Türkiye’de Basın ve İfade Özgürlüğü – 396

Müyesser Yıldız’a verilen hapis cezası onandı; GÖÇİZDER davasında tutuklu yargılanan 13 kişi için tahliye kararı; RTÜK'ün "2022 karnesi" açıklandı; Sibel Tekin hakkında "örgüt üyeliği" suçlamasıyla iddianame hazırlandı

İstinaf mahkemesi Müyesser Yıldız’a verilen hapis cezasını onadı

İstinaf mahkemesi Müyesser Yıldız hakkında Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesinin “açıklanması yasaklanan bilgileri temin” (TCK 334) ve “yasaklanan bilgileri açıklama” (TCK 336) suçlarından verdiği toplam 3 yıl 7 ay 10 günlük hapis cezası onadı.

Cumhuriyet gazetesi yazarı Barış Pehlivan, 4 Ocak tarihli köşe yazısında istinaf mahkemesinin kararına karşı temyiz yolunun kapalı olduğunu, karar nedeniyle Yıldız'ın yeniden cezaevine gireceğini yazdı. 

Yıldız 8 Haziran 2020 tarihinde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları Soruşturma Bürosu tarafından “askeri casusluk" iddiasıyla yürütülen bir soruşturma kapsamında gözaltına alınmıştı.

Davanın dördüncü ve son duruşması 8 Mart 2021 tarihinde Ankara 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmüş, mahkeme, Yıldız’ı “açıklanması yasaklanan bilgileri temin” suçundan 1 yıl 1 ay 10 gün, “yasaklanan bilgileri açıklama” suçundan 2 yıl 6 ay olmak üzere toplamda 3 yıl 7 ay 10 gün hapis cezasına çarptırmıştı.

GÖÇİZDER davasında tutuklu yargılanan 13 kişi için tahliye kararı

Göç İzleme Derneği (GÖÇİZDER) üye ve yöneticileri ile Türkiye İnsan Hakları Vakfı çalışanı (TİHV) Bilal Yıldız’ın da aralarında bulunduğu 13’ü tutuklu 23 kişinin “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 4-5 Ocak 2023 tarihinde İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.

Duruşmayı Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) üyesi avukatların yanı sıra TİHV temsilcileri, İnsan Hakları Derneği (İHD) üyeleri ve çok sayıda hukukçu da takip etti. Kadın örgütleri, insan hakları savunucuları ve sanatçılar da duruşmayı izledi.

İki günlük duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme tutuklu yargılanan 13 kişi hakkında adli kontrol şartı ile tahliye kararı verdi ve davayı 3-4 Mayıs 2023 tarihlerine erteledi.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında GÖÇİZDER’in Şirinevler’de bulunan binasına 3 Haziran 2022’de baskın düzenlenmiş, derneğin hazırladığı kitaplar ve bilgisayarlara el konulmuştu.

Aynı gün aralarında derneğin eş başkanlarının da olduğu 22 GÖÇİZDER üye ve yöneticisi gözaltına alınmış ve dosyaya “gizlilik” kararı getirilmişti. Sekiz günlük gözaltı sürecinin ardından 17 kişi tutuklanmıştı. Davanın Aralık ayında görülen ilk duruşmasında savunmaları alınan Songül Köse ve Kamile Kandal ile sağlık sorunları bulunan Veysi Yıldız ve İlyas Erdem hakkında tahliye kararı verilmişti.

RTÜK'ün 2022 karnesi açıklandı

Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun (RTÜK) CHP kontenjanından seçilen üyesi İlhan Taşcı, Üst Kurulun yıl içinde verdiği cezaları ve bu cezaların toplam maliyetlerini içeren "RTÜK 2022 Karnesi"ni hazırladı.

Taşcı’nın hazırladığını karneye göre; RTÜK, 2022 yılında Halk TV’ye 23, TELE 1’e 16, KRT TV’ye 6, Fox TV’ye 4, Flash TV’ye 4 defa olmak üzere toplam 54 ceza verdi. Bunların karşılığında kanallara 17 milyon 335 bin lira para cezası kesildi. RTÜK aynı dönemde TGRT’ye 2, Beyaz TV’ye 1, ATV’ye 1 defa ceza verirken A Haber, Ülke TV, Kanal 7, TV Net ve TV 24’e ise herhangi bir cezai yaptırım uygulamadı.

