Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Ahmet Nesin hakkında yakalama kararı; Mezopotamya Ajansı’na erişim engeli; RTÜK’ten Cumhuriyet gazetesinin YouTube kanalı için lisans başvurusu talebi
Yazar Ahmet Nesin hakkında yakalama kararı
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından yazar Ahmet Nesin hakkında, 27 Aralık'ta YouTube'da paylaştığı video gerekçe gösterilerek "Cumhurbaşkanına hakaret" (TCK 299) suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.
2016'da yurt dışına çıkan Ahmet Nesin hakkında yakalama emri çıkarıldı.
Kanun hükmünde kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin "Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği" kampanyasına katılan Nesin, Erol Önderoğlu ve Şebnem Korur Fincancı ile 20 Haziran 2016'da tutuklanıp 1 Temmuz'da tahliye edilmişti.
Daha önce Nesin Vakfının yöneticiliğini yapan Ahmet Nesin, 2017-2022 yıllarında Artı Gerçek'te çalıştı.
Aslıhan Gençay hakkında soruşturma açıldı
Gazeteci Aslıhan Gençay hakkında 2024 yılında kaleme aldığı “Kelle avcıları mı, Hataylı saygıdeğer iş insanları mı?” başlıklı haberi gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı.
Haberde ismi geçen Aydın Toksöz, Tugay Toksöz ve Önder Parlakyıldız, Hatay Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulundu. Şikâyetçiler, haberin asılsız ve gerçek dışı olduğunu öne sürerek toplum nezdinde itibarlarının zedelendiğini savunarak, habere erişim engeli kararı alınmasını ve Gençay hakkında “kişisel verileri izinsiz ele geçirme,” (TCK 136) “halkı yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) ve “hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla soruşturma ve dava açılmasını talep ettiler.
Savcının talebi üzerine Hatay Sulh Ceza Hakimliği, habere erişim engeli kararı verdi.
Gençay, hakkında açılan soruşturma kapsamında 2 Ocak 2025’te avukatıyla birlikte polis karakoluna giderek ifade verdi.
ETHA muhabiri Elif Bayburt hakkında TCK 301 soruşturması
Etkin Haber Ajansı muhabiri Elif Bayburt hakkında yaptığı bir röportaj gerekçe gösterilerek “Türkiye Cumhuriyeti devletini aşağılama” (TCK 301) iddiasıyla İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde dava açıldı.
Bayburt, 6 Eylül 2024 günü Batı Şeria’da ISM aktivisti Ayşenur Ezgi Eygi'nin İsrail askerleri tarafından öldürülmesi sonrası görgü tanıklarıyla yaptığı röportaj nedeniyle yargılanacak.
İddianamede ISM aktivisti Rob Sadler'ın röportajda yer alan "Türkiye ve ABD hükümetlerinin her ikisinin de İsrail'in Filistin halkına dönük soykırımında suç ortağı olduğunu söyleyebilirim" ifadeleri nedeniyle, röportajı yapan Bayburt'a "Türkiye Cumhuriyeti devletini alenen aşağılama" suçlaması yöneltildi.
RTÜK’ten Cumhuriyet gazetesinin YouTube kanalı için lisans başvurusu talebi
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Cumhuriyet gazetesinin YouTube kanalının internet ortamından yayın izni olmadan hizmet verdiği gerekçesiyle lisans başvurusu yapmasını talep etti. RTÜK, gazetenin 72 saat içinde bu başvuruyu yapmaması durumunda kanalın erişime engelleneceğini duyurdu. Bu karar, bir YouTube hesabına lisans zorunluluğu getirilmesi açısından Türkiye’de bir ilk olma özelliği taşıyor.
Kararın dayanağı, 1 Ağustos 2019’da yürülüğe giren “Radyo, Televizyon ve İsteğe Bağlı Yayınların İnternet Ortamından Sunumu Hakkında Yönetmelik” oldu. Yönetmelik, internet yayıncılarına lisans alma zorunluluğu getirirken RTÜK ve BTK’ya geniş yetkiler tanıyor. Lisans üretleri ise 10.000 ile 100.000 TL arasında değişiyor ve bu durum bağımsız medya kuruluşları için caydırıcı bir unsur olarak eleştiriliyor.
Öte yandan RTÜK’ün CHP’li üyesi İlhan Taşçı, X hesabından yaptığı paylaşımda RTÜK’ün 2024 yılında vermiş olduğu cezaları duyurdu.
Buna göre muhalif kanallara toplam 44 kere ceza veren kurul, iktidara yakın medya kurumlarında dört kere ceza verdi.
RTÜK, Halk TV’ye 5, Tele 1’e 9, Flash Haber’e 9, NOW TV’ye 10, Sözcü TV’ye 6 ve Açık Radyo’ya 3 kere ceza verirken, Beyaz TV, TGRT Haber, Akit TV ve ATV’ye birer kez ceza verdi.
Muhalif organlara verilen cezaların toplamı 63 milyon 500 bin TL olurken, iktidara yakın kurumlara verilen toplam ceza 18 milyon 450 bin TL oldu.
2024 yılında RTÜK tarafından 6 uyarı, 4 katalogdan çıkarma, 5 program durdurma, 5 geçici yayın durdurma cezası ve 7 de lisans iptal kararı verildi.
Mezopotamya Ajansı’na erişim engeli
Mezopotamya Ajansı’nın (MA) “mezopotamyaajansi40.com” alan adı, “millî güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle, Bitlis Sulh Ceza Hakimliğinin 27 Aralık 2024 tarihli ve 2024/2618 sayılı kararıyla erişime engellendi.
En az 33 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Expression Interrupted’ın edindiği son bilgilere göre, Mehmet Gündem ve Zafer Özcan’ın tahliye olmasının, Ali Aslan Kılıç’ın ise Yargıtay tarafından cezasının onanması nedeniyle cezaevine gönderildiğinin öğrenilmesinin ardından, 3 Ocak 2025 itibarıyla Türkiye’de en az 33 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.