gör adlı yurttaş, 2020'de Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun'a sosyal medya üzerinden "hakaret" ettiği suçlamasıyla İstanbul 16. Asliye Ceza Mahkemesi’nde hakkında açılan davada 8 ay 25 gün hapis cezasına çarptırıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca hazırlanan iddianamede, Gör’ün Facebook’ta “Fahrettin Altun'un kaçak yapısının haberini yapanlara terör soruşturması açılacak” şeklinde yapılan paylaşıma “Hırsızlığın haberini yapmak terör suçu. İleri demokrasi öyle bir şey demek ki” ifadesini içeren bir yorumu beğenerek “hakaret” suçunu işlediği öne sürüldü.
Gör’ün hazırlık aşamasındaki beyanlarına binaen karar veren mahkeme, duruşmasız olarak gördüğü davada Gör’e 8 ay 25 gün hapis cezası vererek hükmün açıklanmasını geriye bıraktı.
Vekilliği düşürülen Ömer Faruk Gergerlioğlu TBMM’de gözaltına alındı
Bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle yargılandığı davada “örgüt propagandası” suçundan verilen 2 yıl 6 aylık hapis cezasının kesinleşmesi gerekçesiyle milletvekilliği düşürülen Halkların Demokratik Partisi (HDP) Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, adalet nöbetini sürdürdüğü TBMM’de 21 Mart 2021 tarihinde gözaltına alındı.
Kavaklıdere Karakolu’na götürülen Gergerlioğlu, hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından açılan yeni bir soruşturma kapsamında ifadesinin alınmasının ardından serbest bırakıldı.
Fransız gazeteci Mercadier sınır dışı edildi
Diyarbakır’da düzenlenen Newroz kutlamasını takip etmek için Türkiye’ye gelen Fransız serbest gazeteci Sylvain Mercadier, İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’nda 19 Mart 2021 tarihinde gözaltına alındı. Twitter hesabından gözaltına alındığını duyuran Mercadier, havalimanında 2 saat boyunca sorgulandığını yazdı.
Mercadier, 6458 sayılı Kanun’un 15/1 maddesi uyarınca “Türkiye’ye girişi kamu güvenliği açısından sakıncalı olduğu” gerekçesiyle 20 Mart 2021 tarihinde sınır dışı edildi.
Gazeteci Murat Dağdeviren tahliye edildi
2016 yılındaki darbe girişiminin ardından KHK ile kapatılan Demokrat Gebze gazetesinin sahibi ve Genel Yayın Yönetmeni Murat Dağdeviren, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla verilen 7 yıl 6 ay hapis cezasının infazının tamamlanmasının ardından geçtiğimiz günlerde Kandıra Cezaevi’nden tahliye edildi.
Temmuz 2016’da tutuklanan Dağdeviren, Kocaeli 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nce yargılandığı davada Ekim 2017’de 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
En az 77 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Murat Dağdeviren’in tahliyesinin ardından, 26 Mart 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 77 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.