Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
9’u tutuklu 11 gazeteci hakkında iddianame hazırlandı; deprem haberi yapan gazetecilere soruşturma, engelleme, tehdit, hedef gösterme; cinsel saldırı sanığı gazeteciden şikayetçi oldu
9’u tutuklu 11 gazeteci hakkında iddianame hazırlandı
Ankara merkezli soruşturma kapsamında 25 Ekim 2022’de gözaltına alınan dokuzu tutuklu 11 gazeteci hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından 8 Şubat 2023 tarihinde hazırlanan 210 sayfalık iddianamede, gazetecilerin “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçundan cezalandırılmaları istendi. İddianame Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
İddianamenin büyük bir bölümü, Mezopotamya Ajansı’nda (MA) yayınlanan 149 haberden oluştu. İddianamede haberlerin yanı sıra gazetecilerin alınan ifadeleri, el konulan dijital materyallerin inceleme sonuçları ve HTS kayıtları da delil olarak gösterildi.
Savcı, tüzel kişiliği olmasına rağmen Mezopotamya Ajansı’nı “sanık” olarak gösterdi ve iddianamenin büyük bir bölümünü, ajansta yayınlanan haberlere ayırdı. Gazeteci Selman Güzelyüz’ün katıldığı bir piknik etkinliğinde şarkı söyleyip halay çekmesi de suç unsuru sayıldı. Ancak iddianamede, söz konusu suçlamaya dair herhangi bir belge ve görüntü sunulmadı. Gazetecilerin sosyal medya hesaplarından MA’nın haberlerini paylaşmaları da suçlamaya delil olarak gösterildi.
Öte yandan aynı soruşturma kapsamında 17 Şubat'ta savcılığa ifade veren gazeteci Hayri Demir, "örgüt üyeliği" (TCK 314) suçlamasından tutuklama talebiyle sevk edildiği sulh ceza hakimliği tarafından adli kontrol tedbiriyle serbest bırakıldı. Demir, “Mesleki faaliyetlerimi illegalize etme çabası” dedi. İddianamede, haklarında yakalama kararı olan ve aralarında Hayri Demir’in de yer aldığı üç gazetecinin dosyalarının ayrılarak, ayrı bir soruşturma yürütüldüğü bildirildi.
Operasyonda gözaltına alınan gazetecilerden MA Yazı İşleri Müdürü Diren Yurtsever, muhabirleri Berivan Altan, Ceylan Şahinli, Deniz Nazlım, Selman Güzelyüz, Emrullah Acar ile JinNews muhabirleri Habibe Eren ve Öznür Değer 29 Ekim’de tutuklanarak Sincan Cezaevi’ne gönderilmişti. MA muhabiri Zemo Ağgöz hakkında “ev hapsi” kararı verilirken, MA’da stajyer olarak çalışan Mehmet Günhan ise adli kontrol şartıyla serbest bırakılmıştı. Daha sonra yapılan itiraz üzerine Ağgöz hakkındaki “ev hapsi” kararı kaldırılarak adli kontrol şartına hükmedilmişti.
Deprem haberi yapan gazetecilere soruşturma, engelleme, tehdit, hedef gösterme
Depremi takip eden ikinci haftada, gazeteci Mir Ali Koçer depremle ilgili yaptığı sosyal medya paylaşımları nedeniyle ifadeye çağırıldı, çok sayıda gazeteci engellemelerle karşılaştı. Depremde 25 gazeteci hayatını kaybetti.
Haberin ayrıntılarına buradan ulaşabilirsiniz.
Cinsel saldırı sanığı gazeteci İdris Yayla’dan şikayetçi oldu
Tecavüz girişimi suçlamasıyla tutuklanan ve ardından serbest bırakılan Baran Kızıl, olaya ilişkin haber yapan Jiyan Haber İmtiyaz Sahibi İdris Yayla hakkında "tehdit,” (TCK 106) “iftira,” (TCK 267) “hakaret” (TCK 125) ve “özel hayatın gizliliğini ihlal" (TCK 134) iddialarıyla şikayetçi oldu.
Şikâyet üzerine Batman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında Yayla'nın ifadesi alındı. Batman Emniyet Müdürlüğü tarafından ifadesi alınan Yayla, "Diyarbakır'da vuku bulan tecavüz, tehdit ve darp olayının mağduru ile yapılan bir röportajı yayınladığımız için tecavüz şüphelisi Baran Kızıl aralarında benim de olduğum birçok gazeteci ve haber kuruluşu hakkında tehdit, iftira ve özel hayatının gizliliği ve hakaret iddialarıyla şikâyette bulunmuş. Bunun üzerine savcılık soruşturma başlatmış. Bu soruşturma kapsamında ifade verdim" ifadesini kullandı.
Kızıl 14 Ağustos'ta tutuklanmış ve 17 Ocak'ta Mardin 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen ilk duruşmanın ardından tahliye edilmişti.
