Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteci Sinan Aygül’e bir ceza daha verildi; “Taraf davasında” reddi hâkim talebinin sonuçlanması beklenecek; haber takibi sırasında gözaltına alınan Sibel Hürtaş’a açılan dava başladı; Orhan Pamuk hakkında takipsizlik kararı verilen soruşturma yeniden açıldı; Hatay'da haber takibi sırasında gözaltına alınan iki gazeteciye hapis cezası
“Taraf davasında” reddi hâkim talebinin sonuçlanması beklenecek
Kapatılan Taraf gazetesinin eski yöneticileri Ahmet Altan, Yasemin Çongar, Yıldıray Oğur, muhabir Mehmet Baransu ve gazeteci Tuncay Opçin’in “Egemen Harekât Planı” adlı Genelkurmay'a ait gizli belgeyi gazetede yayımlandıkları iddiasıyla yargılandıkları davanın 37. duruşması 12 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmaya dava kapsamında 2 Mart 2015 tarihinden bu yana tutuklu bulunan Mehmet Baransu, rahatsızlığı nedeniyle katılmadı. Gazetecilerin avukatları mahkemede hazır bulundu.
Baransu ve avukatları geçen celse, mahkemenin tarafsızlığını yitirdiği ve adil yargılama yapmadığı gerekçeleriyle reddi hâkim talebinde bulunmuş, talep mahkeme heyetince reddedilmişti. Mahkeme, ret kararına karşı itiraz hakkını gözeterek davayı Kasım ayına ertelemişti.
Ret kararına karşı Baransu’nun avukatlarınca yapılan itirazın henüz kesinleşmediği öğrenildi. Baransu’nun avukatı Çiğdem Koç, reddi hâkim talebine ilişkin değerlendirme süreci tamamlandıktan sonra savunma yapacaklarını belirtti.
Daha sonra söz alan Ahmet Altan ve Yasemin Çongar'ın avukatı Figen Albuga Çalıkuşu, müvekkillerinin yazılı savunmalarını geçen celseden sonra mahkemeye sunduklarını hatırlattı. Çalıkuşu, reddi hâkim talebinin değerlendirme sürecinin tamamlanması gözetilerek duruşma tarihi verilmesini talep etti.
Mahkeme, İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından incelenen reddi hâkim talebine ilişkin kararın kesinleşmesinin beklenmesine karar vererek davayı 21 Ocak 2022 tarihine erteledi.
Hatay’da jandarma müdahalesini görüntüleyen iki gazeteciye hapis cezası
Suruç'ta 2015 yılında düzenlenen bombalı saldırı sonucu hayatını kaybeden bir öğrenci için düzenlenen anma etkinliğine jandarmanın müdahalesi sonucu çıkan olayları görüntüledikleri sırada gözaltına alınan Sovtna gazetesi kurucusu Ali Arslan (Dadük) ve HRT muhabiri Can Bedros Çapar’ın da aralarında bulunduğu 28 kişi hakkında 2017 yılında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet” ve “görevi yaptırmamak için direnme” (TCK 265/1) suçlamalarıyla açılan davanın karar duruşması 12 Kasım 2021 tarihinde Samandağ Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme, Dadük ve Çapar ile 7 diğer sanığa 10 ay ile 1 yıl arasında değişen sürelerde hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
Danıştay, eylemlerde görüntü alınmasını yasaklayan genelgenin yürütmesini durdurdu
Danıştay 10. Dairesi, Emniyet Genel Müdürlüğünün eylemlerde görüntü alınmasını yasaklayan 27 Nisan 2021 tarihli genelgesinin yürütmesini oybirliğiyle durdurdu.
11 Kasım 2021 tarihinde basında yer alan haberlere göre, kararda söz konusu genelgenin haberleşme ve basın hürriyetini kısıtladığı ve temel hak ve hürriyetlerin sadece kanunla sınırlandırılabileceği belirtildi.
Yürütmenin durdurulması kararı sonrası, genelge uygulanamayacak. Danıştay 10. Dairesi, genelgenin iptali istemini ise daha sonra karara bağlayacak.
