Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve Bitlis News Genel Yayın Yönetmeni Sinan Aygül, yaptığı haberler nedeniyle çok sayıda soruşturma ve dava ile karşı karşıya kaldı. Kamuoyunda “dezenformasyon” yasası olarak anılan ve Türk Ceza Kanunu’na (TCK) 2022 yılında eklenen “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” (TCK 217/A) suçlaması ile tutuklanan ilk gazeteci olan Aygül, 2023 yılının Haziran ayında ise Tatvan Belediye Başkanı Mehmet Emin Geylani’nin silahlı iki korumasının saldırısına uğradı ve ağır yaralandı. Darp edilen gazeteci hakkında saldırganların şikayeti üzerine iki kez soruşturma açıldı. Bu soruşturmalardan ikincisi neticesinde hakkında iddianame düzenlenen Aygül'e, kendisini darp edenlere "hakaret" ettiği suçlamasıyla 2 ay 5 gün hapis cezası verildi.
2015’te sonuçlanan “hakaret” davası
Gazeteci Sinan Aygül’ün aynı zamanda imtiyaz sahibi olduğu Bitlis News haber sitesinde 10 Aralık 2014 tarihinde yayımlanan ve Aygül’ün Bitlis’te hayata geçirilen 450 milyon dolarlık jeotermal enerji projesinde yolsuzluk yapıldığına ilişkin iddiaları dile getirdiği köşe yazısı gerekçesiyle Aygül hakkında Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “hakaret” suçlamasıyla iddianame düzenlendi.
Aygül’ün yazı içerisinde geçen “kurt siyasetçi” ifadesiyle o dönem AKP Bitlis Milletvekili olan Vahit Kiler’e “hakaret” ettiğini iddia eden savcı, Aygül’ün atılı suçu basın yoluyla işlediği gerekçesiyle verilecek cezanın artırılmasını talep etti.
İddianameyi kabul eden Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, davanın 10 Aralık 2015 tarihinde görülen karar duruşmasında Aygül’ü “hakaret” suçlamasıyla 1.500 TL adli para cezasına çarptırdı ve hükmün açıklanmasını geriye bıraktı.
Aygül’e “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” suçlamasıyla açılan başka bir davada verilen hapis cezasının kesinleşmesi üzerine Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 10 Kasım 2021 tarihinde hükmü açıklamak için duruşma açtı. Mahkeme, Aygül’e verilen adli para cezasının infazına karar verdi. Cezayı ödemeyi reddeden Aygül, 13 Eylül 2022 tarihinde tutuklanarak cezaevine gönderildi. Aygül, Covid-19 salgını ile mücadele için alınan tedbirler arasında bulunan izinler kapsamında 14 Eylül 2022 tarihinde tahliye edildi.
“Örgüt propagandası” davası
Aygül’ün o dönem sahibi olduğu “bitlishaber.com.tr” adresli haber sitesinde 1 Ocak 2016 tarihinde yayımlanan “Bitlisli Mele Ergül: Hendekler ilahi bir haktır” başlıklı bir röportaj gerekçesiyle Bitlis Cumhuriyet Başsavcılığı Aygül hakkında “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla bir iddianame hazırladı. Suçlamaya delil gösterilen röportaj, bitlishaber.com.tr’de haber botu tarafından ajanstan alınarak yayımlanmıştı.
İddianameyi kabul eden Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesi 2018’de görülen karar duruşmasında Aygül’ün üzerine atılı suçu işlediğine kanaat getirerek Aygül’ü 16.600 TL adli para cezasına çarptırdı ve hükmün açıklanmasını geriye bıraktı.
Aygül’e başka bir davada “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” suçundan verilen hapis cezasının kesinleşmesi üzerine hükmü açıklamak için 14 Ekim 2021 tarihinde duruşma açan Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Aygül’e “örgüt propagandası” suçlamasıyla verilen 16.660 TL adli para cezasının infazına karar verdi.
“Soruşturmanın gizliliğini ihlal” davası
12 Temmuz 2019 tarihinde Bitlis News’ta yayımlanan ve Tatvan’da 60 yaşlarındaki bir erkeğin 16 yaşındaki bir kız çocuğunu taciz ettiğini gösteren haber nedeniyle Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından Aygül hakkında “soruşturmanın gizliliğini ihlal etmek” suçlamasıyla bir iddianame düzenlendi.
