Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteci Perihan Kaya ve şair Yılmaz Odabaşı’na “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla hapis cezası verildi; yazar Erdal Yıldırım’a “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası verildi; Özgürlükçü Demokrasi davasında yeniden yargılama başladı
Haber takibi sırasında gözaltına alınan Sibel Hürtaş’a dava açıldı
Ankara’da çoklu baro yasasına karşı 2020 yılında düzenlenen protesto eylemini takip ettiği sırada polisler tarafından engellenen ve darp edilerek gözaltına alınan gazeteci Sibel Hürtaş hakkında 4 polisin şikâyeti üzerine dava açıldı.
Hürtaş’ın “görevi yaptırmamak için direnme” (TCK 265) suçlamasıyla yargılanacağı davanın ilk duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde Ankara 37. Asliye Ceza Mahkemesinde görülecek.
Hürtaş, olaydan sonra 2 gün iş göremez raporu almış, darp raporlarıyla birlikte Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına polisler hakkında suç duyurusunda bulunmuştu. Savcılık, gerekçe göstermeden Hürtaş’ın suç duyurusuyla ilgili takipsizlik kararı vermişti.
Sosyal medya paylaşımı nedeniyle gözaltına alınan araştırma görevlisi tutuklandı
Elazığ Fırat Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümünde araştırma görevlisi olarak çalışan Hifzullah Kutum, sosyal medya hesabından yaptığı bir paylaşım gerekçe gösterilerek gözaltına alındı.
Kutum, paylaşımda “Şoreşa Îlonê hemû Kurdan pîroz be, Bijî Kurdistan” (Eylül Devrimi tüm Kürtlere kutlu olsun. Yaşasın Kürdistan) ifadelerine yer vermişti. Paylaşımı gerekçe gösterilerek “örgütü propagandası yaptığı” iddiasıyla Rektörlük tarafından açığa alınan Kutum, daha sonra polislerce gözaltına alındı.
Emniyetteki işlemleri tamamlanan Kutum, 6 Kasım 2021 tarihinde Elazığ Cumhuriyet Başsavcılığına sevk edildi. Tutuklanma talebiyle nöbetçi mahkemeye çıkarılan Kutum tutuklandı.
Suriyeli gazeteci geri gönderme merkezine gönderildi
Bir sokak röportajında Türkiye’deki mültecilerin muz yiyebildiğini, Türkiye vatandaşlarının ise yiyemediğini söyleyen bir kişinin açıklamasına tepki olarak sosyal medyada bazı mülteciler tarafından paylaşılan “muz yeme” videolarını mizah katarak haber yapan Suriyeli gazeteci Majed Shamaa, hakkında yapılan suç duyurusunun ardından 30 Ekim 2021 tarihinde gözaltına alındı. Savcılık tarafından ifadesinin alınmasının ardından serbest bırakılan Shamaa, idarenin işlemi üzerine daha sonra Gaziantep Geri Gönderme Merkezine gönderildi.
Hasta tutuklu Devrim Ayık’ın tahliye talebi reddedildi
Hasta tutuklu Özgür Halk dergisi eski çalışanı Devrim Ayık’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın 6. duruşması 4 Kasım 2021 tarihinde İzmir 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Ayık, tutuklu bulunduğu Eskişehir H Tipi Cezaevinden Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) ile duruşmaya katılırken, avukatları salonda hazır bulundu.
Duruşmada farklı kentlerden SEGBİS ile katılan yedi tanık ifade verdi. Tanıklardan biri Ayık ile ilgili beyanda bulundu. Daha önce emniyette alınan ifadesini kabul etmediğini belirten tanık, Ayık aleyhine ifade vermeyeceğini söyledi. Diğer tanıklar başka bir sanık ile ilgili beyanlarda bulundu.
Ardından Ayık’ın savunmasına geçildi. Sağlık durumunun ağırlaştığını belirten Ayık, tahliyesini istedi. Ayık’ın tutukluluğunun devamına karar veren mahkeme, davayı 25 Ocak 2022 tarihine erteledi. Bir sonraki duruşmada savcı mütalaasını sunacak.
Yazar Erdal Yıldırım’a “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası verildi
Pir Sultan Abdal Kültür Derneği (PSAKD) eski yöneticisi ve araştırmacı yazar Erdal Yıldırım’ın 2015 ile 2018 yılları arasında yaptığı beş sosyal medya paylaşımı nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 4 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Savunmasında paylaşımlarının ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu belirten Yıldırım, herhangi bir terör örgütü hakkında paylaşım yapmadığını ve şiddet çağrısı içeren bir ifadesinin bulunmadığını söyledi.
Yıldırım ve avukatlarının savunmalarının ardından hükmünü açıklayan mahkeme, Yıldırım'a 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası verdi. Ceza ertelenmedi.