Uğur Dündar’a tazminat davası açıldı
Uluslararası kara para aklama iddiasıyla hem Türkiye’de hem ABD’de yargılanan ve ABD’nin talebiyle Avusturya’da tutuklu bulunan Sezgin Baran Korkmaz, Sözcü gazetesi yazarı Uğur Dündar’a kendisi hakkında yazdığı bir yazı nedeniyle manevi tazminat davası açtı. Dava dilekçesinde, Dündar’ın “Sezgin Baran Korkmaz ve ortakları beş kuruş ödemeden Borajet'e nasıl çöktüler” başlıklı yazısında ileri sürülenlerin gerçek olmadığı ve “kişilik haklarına saldırı niteliğinde” olduğu iddia edildi.
Tiyatrocu Levent Üzümcü ifadeye çağrıldı
Tiyatro sanatçısı Levent Üzümcü, Kadıköy’deki Kilise Meydanında gerçekleştirdiği ve devletin Anayasa’nın 64. maddesinde yer alan yükümlülüklerine dikkat çektiği bir performansı ve bu performansı sosyal medyada paylaşması nedeniyle geçtiğimiz günlerde “halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek” iddiasıyla ifadeye çağrıldığını duyurdu.
Sanatçı Veysi Ermiş’e “propaganda” suçlamasıyla ceza verildi
Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) sanatçılarından Veysi Ermiş hakkında, sosyal medyada paylaşılan Kürtçe şarkılar nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 11 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada mütalaasını sunan savcı, Ermiş’in cezalandırılmasını istedi. Ermiş’in avukatı İrfan Arasan savunmasında, “Suçlamalar arasında ‘Kürdistan’ ifadesinin suç olduğu, PKK lehine propaganda oluşturduğu iddiası var. Kürdistan bin yıllardır var. Herhangi bir suç da teşkil etmiyor. Ayrıca katıldığı ve şarkı söylediği mitinglerde açılan posterlerden ötürü suçlamalar var. Bunlar suçlama konusu yapılamaz” dedi.
Duruşma sonunda kararını açıklayan mahkeme, Ermiş’in seslendirdiği şarkılarda geçen “gerilla” ve “Kürdistan” ifadeleri nedeniyle “örgüt propagandası” suçundan 1 yıl 6 ay 20 gün hapisle cezalandırılmasına karar verdi. Ceza ertelendi.
Gazeteci Kibriye Evren’in yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi
Gazeteci Kibriye Evren’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 14. duruşması 11 Kasım 2021 tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Tutuksuz yargılanan Evren’in katılmadığı duruşmada avukatları Pirozhan Karali ve Resul Temur hazır bulundu.
Duruşmada, Evren’in Mersin’de görülen dosyasına ilişkin yazılan yazıya cevap geldiği fakat iddianamenin gönderilmediği, bu nedenle de dosyanın geri gönderildiği belirtildi.
Avukatlar Evren’in yurt dışına çıkış yasağının kaldırılmasını talep etti.
Mahkeme, Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2020/240 sayılı dosyası için yeniden müzekkere yazılarak dava dosyasının kendi dosyalarıyla birleştirilmesi yönünde Mersin’deki mahkemenin muvafakatinin sorulmasına karar verdi. Evren’in yurt dışı yasağının devamına karar veren mahkeme, davayı 24 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Şerife Oruç’un yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Şerife Oruç’un “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın 18. duruşması 11 Kasım 2021 tarihinde Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Oruç’un katılmadığı duruşmada hazır bulunan avukatı Mesut Aydın, dosyadaki tanıklardan birinin hayatını kaybettiğini, birinin çelişkili beyanlarda bulunduğunu, bir diğer tanığın da Almanya’da olduğunu ve kendisine ulaşılamadığını belirterek Oruç hakkında derhal beraat kararı verilmesi gerektiğini söyledi.
Mahkeme, Oruç aleyhinde beyanda bulunan “Devran Çakır” isimli gizli tanığın SEGBİS üzerinden ifade vermesi için tekrar yazı yazılmasına karar vererek davayı 17 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Gazeteci Sinan Aygül’e bir ceza daha verildi
Bitlis Gazeteciler Cemiyeti Başkanı ve Bitlis News Genel Yayın Yönetmeni Sinan Aygül, bir köşe yazısı nedeniyle adli para cezasına çarptırıldığı davada hükmün açıklanmasının geri bırakılması şartlarını “ihlal ettiği” gerekçesiyle bir cezaya daha çarptırıldı.
