Expression Interrupted

Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.

Türkiye’de Basın ve İfade Özgürlüğü – 498

Türkiye’de Basın ve İfade Özgürlüğü – 498

Yedi gazeteci tutuklandı; mahkeme GÖÇİZDER’in feshine karar verdi; Özgür Gündem davasında hapis cezası; Nevşin Mengü hakkında “örgüt propagandası” iddiasıyla iddianame hazırlandı 

Yedi gazeteci tutuklandı 

Gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin'in Suriye’de haber takip ederken SİHA saldırısında öldürülmesini, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde bulunan Şişhane Meydanı’nda protesto etmek için 21 Aralık günü bir araya gelen gruba polis müdahale etti. 

Müdahale sırasında çok sayıda gazeteci gözaltına alındı. Gözaltına alınanlardan yedisi gazeteci olmak üzere dokuz kişi tutuklandı. 

Tutuklanan gazeteciler şöyle: Gülistan Dursun, Can Papila, Pınar Gayıp, Serpil Ünal, Hayri Tunç, Enes Sezgin, Osman Akın. Tutuklanan diğer isimler: Haci Ugis, İmam Senol. 

Adli kontrol talebiyle mahkemeye sevk edilen gazeteciler Zeynep Kuray, Yadigar Aygün, Mahsum Sağlam ile Yağmur Filiz ve Pelin Laçin adli kontrol ile serbest bırakıldı. 

Nevşin Mengü hakkında “örgüt propagandası” iddiasıyla iddianame hazırlandı 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, gazeteci Nevşin Mengü hakkında PYD Başkanlık Konseyi Üyesi Salih Müslim ile yaptığı röportajı gerekçe göstererek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla iddianame hazırladı

Müslim'in örgüt faaliyetlerini bilinçli olarak hem meşru göstermeye hem de yaymaya çalıştığını belirten savcılık Mengü’nün de bunları yaydığını savundu. 

Mengü, Suriye’deki gelişmelerle ilgili Salih Müslim’le gerçekleştirdiği söyleşiyi 13 Aralık'ta Youtube kanalında yayımlamıştı. Mengü, kısa bir süre sonra sosyal medya hesabından açıklama yaparak söyleşiyi kanalından kaldırdığını duyurmuştu. Ancak aynı gün “suç ve suçluyu övmek” (TCK 215) suçlamasıyla gözaltına alınmış, ifadesi alındıktan sonra serbest bırakılmıştı. 

Yeni Yaşam gazetesi çalışanı gözaltına alındı 

Yeni Yaşam gazetesi çalışanı Veysi Akören, 25 Aralık günü İstanbul’dan geldiği Batman Havaalanı’nda gözaltına alındı

Akören, Batman İl Emniyet Müdürlüğüne götürülürken gözaltı gerekçesine ilişkin bilgi edinilemedi. 

T24 ve Seyhan Avşar hakkında soruşturma 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör Suçları Soruşturma Bürosu tarafından, T24 isimli haber sitesinde 20 Aralık'ta yayımlanan, "Gazeteciler Nazım Daştan ve Cihan Bilgin, Suriye’de öldürüldü" başlıklı haberini ve Gerçek Gündem Genel Yayın Yönetmeni gazeteci Seyhan Avşar'ın, 21 Aralık'ta X hesabından yaptığı paylaşımı gerekçe göstererek "örgüt propagandası" (TMK 7/2) ve "yanıltıcı bilgiyi yayma" (TCK 217/A) suçlamalarıyla resen soruşturma başlattı

Başsavcılık, soruşturmanın başlatılma gerekçesini, "PKK terör örgütü mensubiyetleri nedeniyle haklarında kayıt bulunan örgüt mensupları Nazım Daştan ve Cihan Bilgin’i övücü nitelikteki sözler ile ayrıca sözde gazetecilik faaliyetleri ve gazeteci kimlikleri nedeniyle öldürüldükleri şekilde yanıltıcı bilginin yayılması şeklindeki tespitler nedeniyle" diye açıkladı. 

