Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Beritan Canözer gözaltına alındı; tutuklu gazeteci İbrahim Karakaş’a 9 yıl 9 ay hapis cezası; Hikmet Tunç’a 8 ay 22 gün hapis cezası; RTÜK, yangın haberleri nedeniyle 6 kanala ceza verdi; Murat Ağırel tehdit edildi
Gazeteci Mehmet Güleş cezaevinden çıktı
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Mehmet Güleş, 13 Ağustos 2021 tarihinde Karakoçan T Tipi Kapalı Cezaevinden tahliye oldu.
5 Aralık 2016’da haber takibi için gittiği Elazığ Adliyesinde kimlik kontrolü sırasında gözaltına alınan Güleş, 7 Aralık 2016’da “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklanmıştı. Hakkındaki iddianamede "örgüt üyeliği" ve "basın yayın yoluya örgüt propagandası" ile suçlanan Güleş, tutuklu yargılandığı davanın 3 Mayıs 2017 tarihinde görülen karar duruşmasında "örgüt üyeliği" (TCK 314/2) suçlamasıyla 6 yıl 3 ay ve "örgüt propagandası" (TMK 7/2) suçlamasıyla 3 yıl 1 ay 15 gün olmak üzere toplamda 9 yıl 4 ay 15 gün hapis cezasına çarptırılmıştı. Güleş'e "propaganda" suçlamasıyla verilen cezanın infazı, 2019'da açıklanan yargı reformu paketi uyarınca durdurulmuştu.
JinNews muhabiri Beritan Canözer gözaltına alındı
JinNews muhabiri Beritan Canözer, Diyarbakır’da yürütülen bir soruşturma kapsamında 13 Ağustos 2021 sabah saatlerinde Diyarbakır’da bulunan evine yapılan baskınla gözaltına alındı. Canözer, evinde yapılan aramanın ardından Diyarbakır İl Emniyet Müdürlüğüne götürüldü.
Soruşturma kapsamında 104 kişi hakkında “örgüt propagandası” ve “örgüt adına eylem ve faaliyetlerde bulunma” iddiasıyla gözaltı kararı olduğu, aralarında Canözer’in de bulunduğu 65 kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
BirGün çalışanları hakkında soruşturma başlatıldı
BirGün gazetesinin internet sitesinde 4 Ekim 2020 tarihinde ve gazetede 6 Ekim 2020 tarihinde yayımlanan “Kızılay Başkanı ile Genel Müdürü’ne kesilen para cezalarının belgelerine BirGün ulaştı” başlıklı haber nedeniyle yayın koordinatörleri İbrahim Varlı ve Yaşar Aydın ile muhabir İsmail Arı hakkında soruşturma başlatıldı.
Soruşturma Kızılay Başkanı Kerem Kınık’ın gazete hakkında yaptığı suç duyurusu üzerine başlatıldı. Kınık’ın haberde “Kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek ve yaymak” suçunun işlendiğini öne sürdüğü belirtildi.
Muhabir İsmail Arı ve Birgun.net sorumlu müdürü Uğur Koç, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında 13 Ağustos 2021 tarihinde ifade verdi.
JinNews muhabiri Hikmet Tunç’a 8 ay 22 gün hapis cezası verildi
JinNews muhabiri Hikmet Tunç’un 13 Mayıs 2019 tarihli “4 milyon 500 bin TL karşılığında peşkeş çektiği Muradiye Şelalesi kaderine terk edildi” başlıklı haber nedeniyle Van’ın Muradiye Belediyesine atanan kayyumun şikayetiyle “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamasıyla yargılandığı davada karar çıktı.
“Basit yargılama usulü” ile duruşmasız görülen davada Muradiye 7. Asliye Ceza Mahkemesi Tunç’a 8 ay 22 gün hapis cezası vererek hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi. Mahkeme, aynı davada yargılanan Muradiye Belediyesi eski Eş Başkanı Leyla Balkan’a da 8 ay 22 gün ceza verdi.
Yeni Yaşam çalışanı İbrahim Karakaş’a 9 yıl 9 ay hapis cezası verildi
Yeni Yaşam gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklu olarak yargılandığı davada 9 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırıldı. Karakaş’ın tutukluluğunun devamına karar verildi.
Adana’da 6 Kasım 2020 tarihinde tutuklanan Karakaş’ın karar duruşması 12 Ağustos 2021 tarihinde Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. Gazetecilik faaliyetleri ile hakkındaki tanık ifadeleri üzerinden suçlanan Karakaş, duruşmaya tutuklu bulunduğu Adana Kürkçüler F Tipi Kapalı Cezaevinden SEGBİS aracılığıyla katıldı. Karakaş’ın avukatı Tugay Bek mahkemede hazır bulundu.
