Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Tolga Şardan tutuklandı; altı gazeteci hakkında “yanıltıcı bilgiyi yayma” soruşturması açıldı, ikisi gözaltına alındı; tutuklu gazeteci Fırat Can Arslan ilk duruşmada beraat etti; tutuklu gazeteci Mehmet Şah Oruç serbest bırakıldı
T24 yazarı Tolga Şardan “yanıltıcı bilgiyi yayma” suçlamasıyla tutuklandı
T24 haber sitesi yazarı Tolga Şardan, "MİT'in Cumhurbaşkanlığı'na sunduğu 'yargı raporu'nda neler var?" başlıklı yazısı sonrası İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığının re'sen başlattığı soruşturma kapsamında “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) iddiasıyla 1 Kasım 2023 günü gözaltına alındı.
Ankara Adliyesine götürülen Şardan'ın ifadesi Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla alındı.
Aynı gün tutuklama talebiyle Sulh Ceza Mahkemesine sevk edilen
Şardan, hakimlik sorgusu ardından tutuklandı.
Öte yandan soruşturmaya konu alan habere erişim engeli getirildi.
Altı gazeteci hakkında “yanıltıcı bilgiyi yayma” soruşturması açıldı; ikisi gözaltına alındı
Kısa Dalga yazarı Cengiz Erdinç, 2 Kasım’da “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) iddiasıyla Ayvalık’ta gözaltına alındı. Evinde arama yapılan ve dijital eşyalarına el konulan Erdinç’in, gözaltına alındığını haber vermek için aradığı avukat Vural Ergül ile görüşmesi polis tarafından engellendi. Gazeteci Erdinç, 3 Kasım’da Ayvalık Cumhuriyet Başsavcılığına verdiği ifade sonrası adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
Halk TV muhabiri Dinçer Gökçe, 26 Ekim'de halktv.com.tr’de yayımlanan "Çete lideri olmakla suçlanan Turhan Döner ve Emirhan Döner'e tahliye kararı" başlıklı habere ilişkin Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından "yanıltıcı bilgiyi yayma" (TCK 217/A) suçlamasıyla açılan soruşturma kapsamında 1 Kasım 2023 günü gözaltına alındı. Gökçe, aynı gün savcılık sorgusunun ardından çıkarıldığı Bakırköy Nöbetçi Sulh Ceza Hakimliğince serbest bırakıldı.
Pasifik İnşaat’ın sahibi Fatih Erdoğan’ın şikâyetiyle Birgün gazetesine “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) iddiasıyla soruşturma başlatıldı.
AKP Milletvekili Asuman Erdoğan’ın da eşi olan Fatih Erdoğan, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunarak, 28 Aralık 2022 tarihinde Birgün muhabiri İsmail Arı imzasıyla “AKP’linin eşinden milyarlık vurgun!” başlığıyla ve 6 Ocak 2023 tarihinde Birgün Haber Müdürü Uğur Şahin imzasıyla "Erdoğanlar’ı üzecek karar: Yağmaya fren" başlığıyla yayımlanan haberler nedeniyle dava açılmasını talep etti.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ise Erdoğan’ın şikâyetiyle birgun.net Yayın Koordinatörü Uğur Koç, Haber Müdürü Uğur Şahin ve Birgün muhabiri İsmail Arı hakkında soruşturma başlattı. BirGün çalışanları “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A), “hakaret” (TCK 125) ve “iftira” (TCK 267) iddialarıyla ifadeye çağırıldı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, 1 Kasım günü bianet editörü Evrim Kepenek’i “yanıltıcı bilgiyi yayma” (TCK 217/A) ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik (TCK 216)” suçlamalarıyla ifadeye çağırdı.
Kepenek’e yöneltilen suçlamaya delil olarak, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş merkezli meydana gelen depremlerin sonrasında yaptığı, “Maraş Pazarcık'ta yardım çadırlarına jandarma el koymuş, ‘tüm yardımlar AFAD üzerinden yapılacak’ denmiş. Güncelleme: Alandaki birçok yardım çadırına el konuluyormuş” diye yazılan videodan gösterildi. Soruşturma dosyasına Kepenek’in paylaşımının ekran görüntüsü “açık kaynak araştırma raporu” denilerek konuldu.