Taşcı, 2023'ün seçim yılı olması nedeniyle muhalif radyo ve televizyonların bu yıl daha fazla RTÜK yaptırımına maruz kalacaklarını da söyledi. Taşcı, "Türkiye, artık bugün itibariyle 2023’te seçime giden bir ülke. Seçime giden bir ülkede en önemli kaynaklardan birisi televizyonlar, radyolar olacaktır. RTÜK’ün temsil ettiği iradenin nihai hedefi, başta ana muhalefet partisi genel başkanı Sayın Kemal Kılıçdaroğlu olmak üzere, muhalefet partilerinin liderlerini ve sözcülerini susturmak, onların seçim sonrası çözüm önerilerini duyurmasını engelleme hedefi var burada. ‌2023 yılı televizyon yayıncıları bakımından 2022’den daha sert geçecek diyebiliriz," diye konuştu. 

Tutuklu belgesel yönetmeni Sibel Tekin hakkında iddianame hazırlandı 

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, gözaltına alındıktan sonra 17 Aralık’ta tutuklanan belgesel yönetmeni ve gazeteci Sibel Tekin hakkında "örgüt üyeliği" suçlamasıyla iddianame hazırladı. 

İddianamede kalıcı yaz saati uygulamasına dair bir belgesel çeken Tekin’in çektiği görüntülerin “örgüt talimatıyla keşif" faaliyeti olduğu öne sürüldü ancak Tekin’in hangi örgüte üye olduğu belirtilmedi.

Sibel Tekin, 15 Aralık’ta Ankara’nın Tuzluçayır semtinde kalıcı yaz saati uygulaması nedeniyle karanlıkta işe giden insanları çektikten sonra, “infaz koruma memurlarının olduğu servis aracı ile yoldaki polis noktasının görüntülere girdiği” iddiasıyla ihbar edilmiş ve evine yapılan baskınla gözaltına alınmıştı. 17 Aralık’ta da tutuklanarak Sincan Cezaevine gönderilmişti.

Gazeteci Ceylan Şahinli hakkında “örgüt propagandası” davası

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında, 29 Ekim’den bu yana Sincan Kadın Kapalı Cezaevinde tutuklu bulunan Mezopotamya Ajansı muhabiri Ceylan Şahinli hakkında “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla dava açıldı.

Şahinli, çıkarıldığı savcılık tarafından avukatı olmadan ifadesinin alındığını söyledi. Şahinli, davaya konu olan soruşturmanın 2017 yılında açıldığını ve şu ana kadar böyle bir soruşturmadan haberi olmadığını anlattı.

Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları Soruşturma Bürosu tarafından hazırlanan 5 Aralık 2022 tarihinde hazırlanan iddianamede, "Şüphelinin silahlı terör örgütünün suçun hukuki unsurlarında yer alan terör örgütünün; cebir, şiddet veya tehdit içeren yöntemlerini silahlı terör örgütü üyesi olan kişiler üzerinden miting, gösteri veya sosyal medya hesabı üzerinden paylaşım yapmak suretiyle meşru gösterecek veya övecek ya da bu yöntemlere başvurmayı teşvik edecek  şekilde propagandasını yapma eylemini gerçekleştirdiği anlaşılmakla" ifadelerine yer verilerek Şahinli'nin cezalandırılması talep edildi. 

İddianame, 14 Aralık 2022 tarihinde Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davanın ilk duruşması 7 Mart 2023 tarihinde görülecek.

İstinaf mahkemesi Şebnem Korur Fincancı’ya “kamu görevlisine hakaret” suçundan verilen para cezasını onadı

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 24. Ceza Dairesi (istinaf), Anadolu 42. Asliye Ceza Mahkemesinin Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi Başkanı Şebnem Korur Fincancı’ya 15 Haziran 2013'te yaptığı sosyal medya paylaşımlarını gerekçe göstererek “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamasıyla verdiği 7,080 TL'lik para cezasını onadı.

