Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Taksim’deki bombalı saldırı sonrası sosyal medyaya erişim kısıtlandı, yayın yasakları getirildi; Beritan Canözer'e hapis cezası; Kıbrıslı gazeteci Başaran Düzgün Türkiye’ye alınmadı; Elif Bayburt gözaltına alındı
Taksim’deki bombalı saldırı sonrası sosyal medyaya erişim kısıtlandı, yayın yasakları getirildi
Pazar günü öğleden sonra Taksim’de bulunan İstiklal Caddesi’nde gerçekleştirilen bombalı saldırı sonrası sosyal medya platformlarına erişim kısıtlanırken, Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) olayla ilgili haberlere yayın yasağı getirdi.
İnternet özgürlükleri gözlemevi NetBlocks, Twitter, Instagram, Facebook, YouTube ve bazı Telegram sunucularına erişimin Pazar günü öğleden sonra kısıtlandığını açıkladı. Pazartesi sabah tekrar erişim sağlanana kadar sosyal medya platformlarına 10 saat boyunca erişilememiş oldu.
Bilge Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) erişim kısıtlaması haberlerini doğrulayarak, yasakla birlikte olay yerinden gelen görüntülerin yayılmasının amaçlandığını kaydetti.
Hükümetin acil durumlarda sosyal medyaya erişimi kısıtlaması, “basın ve halkın haber alma özgürlüklerine zarar verdiği” eleştirilerine hedef oluyor. Ayrıca uzmanlar da böylesine geniş çaplı kısıtlamaların herhangi bir soruşturma veya mahkeme kararı olmadan uygulanmasının hukuka aykırı olduğunu söylüyor.
Sosyal medya platformlarına getirilen kısıtlamanın yanı sıra, RTÜK de patlamadan kısa süre sonra, 6 kişinin öldüğü, 80 kişinin yaralandığı saldırıyla ilgili haberlere Kültür ve Turizm Bakanlığının talebi üstüne yayın yasağı getirdi.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun yasağın “toplumda korku, panik ve kargaşa yaratarak terör örgütünün çıkarlarına hizmet edebilecek yayınları engelleme amacı taşıdığını” belirtti.
Yetkililer ayrıca saldırı sonrası bazı sosyal medya hesaplarıyla ilgili soruşturma başlatılması için bazı adımlar attı. İstanbul Başsavcılığı saldırıyla ilgili “olumsuz paylaşımlar” için inceleme başlatırken, Emniyet Genel Müdürlüğü de 25 sosyal medya kullanıcısı hakkında “korku ve panik yayma” ve “halkı kin ve nefrete tahrik etme” suçlamalarıyla yasal sürecin başlatıldığını duyurdu.
Gazeteci Beritan Canözer hapis cezasına çarptırıldı
Gazeteci Beritan Canözer hakkında, sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “zincirleme örgüt propagandası" (TMK 7/2) suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması 17 Kasım 2022 tarihinde Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Canözer'in katılmadığı duruşmada, avukatı Resul Temur hazır bulundu. P24 tarafından takip edilen duruşmada mütalaaya karşı beyanda bulunan avukat Temur, müvekkilinin başka bir soruşturma kapsamında gözaltına alındığını, soruşturmayla ilgisi olmamasına rağmen polisin müvekkilinin sosyal medya hesaplarında araştırma yaptığını ve bunun usule aykırı olduğunu vurguladı. Temur, usule aykırı toplanmış delillerin dosyadan çıkarılmasını talep etti. Müvekkilinin dört ayrı sosyal medya hesabı nedeniyle yargılandığını söyleyen Temur, Canözer gözaltında bulunduğu sırada “Beritan Sarya” isimli hesaptan paylaşım yapıldığına dair belgeleri de mahkemeye sundu. Temur, beraat talep etti.
Kararını açıklayan mahkeme, Canözer’e “örgüt propagandası” suçundan 1 yıl 10 ay 15 gün ve 1 yıl 3 ay olmak üzere iki ayrı ceza verdi.
Haberin ayrıntılarına buradan ulaşabilirsiniz.