Tutuklu gazeteci Fırat Can Arslan, Expression Interrupted’ın hazırladığı uzman görüşünün sunulduğu ilk duruşmada beraat etti
Gazeteci Fırat Can Arslan’ın sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerini hedef göstermek” suçlamasıyla tutuklu yargılandığı davanın ilk duruşması 31 Ekim 2023 günü Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24’ün takip ettiği duruşmada Arslan ve avukatları hazır bulundu.
Kendisine sorulması üzerine Arslan, “Mütalaayı kabul etmiyorum, beraatımı ve tahliyemi talep ediyorum” dedi. Arslan’ın avukatlarından Resul Temur, Expression Interrupted tarafından hazırlanan uzman görüşünü mahkemeye sundu. Gazetecinin avukatları beraat ve tahliye istedi.
Mahkeme “atılı suçun unsurlarının oluşmadığı” gerekçesiyle Arslan hakkında beraat ve tahliye kararı verdi.
Duruşmanın ayrıntıları için tıklayın.
Yargıtay Başsavcısı, Sinan Aygül’ün “dezenformasyon” yasası kapsamında cezasının onanmasını istedi
“Dezenformasyon” yasası olarak bilinen yasa kapsamında ilk gözaltına alınan, tutuklanan ve ceza alan gazeteci olan Sinan Aygül’ün yargılandığı davada, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı 11 Ekim 2023 tarihli tebliğnamesinde Aygül’e verilen 10 aylık hapis cezasının onanmasını talep etti.
Aygül, sürecin jet hızıyla ilerlediğini belirterek “Sanki çabucak emsal bir karara imza atmak istiyorlar” dedi.
Aygül, 13 Aralık 2022’de, sosyal medya hesabından Tatvan’da bir kız çocuğuna cinsel taciz iddialarına ilişkin yaptığı haberi paylaştıktan birkaç saat sonra gözaltına alınmış, ertesi gün Tatvan Sulh Ceza Hakimliğinin kararıyla tutuklanmıştı.
22 Aralık 2022’de tahliye edilen Aygül hakkında, kamuoyunda “Sansür Yasası” olarak da bilinen Dezenformasyonla Mücadele Yasası kapsamında “halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçlamasıyla dava açılmıştı. Aygül böylece, ‘bu yasa kapsamında hakkında dava açılan ilk gazeteci olmuştu.
Tatvan 1. Asliye Ceza Mahkemesi, 28 Şubat günü görülen karar duruşmasında Aygül'e, “yanıltıcı bilgiyi yayma” suçundan 10 ay hapis cezası vermiş, ceza 33 gün sonra Van Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesince (istinaf mahkemesi) onanmıştı.
Tutuklu gazeteci Mehmet Şah Oruç serbest bırakıldı
Tutuklu gazeteci Mehmet Şah Oruç'un haberleri gerekçe gösterilerek “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 31 Ekim 2023 günü Bitlis 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Oruç ve avukatı Resul Temur ile birlikte tutuklu olduğu Diyarbakır 1 No’lu Yüksek Güvenlikli Cezaevinden, Ses ve Görüntü Sistemi (SEGBİS) aracılığıyla katıldı.
Kimlik tespiti ile başlayan duruşmada savcılık, sunduğu mütalaasında Oruç’un tutukluluğun devamına karar verilmesini talep etti.
Oruç’un avukatının savunmasının ardından kısa bir ara veren mahkeme heyeti, ara sonrası açıkladığı kararında adli kontrol şartı ile Oruç’un tahliyesine karar vererek, davayı 6 Şubat 2024’e erteledi.
Diyarbakır’da 25 Nisan’da 10 gazeteciyle birlikte gözaltına alındıktan sonra 27 Nisan’da tutuklanan Mezopotamya Ajansı muhabiri Mehmet Şah Oruç, bu tarihten beri Diyarbakır 1 No'lu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevinde bulunuyordu.