15 Temmuz 2019 tarihli iddianamede, Aygül’ün “görüntüleri yayınlayarak devam etmekte olan ve gizlilik kararı olan bir soruşturmaya müdahale ettiği” öne sürüldü ve Aygül’ün cezalandırılması talep edildi.
İddianameyi kabul eden Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, davanın 12 Aralık 2019 tarihinde görülen ilk duruşmasında kararını açıkladı. Mahkeme, Aygül’ün bir başka mahkemenin kararı doğrultusunda 16 Temmuz’da haberi yayından kaldırdığını dikkate almayarak ve Aygül’ün üzerine atılı suçu işlediğinin sabit olduğuna kanaat getirerek gazeteciyi 10 ay hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, hakkında çok sayıda soruşturma ve dava açılmış olması sebebiyle Aygül’e verdiği cezayı ertelemedi.
Aygül ve avukatının itirazı üzerine dosyayı inceleyen Van Bölge Adliyesi 1. Ceza Dairesi, 29 Nisan 2021 tarihinde kararını verdi. İstinaf mahkemesi, Aygül’e verilen 10 aylık hapis cezasının 5 ay olarak düzeltilerek onanmasına hükmetti.
Verilen cezanın istinafta kesinleşmesi üzerine Aygül 30 Haziran 2021 tarihinde cezaevine girdi ve denetimli serbestlik kapsamında 1 Temmuz 2021 tarihinde tahliye oldu.
“Örgüt propagandası” soruşturması
Aygül hakkında Bitlis Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “terör örgütü propagandası yapmak” iddiasıyla bir soruşturma başlatıldı. Aygül’ün 26 Ocak 2023 tarihinde ifade vermek üzere Bitlis İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne çağrılması üzerine haberdar olduğu soruşturmanın 2022 yılının Mart ayında CİMER üzerinden yapılan bir ihbar üzerine başlatıldığı öğrenildi.
“Sinan Aygün adli şahıs tivitirda ürgüt propagandası yapıyor siz midahale etmezseniz ben mudhale yapacam” şeklindeki ihbar hakkında ifadesi alınan Aygül, ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı. Aygül hakkındaki soruşturma devam ediyor.
“İşyeri dokunulmazlığını ihlal” davası
Aygül’ün Bitlis News’ta 25 Ağustos 2020 tarihinde yayımlanan “Yoksullar için gönderilen Kızılay etleri AKP’li vekilin otelinde görüntülendi” başlıklı haberi üzerine Kızılay Tatvan Şube Başkanı Battal Taşar, kendisine ait otelin mutfağına izinsiz girdiği iddiasıyla 28 Ağustos 2020 tarihinde Aygül hakkında suç duyurusunda bulundu.
Suç duyurusu üzerine başlatılan soruşturmanın sonucunda Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı, 12 Ocak 2023 tarihinde Aygül hakkında “işyeri dokunulmazlığını ihlal etmek” suçlamasıyla iddianame hazırladı.
Taraflar uzlaşamadığı için açılan ve “basit yargılama usulü” ile görülen davada Aygül, “işyeri dokunulmazlığını ihlal etmek” suçlamasıyla 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, dava “basit yargılama usulü” ile görüldüğü için cezayı 4 ay 15 güne indirdi.
Aygül ve avukatının “basit yargılama usulü” ile verilen cezaya itiraz etmesi sonucunda 19 Eylül 2023 tarihinde duruşma açan Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Aygül’ü aynı suçlamayla bu kez 6 ay hapis cezasına çarptırdı.
“Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” davası
Aygül, 13 Aralık 2022 tarihinde 14 yaşındaki bir çocuğa Tatvan’da cinsel saldırıda bulunulduğuna dair bir iddiayı kişisel sosyal medya hesabından paylaştı. Aygül, paylaşımından yaklaşık üç saat sonra “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik etmek” şüphesiyle gözaltına alındı. Aygül, “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” iddiasıyla emniyet ve savcılıkta ifadesi alındıktan sonra tutuklanması talebiyle Tatvan Sulh Ceza Hâkimliğine sevk edildi. Hâkimlik, “Şüphelinin üzerine atılı 5237 sayılı Türk Ceza Kanu’nun 217/A-1 maddesi uyarınca Yanıltıcı Bilgiyi Alenen Yayma suçunu işlediğine dair dosya kapsamında yer alan belgeler, şüphelinin ikrar niteliğindeki savunmaları, ülke gündemi göz önüne alındığında yayınlanan haberin halk arasında endişe korku ve paniğe yol açacağı, yayınlanan haberin kamu barışını bozmaya yönelik olduğu, şüphelinin konumu göz önünde bulundurulduğunda etki ettiği kitlenin büyüklüğü nedeniyle ülkenin iç ve dış güvenliğini etkileyebileceği hususlarının kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren somut delil niteliğinde bulunması, delillerin henüz tam olarak toplanmamış olması ve şüphelinin yürütülen soruşturma ve kovuşturmadan kaçacağı, saklanacağı hususunda kuvvetli şüphe bulunması, ayrıca şüphelinin üzerine atılı eylemin karşılığı olan suçun kanunda belirlenen cezasının alt ve üst sınırı dikkate alındığında, adli kontrol tedbiri uygulanması yetersiz kalacağı ve tutuklama koruma tedbirinin ölçülü olacağı” gerekçesiyle 14 Aralık 2022 tarihinde Aygül’ün tutuklanmasına karar verdi.
Aygül’ün avukatı Diyar Orak’ın tutukluluğa itirazı hakkında 22 Aralık 2022 tarihinde Tatvan Sulh Ceza Hâkimliğine mütalaa sunan soruşturma savcısı, “şüphelinin tutuklu kaldığı süre, suça konu yalan haberin kamuoyunda etkisinin kalmaması ile tutuklamadan beklenen amacın bu aşamada hasıl olması nedeniyle şüpheli müdafiinin tahliye talebinin kabulüne karar verilerek şüpheli hakkında adli kontrol tedbirlerinin uygulanmasına karar verilmesi suretiyle tahliyesine karar verilmesi”ni talep etti.
Tatvan Sulh Ceza Hâkimliği, “delillerin toplanmış olduğu, toplanacak delillere şüphelinin etki etme olasılığının bulunmadığı, şüpheli neticeden bu aşamadan sonra tutuklama tedbirinin ölçüsüz ve orantısız olacağı, aynı zamanda tutuklama ile öngörülen amacın adli kontrol tedbirleri ile de sağlanabileceği” gerekçesiyle 22 Aralık günü Aygül’ün tahliyesine karar verdi.
Soruşturmayı yürüten Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı, 24 Ocak 2023 tarihinde Aygül hakkında “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçlamasıyla bir iddianame hazırladı. Yapılan araştırmalar sonucunda Aygül’ün suçlama konusu paylaşımı yaptığı tarihte savcılığa herhangi bir cinsel istismar olayının intikal etmediğini öne süren iddianame savcısı, “ülke gündemindeki hassas konulardan olan çocuk cinsel istismarı olaylarına ilişkin aslı olmayan bir haberi paylaşması üzerine” Aygül hakkında soruşturma başlatıldığını vurguladı. Aygül’ün söz konusu paylaşım ile “Emniyet ve Jandarma teşkilatı mensuplarını şüpheli gibi göstermiş” olduğunu iddia eden savcı, bu hususun paylaşımın Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı sıfatıyla yapıldığı ve dolayısıyla etki kitlesinin genişlediği hususuyla birlikte değerlendirilerek Aygül’ün üst sınırdan cezalandırılmasını ve bazı haklardan mahrum bırakılmasını talep etti.
İddianameyi kabul eden Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi, davanın 28 Şubat 2023 tarihinde görülen ilk duruşmasında hükmünü açıkladı. Aygül’e duruşmada suçlama konusu paylaşımı kendisinin yapıp yapmadığı, paylaşımın doğru olup olmadığı, paylaşımdaki bilgiye nereden ulaştığı, paylaşımda belirtildiği üzere zanlıların polis ve uzman çavuş olduğu bilgisine nereden ulaştığı, zanlıların teşhis işlemi için Tatvan Adliyesi’ne getirildiği bilgisine nereden ulaştığı, faillerin polis ve uzman çavuş olduğu soruşturmaların hangi durumlarda üstünün kapatıldığı ve üstü kapatılan hangi soruşturmaları bildiği soruldu. Savunma yapmayan Aygül, soruların hiçbirine cevap vermedi. Aygül’ün avukatlarının savunmalarının ardından esas hakkındaki mütalaasını açıklayan duruşma savcısı, iddianamede yer verilen paylaşım ile Aygül’ün üzerine atılı suçu işlediğini iddia etti ve cezalandırılmasını talep etti.