Savunmasını yapan Karakaş, gazeteci olduğunu, herhangi bir siyasi kampta yer almadığını ifade etti. Hakkında beyanda bulunan tanığın iftira attığını belirten Karakaş, bu davada gazetecilik faaliyetlerinin yargılandığını söyledi. Hakkındaki suçlamayı reddeden Karakaş, tahliyesini ve beraatını istedi. Avukat Tugay Bek de, müvekkili hakkında çelişkili ifadeler veren tanığın beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini kaydederek Karakaş’ın beraatını talep etti.
Önceki celse sunduğu mütalaasını tekrarlayan duruşma savcısı, Karakaş’ın cezalandırılmasını istedi. Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Karakaş’a üst sınırdan 9 yıl 9 ay hapis cezası vererek tutukluluk hâlinin devamına karar verdi.
Gazetecilerin Ankara Altındağ’daki olayları izlemesi engellendi
Gazeteciler Seda Taşkın ve Büşra Taşkıran’ın Ankara’nın Altındağ ilçesinde 11 Ağustos 2021 tarihinde bölgede yaşayan Suriyeli ve Afgan göçmenlerin evleri ve işyerlerini hedef alan saldırı ve yağma girişimlerini takip etmeleri polis tarafından engellendi. Twitter’dan bir mesaj paylaşan Taşkın, olayları takip ettikleri sırada Taşkıran ile birlikte polis tarafından bir araca bindirilerek olay yerinden uzaklaştırıldıklarını ifade etti.
RTÜK, yangın yayınları nedeniyle 6 TV kanalına ceza verdi
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), 11 Ağustos 2021 tarihli haftalık toplantısında 6 televizyon kanalına Türkiye’de 28 Temmuz’dan bu yana yaşanan orman yangınlarının konu edildiği haber bültenleri ve tartışma programları nedeniyle idari para cezası verdi.
Toplantıda söz konusu kanallar hakkında 17 rapor görüşüldü. CHP kontenjanından seçilen Üst Kurul Üyesi İlhan Taşçı, “ihsası reyde” bulunmakla suçlanarak RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin’in teklifi ve AKP ve MHP kontenjanından seçilen üyelerin oylarıyla toplantıdan çıkarıldı.
FOX Ana Haber’in 3 farklı gündeki yayınlarında verilen haberlerin “kriz zamanı habercilik etiğinden uzak, siyasi iktidar hakkında yanıltıcı, kriz zamanı haber alma hakkını kullanmak isteyen izleyicide endişe, panik, korku ve infial yaratacak şekilde olduğu” kanaatine varan RTÜK, yayıncı kuruluşa idari para cezası verdi.
KRT’de yayınlanan “Şimdiki Zaman” programında yayın konuklarının yangın söndürme çalışmalarına ilişkin Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli ile hükümeti hedef alan sözlerinin “eleştiri sınırlarını aştığını” belirten Üst Kurul, kanala idari para cezası uygulanmasına karar verdi. KRT’ye ana haber bülteninde yer alan haberlerde ve ekrana yansıtılan alt yazılarda “gerçeklik ve doğruluk ilkelerinin ihlal edildiği” gerekçesiyle de para cezası verildi. Ayrıca RTÜK’ün yangın haberlerinin verilmesini engelleme girişiminin eleştirildiği “Haber Aktif” adlı programa da “iyi niyetli yapılan ikazın başka yerlere çekildiği” gerekçesiyle para cezası verildi.
TELE 1’e, “Gün Başlıyor” programında Can Ataklı’nın hükümetin yangınlara müdahalesine ilişkin yorumları ve kanalın ana haber bülteninde yangın bölgelerinden yapılan canlı bağlantılarda bazı siyasetçilerin de aralarında olduğu, görüşlerine yer verilen kişilerin “gerçek dışı bilgiler vermesi” gerekçe gösterilerek idari para cezası uygulandı. Ayrıca “4 Soru 4 Cevap” programında Merdan Yanardağ’ın yangın haberlerine sansür isteyen RTÜK hakkında kullandığı ifadeler nedeniyle de para cezası kesildi.
Habertürk’te yayınlanan “Teke Tek” programında sunucu Fatih Altaylı’nın aşıya karşı çıkan bazı tıp doktorları hakkında sarf ettiği “sahtekâr”, “şarlatan” gibi sözler yayın ilkelerinin ihlali olarak değerlendirildi. Habertürk’e ayrıca yangın bölgesinden yapılan yayınlarda kullanılan ifadeler nedeniyle de ceza verildi. Habertürk’ün “Açık ve Net” adlı programını da inceleyen RTÜK, yayın konuğu Turan Aydoğan’ın Cumhurbaşkanı Erdoğan hakkında sarf ettiği sözler nedeniyle para cezası verilmesine karar verdi.