Öznur Değer hakkında soruşturma 

Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı, JinNews muhabiri Öznur Değer hakkında soruşturma başlattı

Değer, Suriye’nin kuzeyinde düzenlenen SİHA saldırısında öldürülen gazeteciler Cihan Bilgin ve Nazım Daştan için 22 Aralık günü Mardin’de kurulan taziyeye çadırını takip ediyordu. 

Yürüyüş sırasında barikat kuran polisler içindeki bir memurunun ‘Gel, çık üzerime’ şeklindeki ifadesine “Ne demek çık üstüme, haddini bil” diyerek tepki gösterdi. Araya giren amirler, görevli memuru uyaracaklarını söyledi. 

Olaydan bir gün sonra savcılık, Değer hakkında “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) iddiasıyla soruşturma başlattı. 

Silivri Cezaevi çalışanından Merdan Yanardağ hakkında suç duyurusu 

Silivri Cezaevi'nde bir görevli memur, gazeteci Merdan Yanardağ'ın bir televizyon programında Türkiye'deki cezaevleriyle ilgili konuşmasına ilişkin suç duyurusunda bulundu

Silivri Cumhuriyet Başsavcılığına sunulan dilekçede, Yanardağ'ın, 19 Aralık'ta bir televizyon kanalında yayımlanan programda sarf ettiği "Suriye'nin hapishaneleri, Türkiye'deki hapishanelerden daha kötü değildir. Bu hapishanelerdeki zulümle karşılaştırılırsa eğer şimdi hiç kimse böyle zulüm yarıştırmaya çalışmasın, sonra Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığını (AFAD) göndermek zorunda kalırsınız" sözleri aktarıldı. 

Merdan Yanardağ'ın, başta hükümlü ve tutuklu yakınları olmak üzere halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak sebebiyle hareket ettiği ve gerçeğe aykırı bilgiyi alenen yaydığı iddia edilen dilekçede, kendisi hakkında "Türk milletini, Türkiye Cumhuriyeti devletini, devletin kurum ve organlarını aşağılama" ve "halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma" suçlamalarından gerekli soruşturmanın yapılması talep edildi.

Medine Mamedoğlu hakkında “halkı kanunlara uymamaya tahrik” soruşturması 

Gazeteci Medine Mamedoğlu hakkında Hakkari'de bir çocuğun saldırıya uğrayarak, gözaltına alınmasına dair yaptığı sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle soruşturma başlatıldı. 

Hakkari'de bir çocuk, Nisan ayında Van Büyükşehir Belediyesine atanmak istenen kayyum sonrası yaşanan olaylar sırasında sivil polisler tarafından saldırıya uğrayarak gözaltına alındı. Olay anına dair görüntüyü paylaşan gazeteci Medine Mamedoğlu hakkında “halkı kanunlara uymamaya tahrik” (TCK 217) suçlaması ile soruşturma başlatıldı. 

Halk TV binasına saldırı: Bir kişiye gözaltı 

İstanbul Emniyet Müdürlüğünce, Halk TV'nin İstanbul’un Zeytinburnu ilçesinde bulunan binasına girilerek saldırıda bulunulmasına ilişkin açıklama yapıldı

Açıklamada, 20 Aralık günü saat 11.00 sıralarında Maltepe Mahallesi'nde faaliyet gösteren bir ulusal kanala yönelik gerçekleştirilen “mala zarar verme” konusuyla ilgili çalışma başlatıldığı belirtilerek, "Yürütülen çalışmalarda, kanal içerisine girdiği belirlenen Y.P. isimli şahsın, çalışanlara yönelik sinkaflı kelimeler kullandığı ve kanal malzemelerine zarar verdiği belirlenmiş, şahıs olay yerinde yakalanarak gözaltına alınmıştır" ifadesi kullanıldı. 

