Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Avrupa Konseyi, Kavala ve Demirtaş'ın acil olarak serbest bırakılması çağrısını yineledi; gazeteci Gençağa Karafazlı hapse mahkûm edildi; RTÜK’ten Flash Haber ve HaberTürk’e “deprem” cezası; haber takibi sırasında gözaltına alınan Fırat Can Arslan ve Dilan Babat hakkında dava açıldı
Avrupa Konseyi, Kavala ve Demirtaş'ın acil olarak serbest bırakılması çağrısını yineledi
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, iş insanı Osman Kavala ve eski HDP Eş Başkanı Selahattin Demirtaş'ın acil olarak serbest bırakılması yolundaki çağrısını yineledi.
Bakanlar Komitesi adına büyükelçiler seviyesinde bu hafta toplanan Daimi Delegeler Komitesi’nin iki ayrı kararında, Türkiye’den Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM) ilgili kişilerle ilgili verdiği kararlara uymamasından “derin üzüntü” duyulduğu belirtilerek, bu kararların acilen uygulanması istendi.
Gazeteci Gençağa Karafazlı’ya hapis cezası
Çağdaş Gazeteciler Derneği Rize Temsilcisi Gençağa Karafazlı hakkında yaptığı bir haber gerekçe gösterilerek “kişiler arasındaki haberleşmenin gizliliğini alenen ifşa etme” (TCK 132/2) suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması 7 Mart 2023 günü Rize 4. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Avukatlarıyla birlikte duruşmada hazır bulunan Karafazlı savunmasında, davaya konu edilen haberin kamu yararı taşıdığını ifade etti. “Bir öğretim görevlisi ile öğrenci arasındaki yazışma özel sayılmaz” diyen Karafazlı beraatını talep etti.
Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, “iki kişi arasındaki gizli yazışmaların olduğu şekilde yayınlanmasının haber yapma hakkı kapsamında değerlendirilemeyeceği” gerekçesiyle Karafazlı’nın üzerine atılı suçtan cezalandırılmasını istedi.
Mahkeme, üzerine atılı suçu işlediğine kanaat getirdiği Karafazlı’ya 1 yıl 8 ay hapis cezası verdi. Ceza ertelendi.
Karafazlı, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Spor Bilimleri Akademisi öğretim görevlisi Doç. Dr. Serkan Hacıcaferoğlu’nun 2017 yılında öğrencilerine yönelik mobbing ve taciz iddialarına ilişkin yaptığı haberler nedeniyle yargılanıyordu.
RTÜK’ten Flash Haber ve HaberTürk’e “deprem” cezası
Radyo ve Televizyon Üst Kurulunun (RTÜK) CHP’li üyesi İlhan Taşcı, kurulun Flash Haber’e yüzde 3 para ve üç kez program durdurma, HaberTürk’e ise yüzde 3 para cezası verdiğini duyurdu.
Taşcı, Flash Haber’e verilen cezanın gerekçesinin, ilahiyatçı Cemil Kılıç’ın depremdeki sorumluluklarından “takdiri ilahi” diyerek kaçan yöneticilere ve Diyanet Başkanlığının gerçek kimliğinden saptığına yönelik eleştirileri olduğunu aktardı.
Taşcı, HaberTürk’e verilen cezanın gerekçesinin ise Fatih Altaylı’nın, “depremzedelere yönelik televizyonda yapacakları yardım kampanyasının RTÜK’ten gelen talimatla engellendiği" açıklaması olduğunu duyurdu.
Haber takibi sırasında gözaltına alınan Fırat Can Arslan ve Dilan Babat hakkında dava açıldı
Konya Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu tarafından başlatılan soruşturma kapsamında, Mezopotamya Ajansı Muhabiri Fırat Can Arslan ve JinNews muhabiri Dilan Babat hakkında yaptıkları haberler gerekçe gösterilerek “terörle mücadelede görev alan kişileri hedef göstermek” (TMK 6/1) suçlamasıyla dava açıldı.
Konya Cumhuriyet Savcılığı tarafından hazırlanan iddianameyi kabul eden Konya 2. Ağır Ceza Mahkemesi, ilk duruşma için 25 Mayıs 2023 tarihini verdi.