Halk TV yayınlarına ilişkin de 4 ayrı raporu görüşen RTÜK, Gökmen Karadağ'ın sunduğu “Kayda Geçsin” programında yayın konukları Mürsel Alban, Nur Batur ve Ozan Gündoğdu’nun kullandığı ifadeleri “gerilimi artırabilecek ifadeler” olarak değerlendirerek idari para cezası kesti. Halk TV’ye “Medya Mahallesi” programının 3 farklı bölümünde “yayın ilkelerinin ihlal edildiği” gerekçesiyle de yaptırım uygulandı.
RTÜK, TR 35 adlı kanala da orman yangını haberlerinde yayın ilkesi ihlali yapıldığı gerekçesiyle yaptırım uyguladı.
Gazeteci Murat Ağırel tehdit edildi
Yeniçağ gazetesi yazarı ve Halk TV programcısı Murat Ağırel, sosyal medyada Emrah Çelik adlı kişi tarafından tehdit edildi. Ağırel, kendisine yönelik tehdit mesajlarının ekran görüntülerini Twitter’da paylaştı. Ağırel’i tehdit eden kişinin Suriye’de El Nusra saflarında savaştığı ve AKP’nin Kapaklı İlçe Teşkilatı üyesi olduğu öğrenildi.
Ekşi Sözlük’te açılan bir başlık hakkında soruşturma başlatıldı
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Ekşi Sözlük’te açılan “Halkın ayaklanması için daha ne olması gerekiyor” başlıklı içerik hakkında soruşturma başlattı. Söz konusu başlık hakkında “Suç işlemeye tahrik” ve “Halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlarından resen soruşturma başlatıldı.
JinNews’e erişim bir kez daha engellendi
JinNews haber ajansının internet sitesine erişim, Diyarbakır 1. Sulh Ceza Hakimliğinin 9 Ağustos 2021 tarihli kararıyla engellendi. “Milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması” gerekçesiyle verilen karar, JinNews hakkında bugüne dek verilen 32. erişim engeli kararı oldu.
İstismar sanığı, gazeteci Evrim Kepenek hakkında şikayetçi oldu
Bianet editörü Evrim Kepenek, 6 yaşındaki çocuğunu istismar ettiği iddiasıyla tutuklanan ve daha sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakılan Refik Y.’nin şikâyeti üzerine ifade verdi.
Kepenek’in 9 Haziran 2021 tarihinde yayımlanan haberi üzerine Refik Y. cezaevindeyken “hakaret” ve “özel hayatın gizliliğini ihlal” iddialarıyla Kepenek’ten şikayetçi oldu.
Kepenek, hakkındaki şikâyet üzerine 9 Ağustos 2021 tarihinde Rize Ardeşen Şehit Halis Karoğlu Polis Merkezi Amirliğine giderek avukatı Şefik Çorbacıoğlu eşliğinde ifade verdi. Kepenek, söz konusu haberlere erişim engeli istendiğini ve haberin yayından kaldırılması için bianet’in telefonla arandığını da aktardı.
Kırım Haber Ajansı Türkiye temsilcisi Aydın Taş ölü bulundu
Kırım Haber Ajansı’nın (QHA) Türkiye temsilcisi Aydın Taş, 8 Ağustos 2021 tarihinde Ankara’daki ofisinde ölü bulundu.
Azerbaycan’da muhaliflere verdiği destek ve Doğu Türkistan’a yönelik haberleriyle bilinen ajansın Türkiye temsilcisi Taş’ın intihar ettiği ifade edildi. Ancak İyi Partili Vedat Yenerer ve başka isimler cinayet iddiasında bulundu. Taş’ın cenazesi, otopsi için Adli Tıp’a götürüldü. Otopsi sonucuna göre soruşturmanın genişletilebileceği kaydedildi.
Bakan Kurum, BirGün muhabirinin kayıt almasını engelledi
BirGün gazetesi muhabiri Sarya Toprak’ın Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum’un Marmaris’te Bayır köyü sakinleri ile 8 Ağustos 2021 tarihinde kamuya açık olarak yaptığı görüşmeyi kayıt altına alması engellendi.
Polisler, kaydın başından itibaren Toprak’ı kamerayı kapatması yönünde uyardı. Toprak’ın görevini yapmakta ısrar etmesi üzerine bu kez Bakan Kurum, “Gazeteci olsan da çekim yapamazsın, kapat” diyerek Toprak’ı engellemek istedi. Bakan’ın sözlerinden sonra polislerin müdahalesiyle karşılaşan Toprak’ın kamerası kapatılmaya çalışıldı. Kamerasını kapatmayı reddeden gazeteci Toprak, polis tarafından zor kullanılarak alandan çıkarıldı.
En az 62 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Gazeteci Mehmet Güleş’in tahliyesinin ardından, 13 Ağustos 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 62 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.