Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Yargıtay, Altanlar ve Nazlı Ilıcak’a verilen müebbet hapis cezalarını bozdu; Ahmet Altan, Cengiz Erdinç, Işıl Özgentürk, yazıları nedeniyle yargılandıkları davalarda hapis cezasına çarptırıldı; Zaman gazetesi davasında verilen cezalar onandı
Yargıtay, Ahmet Altan, Mehmet Altan ve Nazlı Ilıcak’a “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçlamasıyla verilen ağırlaştırılmış müebbet hapis cezalarını bozdu. Mehmet Altan’ın yeterli ve inandırıcı delil bulunmadığından beraatine karar verilmesi gerektiğine hükmeden Yargıtay 16. Ceza Dairesi, Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak'ın ise “Anayasayı ihlâl” yerine, “Örgüt içindeki hiyerarşik yapıya dahil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçundan yargılanmaları gerektiğine karar verdi. Yargıtay, Ahmet Altan ve Nazlı Ilıcak ile davanın diğer tutuklu sanıkları Fevzi Yazıcı, Yakup Şimşek ve Şükrü Tuğrul Özşengül’ün tahliye taleplerini ise reddetti.
Yargıtay’ın 5 Temmuz 2019 tarihli kararı ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Oyuncu Cenk Dost Verdi denetimli serbestlikle tahliye edildi
Sosyal medya paylaşımları nedeniyle “örgüt propagandası yapmak” suçundan 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılan ve 18 Ağustos 2018’den beri Kocaeli 2 No’lu F Tipi Kapalı Cezaevi’nde bulunan tiyatro oyuncusu Cenk Dost Verdi, denetimli serbestlikle tahliye edildi. Yolcu Tiyatro, Verdi’nin tahliye edildiğini 5 Temmuz 2019 günü sosyal medya hesabından yaptığı açıklamayla duyurdu.
2018’de tutuklanan Ferhat Parlak’ın ilk duruşması 8 Temmuz’da
Silvan Mücadele gazetesinin tutuklu imtiyaz sahibi ve muhabiri Ferhat Parlak hakkında “örgüt üyeliği” iddiasıyla Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca yürütülen soruşturma sonucunda hazırlanan iddianame Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nce kabul edildi. 2018 yılının Nisan ayında tutuklanan ve 15 aydır cezaevinde bulunan Parlak’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılanacağı davanın ilk duruşması 8 Temmuz günü görülecek.
İddianamede, açık tanık B.C. ile “Takvim”, “Akın”, “Çaylak”, “Akya” ve “Veda” kod adlı gizli tanıkların ifadeleri yer alıyor. Parlak'ın daha önce yargılanıp beraat ettiği ya da ceza aldığı davalardaki delillerin yer aldığı iddianamede, yürütülen bir soruşturmada emanete alınan ve dosyada takipsizlik kararı verilince Parlak'a iade edilen eşyalar da delil olarak yer alıyor. İddianamede, gizli tanık Takvim, Parlak'ın şehirlerdeki çatışmalar sırasında hem eylemlere katıldığını hem de görüntü çekerek “örgüt propagandası” yaptığını, bir eylemde zırhlı polis aracına molotof kokteyli attığını savundu. İddianamede, gizli tanık Akya’nın ise Parlak'ı gazeteci olarak tanıdığı ve örgüt sempatizanı olduğu yönünde ifadesi yer aldı. İddianamede, Parlak'ın aldığı haber notları da suçlamalara delil olarak sunuldu. İddianamede ayrıca Parlak’ın Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesinde “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı ve hüküm verilen dosyadaki haber metinleri ve fotoğrafları da yeni dava için tekrar aleyhte delil olarak sunuldu. Söz konusu delillerden yola çıkılarak Parlak'ın “örgüt üyesi olmak” suçlamasıyla 15 yıla kadar hapisle cezalandırılması talep edildi.