Yazar Dilşa Kocakaya, Özgür Gündem davası kapsamında tutuklandı
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem ile dayanışmak amacıyla gazetenin forum sayfasında yayımlanan makalesinde “örgüt propagandası” (TMK 7/2) yaptığı iddiasıyla hakkında açılan davada verilen 1 yıl 3 ay hapis cezası 21 Temmuz’da Yargıtay’da onanan yazar Dilşa Kocakaya, Edirne’de 1 Kasım'da gözaltına alındı.
Edirne Emniyet Müdürlüğüne götürülen Kocakaya, sevk edildiği adliyede tutuklanarak cezaevine gönderildi.
Gazeteci Ardıl Batmaz'ı darp eden polis, olayı hatırlamadığını söyledi
Haber takibi yapan gazeteci Ardıl Batmaz’ı, 26 Nisan 2022'de dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un önünde darp eden Elazığ Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları’nın koruma polisi hakkında “basit yaralama” (TCK 86/1) suçlamasıyla açılan davanın ikinci duruşması 2 Kasım 2023 günü Elazığ 5. Asliye Ceza Mahkemesi
Duruşmaya Batmaz, avukatı ve sanık polis katıldı.
Sanık polis memuru Ö.F.T, olayın üzerinden yaklaşık bir yıl geçmesinden ötürü olayı hatırlamadığını belirterek savcılıkta verdiği ifadeyi tekrarladı.
Batmaz’ın avukatı yeni bilirkişi raporu alınması ve soruşturmanın genişletilmesi talebinde bulundu.
Savcı, koruma polisinin “cebir” (TCK 108) ve söz konusu suçun nitelikli hali olan “kamu görevinin sağladığı nüfuzun kötüye kullanılması suretiyle işlenmesi” (TCK 119) kapsamında ek savunma vermesini talep etti.
Farklı bir bilirkişiden yeniden rapor alınması yönünde karar veren mahkeme, davayı 23 Şubat 2024’e erteledi.
Gazeteci Furkan Karabay’ın sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılandığı dava Ocak ayına ertelendi
Dönemin İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili İrfan Fidan’ın, Doç. Dr. Necip Hablemitoğlu suikastı zanlısı Nuri Gökhan Bozkır'la yaptığı görüşmeleri sosyal medya hesabından paylaşan gazeteci Furkan Karabay hakkında “terörle mücadelede görev almış kişileri hedef göstermek” (TMK 6/1) suçlamasıyla açılan dava 2 Kasım 2023 günü Ankara 4. Ağır Ceza Mahkemesinde başladı.
Gazeteci Karabay’ın gelmediği duruşmada avukatı hazır bulundu.
Dava 23 Ocak 2024’e ertelendi.
“KCK Basın Davası” ertelendi
46 gazetecinin “örgüt üyeliği,” (TCK 314/2) “örgüt yöneticiliği” (314/1) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamalarıyla yargılandıkları “KCK Basın Davası”nın 29. duruşması 31 Ekim 2023 günü İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Sanıkların katılmadığı duruşmada avukatları hazır bulundu. Mahkeme, dosyadaki eksik hususların tamamlanması için davayı 30 Ocak 2024 tarihine erteledi.
20 Aralık 2011 tarihinde Kürt gazetecilere yönelik yapılan operasyonda gözaltına alınan 46 gazeteciden 32’si 24 Aralık’ta tutuklanmıştı. İddianamede gazetecilere yöneltilen suçlamalara, yaptıkları röportajlar, çektikleri fotoğraflar, takip ettikleri basın açıklamaları, notları, haber kaynakları ile konuşmaları ve telefonlarında bulunan haber kaynaklarının isimleri gibi gazetecilik faaliyetleri delil olarak gösteriliyor.
Gazeteci Sezgin Kartal’ın davası Ocak ayına ertelendi
Karşı Mahalle muhabiri Sezgin Kartal’ın “örgüt üyeliği” (TCK 314) suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 31 Ekim 2023 günü İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada, Kartal’ın avukatı Berfin Karaşah hazır bulundu.