Arslan ve Babat, Irak’ın Süleymaniye kentinde 4 Ekim 2022’de silahlı saldırı sonucu öldürülen gazeteci ve yazar Nagihan Akarsel için Konya’nın Cihanbeyli ilçesine bağlı Gölyazı Mahallesi’nde 13 Ekim 2022 tarihinde düzenlenen cenaze törenini takip ederken askerlerce gözaltına alınmıştı. Bir süre köyde tutulan Arslan ve Babat, ardından götürüldükleri Cihanbeyli İlçe Jandarma Karakolu’nda ifadeleri alındıktan sonra serbest bırakılmıştı.
İddianamede haber takibi sırasında cenazede bulunan jandarmaların görüntüye girmiş olması suçlamaya dayanak olarak gösteriliyor.
Yeniden başlayan “Büyükada Davası”nda mahkeme, Yargıtay’ın bozma ilamına uydu
Yargıtay’ın bozma kararının ardından yeniden başlayan “Büyükada Davası”nın ilk duruşması 8 Mart 2023 günü İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Günal Kurşun ve Taner Kılıç ile sanık avukatları hazır bulundu.
Yargıtay’ın bozma ilamıyla ilgili beyanda bulunan Taner Kılıç: “Bozma kararında, ByLock tespiti ve değerlendirme tutanağının ilgili birimlerden sorulması istenildi. İlki tutuklanmamdan 1 ay sonra olmak üzere dört ayrı ByLock raporu düzenlendi. Birbirlerini doğrulayan ve tekrar eden. Mahkeme, bu raporlara neden itibar etmediğini gerekçeli kararında dahi yazmadı. Yani bizim daha ne yapmamız gerekiyordu? Neden raporlarımız dikkate alınmadı ve görmezden gelindi anlamış değilim. Altıncı yılını dolduran bir yargılamada hala hakkımda delil toplanmaya çalışılıyor. Toplam 14 buçuk ay hapis yattım. Cezam neredeyse infaz oldu ancak hala şuraya da bakalım buraya da bakalım deniliyor. Mahkemenizden, altı yıllık yargılama sürecinde hakkımdaki deliller neyse ona göre karar vermenizi talep ediyorum.”
Bozma ilamına karşı beyanda bulunan Günal Kurşun: “İddianameyi hazırlayan savcı, Today’s Zaman gazetesinde yazı yazmayı ‘örgüt üyeliği’ ile ilişkilendirdi. O dönem, şu an Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü olan İbrahim Kalın ile aynı sayfada yazıyorduk. Yine sayın Cumhurbaşkanı tarafından Ege Üniversitesi’ne Rektör vekili olarak atanan Beril Dedeoğlu da Today’s Zaman’da yazıyordu. Bedava yazmadıysa İbrahim bey de Beril hanım da para almıştır. O zaman savcının onlara da aynı suçlamadan dava açması gerekir. Son 20 yıllık bütün eylem ve işlemlerimiz didik didik edilmiş. KHK’lı olduğum gerekçesiyle avukatlık yapamıyorum. Akademisyenlik yapamıyorum. Yani bize ‘öl’ diyorlar. Geliyoruz gidiyoruz bu yargılama devam ediyor. Hepimiz hakkında beraat talep ediyorum.”
Yargıtay’ın bozma ilamına uyulmasına karar veren mahkeme, Kılıç’ın ByLock kullanıcısı olup olmadığının tespiti için bilirkişi raporunun beklenmesine karar verdi. Dava 6 Haziran’a ertelendi.
Yargıtay 3. Ceza Dairesi, 17 Ekim 2022 tarihli kararında Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Onursal Başkanı Taner Kılıç ile ilgili “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla verilen 6 yıl 3 aylık hapis cezasını “eksik araştırma” nedeniyle, diğer sanıklar akademisyen Günal Kuşun, Af Örgütü Türkiye eski direktörü İdil Eser ve Af Örgütü Türkiye şubesi kurucu üyesi Özlem Dalkıran hakkındaki mahkumiyeti de “kanuna aykırılık” nedeniyle bozarak dosyayı ilk derece mahkemesine göndermişti.
