Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Sokak Kedisi ekibi silahlı saldırıya uğradı; gazeteci Diren Yurtsever gözaltına alındı; gazeteciler Ersan Atar ve Sezgin Kesim hakkında soruşturma açıldı
Sokak Kedisi ekibine silahlı saldırı
MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli hakkında sokak röportajı yaptıkları için tehdit ve hakaret mesajları alan “Sokak Kedisi” adlı YouTube kanalının sahibi ve sunucusu Ebru Uzun Oruç, İstanbul Bağdat Caddesi'nde eşi Barış Oruç ile birlikte silahlı saldırıya uğradı.
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Rize Şube Başkan Yardımcısı olan Oruç, 13 Ağustos 2022 günü sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda, “Bağdat Caddesi'nde eşim Barış Oruç ve ben 2 silahlı kişinin saldırısına uğradık. Durumumuz iyi merak etmeyin. Şu an Emniyetteyiz” dedi.
Yaptığı paylaşımlarda saldırının planlı olduğunu ifade eden Oruç şöyle devam etti: “Kamera kayıtlarının ortaya çıkmasıyla beraber saldırganların 2 değil 4 kişi olduğu anlaşılmış ve kimlik tespitleri yapılmıştır! Planlı ve kasten yapılan bu saldırı sadece bizlere değil, tüm kamuoyunun hak ve özgürlüklerine yapılmış olup, kınamayan, kınamaktan kaçınan, dile getirmeyen, tepkisini göstermeyen, iktidarından muhalefetine herkes bu suça ortaktır!”
İstinaf Ferhat Parlak hakkındaki davanın reddi kararını bozdu
Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, daha önce “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yargılanıp beraat ettiği davadaki deliller gerekçe gösterilerek 15 ay cezaevinde tutulan ve aynı suçlama nedeniyle tekrar yargılanan gazeteci Ferhat Parlak hakkında verilen davanın reddi kararını hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle esastan bozdu.
Dosya, yeniden yargılama yapılmak üzere yerel mahkemeye gönderdi. Davanın ilk duruşması 3 Ekim tarihinde görülecek.
Parlak’ın, “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın 7 Aralık 2020 tarihli duruşmasında, davanın reddine karar verilmişti. Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi, dosyadaki suçlamaların Parlak’ın daha önce Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinde “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılanıp beraat ettiği dava dosyasındaki suçlamalarla aynı olduğuna kanaat getirerek davayı reddetmişti. Duruşma savcısı, 8 Aralık 2020 tarihinde Parlak hakkında verilen kararın, yasaya ve usule aykırı olduğunu ileri sürerek kararı istinaf etmişti.
Fatih Tezcan cezaevine girdiğini duyurdu
“Atatürk’e hakaret” suçundan 2 yıl 2 ay hapis cezası alan Fatih Tezcan, 18 Temmuz 2022 günü sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımla cezaevine girdiğini duyurdu.
Mahkeme, “sabıkalı geçmişi, tekrar suç işlemeyeceği yönünde kanaat oluşmaması, suça yatkın kişiliği” gerekçeleriyle Tezcan’ın hapis cezasını ertelememişti.
Tezcan’a verilen ceza 19 Temmuz 2022 tarihinde, “Ankara Kuşu” adlı Twitter hesabı tarafından duyurulmuştu.
MA Sorumlu Yazı işleri Müdürü Diren Yurtsever gözaltına alındı
Diyarbakır’dan İstanbul seyahat eden Mezopotamya Ajansı (MA) Sorumlu Yazı işleri Müdürü Diren Yurtsever, Sabiha Gökçen Havaalanı’nda gözaltına alındı.
15 Ağustos 2022 günü hakkında yakalama kararı olduğu gerekçesiyle gözaltına alınan Yurtsever, Sabiha Gökçen Havaalanı Karakoluna götürüldü. Yurtsever iki gün içinde ifade vermesi şartıyla aynı gün serbest bırakıldı.
16 Ağustos günü avukatı Özcan Kılıç’la birlikte Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesine giden Yurtsever hakkındaki yakalama kararının, 2021 yılında Bingöl Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “halkı kin ve düşmanlığa sevk etmek” (TCK 216) suçlamasıyla açılan soruşturma kapsamında çıkarıldığı öğrenildi.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Yakalama Bürosunda ifadesi alınan Yurtsever’e, sosyal medya üzerinden yaptığı haber paylaşımları soruldu. Suçlamaya konu edilen paylaşımların düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında kaldığının altını çizen Yurtsever, hakkındaki suçlamayı reddetti.
Yurtsever, ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
Gazeteciler Ersan Atar ve Sezgin Kesim hakkında soruşturma
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikayetiyle Kısa Dalga yazarı Ersan Atar ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Sezgin Kesim hakkında soruşturma açıldı.
“Mafyanın devletin yolunu kesme tutanakları ve devletin derin sessizliği” başlıklı haberde, İnal’ın “kişilik haklarına yönelik asılsız iftira ve ithamlarda bulunulduğu” iddiasıyla İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, Atar ve Kesim ifadeye çağırıldı. Savcılık, yedi gün içinde ifade vermemeleri halinde Atar ve Kesim hakkında zorla getirme kararı verileceğini bildirdi.
