Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Anayasa Mahkemesi, Selahattin Demirtaş ve Eren Erdem başvurularında hak ihlâli kararı verdi; gazeteci Beritan Canözer'e "propaganda" suçundan hapis cezası verildi; Yargıtay’ın bozma kararının ardından 6 gazeteci tahliye edildi
AYM, Selahattin Demirtaş için hak ihlâli kararı verdi, Demirtaş tahliye edilmedi
Anayasa Mahkemesi Birinci Bölümü, 2016 yılından bu yana cezaevinde bulunan Halkların Demokratik Partisi (HDP) eski Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş’ın başvurusunda Anayasa’nın 19. maddesindeki kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiğine oybirliğiyle karar verdi.
Resmî Gazete’de 19 Haziran 2020 tarihinde yayımlanan kararda, Demirtaş’a 50 bin TL tutarında manevi tazminat ödenmesine hükmedildi. Ancak Demirtaş, Eylül 2019’da verilen tahliye kararının ardından başka bir soruşturma kapsamında yeniden tutuklanmış olması nedeniyle tahliye edilmedi.
İlgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
AYM’den Eren Erdem için ihlâl ve tazminat kararı
Anayasa Mahkemesi, CHP eski Milletvekili ve kapatılan Karşı gazetesinde bir dönem genel yayın yönetmenliği görevini üstlenmiş olan Eren Erdem’in bireysel başvurusuna ilişkin kararında, Anayasa’nın 19. maddesindeki kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiğine hükmetti.
AYM Birinci Bölümü 9 Haziran 2020 tarihinde oybirliğiyle aldığı kararda, tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle Erdem’in kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiğine hükmederek, Erdem’e 30 bin TL tutarında manevi tazminat ödenmesini kararlaştırdı.
İlgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Onur Emre Yağan’ın duruşması Temmuz ayına ertelendi
İleri Haber’in eski genel yayın yönetmeni Onur Emre Yağan’ın haberleri nedeniyle “zincirleme şekilde örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması, 19 Haziran 2020 tarihinde İstanbul 33. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Üç saatlik gecikmeyle başlayan duruşmada Yağan ve avukatı Özgür Urfa hazır bulundu. Yağan savunmasında, iddianamede suçlamaya konu edilen haberlerin tamamının basın özgürlüğü çerçevesinde değerlendirilmesi gerektiğini söyledi. Yağan beraatini talep etti.
Dosyanın esas hakkındaki mütalaa için duruşma savcısına gönderilmesine karar veren mahkeme, duruşmayı 13 Temmuz 2020 tarihine erteledi.
Akademisyen Lütfiye Bozdağ beraat etti
Anayasa Mahkemesi’nin Barış Akademisyenleri hakkındaki kararı sonrası akademisyen Lütfiye Bozdağ’ın yeniden yargılaması 18 Haziran 2020 tarihinde İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yapıldı. Duruşmaya izleyici ve basın alınmadı. Yargılama sonunda mahkeme, Bozdağ’ın beraatine hükmetti.
Tutuklu gazeteci Murat Ağırel hakkında yeni soruşturma
Libya’da öldürülen MİT mensubu haberleri nedeniyle tutuklanan Yeniçağ gazetesi yazarı Murat Ağırel hakkında yeni bir soruşturma açıldı. Ağırel hakkındaki soruşturmanın, Bilal Erdoğan, Berat Albayrak ve İsmail Kahraman tarafından Ağırel’in Sarmal adlı kitabında kendilerine hakaret edildiği iddiasıyla şikayette bulunmaları üzerine açıldığı öğrenildi.