Savcı Eren Tutel’in cezalandırılmasını istedi
BirGün gazetesi spor editörü Eren Tutel’e Türkiye Wushu Federasyonu (TWF) hakkındaki haberleri nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla açılan davanın dördüncü duruşması 17 Kasım 2022 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmaya taraf avukatları mazeret bildirerek katılmadı.
Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Tutel’in isnat edilen suçtan cezalandırılmasını istedi. Tutel’in, davacılar Elif Akyüz ve Abdurrahman Akyüz yönünden ayrı ayrı cezalandırılmasını isteyen savcı, suçun “aleni ve zincirleme biçimde” işlendiğini iddia ederek cezanın artırılmasını talep etti.
Katılan ve davalı vekilinin mazeretini kabul eden mahkeme, davayı 14 Şubat 2023 tarihine erteledi.
Haberin ayrıntılarına buradan ulaşabilirsiniz.
BirGün Yazı İşleri Müdürü Mustafa Kömüş hakkında hapis cezası istendi
BirGün gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Mustafa Kömüş’ün, eski hazine ve maliye bakanı Berat Albayrak’ın şikâyeti üstüne “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamasıyla yargılandığı davanın 18 Kasım 2022 tarihli duruşması Anadolu Adliyesi 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya Kömüş ve avukatı Tolgay Güvercin katıldı.
Kömüş ve avukatı Güvercin savunmalarında “Merkez Bankasının eriyen 128 milyar doları” iddialarının haberin yapıldığı dönemde oldukça sık dile getirildiğini ve herhangi bir hakaret kastı olmadığını, Albayrak’ın bakanlık yaptığı için ağır eleştirilere katlanması gerektiğini söyledi. Ayrıca Avukat Güvercin, haberin yaklaşık 200 kelimeden oluştuğunu “128 milyar dolar”la ilgili kısmın sadece bir cümlede bulunduğunu ve bunun da hakaret kastının olmadığını gösterdiğini aktardı.
Mütalaasını sunan savcı Kömüş için hapis cezası talep etti. Mütalaanın ardından Güvercin yazılı beyan vermek için ek süre talep etti.
Mahkeme bu talebi kabul ederek duruşmayı 28 Mart 2023’e erteledi.
Gazeteciler Ferhat Çelik ve Osman Akın hakkında Serhat Albayrak’ın şikâyeti üzerine soruşturma başlatıldı
Organize suç örgütü lideri Sedat Peker’in Turkuvaz Medyanın sahibi Serhat Albayrak hakkındaki iddialarına dair yaptıkları haberler nedeniyle Yeni Yaşam gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Ferhat Çelik ve Yazı İşleri Müdürü Osman Akın hakkında “hakaret” (TCK 125) ve “iftira” (TCK 267) suçlamalarıyla soruşturma açıldı.
Akın, Albayrak’ın suç duyurusu üzerine açılan soruşturma nedeniyle Çağlayan’da bulunan İstanbul Adliyesinde 15 Kasım 2022 günü savcılığa ifade verdi. Akın’a, gazetede yayınlanan “Sedat Peker’den ifşalar,” “Peker rüşvet belgelerini yayınladı” ve “Albayraklar da dahil” haberleri soruldu.
Akın, söz konusu iddiaların Peker tarafından paylaşıldığını ve gazetenin de bunun üzerine haber yaptığını söyledi. Gazetecilik faaliyetinin suç olmadığını dile getiren Akın, suçlamayı kabul etmedi.
ETHA muhabiri Elif Bayburt gözaltına alındı
Sosyalist Kadın Meclisleri (SKM) ve Özgür Genç Kadın'ın (ÖGK) 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü çalışmaları kapsamında etkinlik düzenlediği Kaktüs genç kadın derneği, 17 Kasım 2022 tarihinde özel harekât polisleri tarafından basıldı.
İstanbul’un Kadıköy ilçesinden bulunan derneğe yapılan baskında Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Elif Bayburt gözaltına alındı.
Kıbrıslı gazeteci Başaran Düzgün Türkiye’ye alınmadı
KKTC’de yayın yapan Havadis Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Başaran Düzgün’ün 16 Kasım 2022 tarihinde Türkiye’ye girişine N-82 kodu gerekçe gösterilerek izin verilmedi.