Anadolu 42. Asliye Ceza Mahkemesi, Fincancı’yı o dönem başbakan olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'a hakaret ettiği suçlamasıyla açılan davanın 16 Şubat 2021 tarihli duruşmasında para cezasına çarptırmıştı.

Bakan Mustafa Varank’ın şikâyeti üzerine gazeteci İsmail Arı hakkında dava açıldı

BirGün muhabiri İsmail Arı hakkında Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın şikâyeti üzerine yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamasıyla İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde dava açıldı.

Varank, 18 Kasım 2022 tarihinde BirGün'de yayımlanan “Deniz manzaralı araziyi Varank’ın ‘kuzeni’ kaptı!” başlıklı haber nedeniyle gazetenin muhabiri İsmail Arı’dan şikayetçi olmuştu. Arı, Aralık 2022’de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu tarafından ifadeye çağrılmıştı.

Arı hakkında "kamu görevlisine hakaret" suçlamasıyla düzenlenen iddianameyi kabul eden İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, ilk duruşma tarihi olarak 24 Nisan 2023'ü belirledi. 

İsmail Arı haberde Emlak Konut’un Bodrum’daki deniz manzaralı arazi için düzenlediği ihaleyi Bakan Mustafa Varank’ın kuzeni Sedat Varank ile AKP’ye yakınlığıyla bilinen Cevahir şirketinin aldığını yazmıştı. Arı haberini Emlak Konut’un Kamuoyu Aydınlatma Platformu’na (KAP) yaptığı açıklamaya dayandırmıştı. Haberin gündem olmasının ardından ihale iptal edilmişti.

Evrensel’e ikinci kez tekzip cezası

Aydın Sulh Ceza Hakimliği, Aydın’ın Köşk İlçe Kaymakamı tarafından talep edilen ve Evrensel'de yayımlanan tekzip kararına ilan muamelesi yaparak metnin “iki internet haber sitesi ile tirajı yüz binin üzerinde olan iki gazetede yayımlanmasına” karar verdi.

Gazetenin avukatı Devrim Avcı kararın hem haksız hem de kanuna açıkça aykırı olduğunun altını çizerek, “Böyle bir hüküm Basın Kanunu’nun hiçbir yerinde yok. Bu açıkça kanuna aykırı” dedi.

29 Temmuz 2022’de Evrensel’in 1. sayfasında “Halk suyuna, toprağına sahip çıkıyor” başlığıyla sunulan, 12. sayfasında ise “Kaymakamdan muhtarlara gözdağı” başlığıyla yayımlanan haberde; Aydın’ın Köşk ilçesi Kaymakamı Tuğba Polat’ın muhtarlara gözdağı verdiği bilgisi yer almıştı. Haberde; Köşk ilçesinde köylülerin jeotermal enerji santrallerine karşı verdiği mücadeleye yer verilmiş ve muhtarlara Kaymakamlık tarafından “Sizler devlet memurusunuz, böyle demeç veremezsiniz” denildiği bilgisi yer almıştı.

Kaymakam Tuğba Polat bunun üzerine haberin asılsız olduğu iddiasıyla Aydın 2. Sulh Ceza Hakimliğine başvurmuş, mahkeme tekzip metni yayımlatılmasına karar vermişti. Bu karar gazetenin 6 Ekim 2022 tarihli basımında yayımlanmıştı. Kaymakam Tuğba Polat cevap ve düzeltme metninde “Muhtarları çağırıp, onlara göz dağı vermem, uyarmam veya onları tehdit etmem söz konusu bile değildir” demişti.

Ancak Kaymakam Tuğba Polat, Evrensel’in yayımladığı tekzip metni hakkında yeniden mahkemeye başvurdu ve “Tekzip metninin iki internet haber sitesi ile tirajı yüz binin üzerinde olan iki gazetede ilan şeklinde yayımlanmasına karar verilmesini” talep etti. Aydın 2. Sulh Ceza Hakimliği de kaymakamın talebini kabul etti.

En az 75 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde

Türkiye’de 7 Ocak itibarıyla en az 75 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.

Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.