Aygül, 10 Aralık 2015 tarihinde www.bitlishaber.com adlı haber sitesinde “Jeo-Vurgun” başlığıyla yazdığı köşe yazısı nedeniyle “basın yoluyla hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla yargılanıp 1.500 TL adli para cezasına çarptırılmış, hükmün açıklanması geri bırakılmıştı. Aygül’e başka bir davada verilen cezanın onanması nedeniyle 10 Kasım 2021 tarihinde duruşma açan Tatvan 2. Asliye Ceza Mahkemesi, Aygül’e verdiği adli para cezasının uygulanmasına hükmetti.
Müzisyen Mehmet Ali Basut “propaganda” ve cumhurbaşkanına hakaret” iddialarıyla tutuklandı
Müzisyen Mehmet Ali Basut, söylediği şarkılar ve sosyal medyada yaptığı siyasi paylaşımlar gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” ve “cumhurbaşkanına hakaret” iddialarıyla İstanbul’da gözaltına alındı. Evrensel gazetesinin 10 Kasım 2021 tarihli haberine göre, Güngören İlçe Emniyet Müdürlüğüne götürülen Basut, bir gün gözaltında tutulduktan sonra ifade işlemlerinin ardından Bakırköy’de çıkarıldığı mahkemece tutuklandı. Basut, Metris 1 No’lu T Tipi Cezaevine gönderildi.
Sosyal medya paylaşımı nedeniyle tutuklanan araştırma görevlisi serbest bırakıldı
Sosyal medya hesabında yaptığı bir paylaşımda “Yaşasın Kürdistan” ifadesine yer vermesi nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” iddiasıyla açığa alınan ve 6 Kasım 2021 tarihinde çıkarıldığı mahkemece tutuklanan Elazığ Fırat Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Maliye Bölümü araştırma görevlisi Hifzullah Kutum, avukatlarının tutukluluğa yaptığı itiraz üzerine 10 Kasım 2021 tarihinde tahliye edildi.
Semiha Şahin ve Pınar Gayıp’ın yargılandığı dava Mart ayına ertelendi
Etkin Haber Ajansı (ETHA) editörü Semiha Şahin ve muhabiri Pınar Gayıp’ın da aralarında bulunduğu dört kişinin “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 15. duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmaya Gayıp ve Şahin katılmadı. Sanık avukatları duruşmada hazır bulundu. Bilirkişi raporunun geldiğini açıklayan mahkeme heyeti, avukatların raporu inceleyip savunma yapmaları için süre vererek davayı 10 Mart 2022 tarihine erteledi.
Gazeteci İdris Yayla’nın yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi
Aralarında gazeteci İdris Yayla ve Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) eski Eş Genel Başkanı Sebahat Tuncel’in de bulunduğu 28 kişinin, “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde Batman 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Yayla’nın katılmadığı duruşmada avukatı İlyas Tarım hazır bulundu. Mahkeme, bazı sanıklar hakkındaki yakalama emirlerinin infazının beklenmesine karar vererek davayı 8 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Batman’da yayın yapan haber sitesi Jiyan Haber’in imtiyaz sahibi Yayla, belediyelere kayyum atanmasına karşı 2016 yılında gerçekleştirilen bir basın açıklaması ve protesto eylemini takip etmesi nedeniyle yargılanıyor.
Gazeteci Fatih Gönül’ün yargılandığı dava ertelendi
KHK ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) eski muhabiri Fatih Gönül’ün “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde Ankara 25. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşma savcısı, bir önceki duruşmada sunduğu mütalaasını tekrar ederek Gönül’ün “propaganda” suçundan beraatini, “Dicle Haber Ajansı isimli PKK/KCK ile bağlantılı haber ajansında faaliyetinin bulunduğu ve PKK/KCK örgütüne müzahir şahıslar ile irtibatlı olduğu, böylece PKK/KCK terör örgütü üyesi olmak suçunu işlediği” iddiasıyla “örgüt üyeliği” suçundan cezalandırılmasını talep etti.
Gönül ve avukatının mütalaaya karşı savunma için ek süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 25 Kasım 2021’e erteledi.
