Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Dört ilde en az 9 gazeteci kayyum protestolarını takip ederken gözaltına alındı; gözaltına alınan yazar Ayşegül Tözeren serbest bırakıldı; Mersin’de gazeteci Sami Harunlar silahlı saldırıya uğradı
Mardin’de kayyum protestolarını takip eden gazeteciler gözaltında
Mardin, Diyarbakır ve Van belediye başkanlarının görevden alınarak yerlerine kayyum atanmasına ilişkin 20 Ağustos 2019 günü Mardin ve Diyarbakır’da gerçekleştirilen protestoları izleyen toplam altı gazeteci gözaltına alındı.
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabirleri Ahmet Kanbal ve Mehmet Şah Oruç, Jinnews muhabiri Rojda Aydın ile gazeteciler Nurcan Yalçın ve Halime Parlak Mardin’de, Yelda Özbek ise Diyarbakır’da haber takibi sırasında gözaltına alındı.
Özbek, 21 Ağustos günü serbest bırakıldı. Mardin'de gözaltına alınan gazetecilerin ise götürüldükleri Mardin Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesi’nde darp edildikleri ve zorla çıplak aramaya tâbi tutuldukları öğrenildi.
Mardin’de İl Emniyet Müdürlüğü TEM Şubesi’nde tutulan beş gazetecinin gözaltı süresi, 23 Ağustos günü dört gün süreyle uzatıldı. Savcılığın, beş gazeteci hakkındaki soruşturmayı genişlettiği, gazetecilerin geçmiş dönemlerdeki gazetecilik faaliyetlerine ilişkin bir takım bilgilerin toplanmasını istediği öğrenildi.
Gözaltına alınan yazar Ayşegül Tözeren serbest bırakıldı
Hakkında “ihbar olduğu” gerekçesiyle geceyarısı evine düzenlenen polis baskınıyla 20 Ağustos 2019 tarihinde gözaltına alınan edebiyatçı, hekim ve Evrensel gazetesi yazarı Ayşegül Tözeren, 23 Ağustos günü getirildiği İstanbul Adliyesi’nde İstanbul 4. Sulh Ceza Hakimliği tarafından yurtdışına çıkış yasağı tedbiri ile serbest bırakıldı.
İstanbul Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şubesi’nde üç gün süreyle gözaltında tutulan Tözeren’in emniyetteki ifade işlemleri 22 Ağustos günü tamamlandı. Terör ve Örgütlü Suçlar Soruşturma Bürosu savcılarından Öner Şentepe, Tözeren’in emniyetteki ifadesi üzerinden değerlendirme yaparak, Tözeren’i adlî kontrol tedbiriyle serbest bırakılması talebiyle Sulh Ceza Hakimliği’ne sevk etti. Dosya üzerinden değerlendirme yapan hâkim, Tözeren’i yurtdışına çıkış yasağıyla serbest bıraktı. Hâkimlik kararında, Tözeren’e yöneltilen suçlamanın “silahlı terör örgütüne üye olma” suçu olduğunu belirtildi.
İstanbul’da gözaltına alınan iki gazeteci serbest bırakıldı
Özgür Gelecek gazetesi muhabiri Taylan Özgür Öztaş, 22 Ağustos 2019 tarihinde gece saatlerinde İstanbul’daki evine yapılan polis baskınıyla gözaltına alındı. Öztaş’ın, 20 Ağustos 2019 tarihinde Kadıköy’de düzenlenen kayyum protestosuna katıldığı gerekçesiyle gözaltına alındığı öğrenildi.
Yine 22 Ağustos günü kayyum atamalarını protesto etmek amacıyla HDP Kadıköy İlçe Örgütü tarafından yapılmak istenen basın açıklamasını engelleyen polis, haber takibi yapan Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Tunahan Turhan’ı gözaltına aldı.
Emniyetteki işlemlerinin ardından 23 Ağustos günü Kartal Adliyesi’ne sevk edilen gazeteciler Turhan ve Öztaş, savcılık ifadelerinin ardından adlî kontrol talebiyle sevk edildikleri mahkemece serbest bırakıldı.
