Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Evrensel Eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Nasuhbeyoğlu ve İmtiyaz Sahibi Koşar’a cumhurbaşkanına hakaretten ceza; yazar Eliaçık’a hapis istemi
Evrensel gazetesi eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Vural Nasuhbeyoğlu ve eski İmtiyaz Sahibi Mehmet Arif Koşar’a haklarındaki davanın 29 Mart günü görülen duruşmasında Latin Amerika’da 10 Ekim Ankara Katliamı’na ilişkin açıklamada Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a hakaret edildiği gerekçesiyle birer yıl hapis cezası verildi. Mahkeme, hapis cezalarını 7 bin TL para cezasına çevirdi.
Çağlayan’daki İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmaya Koşar ve Nasuhbeyoğlu katılmazken, duruşmada gazetenin avukatı Devrim Avcı hazır bulundu. Koşar ve Nasuhbeyoğlu’nun daha önce verdikleri ifadelerin okunmasının ardından söz alan avukat Avcı, yapılan haberin basın ve ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.
Mahkeme, Türk Ceza Kanunu’nun 299. maddesinden Koşar ve Nasuhbeyoğlu’na birer yıl hapis cezası verdi. Mahkeme cezaları Koşar ve Nasuhbeyoğlu’na ayrı ayrı 7’şer bin TL para cezasına çevirdi.
Avcı, daha önce basın savcılığının söz konusu haberle ilgili dört sayfalık bir karar yazdığını, kararda, haberde hakaret olmadığının Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarına atıf yapılarak belirtildiğini hatırlatarak, cezalandırma istemediğini belirtti. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın itirazı üzerine Sulh Ceza Hâkimliği’nin bu kararı kaldırdığını söyleyen Avcı, davanın bunun üzerine açıldığına dikkat çekti.
Haberde Latin Amerika’da 16 siyasi parti ve örgütlerinin 10 Ekim Ankara Katliamı nedeniyle yaptıkları açıklamaların yer aldığını belirten avukat Avcı, “Karar, basın özgürlüğünün olmadığını gösteriyor,” dedi. Avcı, istinaf yoluna başvuracaklarını bildirdi.
Özgürlükçü Demokrasi sorumlu yazı işleri müdürü gözaltına alındı
Hafta içinde İstanbul Beyoğlu’ndaki merkez binasına ve basıldığı Gün Matbaası’na düzenlenen polis baskını ve çalışanların gözaltına alınmasıyla gündeme gelen Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin Sorumlu Yazi İşleri Müdürü İshak Yasul, 30 Mart günü gözaltına alındı.
Baskınların İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nca gazetenin PKK ile iltisakı bulunduğu gerekçesiyle başlatılan soruşturma kapsamında olduğu, gözaltına alınanlar hakkında “silahlı terör örgütüne üye olmak” ve “terör örgütü propagandası yapmak” suçlarından işlem yapılacağı belirtilmiş, ayrıca soruşturma kapsamında savcılığın talebi üzerine Sulh Ceza Hâkimliği’nce Özgürlükçü Demokrasi gazetesine ve Gün Matbaa’ya kayyum atanmıştı.
Welat gazetesini matbaalar basmadı, gazete fotokopiyle çoğaltıldı
Ayrıca yine Özgürlükçü Demokrasi gazetesi ve Gün Matbaa’ya el konulması sonucunda, aynı matbaada basımı yapılan Kürtçe gazete Welat’ın 30 Mart 2018 tarihli nüshası basılamadı. Gazete, fotokopiyle çoğaltılarak okuyuculara ulaştırılmak durumunda kaldı.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, Gün Matbaası’na el konulması üzerine yayını sürdürebilmek için diğer matbaalara başvuran gazete yönetimi, matbaa sahiplerine gazeteleri için “basmayacaksınız” talimatı verildiğini öğrendi.
Eren Keskin ve Reyhan Çapan’a 2 ayrı davadan 7,5 yıl hapis
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin bir dönem Eş Genel Yayın Yönetmenliği görevini yürüten avukat Eren Keskin ve gazetenin Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan, Türk Ceza Kanunu 301. Madde’den ve Cumhurbaşkanı’na hakaret suçuyla açılan iki ayrı davada toplam 7,5 yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
Öte yandan, Özgür Gündem gazetesi yazarlarından Avukat Ayşe Batumlu da, bir yazısına dair açılan davanın İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen duruşmasında “suç işlemeye tahrik” gerekçesi ile 5 ay hapis cezasına çarptırıldı.
Konuyla ilgili ayrıntılı habere buradan ulaşılabilir.
Murat Aksoy hakkındaki tazminat davası reddedildi
Gazeteci Murat Aksoy’a, yapımcılığını P24’ün üstlendiği Persona non Grata adlı belgeseldeki sözleri nedeniyle Yeni Şafak gazetesi yöneticilerinin şikâyeti üzerine açılan manevî tazminat davası reddedildi.
İstanbul 18. Asliye Hukuk Mahkemesi, 2015 yılının Aralık ayında açılan davanın 30 Mart 2018 günü görülen duruşmasında, Aksoy’un belgeselde yer verilen sözlerinin Yeni Şafak yöneticilerinin kişilik haklarının ihlâlini teşkil etmediğine karar vererek davayı reddetti.