Haber takibi sırasında gözaltına alınan Sibel Hürtaş’a açılan dava başladı
Ankara’da çoklu baro yasasına karşı 2020 yılında düzenlenen protesto eylemini takip ettiği sırada 3 Temmuz 2020 tarihinde polis tarafından engellenen ve darp edilerek gözaltına alınan gazeteci Sibel Hürtaş hakkında 4 polisin şikâyeti üzerine “görevi yaptırmamak için direnme” (TCK 265) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde Ankara 37. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
İfade ve savunmaların ardından ara kararını açıklayan mahkeme, Güvenlik Şube Müdürü S.Ç.’nin tanık olarak dinlenmesine, duruşmaya gelmeyen müşteki polis memurlarının duruşmaya zorla getirilmesine, yazılı savunma için süre verilmesine, davaya ilişkin soruşturma dosyalarının ilgili makamlardan istenmesine, görüntü çözümlemelerini yapan polis ile gözaltı işlemini gerçekleştiren polisin aynı kişi olup olmadığının tespiti için Ankara Emniyetine yazı yazılmasına, Hürtaş’a pandemi önlemlerini ihlal ettiği gerekçesi ile kesilen cezanın iptaline ilişkin mahkeme kararının savunma makamından istenmesine ve savunmanın tanıklarının dinlenmesine karar vererek davayı 12 Nisan 2022 tarihine erteledi.
P24 tarafından takip edilen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Gazeteci Ayşe Kara “örgüt üyeliği” davasında beraat etti
Gazeteci Ayşe Kara hakkında Demokratik Toplum Kongresine (DTK) yönelik soruşturma kapsamında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
26 Haziran 2020’de gözaltına alınıp adli kontrol şartıyla serbest bırakılan Kara hakkında Diyarbakır Cumhuriyet Savcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, DTK’de yapılan arama sırasında adına düzenlenmiş delege kartı bulunması ve KHK ile kapatılan Özgür Gazeteciler Cemiyeti (ÖGC) üyesi olması suçlamaya delil olarak gösteriliyor.
Savcı mütalaasında Kara’nın atılı suçtan cezalandırılmasını talep etti.
Avukat Resul Temur, mütalaanın dosyadan bağımsız ve kopuk hazırlandığını söyledi. Dosyada müvekkiline ait bir eylem bulunmadığının altını çizen Temur, Kaya’nın gazeteci olması nedeniyle birçok alanda haber takibi yaptığını, DTK faaliyetlerine katıldığına dair ise dosyada bir delil bulunmadığını belirtti. Yöneltilen suçlama ile ilgili herhangi bir eylemi tespit edilmeyen müvekkiline Özgür Gazeteciler Cemiyeti (ÖGC) üyesi olması nedeniyle ceza verilmesinin kabul edilemeyeceğini belirten Temur, Kara’nın beraatini talep etti.
Hükmünü açıklayan mahkeme, atılı suçu işlediğinin sabit olmaması gerekçesiyle Kara hakkında beraat kararı verdi. Ancak kararda Kara hakkında uygulanan yurt dışına çıkış yasağına ilişkin bir hüküm yer almadı.
Gazeteci Sadiye Eser’in yargılandığı dava Şubat ayına ertelendi
Gazeteci Sadiye Eser’in de aralarında bulunduğu 34 kişinin “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 18. duruşması 9 Kasım 2021 tarihinde İstanbul 6. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme heyeti, Covid-19 gerekçesiyle gazetecilerin duruşmayı takip etmesini engelledi. Eser’in katılmadığı duruşmada avukatı Nermin Selçuk hazır bulundu. Mahkeme heyeti, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için davayı 25 Şubat 2022 tarihine erteledi.
Geri gönderme merkezine gönderilen Suriyeli gazeteci serbest bırakıldı
Hazırladığı mizah içerikli bir video nedeniyle hakkında yapılan suç duyurusu üzerine 30 Ekim 2021 tarihinde gözaltına alındıktan sonra savcılık tarafından serbest bırakılan ancak idarenin işlemiyle Gaziantep Geri Gönderme Merkezine gönderilen ve sınır dışı edilme tehdidiyle karşı karşıya kalan Suriyeli gazeteci Majed Shamaa, 8 Kasım 2021 tarihinde serbest bırakıldı.