KRT TV saldırganı 2 kişi tutuklandı 

Üzerinde bomba olduğunu iddia ederek KRT TV binasına girmeye çalışan ve polis tarafından gözaltına alınan şahıs ve beraberindeki kişi, 22 Aralık günü çıkarıldıkları mahkemece tutuklandı

21 Aralık günü akşam saatlerinde KRT TV kanal binasına el bombası taşıdığını iddia eden bir kişi zorla giriş yapmıştı. Güvenliği aşarak kartlı geçiş sistemine zarar veren şahıs, yönetim katına ulaşmıştı. Şahıs polis tarafından yakalanarak gözaltına alınmıştı. Mahkemeden çıkan sonuç neticesinde iki saldırgan tutuklandı. 

Ahmet Kanbal hakkında açılan soruşturmada takipsizlik kararı 

Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Ahmet Kanbal hakkında kayyum atamalarına dair yazdığı yazı gerekçesiyle "yanıltıcı bilgiyi yayma" (TCK 217/A) şüphesiyle açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi.  

Gazeteci Kanbal, DEM Partili Hakkari Belediyesine kayyum atanmasına dair “Kayyum siyaseti, hedefleri ve mücadele yöntemi üzerine kısa birkaç tespit ve öneri” başlıklı bir yazı kaleme almıştı. Mardin Cumhuriyet Başsavcılığı, “örgüt propagandası” (TMK 7/2) iddiasıyla başlattığı soruşturmada “kovuşturmaya yer olmadığı” yönünde karar vermişti.

Karar sonrası, yazıda yer alan “Kürdistan kentlerine belediye başkanları atanması hedeflenmektedir” ifadeleri gerekçesiyle bu kez “yanıltıcı bilgiyi yayma” iddiasıyla soruşturma başlatılmıştı. Soruşturmada, “Sırf halk arasında endişe, korku ve panik yaratmak saikiyle hareket etmediği, bir gazeteci olarak haber verme hakkını kullandığı ve suç işleme kastıyla hareket etmediği anlaşıldığından, halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma suçunun unsurlarının oluşmadığı” değerlendirmesi yapıldı. Savcı, takipsizlik kararı verdi.

Delal Akyüz ev hapsi kararı ve kötü muameleye karşı AİHM’e başvurdu 

Hakkında verilen ev hapsi kararı 11 aydır devam eden gazeteci Delal Akyüz, ev hapsi kararı ve gözaltında yaşadığı kötü muameleye karşı AİHM'e başvurdu.  

İzmir’de "örgüt üyeliği" (TCK 314) iddiasıyla 13 Şubat 2024'te gözaltına alınan Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri Delal Akyüz, kendisine verilen ev hapsi kararına ve gözaltında uğradığı kötü muameleye karşı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurdu. Yaptığı itirazlardan sonuç alınmaması ve iç hukuk yollarının tükenmesiyle Akyüz'ün avukatları tarafından yapılan başvuruda, müvekkillerinin maruz kaldığı uygulamaların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'ne (AİHS) aykırı olduğu vurgulandı. 

Başvuruda, Akyüz'ün ters kelepçe takılarak gözaltına alınması ve adli muayene sürecinde karşılaştığı uygulamayla "işkence kötü muamele yasağının" ihlal edildiği kaydedildi. Başvuruda, verilen ev hapsi kararları ve buna karşı yapılan itirazların reddedilmesine işaret edilerek Sulh ceza hakimliklerindeki yargılamaların tarafsız ve adil olmadığı, Akyüz'ün adil yargılanma hakkının ihlal edildiği kaydedildi. 