Gazeteci Rojhat Doğru’nun yargılandığı dava Ekim ayına ertelendi
Gazeteci Rojhat Doğru’nun Kobani eylemleri sırasında çektiği görüntüler nedeniyle yargılandığı davanın yedinci duruşması 18 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Tutuksuz yargılandığı davada Doğru’ya “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak,” “Kasten yaralama,” “Örgüt üyesi olmak” ve “Örgüt propagandası yapmak” suçlamaları yöneltiliyor. Başka bir dava kapsamında tutuklu bulunan Doğru’nun Diyarbakır D Tipi Kapalı Cezaevinden SEGBİS ile katıldığı duruşmada bilirkişi raporunun mahkemeye ulaştığı görüldü. Bilirkişi raporunda, Doğru’nun kadraja girdiği görüntülerde elinde herhangi bir silah ve kesici alet olmadığının tespit edildiği belirtildi.
Duruşma savcısı, esas hakkındaki mütalaanın hazırlanması için dosyanın tarafına tevdiini talep ederken, Doğru’nun avukatı Resul Tamur da bilirkişi raporuna dair savunma için süre talep etti. Talepleri kabul eden mahkeme, davayı 13 Ekim 2020 tarihine erteledi.
Gazeteci Hazal Ocak’ın duruşmaları ertelendi
Cumhuriyet gazetesinde 6 Ekim 2019 tarihinde yayımlanan “Boğazda manzaralı lüks müştemilat” başlıklı haber nedeniyle muhabir Hazal Ocak ve Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun hakkında iş insanı Mehmet Cengiz tarafından 1 milyon TL tazminat talebiyle açılan davanın duruşması ertelendi. Anadolu 14. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde 17 Haziran 2020 tarihinde görülmesi planlanan dördüncü duruşma için taraf avukatları Covid-19 sebebiyle mazeret bildirdi. Mazeretleri kabul eden mahkeme, duruşmayı 4 Kasım 2020 tarihine erteledi.
Ocak hakkında Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak’ın şikâyeti üzerine “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla açılan davanın 18 Haziran 2020 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülmesi planlanan ilk duruşması ise yine taraf avukatlarının Covid-19 sebebiyle mazeret bildirmesi üzerine 27 Ekim 2020 tarihine ertelendi.
Gazeteci Beritan Canözer’e “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası
Jin News muhabiri Beritan Canözer, sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılandığı davanın 17 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen üçüncü duruşmasında “örgüt propagandası” suçlamasıyla hapis cezasına çarptırıldı.
Duruşmada hazır bulunan avukat Resul Tamur, soruşturmanın suç şüphesi olmadan başlatıldığına, müvekkilinin 1 beğeni ve 4 yorum nedeniyle suçlandığına dikkat çekti. Yorumlarda suç unsuru bulunmadığını belirten Tamur, Canözer’in beraatini talep etti.
Savcının mütalaası doğrultusunda karar veren mahkeme heyeti, Canözer’in “örgüt propagandası” suçundan 1 yıl 10 ay 15 gün hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi.
Gazeteci Semiha Alankuş hakkında beraat kararı
Gazeteci Semiha Alankuş hakkında “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla açılan davanın yedinci duruşması 17 Haziran 2020 tarihinde Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Alankuş’un katılmadığı duruşmada avukatı Resul Tamur hazır bulundu. Mütalaasını açıklayan duruşma savcısı, Alankuş hakkında verilen gizli tanık beyanlarının tek başına hükme esas alınmayacağını belirterek beraatini talep etti. Mahkeme heyeti, savcının mütalaası doğrultusunda Alankuş’ un beraatine hükmetti.
Aykol ve Çapan’ın yargılandığı Özgür Gündem davası Ekim ayına ertelendi
Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski yayın yönetmeni Hüseyin Aykol, sorumlu yazı işleri müdürü Reyhan Çapan ve gazetenin bazı yazarlarının “örgüt propagandası” suçlamasıyla yargılandıkları davanın 16. duruşması 16 Haziran 2020 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmaya sanıklar katılmadı. Mahkemede hazır bulunan sanık avukatları Özcan Kılıç ve Sercan Korkmaz, bu aşamada talepleri olmadığını söyledi. Mahkeme, sanıklardan Hasan Başak ve Kemal Yakut hakkında çıkarılan yakalama kararlarının infazının beklenmesine karar vererek davayı 1 Ekim 2020 tarihine erteledi.