Gazeteci Cengiz Erdinç’e 10 ay hapis cezası verildi
Yurt gazetesinde yayımlanan “Finansal kara delikler” başlıklı haberi nedeniyle Ziraat Bankası’nın itibarına zarar verdiği iddiasıyla yargılanan gazeteci Cengiz Erdinç, 10 ay hapis ve 16 bin TL para cezasına çarptırıldı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi, 4 Temmuz 2019 günü görülen duruşmada Erdinç’e verilen cezayı “pişmanlık” nedeniyle erteledi. Erdinç’in avukatı Baran Kaya, karara istinaf mahkemesinde itiraz edeceğini açıkladı.
Işıl Özgentürk’e “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçundan hapis cezası
Cumhuriyet gazetesi yazarı Işıl Özgentürk, 13 Ocak 2019 tarihli “Yeni kuşak türbanlılar” başlıklı yazısı nedeniyle yargılandığı davada “halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçundan 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı. İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi'nde 4 Temmuz 2019 tarihinde görülen duruşmada Özgentürk’ü avukatı Fikret İlkiz temsil etti. Davanın müdahili avukatlardan Mustafa Doğan İnal da duruşmada hazır bulundu. Duruşma sonunda mahkeme, Özgentürk'ün, Türk Ceza Kanunu’nun 216. Maddesi uyarınca “halkı kin veya düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçundan 1 yıl hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi. “Suçun basın yoluyla işlenmiş olması” gerekçesiyle cezayı yarı oranında artırarak 1 yıl 6 aya çıkaran mahkeme, sanığın adlî sicil kaydında, hakkında daha önceden verilmiş bir hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı olduğunu göz önüne alarak, “yeniden suç işlemekten çekineceğine dair mahkemede kanaat oluşmadığı” gerekçesiyle erteleme veya hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına yönelik karar almadı.
Tutuklu gazeteci Ziya Ataman hakkında müebbet hapis talebi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Dicle Haber Ajansı (DİHA) muhabiri Ziya Ataman’ın da aralarında bulunduğu 9'u tutuklu toplam 19 kişi hakkında açılan davanın sekizinci duruşması 4 Temmuz 2019 günü görüldü.
Şırnak 1. Ağır Ceza Mahkemesinde görülen duruşmaya, Ataman, 11 Nisan 2016 tarihinden bu yana tutuklu bulunduğu Van M Tipi Kapalı Cezaevi'nden SEGBİS sistemi ile katıldı.
Duruşmada mütalaasını sunan savcı, Ataman’ın da aralarında bulunduğu tutuklu sanıkların “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak”, “Tasarlayarak kamu görevlisini görevinden dolayı kasten öldürme”, “Tasarlayarak kamu görevlisini görevinden dolayı kasten öldürmeye teşebbüs”, “Tasarlayarak kasten öldürmeye teşebbüs”, “Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mallara patlayıcı madde kullanmak sureti ile kasten zarar verme”, “Patlayıcı madde kullanmak sureti ile kasten mala zarar verme” ve “Bir örgütün faaliyeti çerçevesinde tehlikeli maddenin izinsiz olarak bulundurulması” suçlarından cezalandırılmalarını istedi. Savcı, Ataman'ın “Tasarlayarak kamu görevlisini görevinden dolayı kasten öldürme” suçlamasıyla ayrı ayrı 2 kez, “Tasarlayarak kamu görevlisini görevinden dolayı kasten öldürmeye teşebbüs” suçlamasıyla ayrı ayrı 32 kez, “Tasarlayarak kasten öldürmeye teşebbüs” suçlamasıyla ayrı ayrı 4 kez, “Kamu kurum ve kuruluşlarına ait mallara patlayıcı madde kullanmak sureti ile kasten zarar verme” suçlamasıyla bir kez, “Patlayıcı madde kullanmak sureti ile kasten mala zarar verme” suçlamasıyla bir kez ve “Tehlikeli maddenin izinsiz olarak bulundurulması” suçlamasıyla bir kez cezalandırılmasını istedi.