Şair Yılmaz Odabaşı’na “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla hapis cezası verildi
Şair ve yazar Yılmaz Odabaşı’nın Twitter’da yaptığı bir paylaşım nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 3 Kasım 2021 tarihinde Yalova 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Odabaşı, dava konusu paylaşımda “Türkiye, Erdoğan’ın ‘diktatör değilim, halk iradesiyle seçildim’ diyebilmesini sağlamak için seçime gidiyor. Başka bir nedeni olduğunu düşünmüyorum” ifadelerine yer vermişti.
Duruşmada savunma yapan Odabaşı, “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı başka bir dava nedeniyle Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) Türkiye’yi 11 bin Euro tazminata mahkûm ettiğini anımsattı. Odabaşı, paylaşımında suç unsuru bulunmadığını ifade etti.
Odabaşı ve avukatının savunmalarının ardından hükmünü açıklayan mahkeme, Odabaşı’na 11 ay 20 gün hapis cezası verdi. Verilen ceza onanırsa Odabaşı cezaevine girecek. Odabaşı, daha önce de 2015’teki bir köşe yazısında Erdoğan’a hakaret ettiği gerekçesiyle 1 yıl 8 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
İstinaf, Yusuf Karataş’a verilen cezayı onadı
Evrensel gazetesi yazarı ve Emek Partisi MYK Üyesi Yusuf Karataş’a Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesince 21 Eylül 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla verilen 10 yıl 6 ay hapis cezası istinaf mahkemesince onandı.
Demokratik Toplum Kongresi (DTK) panel ve çalıştaylarına katılması nedeniyle yargılanan Karataş’a verilen cezada indirime gidilmemiş, Karataş’a uygulanan yurt dışına çıkış yasağının da devamına karar verilmişti.
Karataş’ın avukatlarınca yapılan istinaf başvurusunu karara bağlayan Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, verilen hükümde bir isabetsizlik bulmayarak, istinaf başvurusunu reddetti. Mahkeme ayrıca Karataş hakkında uygulanan adli kontrol tedbirinin devamını istedi.
Özgürlükçü Demokrasi davasında yeniden yargılama başladı
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile 2018 yılında kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin eski çalışanları hakkında verilen hapis cezaları ve beraat kararlarının istinaf mahkemesince bozulmasının ardından davanın yeniden görülmesine 3 Kasım 2021 tarihinde başlandı.
İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmada gazeteciler Hicran Urun, Mehmet Ali Çelebi, Reyhan Hacıoğlu, İshak Yasul ve gazetenin eski imtiyaz sahibi İhsan Yaşar ile avukatlar Özcan Kılıç ve Sercan Korkmaz hazır bulundu.
Covid-19 salgını gerekçesiyle duruşmaya izleyici alınmadı.
İstinafın bozma kararına uyulmasına karar veren mahkeme, gazetecilerin duruşmalardan vareste tutulması talebini kabul etti. Gazetecilere uygulanan yurt dışına çıkış yasaklarının devamına karar veren mahkeme, davayı 17 Şubat 2022 tarihine erteledi.
P24 tarafından takip edilen dava ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Hüseyin Aykol ve Reyhan Çapan’ın yargılandığı Özgür Gündem davası ertelendi
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol ve Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan ile gazetenin bazı yazarları hakkında “örgüt propagandası” (TMK 7/2) ve “suçu ve suçluyu övmek” (TCK 215) suçlamalarıyla açılan davanın 21. duruşması, 3 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Aykol ve Çapan’ın avukatı Özcan Kılıç mazeret bildirerek duruşmaya katılmadı. Mahkeme, bazı sanıklar hakkında çıkarılan yakalama emirlerinin infazının beklenmesine karar vererek davayı 23 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Oktay Candemir hakkında açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi
Gazeteci Oktay Candemir hakkında, HaberTürk yazarı Çetiner Çetin’in Vanspor’un Yönetim Kurulu listesinde yer almasıyla ilgili bir paylaşımı gerekçe gösterilerek “hakaret” (TCK 125) ve “kişilerin huzur ve sükununu bozma” (TCK 123) iddialarıyla açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.
Yetkin Yıldız’a açılan “hakaret” ve “iftira” davası Şubat ayına ertelendi
Gazeteci Yetkin Yıldız’ın Aktif Haber adlı internet sitesinde 23 Temmuz 2015 tarihinde yayımlanan bir haber nedeniyle dönemin İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın şikâyeti ile “hakaret” (TCK 125) ve “iftira” (TCK 267) suçlamalarıyla yargılandığı davanın 19. duruşması 2 Kasım 2021 tarihinde Bakırköy 31. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Yıldız bu davada, “Fuat Avni Suruç patlaması ile ilgili Twitter’dan çarpıcı mesajlar paylaştı” başlıklı haber nedeniyle yargılıyor.
Kamuoyunda “FETÖ medya yapılanması davası” olarak anılan davada Yıldız’a 2018 yılında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla verilen hapis cezasının kesinleşmesinin bu davada bekletici mesele yapılmasına karar verilmişti.
