Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
MİT TIR’ları davasını öne alan mahkeme, Can Dündar’ın mal varlığına el konulması süreci başlattı; gazeteciler Canan Coşkun ve Can Uğur hâkim karşısına çıktı; RTÜK’ten 4 kanala idari para cezası
Can Dündar’ın mal varlığına el konulması süreci başlatıldı
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, Cumhuriyet gazetesi eski genel yayın yönetmeni Can Dündar’ın taşınır, taşınmaz mal varlığı ile banka hesaplarının tamamına el konulması için süreç başlattı.
MİT TIR’larının durdurulmasına ilişkin bilgi ve fotoğrafları yayınladığı gerekçesiyle çarptırıldığı 5 yıl 10 ay hapis cezası Yargıtay tarafından bozulan Dündar’ın “casusluk” suçlamasıyla yeniden yargılandığı davanın 18 Şubat 2021 tarihinde görülmesi planlanan dokuzuncu duruşması, mahkeme tarafından öne alınarak 17 Eylül 2020 tarihinde görüldü.
İzleyiciye kapalı olarak yapılan duruşmada, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine Almanya’dan iadesi istenen Dündar hakkında “kovuşturmanın sonuçsuz kalmasını sağlamak amacıyla yabancı ülkede bulunduğunun anlaşıldığı” gerekçesiyle CMK 247/1. maddesi uyarınca “kaçak” şartlarının oluştuğuna hükmedildi.
Mahkeme gazete ilanı yoluyla Dündar’a çağrıda bulunulmasına, ilanın yayınlanmasından sonra 15 gün içinde mahkemeye gitmemesi durumunda ise “kaçak” sayılarak tüm mallarına el konulmasına karar verdi.
AYM, Enis Berberoğlu’nun başvurusunda hak ihlâli kararı verdi
Anayasa Mahkemesi, durdurulan MİT TIR’ları görüntülerini Cumhuriyet gazetesine verdiği iddiasıyla yargılandığı davada 5 yıl 10 ay hapis cezası alan CHP eski Milletvekili Enis Berberoğlu’nun bireysel başvurusunda hak ihlâli kararı verdi.
Berberoğlu’nun başvurusunu 17 Eylül 2020 tarihinde karara bağlayan AYM Genel Kurulu, Berberoğlu’nun, seçilme ve siyasi faaliyette bulunma hakkı ile kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiğine oybirliğiyle karar verdi. AYM, ihlâlin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere dosyanın Yargıtay’a gönderilmesine hükmetti.
Berberoğlu 2018 yılındaki genel seçimlerde milletvekili seçildiği hâlde “MİT TIR’ları davasında” çarptırıldığı ceza 2018 Eylül ayında Yargıtay tarafından onanmıştı. TBMM, kesinleşen cezayı gerekçe göstererek 4 Haziran 2020 tarihinde Berberoğlu’nun vekilliğini düşürmüştü. Berberoğlu aynı gün tutuklanarak cezaevine gönderilmiş, Covid-19 önlemleri çerçevesinde 5 Haziran’da daha sonra cezaevine dönmek üzere evine gönderilmişti.
Sebahat Tuncel’e “Cumhurbaşkanına hakaret” cezası
Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması 17 Eylül 2020 tarihinde Diyarbakır 10. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Tuncel’in 2016’da yaptığı bir konuşması nedeniyle yargılandığı davada mahkeme, “suçun işleniş biçimi, suçun işlendiği yer ve zaman, suç nedeniyle meydana gelen zararın ağırlığı, sanığın kastının yoğunluğu” gerekçesiyle Tuncel’e 11 ay 20 gün hapis cezası verdi.
Gazeteci Hayri Demir’in davası Aralık ayına ertelendi
Gazeteci Hayri Demir’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davaya 17 Eylül 2020 tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Demir, bazı sosyal medya paylaşımları, kişisel internet sitesindeki yazıları ve 28 Şubat 2016 tarihinde evinden çalınan hafıza kartlarından elde edilen görseller delil gösterilerek yargılanıyor. Dava konusu fotoğraf ve görüntüler Demir’in 2015 yılında Suriye’de gerçekleştirdiği röportaj ve çekimleri içeriyor.