Mütalaanın ardından söz alan avukatlar mütalaaya karşı savunma için ek süre talebinde bulundu. Kürtçe savunma yapmak isteyen Ataman’a mahkeme, bir sonraki duruşmada tercümanını hazır etmesi halinde savunma yapabileceğini söyledi. Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme, tüm tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin devamına karar vererek davayı 24 Eylül 2019 tarihine erteledi. Avukatlara duruşma zaptı verilmedi.
Akademisyen Battal Odabaşı gözaltına alındı
Barış için Akademisyenler’in “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildirisinin imzacılarından Yrd. Doç. Dr. Battal Odabaşı, 3 Temmuz 2019 tarihinde Konya’da gözaltına alındı. Odabaşı, 4 Temmuz günü sabah saatlerinde çıkarıldığı adliyedeki ifade işlemlerinin ardından serbest bırakıldı.
Gazeteciler Sibel Hürtaş ve Hayri Demir’in yargılandığı dava ertelendi
Aralarında gazeteciler Sibel Hürtaş ve Hayri Demir’in de bulunduğu 11 kişinin Afrin operasyonuna ilişkin haber ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” ve “terör örgüt propagandası yapmak” suçlamalarıyla yargılandığı davanın görülmesine 3 Temmuz 2019 günü Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. P24’ün izlediği duruşmada Hürtaş ve Demir ile sanık avukatları hazır bulundu. Heyet başkanı, yargılamanın Türk Ceza Kanunu (TCK) 301. maddeden devam etmesi için Adalet Bakanlığı’na yazılan müzekkereye henüz cevap gelmediğini açıkladı. Hürtaş’ın avukatı Nuray Özdoğan, müvekkiline uygulanan yurtdışına çıkış yasağının kaldırılmasını talep etti. “Müvekkilim basın mensubudur. Bu nedenle yurt dışına çıkışının yasaklanması cezalandırmaya dönüşmüştür” diyen avukat Özdoğan, tüm müvekkillere uygulanan adlî kontrol tedbirlerinin kaldırılmasını talep etti. Avukat Alişan Şahin ise 301. maddenin Anayasanın eşitlik ile düşünce ve ifade hürriyeti ilkelerine aykırı olduğu gerekçesiyle iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvuru yapılmasını talep etti. Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, Anayasa Mahkemesi’ne iptal başvurusu yapılması talebini reddetti. Sanıklara uygulanan adlî kontrol tedbirlerinin devamına karar veren mahkeme, davayı 3 Aralık 2019 tarihine erteledi.
Özgür Gündem ana davası Kasım ayına ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin yazarları, yöneticileri ve yayın danışma kurulu üyelerinin “Devletin birliğini ve ülkenin bütünlüğünü bozmak” ve “Terör örgütüne üye olmak” suçlamalarıyla yargılandıkları davanın 13. duruşması 3 Temmuz 2019 günü İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü. P24’ün izlediği duruşmada sanıklardan Eren Keskin ve Necmiye Alpay ile sanık avukatları hazır bulundu. Mahkeme başkanı, Keskin’in 13. Ağır Ceza Mahkemesi’ndeki dosyasının tefrik edilerek 23. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderildiğini ve dosyaların birleştirildiğini söyledi. Mahkeme başkanının Keskin’e, birleştirilen dosya ile ilgili bir diyeceği olup olmadığını sorması üzerine Keskin, bir beyanda bulunmayacağını söyledi. Sanıklardan Aslı Erdoğan’ın avukatı Erdal Doğan, davanın çok uzadığını belirterek beraat talebinde bulundu: “Kendi müvekkilim ile birlikte diğer sanıkların beraatini istiyorum. Çünkü bu davada düşünce ve ifade özgürlüğü yargılanıyor.” Duruşma savcısı, dosyanın kapsamı sebebiyle esas hakkındaki mütalaa için mahkemeden ek süre talep etti. Savcının talebini kabul eden mahkeme, davayı 28 Kasım 2019 tarihine erteledi.