Yıldız hakkındaki hükmün Yargıtay tarafından bozulmasının ardından yeniden görülmekte olan davanın sonuçlanmasının beklenmesine karar veren Bakırköy 31. Asliye Ceza Mahkemesi, davayı 22 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Gazeteci Perihan Kaya’ya “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla hapis cezası verildi
Gazeteci Perihan Kaya’nın “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 2 Kasım 2021 tarihinde Diyarbakır 3. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada savunma yapan Kaya’nın avukatı Resul Temur, dava dosyasında yer alan sosyal medya hesabının müvekkiline ait olduğunu gösteren kesin bir delil olmadığını belirterek şunları söyledi: “Kolluk makamı, varsayım üzerine hesabın müvekkilime ait olduğu kanaatini oluşturmuştur. Hesabın, telefon ya da IMEI ile doğrulanması söz konusu değildir. Türk Ceza Kanunundaki ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçu, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Vedat Şorli kararında görüleceği gibi Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 10. maddesine açıkça aykırıdır. Bu nedenle müvekkil hakkında beraat kararı verilmesi gerekir.”
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Kaya’yı 1 yıl 20 gün hapis cezasına çarptırdı. Cezayı erteleyen mahkeme, Kaya’nın bir yıl boyunca denetimli serbestliğe tabi olmasına karar verdi.
Kaya’nın sosyal medya paylaşımları ve meslektaşlarıyla yaptığı telefon görüşmeleri ile hakkındaki gizli tanık beyanı gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın iddianamesinde savcı, Kaya hakkında “cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla ayrıca soruşturma yürütüleceğini not düşmüştü.
Can Dündar ve İnan Kızılkaya’nın yargılandığı dava ertelendi
Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla 2016 yılında düzenlenen Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği kampanyasına katılan Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Özgür Gündem eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü İnan Kızılkaya’nın gazetede yayımlanan bir haber nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla yargılandıkları davanın 18. duruşması 2 Kasım 2021 tarihinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Dündar hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine karar veren İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, davayı 24 Mart 2022 tarihine erteledi.
Dava, İstanbul 1. Sulh Ceza Hâkimliği eski yargıcı Bekir Altun’un şikâyeti üzerine açılmıştı.
Ali Nesin “cumhurbaşkanına hakaret” davasında beraat etti
Prof. Dr. Ali Nesin’e bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması İzmir Selçuk Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
BirGün gazetesinde 2 Kasım 2021 tarihinde yayımlanan habere göre, Nesin’in paylaşımının ifade özgürlüğü kapsamında olduğuna karar veren mahkeme, Nesin’in beraatine hükmetti. Davanın CİMER’e yapılan bir ihbar sonucu açıldığı öğrenildi.
Gazeteci Abdullah Kaya’nın yargılandığı dava ertelendi
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Abdullah Kaya’nın Ağrı Dağında 3 Eylül 2014 tarihinde düzenlenen Barış ve Doğa Festivalini takip etmesi nedeniyle “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 16. duruşması 2 Kasım 2021 tarihinde Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Kaya duruşmada hazır bulundu. Daha önceki savunmalarını tekrarlayan Kaya, gazetecilik görevini yerine getirdiğini ve davada gazeteciliğin yargılandığını ifade etti. Gözaltına alındığı sırada Diyadin İlçe Jandarma Komutanlığı tarafından el konulan teknik ekipmanın mahkemenin kararına rağmen iade edilmediğini belirten Kaya, materyallerin iadesini talep etti.
Mahkeme heyeti, Kaya’nın el konulan teknik materyallerinin iadesi için İlçe Jandarma Komutanlığına tekrar müzekkere yazılmasına karar vererek davayı 20 Ocak 2022 tarihine erteledi.
AYM: Erişim engelleri basın ve ifade özgürlüğü ihlali
Anayasa Mahkemesi, internet sitelerinde yer alan haberlere sulh ceza hâkimlikleri tarafından getirilen erişim engeli kararları hakkında yapılan başvurulardan dokuzunu karara bağladı.
HaberTürk’te 31 Ekim 2021 tarihinde yayımlanan habere göre dokuz ayrı başvuruya ilişkin bir pilot karar oluşturan AYM, erişim engeli kararlarının ifade ve basın özgürlüğünü ihlal ettiğine hükmetti.
İhlallerin ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere kararların birer örneğinin ilgili sulh ceza hâkimliklerine gönderilmesine karar veren AYM, başvuruculara 8’er bin TL tutarında tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
Yüksek Mahkeme, pilot kararı erişim engeli usulünün yeniden düzenlenmesi için Meclis’e de gönderdi. AYM yeni düzenleme yapılması için benzer başvuruların görüşmesini 1 yıl süre ile erteledi.
En az 58 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
5 Kasım 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 58 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.