Demir ve avukatlarının mazeret bildirerek katılmadığı duruşmada mahkeme, davanın bir sonraki duruşmasının 1 Aralık 2020 tarihinde görülmesini kararlaştırdı.
Gazeteci Arafat Dayan’ın duruşması ertelendi
Gazeteci Arafat Dayan’ın “örgüt propagandası” suçlamasıyla yargılandığı davanın 17 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülmesi planlanan duruşması, Dayan’ın avukatının mazeret bildirmesi nedeniyle görülmeden ileri bir tarihe ertelendi.
Gazeteciler Canan Coşkun ve Can Uğur hâkim karşısına çıktı
Gezi protestoları sırasında öldürülen Berkin Elvan’ın soruşturmasıyla ilgili yaptıkları haberler nedeniyle haklarında “Terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” suçlamasıyla dava açılan gazeteciler Canan Coşkun, Can Uğur ve Ali Açar’ın ilk duruşması 17 Eylül 2020 günü İstanbul 34. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Coşkun ve Uğur ile avukatlarının hazır bulunduğu duruşmaya Açar mazeret bildirerek katılmadı. Coşkun ve Uğur’un savunmalarının ardından mahkeme, Açar’ın savunmasının tamamlanması için davayı 10 Kasım 2020 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Camiden müzik yayınını paylaşan Banu Özdemir hâkim karşısına çıktı
Mayıs ayında İzmir'de bazı camilerin hoparlörlerinden kimliği belirsiz kişilerce yayımlanan “Çav Bella” şarkısına ilişkin görüntüleri sosyal medya hesabından paylaştığı için tutuklanan ve bir hafta sonra tahliye edilen CHP eski İl Başkan Yardımcısı Banu Özdemir’in yargılandığı davanın ilk duruşması 17 Eylül 2020 tarihinde görüldü.
İzmir 50. Asliye Ceza Mahkemesi, Özdemir’in “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla yargılandığı davanın bir sonraki duruşmasının 26 Kasım 2020 tarihinde görülmesini kararlaştırdı.
Hrant Dink cinayeti davasında dosya mütalaa için savcılığa gönderildi
Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink’in öldürülmesine ilişkin dönemin kamu görevlilerinin “Örgüt üyeliği”, “Kasten öldürme”, “Tasarlayarak öldürme”, “Görevi kötüye kullanma”, “Kamu görevlisinin Resmi belgede sahteciliği”, “Resmi belgeyi bozma, yok etme veya gizleme” suçlarından yargılandığı davanın 110. duruşması 16 Eylül günü İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme, yeterli derecede tanık dinlendiği için dönemin MİT Bölge Başkanı Ahmet Köksoy’un dinlenmesi kararından döndü. Tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar veren mahkeme, Dink ailesi avukatlarının tanık dinlenmesi yönündeki taleplerini de davanın geldiği aşama sebebiyle reddetti. Dosyanın mütalaasını hazırlaması için savcılığa gönderilmesine karar veren mahkeme, duruşmayı 24-25-26 Kasım 2020 tarihlerine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Savcı, İdris Sayılğan için ceza talep etti
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri İdris Sayılğan hakkında, sosyal medyada paylaştığı haberler gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması 16 Eylül 2020 tarihinde Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Mütalaasını açıklayan savcı, Sayılğan'ın “yayın yoluyla örgüt propagandası yapmak” suçundan cezalandırılmasını istedi. Sayılğan’ın avukatları savunma için ek süre istedi. Mahkeme, davayı 2 Aralık’a erteledi.
RTÜK’ten 4 kanala idari para cezası
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Haber Global, Meltem TV, Tele 1 ve Fox TV’ye ceza verdi.