Düzgün ile birlikte Türkiye’ye girişin ön izine bağlı olduğu N-82 kodu gerekçe gösterilerek izin verilmeyen Kıbrıslı Türklerin sayısı sekize yükselmiş oldu.
Daha önce de Cumhurbaşkanlığı eski Basın Koordinatörü Ali Bizden, Araştırmacı Ahmet Cavit An, eski parlamenter Okan Dağlı, Basın-Sen Başkanı Ali Kişmir, Sol Hareket Genel Sekreteri Abdullah Korkmazhan ve BRTK eski Müdürü Aysu Basri Akter ve Bağımsızlık Yolu Genel Sekreteri Münür Rahvancıoğlu’nun Türkiye’ye girişine izin verilmemişti.
Gazeteciler Fatih Gökhan Diler ve Altan Sancar hakkında soruşturma başlatıldı
Diken haber sitesinin “Adli yıl açılış töreninin yayıncılığını ‘kapan’ AKP’ye yakın şirket Sağkan’ı sansürledi” haberi nedeniyle Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Fatih Gökhan Diler ve Ankara temsilcisi Altan Sancar hakkında AKP Ankara Milletvekili Ali İhsan Arslan’ın şikâyeti üzerine soruşturma başlatıldı.
Sancar, 16 Kasım 2022 tarihinde Twitter hesabından yaptığı açıklamada ifade vermek üzere emniyete çağırıldığını duyurdu.
Yargıtayda 1 Eylül 2022 tarihinde düzenlenen adli yıl açılış töreninde Yargıtay Başkanı Mehmet Akarca ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın konuşması canlı yayınlanırken Türkiye Barolar Birliği (TBB) Başkanı Erinç Sağkan’ın konuşması sansürlenmişti.
Haberin ardından 15 Eylül’de Ankara başsavcılığına başvuran Arslan’ın avukatları, haberi yazan Diken Ankara temsilcisi Altan Sancar ve sorumlu yazıişleri müdürü Fatih Gökhan Diler’den şikayetçi olmuştu.
AKP ve MHP bant daraltma uygulamasının araştırılması önerisini reddetti
HDP’nin Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu’nun (BTK) bant daraltma uygulamasının seçim güvenliği açısından araştırılması için verdiği önerge, 15 Kasım 2022 tarihinde AKP ve MHP'li milletvekillerinin oyları ile reddedildi.
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, İstanbul Taksim'de 13 Kasım’da gerçekleştirilen bombalı saldırının ardından BTK'nin talebiyle yapılan bant daraltma uygulamasının Anayasa'ya aykırı olduğunu, görevi kötüye kullanmanın ve haberleşmeyi engellemenin söz konusu olduğunu kaydetti.
Kenanoğlu, “yalan ve yanlış bilgi yayılıyor” gerekçesiyle yapılan engelleme sonucu yalan ve yanlış bilginin yayıldığını vurguladı.
Danıştay, basın kartı iptalinde İletişim Başkanlığının yetkisini hukuka aykırı buldu
Danıştay 10. Daire, İletişim Başkanlığı tarafından 21 Mayıs 2021 tarihinde Basın Kartı Yönetmeliği’nde yapılan bazı değişikliklerin yürütmesini durdurdu.
Daire; basın kartı iptalinde Basın Kartı Komisyonunun devre dışı bırakılıp İletişim Başkanı’nın yetkili kılınmasını ve RTÜK ile kamu kurumlarında çalışanlara basın kartı verilmesi gibi bazı düzenlemeleri hukuka uygun bulmadı. Danıştay daha önce de yönetmelikteki bazı maddelerin yürütmesinin durdurulmasına karar vermiş, bunun üzerine İletişim Başkanlığı yönetmelikte yeniden düzenleme yapmıştı. Karar ile ikinci değişikliğin bazı maddeleri de durdurulmuş oldu. Daire, bazı maddelerdeki durdurma talebini ise reddetti.
Basın Kartı Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin bazı maddelerinin yürürlüğünün durdurulması ve iptali istemiyle Çağdaş Gazeteciler Derneği ve DİSK Basın İş adına avukat Onur Can Keskin Danıştayda dava açmıştı.