Gazeteci Sedef Kabaş hakkında bir kez daha “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla dava açıldı
Gazeteci Sedef Kabaş hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla dava açıldı.
10 Şubat 2023 tarihinde hazırlanan iddianameyi kabul eden Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 17 Şubat 2023 tarihinde tensip zaptı düzenledi.
Mahkeme ilk duruşma tarihi olarak 22 Haziran 2023’ü belirledi.
Kabaş, Tele 1’de yayınlanan “Demokrasi Arenası” programında kullandığı bir atasözü gerekçe gösterilerek 22 Ocak 2022 tarihinde tutuklanmıştı. Kabaş, “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla hazırlanan iddianamenin ardından açılan davanın 11 Mart 2022 tarihinde İstanbul 36. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen ilk duruşmada 2 yıl 4 ay hapis cezasına çarptırılmıştı.
Gazeteci Ceylan Şahinli’nin yargılandığı dava Nisan ayına ertelendi
Başka bir soruşturma dosyası kapsamında 29 Ekim 2022 tarihinden beri tutuklu bulunan Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Ceylan Şahinli’ye 2017 yılında katıldığı iddia edilen üç gösteri ve üç sosyal medya paylaşımı gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 7 Mart 2023 günü Ankara 20. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Şahinli ve avukatının katılmadığı duruşmada mahkeme, gazetecinin savunmasının alınması için davayı 24 Nisan 2023 tarihine erteledi.
Polisten haber takibi yapan gazetecilere engelleme
Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu’nun depremde hayatını kaybedenleri anmak için 5 Mart 2023’de Ankara’da düzenlediği basın açıklamasına polis müdahale etti.
Çok sayıda kadını gözaltına alan polis, gazetecilerin görüntü almasını da engellemeye çalıştı.
Gazeteci Yağmur Kaya’nın davasında İHD Eş Genel Başkanı Eren Keskin tanık olarak dinlenecek
Gazeteci Yağmur Kaya hakkında, Musa Çitil’in şikayeti üzerine “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla açılan davanın üçüncü duruşması 9 Mart 2023 tarihinde Aydın 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme, Kaya'nın röportaj yaptığı İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin'in tanık olarak dinlenmesine ve röportajla ilgili Keskin hakkında dava veya soruşturma olup olmadığının araştırılmasına hükmederek davayı 1 Haziran 2023 tarihine erteledi.
Gazeteci Fırat Bulut hakkında “dezenformasyon” yasası kapsamında soruşturma açıldı
Haber takibi için gittiği deprem bölgesinden dönen gazeteci Fırat Bulut, 9 Mart 2023 günü Ankara Esenboğa Havalimanı’nda gözaltına alındı.
Gözaltına alındığını sosyal medya hesabından duyuran Bulut, hakkında Bingöl Sulh Ceza Hakimliği tarafından “dezenformasyon” yasası kapsamında “yalan bilgi yayma” (TCK 217/A) suçlamasıyla soruşturma açıldığını yazdı.
Bulut, 10 Mart günü çıkarıldığı mahkeme tarafından serbest bırakıldı.
Üç gazeteci Dünya Kadınlar Günü’nü takip ederken gözaltına alındı
Polis, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla her yıl Taksim'de düzenlenen Feminist Gece Yürüyüşü’ne müdahale etti.
Yürüyüşü takip eden Gazete Yolculuk muhabiri Buse Söğütlü, Anka Haber Ajansı’ndan Gaye Şeyma Can ve serbest gazeteci Berna Şahin ters kelepçe yapılarak gözaltına alındı.
Gazeteciler daha sonra serbest bırakıldı.
Limak Holding’in Evrensel gazetesine açtığı dava reddedildi
Limak Holding’in Şanlıurfa’ya yapmak istediği marn ocağına ilişkin haberi nedeniyle Evrensel gazetesine “kişilik haklarının zedelenmesi” (TCK 134) suçlamasıyla açtığı 10 bin liralık tazminatı davasının 10 Mart 2023 tarihli duruşması Ankara 6. Asliye Ticaret Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada her iki tarafın avukatı hazır bulundu. Gazetenin avukatı Devrim Avcı, kurumun kişilik haklarına zarar vermediğini, haberin kamuoyu yararına olduğunu, basın özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini ifade etti.