Ahmet Altan’a 1 yıl 6 ay hapis cezası verildi
Tutuklu gazeteci yazar Ahmet Altan’ın kapatılan Taraf gazetesinde 2010 yılında yayımlanan “CHP” başlıklı yazısı nedeniyle yargılandığı davanın karar duruşması 2 Temmuz 2019 günü Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Ahmet Altan, duruşmaya tutuklu bulunduğu Silivri Cezaevi’nden SEGBİS bağlantısıyla katılarak savunmasını yaptı. Duruşma sonunda kararını açıklayan mahkeme, Altan’a “Atatürk’ün hatırasına alenen hakaret” suçundan 1 yıl hapis cezası verdi. “Suçun basın yoluyla işlendiği” gerekçesiyle cezayı yarı oranında artıran mahkeme, Altan’ın 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmasına ve cezanın ertelenmesine hükmetti. P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Şirin Kabakçı’nın duruşması Ekim ayına ertelendi
KHK ile kapatılan Zaman gazetesinin eski Konya temsilcisi Şirin Kabakçı’nın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın altıncı duruşması 2 Temmuz 2019 günü İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü. P24’ün izlediği duruşmada Kabakçı ve avukatı Cumali Aydemir ile katılan vekili avukat Necmettin Cüneyt Şenalp hazır bulundu. Kabakçı’nın ailesi de duruşmayı izleyenler arasındaydı. Mahkeme başkanı, celse arasında dosyaya Kabakçı aleyhine etkin pişmanlık kapsamında bir ifade geldiğini söyledi. Kabakçı’nın avukatı Aydemir, müvekkili hakkında etkin pişmanlık kapsamında dosyaya gelen ifadeyi henüz görmediğini belirterek incelemek için süre verilmesini talep etti. Aydemir ayrıca, gerek görülmesi halinde etkin pişmanlık kapsamında ifade veren şahsın dinlenmesini talep etti. Daha sonra söz alan Kabakçı da, ifadeyi gördükten sonra beyanda bulunmak istediğini söyledi. Mahkeme başkanı Kabakçı’ya, Burhan Kaya ismindeki şahsı tanıyıp tanımadığını sordu. Kabakçı tanımadığını söyledi. Mahkeme, etkin pişmanlık kapsamında ifade gönderen Burhan Kaya’nın tanık olarak beyanının tespiti için gerekli işlemlerin yapılmasına karar vererek duruşmayı 15 Ekim 2019’a erteledi.
İstinaf mahkemesi, Zaman gazetesi davasında verilen kararı onadı
Kapatılan Zaman gazetesinin 11 eski yazar ve editörünün yargılandığı davada verilen karar istinaf mahkemesince onandı. İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesi, 25 Haziran 2019 tarihli kararında İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nin 6 Temmuz 2018 tarihinde verdiği kararı yerinde görerek onadı. Kararla ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Mizah yazarı Demirci hakkında “Cumhurbaşkanına hakaret” davası
Mizah yazarı Cihan Demirci hakkında sosyal medya paylaşımları nedeniyle “Cumhurbaşkanı’na hakaret” suçlamasıyla dava açıldı. Demirci’nin ilk duruşması 10 Ekim 2019 günü saat 11:10’da İstanbul Anadolu 26. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülecek.
Binali Yıldırım, Evrensel gazetesine tazminat davası açtı
AKP’nin İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adayı Binali Yıldırım, Evrensel gazetesine 25 bin TL tazminat talebiyle dava açtı. Yıldırım, avukatı aracılığı ile açtığı davada evrensel.net’te yayımlanan “Sosyal medyada AKP'ye #SizYaptınız tepkisi” başlıklı haber nedeniyle Evrensel’den 25 bin TL tazminat talep etti. Yıldırım’ın avukatı, haberin yalan ve iftiralarla dolu olduğunu, haberin Yıldırım’ın kişilik haklarını ihlâl ederek manevi zarara uğrattığını iddia etti. Mahkemeye 21 Haziran 2019 tarihinde sunulan dava dilekçesi İstanbul Anadolu 12. Asliye Hukuk Mahkemesince tazminat davası şeklinde sürdürülmesi yönünde kabul edildi.
En az 140 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
5 Temmuz 2019 itibarıyla Türkiye’de en az 140 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor. Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.