Kararını açıklayan hâkim, Aygül’ün “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yaymak” suçunu işlediğinin sabit olduğuna kanaat getirerek Aygül’ü 10 ay hapis cezasına çarptırdı. Hâkim, hakkında daha önce verilen hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı olduğu ve bu denetim süresi içerisinde “suç işlediği” gerekçesiyle hükmün açıklanmasının geriye bırakılmasına yer olmadığına karar verdi.
Aygül’ün avukatının itirazı üzerine dosyayı inceleyen Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, karar duruşmasından 33 gün sonra Aygül’e verilen cezayı onadı.
Aygül’ün avukatlarının karara itiraz etmesi üzerine dosya Yargıtay’a gitti. 11 Ekim 2023 tarihinde tebliğnamesini sunan Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, “bozmaya ilişkin temyiz istemi yerinde görülmediği” gerekçesiyle itirazın esastan reddedilmesini ve hükmün onanmasını istedi.
Darp edilen Aygül hakkında “hakaret,” “basit yaralama,” “silahla basit yaralamaya teşebbüs,” “silahla basit yaralama” ve “tehdit” soruşturması
Aygül, 17 Haziran 2023 tarihinde Tatvan Belediye Başkanı Mehmet Emin Geylani’nin silahlı iki korumasının saldırısında ağır yaralandı. Uğradığı saldırıya ilişkin yaptığı açıklamada Aygül, saldırı sırasında “Bir daha başkan hakkında yazarsan geberirsin” diye tehdit edildiğini ifade etti. Olayın daha sonra ortaya çıkan görüntülerinde polis memuru Engin Kaplan’ın Aygül’e yardım etmek için gelenleri silahını göstererek uzaklaştırdığı görüldü.
Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı, Aygül’ü darp eden koruma Yücel Baysalı ve polis memuru Engin Kaplan’ın şikâyetleri üzerine Aygül hakkında “hakaret,” “basit yaralama,” “silahla basit yaralamaya teşebbüs,” “silahla basit yaralama” ve “tehdit” şüphesiyle 11 Ağustos 2023 tarihinde soruşturma başlattı. Soruşturmayı tamamlayan savcılık, şikâyete konu suçları işlediğine dair kamu davası açmaya yetecek delil elde edilemediği ve Yücel Baysalı’ya verdiği karşılığın meşru müdafaa kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirterek takipsizlik kararı verdi.
Aygül’e saldıran korumalar ilk duruşmada tahliye edildi
Aygül’e saldıran korumalar hakkında “Silahla yüzde sabit ize ve vücutta kemik kırığına neden olacak şekilde kasten yaralama” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması ise 14 Eylül 2023 tarihinde görüldü. Açığa alınan ve tutuklu yargılanan iki sanığın adli kontrol şartıyla tahliyesine karar veren Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, bir sonraki duruşmanın 14 Aralık 2023 tarihinde görülmesini kararlaştırdı.
Kendisini darp edenlere “hakaret” ettiği suçlamasıyla 2 ay 5 gün hapis cezası
Aygül, Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “hakaret” şüphesiyle başlatılan bir soruşturma kapsamında 14 Kasım 2023 tarihinde ifadeye çağrıldı. Aygül, ifade sırasında sorulan sorulardan soruşturmanın Yücel Baysalı'nın şikâyeti üzerine başlatıldığını öğrendi. Aygül, soruşturmanın 17 Haziran’daki saldırının ardından 18 Haziran günü şikâyetçi olmak için gittiği Tatvan İlçe Emniyet Müdürlüğü önünde toplanan kalabalığa hitabı sırasında kullandığı ifadeler nedeniyle açıldığını belirtti.
Aygül hakkındaki soruşturma Aralık ayında davaya dönüştü. Tatvan Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından “hakaret” iddiasıyla hazırlanan 21 Kasım 2023 tarihli iddianameyi kabul eden Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi, davanın “basit yargılama usulü” ile görülmesine karar verdi.
Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi Aygül hakkındaki gerekçeli kararını 9 Ocak 2024 tarihinde açıkladı. Mahkeme, Aygül'e "hakaret" suçlamasıyla 2 ay 5 gün hapis cezası verilmesine hükmetti.
Aygül'ün avukatı, karara itiraz etti.