Karaşah, mahkemeye gelecek celse dinlenilmesini talep ettikleri tanıkların isimlerini sundu.
Sanıkların bir sonraki duruşmada hazır edilmesine karar veren mahkeme, Kartal’ın yurt dışı çıkış yasağının devamına hükmederek davayı 25 Ocak 2024 tarihine erteledi.
Özgürlükçü Demokrasi davasında bilirkişi raporu bekleniyor
Kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin eski çalışanları hakkında verilen hapis cezaları ve beraat kararlarının istinafta bozulmasının ardından yeniden görülen davanın dokuzuncu duruşması 1 Kasım 2023 günü İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Sanıkların katılmadığı duruşmada avukatları hazır bulundu.
7 Nisan 2022 tarihinde sunmuş olduğu esas hakkındaki mütalaasını tekrar eden savcı, Hicran Urun, Mehmet Ali Çelebi, Reyhan Hacıoğlu, İshak Yasul, İhsan Yaşar ve Pınar Tarlak’ın üzerlerine atılı suçlardan cezalandırılmalarını; Mizgin Fendik’in ise beraatını istedi. Sanık avukatları mütalaaya karşı beyanda bulunmak için süre talep etti.
Süre talebini kabul eden mahkeme, sanıklar hakkındaki yurt dışı çıkış yasağının devamına ve gazetenin “terör” faaliyetlerini destekleyip desteklemediğine ilişkin istenilen bilirkişi raporunun beklenmesine karar verdi. Dava 12 Şubat 2024 tarihine ertelendi.
Hrant Dink cinayeti ana davası yeniden görülmeye başladı
Agos gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Hrant Dink cinayetiyle ilgili kamu görevlilerine verilen mahkumiyet kararlarının Yargıtay tarafından bozulmasının ardından yeniden görülen davanın ilk duruşması 1 Kasım 2023 günü İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen 15 sanıklı davanın ilk duruşmasında mahkeme heyeti başkanı, sanıklara Yargıtay kararına uyulup uyulmamasıyla ilgili beyanlarını sordu.
Sanıklar eski İstihbarat Daire Başkanlığı C Şube görevlisi Osman Gülbel, dönemin İstanbul Jandarma istihbarat görevlisi Muharrem Demirkale, dönemin Trabzon Emniyet İstihbarat Şube Müdürlüğü görevlileri Hasan Durmuşoğlu, Mehmet Ayhan ve Onur Karakaya, eski Trabzon alay komutanı Ali Öz, eski Trabzon Jandarma İstihbarat görevlileri Okan Şimşek, Gazi Günay ve Veysel Şahin, Yargıtay’ın bozma kararında “tasarlayarak öldürmeye yardım etme” suçundan ceza istendiği için karara uyulmamasını istedi.
Karakaya, Gülbel, Ayhan ve Durmuşoğlu “kasten öldürmenin ihmali davranışla gerçekleşmesi” suçundan cezalandırılmıştı. Karakaya ve Gülbel dışındaki sanıklara “resmi belgeyi yok etme” suçundan da ceza verilmişti. Öz, Şimşek, Günay ve Şahin’se “kasten öldürme” ve “resmi belgede sahtecilik” suçlarından cezalandırılmıştı.
Salonda hazır bulunan Cumhurbaşkanlığı avukatı Timuçin Üzel, davaya katılma talebinde bulundu. Üzel’in dilekçesinde sanıkların “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme” suçlarından Cumhurbaşkanlığının zarar gördüğü belirtilerek sanıkların cezalandırılması, mal varlıkları ve alacakları üzerine tedbir konulması istendi.
Dink ailesi avukatlarından Bahri Belen, “Usul ve esasa ilişkin 131 sayfalık delil klasörü var. Ama Yargıtay 3. Ceza Dairesi bunları görmemiş, bizi müdahil olarak yok saymış, taleplerimizle ilgili hiçbir şey dememiş. Biz de Yargıtay’ın bu kararına ilişkin hiçbir şey demiyoruz” dedi.