Haber Global’e “Kayıt Altında” adlı programda Erol Mütercimler’in imam hatipliler ile ilgili ifadeleri nedeniyle 3 kez program durdurma ve üst sınırdan para cezası uygulanmasına karar verildi.
Meltem TV’ye “Akıl Oyunu” programında Erol Mütercimler’in Sakarya’daki bir çocuk istismarı olayını tartışılırken kullandığı ifadeler nedeniyle 3 kez program durdurma ve idari para cezası verildi.
Tele1’e “Forum Hafta Sonu” programında Mine Kırıkkanat’ın bazı ifadeleri nedeniyle ayrımcılık gerekçesiyle idari para cezası verildi.
Fox TV’ye, Selçuk Tepeli’nin ana haber bülteninde otoyol ve köprü ücretlerine ilişkin kullandığı ifade nedeniyle idari para cezası uygulanmasına karar verildi.
AYM, Sendika.org için ikinci kez ihlâl kararı verdi
Anayasa Mahkemesi, Sendika.org’un erişime engellenmesine ilişkin ikinci kez ihlâl kararı verdi. Haberi gazeteci Alican Uludağ sosyal medyada duyurdu.
AYM’nin Sendika.org’un erişime engellenmesine ilişkin 11 Mart’ta verdiği ilk ihlâl kararı 2 Mayıs tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış, ancak erişim engeli kaldırılmamıştı.
Ahmet Sever’in duruşması ertelendi
Gazeteci yazar Ahmet Sever’in “İçimde kalmasın: Tanıklığımdır” isimli kitabındaki ifadeleri nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “Kamu görevlisine hakaret” suçlamalarıyla yargılandığı üç ayrı davanın duruşmaları 15 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Sever’in katılmadığı duruşmada avukatı Oya Aydın hazır bulundu.
P24’ün takip ettiği duruşmada söz alan Aydın, yurtdışında yaşayan müvekkilinin ifadesinin istinabe yoluyla alınması için gelecek cevabın beklenmesini talep etti.
Aydın ayrıca İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun Baskın Oran’a karşı kullandığı “alçak, uşak, edepsiz, düzenbaz” gibi ifadeler için yapılan soruşturmada takipsizlik kararı verilen dosyayı mahkemeye sundu. Aydın, “Müvekkilim söz konusu takipsizlik kararına atıf yaparak benden dosyaya ilişkin hususları dile getirmemi istedi. Asliye hukuk mahkemesinde açmış olduğumuz tazminat davasında ifadelerin eleştiri özgürlüğü kapsamında kaldığı belirtilerek davanın reddine karar verildi. Müvekkilin ifadeleri bu dosyadaki ifadeler karşısında çok daha hafif kalmaktadır. Resmi göreve ilişkin tanıklıklarını yazdığı bir gazeteci kitabı nedeniyle yargılanması kabul edilemez” dedi. Aydın, ceza yargılaması usulü gereğince müştekinin bizzat dinlenmesini, katılma talebi hususunda daha sonra değerlendirme yapılmasını istedi.
Sever’in savunmasının istinabe yoluyla alınması için gelecek cevabın beklenmesine karar veren mahkeme, suçtan zarar görme ihtimaline binaen Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katılma talebini kabul etti. Duruşma 3 Aralık’a ertelendi.
Sever’in aynı mahkemede TBMM Başkanı Mustafa Şentop’a “hakaret” ve dönemin Cumhurbaşkanı Başdanışmanı Mustafa Varank’a “hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davaların duruşmaları da 3 Aralık’a ertelendi.