Gazeteci Hayko Bağdat’ın davaları ertelendi
Gazeteci Hayko Bağdat’ın sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın 11. duruşması 16 Şubat 2023 günü İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Bağdat’ın avukatının mazeret bildirerek katılmadığı duruşma dosya üzerinden görülerek 5 Eylül 2023 tarihine ertelendi.
Bağdat’ın bir televizyon programında yaptığı yorumlar gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yargılandığı bir başka davanın 14. duruşması ise aynı gün İstanbul 51. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya katılan olmadı. Dosya üzerinde görülen dava 12 Ekim’e ertelendi.
Özgür Gündem davası Mayıs ayına ertelendi
Kapatılan Özgür Gündem gazetesi yöneticilerinden Reyhan Çapan ve Hüseyin Aykol hakkında gazetede yayımlanan haberler gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası” (TMK 7/2) ile “suçu ve suçluyu övmek” (TCK 215) suçlamalarıyla açılan davanın 26. duruşması 16 Şubat 2023’te İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Gazetecilerin avukatları mazeret bildirerek duruşmaya katılmadı. Dosya üzerinden görülen dava 2 Mayıs’a ertelendi.
İddianamede gazetecilere yöneltilen suçlamalara 2016 yılının Mart ayında gazetede öz yönetim ile ilgili yayımlanan haberler delil olarak gösteriliyor.
“KCK Basın Davası” ertelendi
46 gazetecinin “örgüt üyeliği,” (TCK 314/2) “örgüt yöneticiliği” (314/1) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamalarıyla yargılandıkları “KCK Basın Davası”nın 27. duruşması 16 Şubat 2023 günü İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada sanıklardan Güneş Ünsal’ın avukatı Gülizar Tuncel hazır bulundu. Mahkeme, eksik hususların tamamlanması için davayı 20 Haziran 2023 tarihine erteledi.
20 Aralık 2011 tarihinde Kürt gazetecilere yönelik yapılan operasyonda gözaltına alınan 46 gazeteciden 32’si 24 Aralık’ta tutuklanmıştı. İddianamede gazetecilere yöneltilen suçlamalara, yaptıkları röportajlar, çektikleri fotoğraflar, takip ettikleri basın açıklamaları, notları, haber kaynakları ile konuşmaları ve telefonlarında bulunan haber kaynaklarının isimleri gibi gazetecilik faaliyetleri delil olarak gösteriliyor.
Gazeteci İsmail Saymaz’ın davası Mart ayına ertelendi
Gazeteci İsmail Saymaz’ın “kişisel verileri ele geçirmek ve yaymak” (TCK 136/1) suçlamasıyla yargılandığı davanın sekizinci duruşması 14 Şubat 2023 günü Niğde 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Saymaz ve taraf avukatlarının mazeret bildirerek katılmadığı duruşma dosya üzerinden görüldü. Dava 16 Mart 2023 tarihine ertelendi.
Saymaz, 10 Mart 2022’de yayınlanan davaya konu haberinde tüp bebek tedavisi için başvuran bir savcının Kayseri’deki özel hastaneyi bastığını anlatmıştı.
Gazeteci Baransel Ağca’nın davası Haziran ayına ertelendi
Gazeteci Baransel Ağca’nın “Cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) suçlamasıyla yargılandığı davanın dördüncü duruşması 14 Şubat 2023 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Ağca’nın avukatı Baran Kaya ile Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın avukatı hazır bulundu.
Erdoğan’ın avukatı, Ağca’nın iddianame doğrultusunda cezalandırılmasını istedi. Ağca’nın avukatı Baran Kaya ise, Ağca’nın savunmasının alınması için istinabe evrakının tebliğe çıkacağını hatırlatarak müvekkili hakkındaki yakalama emrinin kaldırılmasını talep etti.
Ağca hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine karar veren mahkeme, davayı 13 Haziran 2023 tarihine erteledi.
İddianamede Ağca’nın 2016 ve 2021 yıllarında yaptığı iki sosyal medya paylaşımı suçlamaya delil olarak gösteriliyor.
Gazeteci Eren Tutel’in yargılandığı dava ertelendi
BirGün gazetesi spor editörü Eren Tutel’e Türkiye Wushu Federasyonu (TWF) hakkındaki haberleri nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla açılan davanın beşinci duruşması 14 Şubat 2023 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Tutel ve taraf avukatları hazır bulundu.
Davanın 17 Kasım 2022 tarihli duruşmasında sunmuş olduğu esas hakkındaki mütalaasını tekrar eden savcı, Tutel’in üzerine atılı suçtan cezalandırılmasını istedi.
Esasa ilişkin savunma yapan Tutel, “Kişisel husumet olmaksızın sadece işimi yaptım. Tamamen bir ailenin kontrol ettiği Wushu Federasyonu, kamu kaynakları ile finanse ediliyor. Ben de bu durumu ortaya çıkararak kamu görevimi yaptım. Pişman değilim. Beraatımı istiyorum” dedi.
Tutel’in avukatı Tolgay Güvercin, haberdeki gerçeklik unsurunu değerlendirmek açısından haberde ismi geçen iki sporcunun tanık olarak dinlenmesi yönünde tevsi tahkikat talebinde bulundu.
