Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Taraf yöneticileri ile muhabir Baransu’nun yargılandığı dava Ocak ayına ertelendi; Karşı gazetesi davasının görülmesine başlandı; Ece Sevim Öztürk ilk duruşmasında tahliye edilmedi
Kapatılan Taraf gazetesi yöneticileri ile muhabir Mehmet Baransu’nun yargılandığı davanın görülmesine 1-2 Kasım tarihlerinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde devam edildi.
P24 tarafından izlenen duruşmada, Silivri Cezaevinde tutuklu bulunan Baransu ve savunma avukatları ile davada müşteki olan Dursun Çiçek, emekli Albay Suat Aytın hazır bulundu.
İki gün süren duruşmanın ilk gününde mahkeme başkanı Baransu’yu savunmasını bitirmesi için uyardı. Baransu ise savunması için talep ettiği dijital materyallerin kendisine önceki hafta gönderildiğini, başka davalarının da savunmalarını yetiştirmeye çalıştığını ifade etti.
Savunmasında Balyoz belgelerinin kendisine nasıl geldiğini anlatan Baransu, darbe planlarından kamuoyunun bihaber olmadığını, kendisine verilen dört CD’deki belgeleri gazete ile paylaştığını ve haberi böylece yaptığını ifade etti.
Haberin yayınlanmasının ardından 10-15 kişi tarafından haberlerle ilgili suç duyurusunda bulunulduğunu aktaran Baransu, soruşturma açılınca kendisinden belgelerin istenmesi üzerine söz konusu dört CD’yi savcılığa teslim ettiğini ifade etti. Baransu, suçlama konusu edilen “Egemen harekât planı” adlı belgeye ilişkin, “Biz herhangi bir savaş planı görmedik. Ben şu an hiç görmediğim, bilmediğim bir belgeden dolayı yargılanıyorum” dedi.
Davanın siyasi bir dava olduğunu ifade eden Baransu, duruşmanın ikinci gününde devam ettiği savunmasında, mahkemedeki savunması için gazete kupürleri ve kitap getirmesine izin verilmediğini, bahsettiği kitabın “delil kitabı olduğunu,” kendisinin adil yargılanmadığını ifade etti.
Baransu’nun ardından söz alan avukatı Yahya Engin, müvekkilinin neredeyse dört yıldır tutuklu olduğunun altını çizerek, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin 5. Maddesindeki özgürlük ve güvenlik hakkı hükümlerine dikkat çekti. Engin, yasalara göre azami tutukluluk süresinin beş yıl olduğunu belirterek, Baransu’nun tutuksuz yargılanmasına karar verilmesini talep etti. Engin ayrıca müştekilerin davaya müdahil olma taleplerinin reddedilmesini istedi.
Duruşma savcısı ise Baransu’nun savunması için ek süre tanınmasını ve tutukluluğunun devamını talep ederken, müştekilerin katılım taleplerinin ise savunmalar tamamlandıktan sonra karara bağlanmasını istedi.
Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme, Baransu’nun tutukluluğunun devamına hükmederek savunmasını tamamlaması için davayı 3-4 Ocak 2019 tarihlerine erteledi.
Çağdaş Erdoğan davası Mart ayına ertelendi
Foto muhabiri Çağdaş Erdoğan’ın “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın görülmesine 2 Kasım günü devam edildi.
İstanbul 33. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülen davanın üçüncü duruşmasına, vareste tutulan Erdoğan katılmadı. Duruşmayı P24’ün yanı sıra İngiltere-Galler Barosu İnsan Hakları Komisyonu’ndan gözlemci Michael Ivers da izledi.
Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme, Erdoğan’a ait dijital materyallerin teknik inceleme sonuçlarının ve Jandarma Genel Komutanlığına yazılan müzekkerenin sonucunun beklenmesine karar vererek davayı 26 Mart 2019 tarihine erteledi.
Behram Kılıç cezaevinden tahliye edildi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’na yönelik soruşturma kapsamında 2017 yılının Kasım ayında tutuklanan gazeteci Behram Kılıç, 1 Kasım 2018 günü çıkarıldığı mahkemece cezaevinden tahliye edildi.
Kapatılan Zaman ve Özgür Düşünce gazeteleri ile Aksiyon dergisinin çalışanlarından olan Kılıç, “silahlı terör örgütüne üye olmak” suçlamasıyla tutuklanmıştı.
Kılıç, 1 yıla yakın süredir Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunuyordu.