Atar, 11 Ağustos 2022 tarihinde kaleme aldığı “Mafyanın devletin yolunu kesme tutanakları ve devletin derin sessizliği” başlıklı haberde, 20 Haziran 2022’de Gaziantep’te Vali Davut Gül, Belediye Başkanvekili Osman Toprak ile Mustafa Doğan İnal’ın yolunun İnal’ın ortağı ve kuzeni olan mafya lideri Yılmaz Öztürkmen tarafından kesildiği iddiasını belgelere dayandırarak doğrulamıştı. Kamuoyunda “İkinci Susurluk skandalı” olarak adlandırılan olayla ilgili habere İnal’ın talebi sonrası İstanbul Anadolu 9. Sulh Ceza Hâkimliği erişim engeli getirmiş, Kısa Dalga da karar sonrası haberi yayından kaldırmıştı.
Gazeteciye bayrağa hakaret davası
Gazete Kadıköy Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Semra Çelebi, iki yıl önce yaptığı sosyal medya paylaşımı nedeniyle “Türk Bayrağına hakaret suçlamasıyla” yargılanacak.
AKP İstanbul İl Yönetim Kurulu Üyesi Aydoğan Ahıakın, Çelebi hakkında 2014 Onur Yürüyüşü'ne dair sosyal medyada yaptığı bir paylaşım nedeniyle suç duyurusunda bulunmuştu. Konuyla ilgili soruşturma başlatan İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı, suça konu yazıyla paylaşılan görselin Türk bayrağına ilişkin kasti hakaret edildiğine ilişkin yeteri şüphe bulunmadığını belirterek dosya hakkında takipsizlik kararı vermişti.
Ardından dosyayı değerlendiren İstanbul Anadolu Sulh Ceza Hakimliği, “üzerine atılı suçu işlediğine dair kuvvetli şüphe olduğu” gerekçesiyle takipsizlik kararını kaldırıp Çelebi hakkında dava açılmasına yönelik karar verdi.
RTÜK’ten Halk TV, HaberTürk, TELE1, Netflix ve Spotify’a ceza
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Halk TV, Haber Türk, TELE1, Netflix ve Spotify’a ceza verdi.
RTÜK, 17 Ağustos 2022 günü yaptığı toplantıda, LGBTİ+ karakterlere yer verdiği için daha önce Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığının şikâyeti üzerine yayından kaldırılması istenen “Jurassic World Kretase Kampı” isimli Netflix filmini yayıncılık ilkelerine aykırı buldu. Toplantıda, listelere verilen başlıklar nedeniyle Spotify da gündeme alındı. Üst Kurul, “toplumun milli ve manevi değerlerine aykırı olduğu” gerekçesiyle, söz konusu içerikler için Netflix ve Spotify’a yaptırım uyguladı.
RTÜK, “izleyicilerden yardım ve bağış toplanarak haksız kazanç elde edidiği” ve mahkemenin verdiği yayın yasağına uymadığı gerekçesiyle TELE 1’e; iki farklı programda “milli ve manevi değerlere, Cumhurbaşkanı’na, İçişleri Bakanı ve Bakanlık yetkililerine hakaret edildiği” gerekçesiyle Halk TV’ye yaptırım uygulandı. Toplantıda Diyanet İşleri Başkanlığının başvuru dilekçesini de dikkate alan RTÜK, HaberTürk’te yayımlanan “Teke Tek Bilim” programında Celal Şengör’ün “dini değerlere hakaret ettiğini” belirterek kanala idari para cezası verdi.
Cumhuriyet gazetesinin Kavakçı haberlerine para cezası
Kişisel Verileri Koruma Kurulu, AKP İstanbul Milletvekili Ravza Kavakçı Kan’ın çift maaş aldığı haberleriyle ilgili Cumhuriyet gazetesine idari para cezası verdi.
Cumhuriyet gazetesi yazarı Miyase İlknur’un, 6 Ağustos 2019 tarihli “Kavakçı için de çift maaş iddiası” ile 10 Ağustos 2019 tarihli “Sözde mühendislik ve vekillik yapan Kavakçı’ya sorular” haberleri nedeniyle Cumhuriyet gazetesine 30 bin lira, İstanbul Büyükşehir Belediyesi iştiraki Metro İstanbul AŞ'ye de 40 bin lira idari para cezası verildi.
Kararda, Metro İstanbul tarafından Ravza Kavakçı Kan’ın kişisel verilerinin korunması yükümlülüğünün yerine getirilmediği savunuldu.
Tutuklu gazetecilerden elektrik faturası istendi
Diyarbakır’da 16 Haziran’da tutuklanan 16 gazeteciden biri olan Zeynel Abidin Bulut, tutuklu bulunduğu Diyarbakır 2 Nolu Yüksek Güvenlikli Cezaevinden gönderdiği mektupta, elektrik giderlerinin kendilerine fatura edildiğini söyledi.
Bulut, “Bu cezaevinde bir ayımız dolduktan sonra elinde makbuzla koğuş kapısına gelen gardiyan, bizden elektrik parası istedi! Öncelikle şaşırdık, ‘Dalga mı geçiyorsun?’ dedim. Ancak bir ay içinde 212 lira elektrik harcadığımızı söyledi. ‘Bizler kendi isteğimizle gelmedik, hukuksuz bir şekilde tutuklandık, bu nedenle elektrik parasını ödemeyeceğiz’ dedik. Gardiyan, daha önce itirazların olduğunu ancak değişen bir şeyin olmadığını söyledi ve bize Adalet Bakanlığının yazısını gösterdi.
Bakanlığın itiraza verdiği cevapta, ‘Isıtma ve aydınlatma giderleri kuruma aittir, bunun dışında özel kullanımlar tutuklulara aittir’ deniliyor. Bir kez daha gardiyana faturayı ödemeyeceğimizi söyledik. Gardiyan, ödemenin yapılmaması durumunda hesaplarımızdan kesinti yapılacağını söyledi.
En az 69 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
19 Ağustos 2022 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 69 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.