Hakan Dirik ve Erk Acarer’in duruşması görülmedi
Türkiye’den Suriye’deki cihatçı gruplara sarin gazı yapımında kullanılan kimyasal silah hammadesi sevkiyatı yapıldığına ilişkin iddiaları haberleştiren Cumhuriyet gazetesi eski İzmir muhabiri Hakan Dirik ve BirGün gazetesi muhabiri Erk Acarer’in “iftira” suçlamasıyla yargılandığı davanın 15 Eylül 2020 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülmesi planlanan duruşması, Dirik ve Acarer’in avukatlarının mazeret bildirmesi nedeniyle görülmeden ileri bir tarihe ertelendi.
Gazeteci Mustafa Hoş’un duruşması ertelendi
Gazeteci Mustafa Hoş’un “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın duruşması 15 Eylül 2020 tarihinde görüldü. Hoş, “Big Boss” adlı kitabı nedeniyle 2016’da “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı ve 10.500 TL adlî para cezasına mahkûm edildiği davadaki savunması nedeniyle yargılanıyor. Davanın görülmesine 22 Ekim 2020 tarihinde devam edilecek.
Ferhat Tunç hakkında bir yakalama emri daha çıkarıldı
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında, 2016 tarihli sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın dokuzuncu duruşması 15 Eylül 2020 tarihinde görüldü.
Tunç’un avukatının hazır bulunduğu duruşmada Tunç hakkında Almanya adlî makamlarına yapılan istinabe talebinin “ifade özgürlüğü hakkının Federal Almanya Cumhuriyeti Anayasasında vazgeçilmez bir temel hak olması sebebiyle” reddedildiğini bildiren resmî yazı dosyaya girdi.
Ara kararını açıklayan Büyükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi, ifadesinin alınması için Tunç hakkında yakalama emri çıkarılmasına karar vererek davayı 23 Şubat 2020 tarihine erteledi.
AİHM, Ragıp Zarakolu’nun başvurusunda hak ihlâline hükmetti
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, “KCK İstanbul Ana Davası” kapsamında yaklaşık beş ay tutuklu yargılanan yazar, yayıncı ve insan hakları aktivisti Ragıp Zarakolu’nun özgürlük ve güvenlik hakkı ile ifade özgürlüğünün ihlâl edildiğine hükmetti. Zarakolu’ya 6.500 euro tutarında manevi tazminat ödenmesine hükmedildi.
Zarakolu, Ekim 2011’de İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığınca Barış ve Demokrasi Partisi’nin siyaset akademisine yönelik yürütülen soruşturma kapsamında gözaltına alınmasının ardından tutuklanmış, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davada 10 Nisan 2012’de tahliye edilmişti.
Halen İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinde süren dava kapsamında Zarakolu hakkında “ifadesinin alınmadığı” gerekçesiyle yakalama emri çıkarılmıştı.
Van TV çalışanları davası ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Van TV’nin yönetici ve çalışanlarının “örgüt propagandası” suçlamasıyla yargılandığı davanın görülmesine 15 Eylül 2020 tarihinde devam edildi.
Van 4. Ağır Ceza Mahkemesi, avukatların mazeret bildirerek katılmadığı duruşmada, dosyadaki eksikliklerinin giderilmesine karar vererek davayı ileri bir tarihe erteledi.
Gezi davasında dosyaları ayrılan sanıkların beraat talebi reddedildi
Gezi davasının Şubat ayında görülen karar duruşmasında dosyaları ayrılan oyuncular Memet Ali Alabora ve Pınar Öğün, gazeteci Can Dündar, Açık Toplum Vakfı çalışanı Gökçe Yılmaz, yazar Handan Meltem Arıkan, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi Koordinatörü Hanzade Hikmet Germiyanoğlu ile sivil toplum kuruluşu çalışanı İnanç Ekmekçi’nin duruşması 15 Eylül 2020 tarihinde İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Duruşma savcısı, davada yargılanan kişiler hakkında çıkarılan yakalama kararının infazının beklenmesini talep etti. Mahkeme, sanık avukatlarının istinabe ve derhal beraat taleplerini reddederek davayı 14 Ocak 2021 tarihine erteledi.
En az 85 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
18 Eylül 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 85 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.