Mahkeme, gelinen aşamada yargılamanın sürüncemede kalmaması amacıyla tevsi tahkikat talebini reddetti. Dava, yazılı ve sözlü savunmaların değerlendirilmesi için 15 Haziran 2023’e ertelendi.
Mehmet Göcekli’nin davası Haziran ayına ertelendi
Demokrat Haber Genel Yayın Yönetmeni ve İmtiyaz Sahibi Mehmet Göcekli’nin “örgütü propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 16 Şubat 2023 günü İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Göcekli’nin avukatı Ceren Kalı hazır bulundu. Göcekli’nin avukatı Kalı, eksik hususların giderilmesini talep etti. Mahkeme, istinabe usulünün uygulanmasının beklenmesine karar vererek davayı 22 Haziran 2023’e erteledi.
İddianamede Göcekli’ye yöneltilen suçlamaya, 2011-2016 yılları arasında şahsi sosyal medya hesabından yaptığı ve içerisinde Demokrat Haber’de yayınlanan haberlerin olduğu paylaşımlar ile 2015-2018 yılları arasında Demokrat Haber’in Facebook hesabından yapılan haber paylaşımları delil olarak gösteriliyor.
Gazeteci Sultan Eylem Keleş’in davası Mayıs ayına ertelendi
Gazeteci Sultan Eylem Keleş’in “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) ve “görevi yaptırmamak için direnmek” (TCK 265) suçlamalarıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 16 Şubat 2023 günü İstanbul 56. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Keleş’in avukatı Emine Özhasar ile müşteki iki polis memuru hazır bulundu.
Müşteki polisler, Keleş’in de aralarında bulunduğu beş sanıktan şikayetçi olmadıklarını söyledi. Keleş’in avukatı, deprem bölgesinde görev yaptığı için duruşmaya katılamayan müvekkilinin mazeretli sayılmasını talep etti. Duruşma savcısı, dinlenilemeyen müştekiler ve sanıkların dinlenmesi için işlem yapılmasını istedi.
Keleş’in mazeretli sayılmasına ve savunması alınmayan diğer sanıkların zorla getirilmesine karar veren mahkeme, davayı 23 Mayıs 2023’e erteledi.
Birikmiş maaşlarını ve tazminatlarını alamadan işten çıkarılan BİMEKS işçilerinin, patronları Prof. Dr. Vedat Akgiray’ın ders verdiği Boğaziçi Üniversitesi kampüsü önünde gerçekleştirmek istediği protesto eylemine yönelik polis müdahalesinde gözaltına alınan gazeteci Keleş’e yöneltilen suçlamaya, dört müşteki polis memurunun ifadeleri delil olarak gösterilmişti.
Ramazan Ölçen'in davası deprem felaketi nedeniyle ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Azadiya Welat gazetesinin İmtiyaz Sahibi Ramazan Ölçen’in “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla yargılandığı davanın 13 Şubat 2023 tarihinde Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görülmesi planlanan 11. duruşması, Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle ertelendi.
Hakimler ve Savcılar Kurulu (HSK), depremden etkilenen 10 ildeki davaların tamamını 6 Nisan’a kadar erteledi.
Boğaziçi sergi davasında dosya, mütalaa için savcılığa gönderildi
Boğaziçi Üniversitesine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atanan Rektör Melih Bulu’ya karşı protesto eylemleri çerçevesinde kampüste öğrenciler tarafından düzenlenen sergideki bir görsel nedeniyle yedi öğrenci hakkında “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” (TCK 216/1) suçlamasıyla açılan davanın sekizinci duruşması 17 Şubat 2023 tarihinde İstanbul 21. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Öğrencilerin katılmadığı duruşmada avukatları hazır bulundu.
İddia makamı, “Sanıkların üzerlerine atılı suç ve iddianame anlatımında gerçekleştirilen eylemleri nedeniyle, eylemlerinin halkı kin ve düşmanlığa tahrik etme mahiyetinde olup olmadığı, kamu güvenliği açısından açık ve yakın bir tehlikenin ortaya çıkmasına elverişli olup olmadığı ile fiilin kamu barışını bozmaya elverişli olup olmadığının tespiti amacıyla dosyanın kamu düzeni ve kamu güvenliği uzmanı, toplum bilimi uzmanı ve dil bilimi uzmanından oluşan üç kişilik bilirkişi heyetine” gönderilmesini, bu konuda rapor hazırlattırılmasını ve eksiklerin tamamlanmasından sonra esas hakkındaki mütalaa için dosyanın Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmesini talep etti.
Daha önce Siber Suçlarla Şube Müdürlüğünün açık kaynak araştırması yaptığını, eylemin toplumda yarattığı etkiler ile ilgili rapor istendiğini söyleyen avukatlar, savcının talebinin reddini istedi.
Savcının bilirkişi talebini kabul eden mahkeme, davayı 14 Temmuz 2023’e erteledi.
69 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Türkiye’de 17 Şubat 2023 itibarıyla en az 69 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.