Özgür Gündem davasında hapis cezası 

Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin yönetici ve yazarları Hüseyin Aykol, Ayşe Batumlu Kaya, Eren Keskin ve Reyhan Çapan hakkında "örgüt propagandası" (TMK 7/2) ve "suç işlemeye tahrik" (TCK 214) suçlamalarıyla açılan davanın yeniden yargılamasının karar duruşması 26 Aralık 2024 günü İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü

Duruşmada avukat Özcan Kılıç ve Sercan Korkmaz hazır bulundu.  

Savcı bir önceki celsede sunmuş olduğu mütalaasını tekrar ederek atılı suçlardan ceza istedi. 

Kararını açıklayan mahkeme, Eren Keskin hakkında Özgür Gündem gazetesi ile ilgili başka bir dosya kapsamında “örgüt üyeliği” (TCK 314) iddiasıyla 6 yıl 3 ay ceza verildiği belirterek, herhangi bir karar vermedi. 

Mahkeme, “örgüt propagandası” ve "suç işlemeye tahrik" iddiasıyla gazetenin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan ve Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol’a 4 yıl 4 ay 15 gün, yazarlarından Ayşe Batumlu’ya da 1 yıl 21 ay 2 gün hapis cezası verdi. 

Mahkeme GÖÇİZDER’in feshine karar verdi 

Göç İzleme Derneği (GÖÇİZDER) hakkında açılan kapatma davasının karar duruşması 26 Aralık 2024 günü Bakırköy 15. Asliye Hukuk Mahkemesinde görüldü.  

Duruşmaya dernek avukatları ve yöneticileri hazır bulundu. 

Savunmanın ifadelerinin ardından kararını açıklayan mahkeme, GÖÇİZDER’in feshine karar verdi. 

Derneğin kapatma gerekçesi önümüzdeki günlerde açıklanacak. 

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yürütülen bir soruşturma kapsamında GÖÇİZDER’in Şirinevler’de bulunan derneğine 3 Haziran 2022’de baskın düzenlenmiş, derneğin hazırladığı kitaplar ve bilgisayarlara el konulmuştu. 

Aynı gün aralarında derneğin eş başkanlarının da olduğu 22 GÖÇİZDER üye ve yöneticisi gözaltına alınmış ve dosyaya “gizlilik” kararı getirilmişti. Sekiz günlük gözaltı sürecinin ardından 17 kişi tutuklanmıştı. Tutuklulardan dördü ilk duruşmanın sonunda, geri kalan 13’ü de ikinci duruşmanın sonunda serbest bırakılmıştı. 

AYM’nin ihlal kararının ardından Sultan Eylem Keleş’in yeniden yargılanmasına başlandı 

Gazeteci Sultan Eylem Keleş’in sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın ilk duruşması 25 Aralık 2024 günü İzmir 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü

Keleş duruşmaya katılmazken, avukatı Sefkan Işık hazır bulundu. 

Mahkeme, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için davayı 15 Ocak 2025'e erteledi. 

Keleş, 18 Şubat 2015 ve 26 Haziran 2015 tarihlerinde sosyal medya hesabından, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın "Tüm dünyaya sesleniyorum: Bedeli ne olursa olsun, Suriye'nin kuzeyinde Türkiye'nin güneyinde devlet kurulmasına asla müsaade etmeyeceğiz" şeklindeki açıklamasına karşılık yaptığı yorum nedeniyle yargılanmıştı. Davanın ikinci duruşmasında gazetecinin savunması alınmadan 10 Mart 2022 tarihinde hüküm verilmişti. İzmir 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen davada gazeteci 1 yıl 2 ay 17 gün hapis cezasına çarptırılmıştı. 

Yargılamanın ardından Keleş, adil yargılama yapılmadığı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesine başvurmuştu. Mahkeme, Keleş’in başvurusunu yerinde bularak, ihlal kararı vermişti. 

En az 34 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde  

22 Aralık günü yedi gazetecinin tutuklanmasının ardından, 27 Aralık 2024 günü itibarıyla Türkiye’de en az 34 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.   

Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir. 

Yukarı