Yargıtay’ın bozma ilamına uyulmasına ve sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar veren mahkeme, Cumhurbaşkanlığının “Anayasayı ihlal” suçundan zarar görme ihtimali bulunduğunu belirterek, katılma talebini kabul etti. Dava 10 Ocak 2024 tarihine ertelendi.
Gazeteciler Can Bursalı, Barış Terkoğlu ve Nevzat Çiçek'in yargılandığı dosyaya iki gazeteci daha eklendi
Gazeteciler Can Bursalı, Barış Terkoğlu ve Independent Türkçe Genel Yayın Yönetmeni Nevzat Çiçek’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal’ın şikâyeti üzerine “aleni hakaret” (TCK 125/1,4) ve “iftira” (TCK 267/1) suçlamalarıyla yargılandıkları davanın yedinci duruşması 2 Kasım 2023 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Sanıkların katılmadığı duruşmada taraf avukatları hazır bulundu. P24 duruşmayı takip etti.
Mahkeme hâkimi, gazeteciler Doğan Akın ve Gökmen Karadağ hakkındaki davaların da celse arasında mevcut dosyayla birleştirildiğini söyledi. Gazeteci Fatih Portakal’ın Barış Terkoğlu ile yaptığı program gerekçe gösterilerek açılan başka bir dava dosyasının da birleşme talebiyle mahkemeye geldiğini söyleyen hâkim, bu talebi ise reddederek gönderdiklerini söyledi.
Bursalı’nın avukatı Melike Polat, esas hakkındaki mütalaanın ardından ayrıntılı savunma yapacaklarını söyledi. Çiçek’in avukatı Ersin Tezcan ise Genel Yayın Yönetmeni olması sebebiyle cezai sorumluluğu bulunmayan müvekkilinin beraatını istedi.
Mahkeme, Bursalı ile Çiçek’in savunmalarının bir sonraki celse alınması ve dosyadaki eksik hususların tamamlanması için davayı 29 Şubat 2024 tarihine ertelendi.
Barış Terkoğlu, Barış Pehlivan ile birlikte kaleme aldığı Metastaz 2: Cendere isimli kitapta, Erdoğan’ın eski avukatı İnal’ın İstanbul Büyükşehir Belediyesinden (İBB) 15 milyon lira vekalet ücreti aldığı iddialarını ortaya koymuştu. Bursalı da bu iddiaları 3 Aralık 2020 tarihinde Independent Türkçe’de yayımlanan haberinde yazmıştı. İddianamede, kadrolu avukat olmamasına rağmen İBB’nin İnal’a vekalet verdiği yönündeki iddiaların, İnal’ın “şeref, haysiyet ve namusu ile toplum içindeki itibarını zedelediği” öne sürülmüştü.
Gazeteci Ahmet Sever’in davası Nisan ayına ertelendi
Gazeteci Ahmet Sever’in dönemin Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank'ın şikâyeti üzerine “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/3) suçlamasıyla yargılandığı davanın 14. duruşması 2 Kasım 2023 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya katılan olmadı.
Dava 18 Nisan 2024 Kasım tarihine ertelendi.
Gazeteci Abdullah Kaya’nın “terör” suçlamalarıyla yargılandığı dava Aralık ayına ertelendi
Gazeteci Abdullah Kaya’nın yaptığı haberler ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle “örgüt üyeliği” (TCK 314) ve “örgüt propagandası" (TMK 7/2) suçlarından yargıladığı davanın 24. duruşması 2 Kasım 2023 günü Ağrı 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya katılan Kaya, el konulan ekipmanlarının bir an önce kendisine iade edilmesini istedi. Kaya, savcılıktan talep etmesine rağmen ekipmanlarının kendisine verilmediğini söyledi.
Mahkeme, Kaya’nın Yargıtay’daki dosyanın beklenmesine karar vererek, davayı 19 Aralık 2023’e erteledi.
En az 43 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
3 Kasım 2023 itibarıyla, Fırat Can Arslan ve Mehmet Şah Oruç’un tahliye edilmesi, Tolga Şardan’ın ise tutuklanmasının ardından Türkiye’de en az 43 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.