Orhan Pamuk hakkında takipsizlik kararı verilen soruşturma yeniden açıldı
Yazar Orhan Pamuk’un Veba Geceleri isimli son romanında “Mustafa Kemal Atatürk'e ve Türk bayrağına hakaret edildiği” iddiasıyla başlatılan ve daha önce takipsizlik kararı verilen soruşturma, Sulh Ceza Hakimliğine yapılan itiraz üzerine yeniden başlatıldı.
İzmir Barosuna kayıtlı Avukat Tarcan Ülük, kitapta “Atatürk’e hakaret edilerek halkın kin ve düşmanlığa sürüklendiği” iddiasıyla Pamuk hakkında suç duyurusunda bulunmuş, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Pamuk'un ifadesine başvurduktan sonra kitapta Atatürk'e yönelik bir hakaretin söz konusu olmadığını belirterek kovuşturmaya yer olmadığına karar vermişti. Takipsizlik kararına itiraz eden avukatın başvurusunu geçtiğimiz günlerde inceleyen nöbetçi Sulh Ceza Hakimliği, savcılığın delilleri yeniden inceleyerek Pamuk hakkında iddianame düzenlemesi gerektiğine karar verdi.
Yürüyüş dergisi sorumlusu Elif Ersoy: Hakkımdaki davaların duruşmalarına çağrılmıyorum
Kayseri Bünyan Kadın Kapalı Cezaevinde tutuklu bulunan Yürüyüş dergisi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Elif Ersoy, Dicle Fırat Gazeteciler Derneğine (DFG) cezaevinden gönderdiği bir mektupta yaşadığı hak ihlallerini anlattı.
Ağustos 2017’den beri tutuklu olduğunu belirten Ersoy, ikamet adresi ve hakkındaki davaların görüldüğü yer İstanbul olduğu halde Kayseri’deki cezaevinde tutuklu bulunmasının sürgün anlamına geldiğini vurguladı.
Ersoy mektubunda şu ifadelere yer verdi:
“Ben bir basın tutsağıyım, yasal bir dergi olan Yürüyüş dergisinin künyesinde ismim yer aldığı için İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesinde 8 yıl 9 ay hapis cezası aldım. Mahkememe iki buçuk yıl sonra çağrıldım, çok hak ihlalleri yaşadım. İmtiyaz sorumluluğunu aldıktan üç ay sonra dergi bürosuna yapılan polis baskınında alındım.
“2 Ağustos 2017 tarihinden bu yana kesintisiz olarak tutukluyum. Ben tutuklandıktan sonra da elime alıp inceleyebilme imkânım olmadığı halde bile, basılan dergilerden kaynaklı ayrıca hakkımda davalar açıldı. Tutuklu olduğum dosya hala Yargıtay’da bekliyor. (…) AYM kararını tanımayan, mahkeme mahkeme dolaşan bir seyyar hâkim yüzünden dört yılı aşkın süredir hapishanede tutuluyorum. Benim, ayrıca bir de İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde devam eden dosyam var. Dava devam ediyor ama duruşmalara şimdiye kadar hiç çağrılmadım. Yürüyüş dergisinin 500. sayısını dağıtırken gözaltına alınmıştım, bu dosya o nedenle ‘örgüt üyeliği’nden açılmıştı. Yani aynı içerikte ve her ikisi de ‘örgüte üye olmaktan’ hakkımda açılmış olan iki dava var. Dosyaların birleştirilmesi için avukatım çok uğraştı ama AYM kararını bile tanımayan hâkim bunu hemen reddetti.”
Gazeteci Murat Yıldız'a tehdit telefonu
Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) Adana Şubesi, şube başkan yardımcıları Murat Yıldız’ın telefonla tehdit edildiğini açıkladı. Yıldız’ın şahsi telefonuna gelen bir aramada Çukurova Belediye Başkanı Soner Çetin’in adı verilerek tehdit edildiği belirtildi.
TGS Adana Şubesi tarafından yapılan açıklamada, Yıldız’ın 6 Kasım 2021 tarihinde saat 21:03’te şahsi telefonundan tanımadığı bir kişi tarafından arandığını, kimliği belirsiz şahsın Yıldız’a “Soner Başkanı yazıyormuşsun. İleri geri yazı yazıyormuşsun. İleri geri laf yazma. Bir daha aramam” diye tehditte bulunduğu belirtildi.
En az 58 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
12 Kasım 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 58 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.