Avcı, sözlerinin ardından davanın reddini talep etti.
Mahkeme heyeti, tazminat davasını istinaf yolu açık olması şartıyla reddetti.
Gazeteci Nagihan Yılkın hâkim karşısına çıktı
Cumhuriyet gazetesi muhabiri Nagihan Yılkın hakkında, Gaziantep Valisi Davut Gül’ün şikâyeti üzerine “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 9 Mart 2023 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Yılkın ve avukatı duruşmada hazır bulundu. Dava 13 Temmuz’a ertelendi.
Davaya gerekçe olarak gazetenin sitesinde 5 Mart 2022 tarihinde yayımlanan “Gaziantep Valiliği Hakkında suç duyurusu: Yolsuzluk ve rüşvet ağı ortaya çıktı” başlıklı haber gösteriliyor.
Gazeteci Şerife Oruç’un davası Mayıs ayına ertelendi
Kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Şerife Oruç’un “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla yargılandığı davanın 23. duruşması 9 Mart 2023 tarihinde Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Oruç’un katılmadığı duruşmada avukatı Mesut Aydın hazır bulundu.
Savcı, Oruç hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesini, Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığına müzekkere yazılarak Oruç hakkında yürütülen soruşturmanın akıbetinin sorulmasını talep etti.
Mahkeme, savcının taleplerini kabul ederek davayı 11 Mayıs’a erteledi.
Metin Cihan’ın yargılandığı TÜGVA davası Nisan’a ertelendi
Devlet içindeki kadrolaşmayı gösterdiği öne sürülen TÜGVA belgelerini paylaşan gazeteci Metin Cihan’a, “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak” (TCK 136/1) suçlamasıyla açılan davanın yedinci duruşması 8 Mart 2023 günü İstanbul 22. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, sanık Ramazan Aydoğdu ile taraf avukatları hazır bulundu.
Mahkeme hâkimi beklenen bilirkişi raporunun dosyaya eklendiğini belirterek taraflara bir diyecekleri olup olmadığını sordu. Cihan’ın avukatı Özgür Urfa, bilirkişi raporunun dosyaya 7 Mart günü eklendiğini bu nedenle henüz inceleyemediklerini belirterek süre talep etti. Sanık Ramazan Aydoğdu ve TÜGVA’nın avukatı da süre talebinde bulundu.
Cihan hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine karar veren mahkeme, süre talebini kabul ederek davayı 28 Nisan’a erteledi.
Deprem bölgesindeki davalar ertelendi
Adıyaman’da yayımlanan Gerger Fırat gazetesinin sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Hacı Boğatekin ile Haber Müdürü Özgür Boğatekin’in "iftira" (TCK 267) suçlamasıyla yargılandığı davanın 8 Mart 2023’te Gerger Asliye Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan üçüncü duruşması, Özgür Boğatekin’in aynı gün “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması, kapatılan İMC TV’nin Program Koordinatörü Ayşegül Doğan’ın “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın 6 Mart’ta Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan üçüncü duruşması ve kapatılan Silvan Mücadele gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ferhat Parlak’ın gazetecilik faaliyetleri gerekçe gösterilerek yeniden yargılandığı davanın 8 Mart’ta Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan duruşması deprem nedeniyle ertelendi.
Hâkimler ve Savcılar Kurulu’nun (HSK) 12 Şubat kararıyla Kahramanmaraş, Kilis, Diyarbakır, Adana, Osmaniye, Gaziantep, Şanlıurfa, Adıyaman, Malatya ve Hatay'da ilk derece adli ve idari yargı mercileri ile bölge adliye ve bölge idare mahkemelerine ait duruşma, müzakere ve keşifler 6 Nisan'a kadar ertelenmişti.
69 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Türkiye’de 10 Mart 2023 itibarıyla en az 69 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.