Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Necmiye Alpay, dilbilimci, yazar ve kapatılan Özgür Gündem gazetesinin Yayın Danışma Kurulu üyesidir.
Alpay, hakkında Özgür Gündem gazetesi ile ilgili olarak yürütülen soruşturma kapsamında gözaltı kararı çıkarılması sebebiyle 31 Ağustos 2016 tarihinde ifade vermek üzere İstanbul Adalet Sarayı’na geldi. Basında çıkan haberlere göre Alpay, savcılıktaki ifadesinde hakkındaki terör suçlamalarını reddederek terör ve şiddete her zaman karşı olduğunu belirtti. Alpay, Özgür Gündem Yayın Danışma Kurulu üyeliğinin tamamen sembolik bir görev olduğunu söyledi, Özgür Gündem gazetesinin yayınlanmasını Kürt sorunun çözümüne katkıda bulunacağı, çatışmaların ve ölümlerin önüne geçebileceği düşüncesiyle desteklediğini belirtti. Savcı, ifadesinin ardından Alpay'ın "Silahlı terör örgütüne üye olma" suçundan tutuklanması talebiyle mahkemeye sevk etti. Alpay Nöbetçi İstanbul 8. Sulh Ceza Hakimliği'nce tutuklandı.
Daha sonra İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan iddianamede, aralarında Alpay’ın da bulunduğu dördü tutuklu dokuz kişi hakkında “Silahlı terör örgütüne üye olmak”, “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak” ve “Terör örgütü propagandası yapmak” suçlarından ağırlaştırılmış müebbet ve 6.5 yıldan 17.5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmaları talep edildi.
“Özgür Gündem ana davası” iddianamesine bu bağlantıdan erişilebilir.
23 Kasım 2016 tarihinde, İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi haklarında “Devletin birliği ve ülke bütünlüğünü bozma” suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istenen Alpay ile Özgür Gündem’in bir başka Yayın Danışma Kurulu üyesi roman yazarı Aslı Erdoğan bu suçtan yeterli delil bulunmadığı gerekçesiyle tahliyesine karar verdi. Ancak, “Terör örgütü üyeliği” suçundan tutukluluk hâllerinin devamına karar verdi.
29 Aralık 2016 günü İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın ilk duruşmasının ardından Alpay, Erdoğan ve Özgür Gündem gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmeni Zana (Bilir) Kaya tahliye edildi. 22 Haziran 2017 günü görülen duruşmanın sonunda ise mahkeme, Alpay ve Erdoğan hakkındaki yurtdışı yasağının kaldırılmasına karar verdi.
Özgür Gündem ana davasının 13 Ocak 2020 tarihinde İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen 15. duruşmasında mütalaasını sunan duruşma savcısı Hakan Gökalp Uçan, Necmiye Alpay’ın tüm suçlamalar yönünden beraatine karar verilmesini istedi. Aslı Erdoğan ve Zana Kaya’nın “örgüt propagandası” suçundan, Eren Keskin, İnan Kızılkaya ve Kemal Sancılı’nın ise “örgüt üyeliği” suçundan cezalandırılmalarını isteyen savcı, ayrıca Bilge Aykut'un da beraatini talep etti. Ragıp Zarakolu ve Filiz Koçali’nin ise dosyalarının ayrılması talep edildi.
Beraat kararı
Davanın 14 Şubat 2020 tarihinde görülen 16. duruşmasında dosyayı hükme bağlayan İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, Necmiye Alpay ve Bilge Aykut’un tüm suçlardan beraatine, Aslı Erdoğan’ın “devletin birliğini ve bütünlüğünü bozma” ve “örgüt üyeliği” suçlarından beaatine, “propaganda” suçu yönünden ise Basın Kanunundaki dört aylık sürenin aşılması nedeniyle suçlamanın düşmesine karar verdi.
Haklarında yakalama emri bulunan ve henüz ifadesi alınmamış olan Filiz Koçali ve Ragıp Zarakolu’nun dosyalarının ayrılmasına karar veren mahkeme, Zana Kaya, İnan Kızılkaya, Kemal Sancılı ve Eren Keskin yönünden ise ek süre talep edildiği için bu sanıklar yönünden de dosyanın ayrılmasına karar verdi.
Barış Akademisyenlerine destek davası
Barış Akademisyenlerine destek olmak amacıyla kendisini savcılığa ihbar eden 18 kişi arasında bulunan Alpay hakkında bu ihbar neticesinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından "propaganda" suçlamasıyla iddianame hazırlandı.
Bu davanın ilk duruşması 16 Temmuz 2019 günü Çağlayan'daki İstanbul 33. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Alpay ve avukatı Mehmet Adil Demirci'nin hazır bulunduğu duruşmanın sonunda mahkeme, savcının ek süre talebini kabul ederek davayı 29 Kasım 2019 tarihine erteledi.