Karşı gazetesi davasının görülmesine başlandı
Kapatılan Karşı gazetesinin sahibi Turan Ababey ve gazete çalışanlarına yönelik soruşturma neticesinde açılan 12 sanıklı davanın görülmesine 31 Ekim günü başlandı. Üç gün süren duruşmanın sonunda mahkeme, tutuklu sanık Eren Erdem’in tutukluluğuna devam kararı verdi.
CHP eski milletvekili Erdem, hakkında Karşı gazetesinin genel yayın yönetmeni olduğu dönemdeki çalışmaları nedeniyle İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan dava kapsamında 29 Haziran günü tutuklanmıştı. Erdem “Silahlı terör örgütü içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek,” “Gizli tanığı deşifre etmek” ve “Soruşturmanın gizliliğini ihlâl etmekle” suçlanıyor.
Erdem hakkındaki dava dosyasının daha sonra Karşı gazetesinin sahibi ve çalışanları hakkında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edilen dava dosyası ile birleştirilmesine, ve birleşen davanın İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülmesine karar verilmişti.
İkinci iddianamede karşıgazete.com web sitesinin sahibi ve kapatılan Akis Yayıncılık ortaklarından Alaaddin Akkaşoğlu, karşıgazete.com yayın yönetmeni ve haber müdürü Mehmet Aydoğmuş, Twitter’da “@Fedakarkisi” adlı hesabın kullanıcısı olduğu belirtilen Onur Kala, Karşı gazetesi haber müdürü Murat Kazancı ve Emrah Direk’in “silahlı terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla, gazetenin yayın koordinatörü Kutlu Esendemir’in ise “silahlı terör örgütü üyesi olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme” suçlamasıyla 7,5 yıldan 15’er yıla kadar hapse mahkûm edilmeleri talep ediliyor. İddianamede, firari sanıklar Karşı gazetesi muhabiri Ufuk Emin Köroğlu ve Millet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Değer Özergün’ün, “silahlı terör örgütü üyeliği” suçundan 7,5 yıldan 15’er yıla, ve “terörle mücadelede görev almış kamu görevlilerinin hüviyetlerini açıklayarak hedef gösterme” suçundan da 1 yıldan 3’er yıla kadar olmak üzere toplam 8 yıl 6’şar aydan 18’er yıla kadar hapisle cezalandırılmaları isteniyor.
İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, davayla ilgili tensip tutanağında, “ByLock kullanıcısı olduğu belirlenen” Akkaşoğlu, Özergün, Aydoğmuş, Kazancı ve Kala hakkında yakalama kararı çıkarılmasına karar vermişti.
Üç gün boyunca Silivri’de görülen duruşmada Eren Erdem ile tutuksuz sanıklar Turan Ababey, Emre Erciş, Mehmet Bozkurt ve Kutlu Esendemir hazır bulundu.
Duruşmanın ilk gününde Eren Erdem savunmasını yaparak hakkındaki iddialara yanıt verdi.
Mahkeme başkanı, firari sanıklardan Onur Kala'nın yakalandığını ve Çağlayan'daki İstanbul Adliyesi’ne çıkarıldığını belirterek sanığın SEGBİS aracılığıyla duruşmaya bağlandığını açıkladı. SEGBİS aracılığıyla savunma yapan Kala, ByLock kullanıcısı olmadığını belirterek, hakkındaki suçlamaları reddetti.
Tüm sanıkların savunmasını tamamlamasının ardından mütalaasını açıklayan cumhuriyet savcısı, “kuvvetli suç şüphesi” ve “bazı delillerin toplanmamış olması” gerekçesiyle Eren Erdem’in tutukluluk hâlinin devamı yönünde karar verilmesini talep etti. Onur Kala’nın da tutuklanmasını talep eden savcı, Alaaddin Akkaşoğlu’nun dosyasının ayrılmasını istedi.
Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, “kuvvetli suç şüphesi, yeni delillerin değerlendirilmesi ve tartışılması gerektiği, tanıkların dinlenmemiş olması” gibi gerekçelerle Eren Erdem'in tutukluluk hâlinin devamına oy çokluğuyla karar verdi.
Onur Kala’nın tutuklanmasına karar veren mahkeme heyeti, Alaaddin Akkaşoğlu hakkındaki dosyanın ayrılmasına karar verdi.
Firari sanıklar Ufuk Emin Köroğlu, Emrah Direk, Değer Özergün, Mehmet Aydoğmuş ve Murat Kazancı hakkındaki yakalama kararlarının infazının beklenmesine karar veren mahkeme heyeti, bir sonraki duruşmanın 7, 8, 9, 10 ve 11 Ocak 2019 tarihlerinde Çağlayan’da yapılmasını kararlaştırdı.