Jin News muhabiri Filiz Zeyrek gözaltına alındı
Feminist haber kolektifi Jin News muhabiri Filiz Zeyrek, Adana'da 30 Mart günü sabah saatlerinde yapılan ev baskınları sırasında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla gözaltına alındı.
Adana'da polis tarafından birçok eve eş zamanlı düzenlenen baskınlarda aralarında Zeyrek’in de bulunduğu çok sayıda kişi gözaltına alınırken, evlerde bulunan dijital materyallere el konuldu. Gözaltına alınanların sağlık kontrolünden geçirildikten sonra Adana İl Emniyet Müdürlüğü'ne götürüldüğü belirtildi.
Yazar İhsan Eliaçık'a “örgüt propagandası”ndan hapis istemi
Yazar İhsan Eliaçık’ın, bir internet sitesinde yazdığı yazılarda PKK propagandası yaptığı iddiasıyla yargılandığı davada, 7 yıl 6 aya kadar hapis cezasına çarptırılması talep edildi.
İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 28 Mart günü görülen duruşmaya, Eliaçık ve avukatı katılmadı.
Duruşmada mütalaasını sunan savcı, Eliaçık’ın yazılarında devletin güvenlik güçlerince yürütülen operasyonlarla ilgili olumsuz algı oluşturmaya çalıştığını iddia etti. Eliaçık’ın yazılarına yer verilen mütalaada, ilahiyatçı yazarın “'terör örgütü propagandası” suçundan 1,5 yıldan 7,5 yıla kadar hapis cezasına çarptırılması talep edildi.
Mahkeme heyeti, mütalaanın Eliaçık ve avukatına tebligat ile gönderilmesine, mütalaaya karşı savunmaların hazırlanması için bir sonraki celseye kadar süre verilmesine karar verdi.
Gazete dağıtımcısı Fendik kısa süreli gözaltına alındı
Van’da Özgürlükçü Demokrasi ve Welat gazetelerinin dağıtımını yapan Mizgin Fendik 29 Mart günü polis tarafından gözaltına alındı.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, sabah saatlerinde Maraş Caddesi'nde Welat gazetesinin dağıtımını yaptığı sırada gözaltına alınan Fendik, bir kaç saat sonra serbest bırakıldı.
Fendik daha önce de birçok kez gözaltına alınmıştı.
Azadiya Welat’ın 12 dağıtımcısı beraat etti
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile Ekim 2016’da kapatılan Kürtçe gazete Azadiya Welat’ın merkez bürosuna 28 Ağustos 2016 tarihinde yapılan baskında gözaltına alınan 24 gazete dağıtımcısından 12'si hakkında gazete dağıttıkları gerekçesiyle açılan davanın ikinci duruşması 28 Mart günü Diyarbakır 10. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Mezopotamya Ajansı’nın haberine göre, mahkeme heyeti, gazete dağıtımcıları Hamdullah Bayram, Hayat Yılmaz, Mehmet Emin Kaya, Pusat Bulut, Mecrum Tekol, Ziyan Karahan, Ercan Yeltaş, Esra Solin Dal, Mehmet Aydın ve Mehmet Emin Akgün, Cengiz Aslan ve Ahmet Kızılay’ın üzerine atılı suçu işlediklerine dair kesin ve inandırıcı delil elde edilemediği, suçun maddi unsurları oluşmadığı gerekçesiyle beraatlerine hükmetti.
Gazete dağıtıkları için “Örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” iddiasıyla 7,5 yıldan 15 yıla kadar hapsi istenen 12 kişi, üçerli gruplar halinde yargılanıyordu.
“Türkiye’de Can Çekişen İfade Özgürlüğü” raporu açıklandı
Profesör Yaman Akdeniz ve Yardımcı Doçent Kerem Altıparmak, English PEN için “Türkiye’de Can Çekişen İfade Özgürlüğü: OHAL’de Yazarlar, Yayıncılar ve Akademisyenlerle İlgili Hak İhlâlleri” başlıklı bir rapor hazırladı.
Akdeniz’in 28 Mart’ta Londra’daki Free Word Centre’da açıkladığı 78 sayfalık rapora göre, Türkiye, muhalif görüşteki hemen herkesin “terör propagandası yaptığı” veya “terör örgütü üyesi olduğu” gerekçesiyle sorgulanıp, tutuklanabildiği ve yargılandığı bir dönemden geçmekte.
Türkiye’de ifade özgürlüğü alanında yaşanan krizlerin Anayasal kriz haline geldiğinin altı çizilen rapor kapsamında incelenen 80 yazarın, söz ve yazıları nedeniyle “terör örgütü üyesi olmak” ve “terör örgütü propagandası yapmak” gibi suçlamalara maruz kaldığı, bu 80 yazardan 77’sinin aynı zamanda gazeteci, 19’unun da akademisyen olduğu belirtildi.
Raporda yer verilen rakamlara göre, 26.921 kişi “propaganda” suçundan mahkûmiyet alırken, “Cumhurbaşkanına hakaret” suçundan 6.272 dava açıldı.
Raporun Türkçe versiyonuna buradan ulaşılabilir.
Türkiye’de tutuklu ya da hükümlü olarak hapiste bulunan tüm gazetecilerin, Olağanüstü Hâl kapsamında kapatılan basın yayın kuruluşları, vakıf ve derneklerin listelerine buradan erişebilirsiniz.