Adil Demirci’nin yargılandığı dava Kasım ayına ertelendi
Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Adil Demirci ve 22 kişinin “terör örgütü üyeliği” ve “terör örgütü propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması 16 Haziran 2020 tarihinde İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Covid-19 önlemleri sebebiyle mahkemenin talimatı doğrultusunda salona yalnızca sanıklar ve avukatlar alındı. İzleyici ve basın salona alınmadı.
Demirci’nin avukatları, müvekkilleri hakkındaki yurtdışı çıkış yasağının celse arasında kaldırıldığı bilgisini verdi. Mahkeme, adli kontrolü bulunan tüm sanıkların imza yükümlülüklerinin kaldırılmasına karar vererek, davayı 11 Kasım 2020’ye erteledi.
Özgürüz.org’a mahkeme kararıyla erişim engeli getirildi
İnternetten yayın yapan Özgürüz Radyo’ya erişim, Ankara 4. Sulh Ceza Hâkimliğinin 12 Haziran 2020 tarihli kararıyla engellendi. Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Can Dündar’ın genel yayın yönetmeni olduğu kanal için Ozguruz20.org adli site üzerinden “kaçak radyo yayını yapıldığı” iddiasıyla mahkemeye başvurmuştu.
Yargıtay’ın bozma kararının ardından 6 gazeteci tahliye edildi
Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin kamuoyunda “FETÖ medya yapılanması davası” olarak bilinen davada sekiz gazeteci hakkındaki hükümleri bozmasının ardından davayı gören İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi, bu sekiz kişi arasında bulunan altı tutuklu gazetecinin tahliyesine karar verdi.
Gazeteciler Ahmet Memiş, Cemal Azmi Kalyoncu, Gökçe Fırat, Ünal Tanık, Yakup Çetin ve Yetkin Yıldız, 15 Haziran 2020 tarihli tensip zaptıyla tahliye edildi. Mahkeme, sekiz gazeteci hakkında hazırladığı tensip zaptında, davanın 4 Kasım 2020 tarihinde yeniden görülmesini kararlaştırdı.
İlgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Reklamcı Harun Karanfilci hakkında iki ayrı soruşturma açıldı
Reklamcı ve tasarımcı Harun Karanfilci’nin 2013 yılında yaptığı sosyal medya paylaşımları nedeniyle biri “Cumhurbaşkanına hakaret” diğeri ise “darbe yanlısı olduğu” iddialarıyla iki ayrı soruşturma açıldı. Karanfilci, 15 Haziran günü ifade vermek üzere savcılığa gitti.
Eren Keskin, sosyal medya paylaşımları nedeniyle ifadeye çağrıldı
İnsan Hakları Derneği (İHD) Eş Genel Başkanı Eren Keskin hakkında 2015 yılındaki sosyal medya paylaşımları nedeniyle “örgüt propagandası” iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
Soruşturma kapsamında ifadeye çağrılan Keskin, 12 Haziran 2020 tarihinde İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği ifadede paylaşımlarının düşünce ve ifade özgürlüğü kapsamında olduğunu belirterek, hakkında kovuşturmava yer olmadığına dair karar verilmesini talep etti.
Müzisyen Azad Bedran’a “propaganda” suçundan ikinci kez ceza verildi
Kürt şarkıcı Azad Bedran hakkında “Partizan” adlı şarkısına çektiği klip, konserlerinde söylediği türküler ve sosyal medya hesaplarında yaptığı paylaşımlarda “örgüt propagandası” yaptığı iddiasıyla açılan davada, istinaf mahkemesinin bozma kararına rağmen, Diyarbakır 8. Ağır Ceza Mahkemesi artırım hükümlerini uygulayarak 3 yıl 9 ay hapis cezasına hükmetti.
İstinaf Mahkemesi, Bedran’ın sosyal medya hesapları üzerinde yeterli inceleme yapılmadığı ve paylaşımların kendisine ait olup olmadığının tespit edilmeden karar verildiğini belirterek bozma kararı vermişti.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
Son tahliyelerin ardından, 19 Haziran 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 97 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.