Karşı gazetesi soruşturması, gazetenin 17-25 Aralık yolsuzluk operasyonları sürecinde ses kayıtlarını servis ettiği gerekçesiyle başlatılmıştı.
Ece Sevim Öztürk ilk duruşmada hâkim karşısına çıktı
Haziran ayında tutuklanarak cezaevine gönderilen Çağdaş Ses haber sitesinin genel yayın yönetmeni Ece Sevim Öztürk, hakkında “örgüte yardım” suçlamasıyla açılan davanın 1 Kasım günü görülen ilk duruşmasında hâkim karşısına çıktı.
İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen davada Öztürk, 15 Temmuz darbe girişimi hakkında hazırladığı belgesel ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılanıyor.
P24 tarafından izlenen duruşmada savunmasını yapan Öztürk, bir araştırmacı gazeteci olarak, yaptığı haberler nedeniyle beş aydır tutuklu bulunduğunu ifade etti.
Yaklaşık bir yıldır 15 Temmuz’un karanlıkta kalan yanları üzerine çalıştığını belirten Öztürk, yaptığı haberlerde yargıdaki eksiklikleri ve aksaklıkları yazdığını, amacının iddia edildiği gibi mahkemeyi itibarsızlaştırmak olmadığını belirtti.
İddianameye suç unsuru olarak eklenen sosyal medya paylaşımları hakkında konuşan Öztürk, uzun tutukluluk gibi mağduriyet ve hak ihlâlleri hakkında vicdani kanaatlerini paylaştığını, dönemin Genelkurmay Başkanı Hulusi Akar hakkında Twitter’da yaptığı bir eleştirinin ise ifade özgürlüğü kapsamında görüşü olduğunu söyledi.
“Yaptığım her haberi, paylaştığım her tweeti kabul ediyorum. Ama bunlar suç maksatlı değildir. Ben gazetecilik yaptım” diyen Öztürk, beraatini talep ederek savunmasını tamamladı.
Öztürk’ün avukatlarından Efkan Bolaç ise iddianamede Öztürk’ü örgütle ilişkilendirecek hiçbir delil bulunmadığını ifade ederek Öztürk’ün derhal beraatini ve tahliyesini talep etti. Savunma avukatları ayrıca bu davadaki gibi iddianamelerle bağımsız gazetecilere bazı konuları araştırmamaları mesajı verildiğini söyledi.
Avukatların savunmalarının ardından söz alan duruşma savcısı Öztürk’ün tutukluluk halinin devamını talep ederken, duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme heyeti Öztürk’ün tutukluluğunun devamına hükmederek davayı 11 Aralık 2018 tarihine erteledi.
Yürüyüş dergisine polis baskını, 1 gözaltı
İstanbul Sultangazi’de bulunan Yürüyüş dergisine 1 Kasım günü sabah saatlerinde polis tarafından baskın düzenlendi. Operasyonda dergide bulunan çok sayıda dokümana el konulurken, bir kişinin de gözaltına alındığı öğrenildi.
Ali Sönmez Kayar ikinci duruşmada tahliye edildi
Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Ali Sönmez Kayar’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklu olarak yargılandığı dokuz sanıklı davanın ikinci duruşması 31 Ekim günü görüldü.
Duruşma sonunda İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi, Kayar dahil davada tutuklu yargılanan beş kişinin adlî kontrol ve yurtdışı yasağı şartıyla tahliye edilmelerine karar verdi. Mahkeme davayı 19 Şubat 2019 tarihine erteledi.
Kayar 1 Şubat 2018 tarihinde İstanbul’da gözaltına alınmış, 6 Şubat günü sevk edildiği mahkemece tutuklanarak cezaevine gönderilmişti.
Davada Kayar ile birlikte aralarında Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) merkez yönetim kurulu üyesi Sıtkı Güngör, Kamu Emekçileri Sendikaları Konfederasyonu (KESK) üyesi Narin Duru, Sosyalist Gençlik Dernekleri Federasyonu (SGDF) merkez yönetim kurulu üyesi Ali Deniz Esen’in de olduğu sekiz kişi “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılanıyor.
Savcı TRT eski çalışanları için 15’er yıl hapis istedi
TRT’nin 44 eski çalışanının “FETÖ üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davada mütalaasını açıklayan savcı, 42 sanık için 15 yıla kadar hapis cezası talep etti.
Ankara 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde 31 Ekim günü görülen duruşmaya, 9’u tutuklu 44 sanık ve avukatları katıldı.