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ’dan “Rûdaw’ı kapatma” tehdidi
Zafer Partisi Genel Başkanı Ümit Özdağ, 15 Kasım’da kendisine avukat Jiyan Tosun ile ilgili soru soran Rûdaw muhabirine "Rûdaw'ı yasaklayacağım" tehdidi ile yanıt verdi.
İstanbul Taksim’de 13 Kasım Pazar günü gerçekleştirilen bombalı saldırının ardından Zafer Partisi Genel Başkan Yardımcısı Adem Taşkaya, avukat Jiyan Tosun'u “bombayı bırakan kişi” diye hedef göstermişti. Ancak daha sonra olayı gerçekleştiren kişinin Suriye vatandaşı Ahlam Albashir isimli şahıs olduğu ve sağ yakalandığı açıklanmıştı.
Saldırının gerçekleştirildiği Taksim İstiklal Caddesi’ne beraberindekilerle birlikte giden Özdağ’a söz konusu hedef gösterme Rûdaw muhabiri tarafından soruldu. “[Adem Taşkaya’yı] partinizden ihraç edecek misiniz” sorusuna Özdağ, “Şunu yapacağız. Zafer Partisi iktidarında Rûdaw TV Türkiye sınırları içerisine giremeyecek” dedi.
Çağrı Sarı ve Arif Koşar’ın yeniden yargılandığı dava ertelendi
Evrensel gazetesinin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Çağrı Sarı ve eski İmtiyaz Sahibi Arif Koşar’ın “devletin askeri veya emniyet teşkilatını aşağılamak” (TCK 301/2) suçlamasıyla yeniden yargılandıkları davanın ikinci duruşması 15 Kasım 2022 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Sarı ve Koşar’ın avukatı Devrim Avcı hazır bulundu.
Avukat Avcı, Yargıtay’ın bozma kararı doğrultusunda Sarı ve Koşar’ın beraatını talep etti.
Mahkeme, esas hakkındaki mütalaasını hazırlaması için dosyanın savcılığa gönderilmesine karar verdi. Dava 22 Kasım 2022 tarihine ertelendi.
Sarı ve Koşar, 15 Mart 2016’da Evrensel’de yayımlanan “Polis Nusaybin’de halkı taradı: 3 yaralı” başlıklı haber nedeniyle beşer ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Yargıtay 3. Ceza Dairesi, atılı suçun unsurlarının oluşmadığını belirterek Mart 2022’de kararı bozmuştu.
Hüseyin Aykol ve Reyhan Çapan’ın davası Şubat ayına ertelendi
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol, Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan ve gazetenin bazı yazarlarının “örgüt propagandası” (TMK 7/2) ve “suçu ve suçluyu övmek” (TCK 215) suçlamalarıyla yargılandıkları davanın 25. duruşması, 15 Kasım 2022 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Aykol ve Çapan’ın avukatı mazeret bildirerek duruşmaya katılmadı. Dosya üzerinden görülen davada mahkeme, bir kısım sanıklar hakkında çıkarılan yakalama emirlerinin infazının beklenmesine karar verdi. Dava 16 Şubat 2023 tarihine ertelendi.
Gazeteci Engin Eren’in yargılandığı dava ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan DİHA eski muhabiri Engin Eren’in “örgüt üyeliği,” (TCK 314) “2565 sayılı Askeri Yasak Bölgeler ve Güvenli Bölgeler Kanunu’na muhalefet” ve “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 33. duruşması 16 Kasım 2022 günü Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada bir kısım sanık ve sanık avukatları hazır bulundu. Eren ve avukatı ise duruşmaya katılmadı.
Süre talebini ve bir kısım sanık avukatının sunduğu mazeretleri kabul eden mahkeme, hakkında çıkarılan yakalama kararına rağmen bulunamayan sanık Ahmet Tekin’in dosyasını ayırdı. Böylece dosyada gazeteci Engin Eren ile birlikte 31 sanık kalmış oldu. Dava, 30 Kasım 2022 tarihine ertelendi.
Haberin ayrıntılarına buradan ulaşabilirsiniz.
En az 76 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
18 Kasım itibarıyla Türkiye’de en az 76 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.