Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Adli tatil başladı; Emine Erdoğan hakkındaki erişim engeli haberlerine erişim engeli; JinNews muhabiri Öznur Değer’e soruşturma; Cumhuriyet yazarı Zülal Kalkandelen’e tecavüz tehdidi davasında beraat; BİK’ten birgun.net’e ‘ek gösterge’ cezası
Adli tatil başladı
Adli tatil 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu gereğince her yıl olduğu gibi 20 Temmuz'da başladı. Yeni adli yıl 31 Ağustos’ta adli tatilin bitmesinin ardından 1 Eylül 2022 tarihinde başlayacak.
Emine Erdoğan haberlerine getirilen erişim engeline dair haberlere erişim engeli getirildi
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın himayesinde kurulan Çevre Ajansı Başkanlığına verilecek yetkiler hakkındaki haberlere erişim engeli getirilmesinin ardından, bu erişim engeli kararı hakkındaki haberlere de 20 Temmuz 2022 tarihinde erişim engeli getirildi.
Emine Erdoğan, avukatı Ahmet Özel aracılığı İstanbul Anadolu 2. Sulh Ceza Hâkimliğine yaptığı başvuruda söz konusu erişime engelleme haberlerinde onurunun zedelendiğini, böylelikle de kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia etmişti. Emine Erdoğan'ın şikayeti doğrultusunda karar alan mahkeme konuyla ilgili 24 haber URL'sine erişimi engelledi. Kararla ayrıca haberlerin içerikten kaldırılmasına da hükmedildi. Mahkeme kararında “talebe konu URL adreslerinde aynı içerikle ilgili haberler yapıldığı, bu yönü ile taleple bulunanın kişilik hakkının ihlal edildiği kanaatine varıldığı” ifade edildi.
TBMM’ye sunulan Çevre Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi, tüm Türkiye kıyılarını kapsayan mapa ve şamandıra ihale verme yetkisinin Emine Erdoğan himayesinde kurulan Çevre Ajansı Başkanlığına verilmesini içeriyordu. 15 Haziran 2022’de Resmi Gazete’de yayımlanan değişiklikle ilgili 66 haber Emine Erdoğan’ın şikayetinin ardından İstanbul Anadolu 6. Sulh Ceza Hâkimliğinin 3 Haziran tarihli kararıyla erişime engellenmişti.
Öte yandan Hürriyet yazarı Fatih Çekirge'ye konuşan Emine Erdoğan, himayesinde kurulan Çevre Ajansı Başkanlığına mapa ve şamandıra ihale yetkisi verilmesi hakkındaki haberlere ilişkin şu açıklamalarda bulundu: "Bilin ki bu bir ahlaki meseledir. Nasıl böyle düşünebilirler... Kurulan ajans, devletin resmi kurumu. Bana nasıl bağlı olabilir? Benim o ihalelerle ne ilgim olabilir? Devlet düzeninde böyle bir şey olabilir mi? Benim çevre için, çocuklarımızın geleceği için yaptıklarım ortada. Bunca şey yapıyorum. Sonra böyle bir ahlaki sorunla karşılaşıyorum... İnanın bu bir ahlaki meseledir. Yalan olduğunu tekzip ettik. Kararlar alındı.”
JinNews muhabiri Öznur Değer hakkında soruşturma
Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı, JinNews muhabiri Öznur Değer hakkında sosyal medya hesabından yaptığı iki paylaşımı gerekçe göstererek “örgüt propagandası” suçlamasıyla soruşturma açtı.
Değer, Kızıltepe İlçe Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesinde ifade verdi. JinNews muhabirinin Demokratik Bölgeler Partisinin (DBP) 27 Şubat Ankara Nazım Hikmet Kültür Kongre salonunda gerçekleştirdiği kongrede ve 21 Mart 2022’de Van’ın Erciş ilçesindeki Nevruz kutlamalarında çektiği ve sosyal medya hesabından paylaştığı fotoğraflarda sarı, kırmızı ve yeşil renklerinin yer alması suç sayıldı. Kongredeki paylaşımı için “örgütü övücü, destekleyici nitelikte” denilirken, Nevruz'da çekilen fotoğrafın ise “örgüt bayrağı” olduğu iddia edildi.