Mahkeme sanıkların savunmalarının tamamlandığını belirterek mütalaa için duruşma savcısına söz verdi. Esas hakkındaki mütalaasını açıklayan savcı, eski spiker Hamza Günerigök ile Abdullah Yeldan ve 39 diğer ismin örgüt üyeliğinden 15 yıla kadar hapis cezasına çarptırılmasını istedi.
15 yıl hapis cezasına çarptırılması istenen diğer isimler: Ahmet Çat, Ahmet Özdemir, Ali Hancı, Ayhan Baykara, Beşir Elmas, Cumali Çaygeç, Enes Bora, Ertan Rıha, Eşref Üzüm, Evren Kara, Eyüp Keser, Koray Demirci, Mehmet Akif Öztürk, Mehmet Salih Helvacı, Niyazi Özkan, Orhan Tokmak, Osman Taha Sirkeci, Özkan Püsküllü, Selçuk Çelik, Serkan Canbaz, Sezai Yavaş, Sinan Güneş, Şaban Harman, Tuğral Çakır, Yunus Ayhan, İbrahim Öztürk, Hüseyin Arslan, Murat Karaca, Hakan Karaca, Ali Fuat Ayhan, Özgür Aksoy, Salih Üzer, Nurdan Ayşe Coşkun, Kubilay Süslü, Şefik Cürebal, Ali Suat Günek, Emrah Timuçin Yazıcı, Mehmet Kuş ve Safiye Tokgöz.
Savcı, sanık Murat Kaban’a etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasını, kovuşturma aşaması tamamlanmayan sanıklar Sultan Öztürk ve Sedat Turhan'ın ise dosyasının ayrılmasını talep etti.
Mahkeme, sanık ve avukatlarının mütalaaya karşı süre istemesi üzerine davayı erteledi.
Mehmet Gündem ikinci duruşmada da tahliye edilmedi
Gazeteci ve Milliyet eski köşe yazarı Mehmet Gündem, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuklu olarak yargılandığı davanın ikinci duruşmasında 30 Ekim günü hakim karşısına çıktı.
İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen ve P24 tarafından izlenen duruşmada savunması için söz alan Gündem, hakkında bazı kişilerle telefon iritbatı bulunduğu yönündeki iddiaları reddederek bu kişilerle herhangi bir örgütsel irtibatı bulunmadığını, bunların 10 yıl önceki irtibatlar olduğunu ifade etti.
“FETÖ üyelerince kullanıldığı” iddia edilen ByLock adlı mesajlaşma programını kullanmadığını bir kez daha ifade eden Gündem, önceki savunmasındaki beyanlarını tekrar ederek savunmasını tamamladı.
Gündem’in ardından söz alan avukatı Ömer Faik Çetiner, dosyada delillerin toplandığını belirterek Mehmet Gündem’in tahliyesini talep etti.
Gündem’in avukatlarından Macit Ceylan ise Gazeteciler ve Yazarlar Vakfı’nın diğer üyelerinin tutuklanmadığına dikkat çekti.
Avukat Ceylan, dosyadaki ByLock iddialarına ilişkin ise kayıtlarda çelişkiler ve tutarsızlıklar olduğunu belirtti.
Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, Gündem’in tutukluluk halinin devamına karar vererek davayı 8 Ocak 2019 tarihine erteledi.
Milletvekili Cihangir İslam hakkında soruşturma
Saadet Partisi (SP) İstanbul Milletvekili Cihangir İslam hakkında, Meclis kürsüsünden yaptığı ve sosyal medya hesabında paylaştığı bir konuşması gerekçe gösterilerek soruşturma başlatıldı. Ankara Cumhuriyet Başsavcılığından yapılan açıklamada, İslam hakkında, Twitter’daki paylaşımları nedeniyle Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 301. maddesindeki “Türk milleti, Türkiye Cumhuriyeti, devletin kurum ve organlarını aşağılama” ile 215. maddesindeki “suçu ve suçluyu övme” suçlarından resen soruşturma açıldığı belirtildi.
Avukata, “dilekçede Cumhurbaşkanına hakaret” iddiasıyla dava açıldı
Avukat Özgür Urfa hakkında müvekkillerinin temyiz dilekçesinde yer alan kimi ifadelerde “Cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla Ankara Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianame, Ankara 30. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. Davanın ilk duruşması 13 Şubat 2019 tarihinde görülecek.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
Tutuklu yargılanan gazeteciler Ali Sönmez Kayar ve Behram Kılıç'ın cezaevinden tahliyelerinin ardından, Kasım ayı başı itibariyle Türkiye’de en az 174 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan ulaşılabilir.