Mersin’de gazeteci Sami Harunlar silahlı saldırıya uğradı
Mersin’de yayın yapan Barış gazetesinin sahibi Sami Harunlar, 23 Ağustos 2019 günü sabah saatlerinde Mersin’in Tarsus ilçesindeki evinin önünde silahlı saldırıya uğradı. Kimliği belirsiz iki kişi tarafından uğradığı saldırı sonucu yaralanan 58 yaşındaki Harunlar, olay yerine gelen sağlık ekipleri tarafından hastaneye kaldırıldı. Tedavi altına alınan gazeteci Harunlar’ın sağlık durumunun iyi olduğu belirtildi. Polis, saldırganları yakalamak için çalışma başlattı.
Video aktivist Oktay İnce gözaltına alındı
Seyri Sokak video kolektifi üyesi Oktay İnce, üç belediyeye kayyum atanmasına ilişkin 22 Ağustos 2019 günü İzmir Adliyesi önünde avukatlar tarafından yapılan basın açıklamasını takip ettiği sırada 26 avukatla birlikte gözaltına alındı.
Gözaltına alınan avukatlar sağlık kontrolü için Yeşilyurt Devlet Hastanesi’ne götürüldükten sonra serbest bırakılırken, Oktay İnce ise İl Emniyet Müdürlüğü’ne götürüldü. İnce, bradaki ifadesinin ardından aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Ferhat Tunç hakkında yakalama kararı çıkarıldı
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında sosyal medya paylaşımlarını gerekçe göstererek “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla dava açan İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, sanatçı hakkında yakalama kararı çıkardı.
Tunç, yakalama kararının, hakkında açılan yeni bir dava kapsamında çıkarıldığını belirtti. Dosyanın soruşturma aşaması tamamlanmadan ve savcılıkça ifadesi alınmadan davaya dönüştüğünü ifade eden Tunç, hakkındaki suçlamaya 2016 ve 2018 yılları arasındaki sosyal medya paylaşımlarının dayanak gösterildiğini aktardı.
Kayyum operasyonları kapsamında 4 gazeteci gözaltına alındı
İçişleri Bakanlığı kararıyla kayyum atanan Diyarbakır, Mardin ve Van Büyükşehir Belediyelerine dönük operasyonlar kapsamında aralarında Mezopotamya Ajansı Kürtçe servisi editörü Ziyan Karahan’ın da bulunduğu dört gazeteci 19 Ağustos 2019 tarihinde Diyarbakır’da gözaltına alındı.
Demokratik Toplum Kongresi (DTK) basın biriminden Tümen Anlı, HDP Diyarbakır basın biriminden Vedat Dağ ve Bismil Belediyesi basın biriminden Özgür Ülke’nin de operasyon kapsamında gözaltına alınan 418 kişi arasında olduğu öğrenildi.
Gözaltına alınanlardan aralarında Karahan’ın da bulunduğu 40 kişi, 22 Ağustos günü akşam saatlerinde getirildikleri Diyarbakır Adliyesi’ndeki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Tümen Anlı ve Vedat Dağ’ın da aralarında bulunduğu 44 kişinin gözaltı süresi ise 26 Ağustos’a kadar uzatıldı.
Gözaltına alınan gazeteci Ergin Çağlar serbest bırakıldı
16 Ağustos 2019 günü gittiği Mersin Adliyesi’nde polis tarafından gözaltına alınan Mezopotamya Ajansı Mersin muhabiri Ergin Çağlar, 20 Ağustos günü sevk edildiği mahkeme tarafından adlî kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Çağlar’ın Mersin’deki evi, Mersin Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen bir soruşturma kapsamında 14 Ağustos günü polis tarafından basılmıştı. Çağlar hakkında “örgüt üyesi olmak” iddiasıyla yürütülen soruşturmaya gizlilik kararı getirilmişti.
Barış Akademisyeninin yurtdışına çıkış yasağı kaldırıldı
İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, Prof. Dr. Gülay Toksöz hakkındaki yurt dışına çıkış yasağını kaldırdı.
Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) barış imzacısı akademisyenlere ilişkin hak ihlâli kararından sonra Toksöz’ün başvurusunu reddeden mahkeme, AYM kararını tanımamanın “Anayasal ve yargısal krize neden olacağı ve görev suçu oluşturacağı” yönündeki itirazdan sonra yasağı kaldırdı.
Karar, AYM’nin ihlal kararından sonra bir mahkemenin doğrudan imzacı akademisyenlerle ilgili verdiği ilk olumlu karar oldu.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
23 Ağustos 2019 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 138 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.