TEM’de avukatıyla birlikte ifade veren Değer, sosyal medyada yaptığı paylaşımların ifade özgürlüğü kapsamına girdiğini, paylaşımlarının herhangi bir suç teşkil etmediğini söyledi.
BİK’ten birgun.net’e ‘ek gösterge’ cezası
Basın İlan Kurumu, (BİK) Dokuz Eylül Üniversitesinin hakkında yapılan bir haberi şikayet etmesi üzerine birgun.net’in ek gösterge hakkının yedi gün kesilmesine karar verdi. 18 Temmuz 2022’de açıklanan karar, Basın Ahlak Esasları’na ilişkin 129 sayılı karara dayanılarak verildi.
30 Temmuz 2021’de BirGün Ege’de yayımlanan ‘Dokuz Eylül’de çöküş yaşanıyor’ başlıklı haberde yer alan şu ifadeler cezaya gerekçe olarak gösterildi: “Türkiye'nin köklü üniversitelerinden olan Dokuz Eylül Üniversitesi (DEÜ), son yıllarda eğitim ve araştırmada sağladığı başarılardan ziyade akademisyenlere ve öğrencilere uygulanan baskılarla gündemde. Üniversite Araştırmaları Laboratuvarı’nın (ÜniAr) yaptığı bilimsel anket çalışmaları da yaşanan bu değişimi belgeliyor. Uzun yıllar Ege Bölgesi’nin ve Türkiye'nin en nitelikli üniversiteleri arasında yer alan DEÜ, son üç yıldır akademik yaşamla ilgisi olmayan haberlere konu oluyor. AKP’de 14 yıl genel başkan yardımcılığı ve dört dönem milletvekilliği yapan Prof. Dr. Nükhet Hotar’ın 2018 yılından beri yönettiği DEÜ’de resmen akademik çöküş yaşanıyor.”
ETHA’ya erişim engeli getirildi
Etkin Haber Ajansı’na ait https://www.etha43.com internet sitesine Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hakimliği’nin 18 Temmuz 2022 tarihli kararı ile milli güvenlik ve kamu güvenliğinin korunması gerekçesiyle erişim engeli getirildi.
Cumhuriyet yazarı Zülal Kalkandelen’e tecavüz tehdidi davasında beraat
İstanbul 13. Asliye Ceza Mahkemesi 21 Temmuz 2022 tarihinde aldığı kararla, Cumhuriyet gazetesi yazarı Zülal Kalkandelen’i av karşıtı yazılarının ardından tecavüzle tehdit eden İ.B. isimli şahsın “delil yetersizliğinden” beraatına hükmetti.
2020 yılında av karşıtı yazıları nedeniyle tehdide uğrayan Kalkandelen, şahıs hakkında suç duyurusunda bulunmuş, ilk suç duyurusu sonrası kovuşturmaya yer yok kararı verilmişti.
Şahıs hakkında ikinci kez suç duyurusunda bulunmasının ardından verilen beraat kararını eleştiren Kalkandelen şunları söyledi: "Delil ve kanıt bulunamadığına yer vermişler. Hiçbir inceleme yapılmamış bile. Erdoğan'ın kızına evlenme teklifi edildiğinde hemen gereğini yaptılar. O evlenme teklifi, bu tecavüz tehdidi. İki yıldır bu işin peşindeyim. Bu kabul edilebilir bir şey değil. Ben nasıl adaleti sağlayacağım? Bana bir şey olduktan sonra peşine düşecekler belli ki."
Fatih Tezcan'a "Atatürk'e hakaret" suçundan hapis cezası
Fatih Tezcan, "Atatürk'e hakaret" suçundan 19 Temmuz 2022 tarihinde 2 yıl 2 ay hapis cezası aldı. Tezcan'ın cezasını "Ankara Kuşu" adlı Twitter hesabı duyurdu.
Aldığı cezayı 20 Temmuz’da sosyal medya hesabından doğrulayan Tezcan, Ankara Kuşu'nun "Fatih Tezcan yarı açık cezaevindeymiş" iddiasına ilişkin ise Twitter hesabından "Cezaevinde değilim" yanıtını verdi.
En az 67 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
23 Temmuz 2022 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 67 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.