Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
AYM, akademisyenlerin başvurusunda hak ihlâli kararı verdi; BİA Medya Gözlem Raporu’na göre 2019 yılının ikinci çeyreğinde 213 haberci yargılandı, 14 haberci gözaltına alındı Anayasa Mahkemesi (AYM) Genel Kurulu, “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladıkları için “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla hapis cezasına çarptırılan 10 akademisyenin bireysel başvurusunda hak ihlâli kararı verdi. AYM, 26 Temmuz 2019 günü 8’e karşı 9 oyla aldığı kararda, akademisyenlerin bildiriye imza attıkları gerekçesiyle cezalandırılmalarının ifade özgürlüklerini ihlâl ettiğine karar verdi. İhlâlin ortadan kaldırılması için kararın bir örneğinin yeniden yargılama amacıyla yerel mahkemelere gönderilmesine karar veren AYM, başvurucuların her birine 9 bin TL tutarında tazminat ödenmesine de hükmetti. Konuyla ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir. Son 3 ayda 213 haberci yargılandı Nisan-Mayıs-Haziran 2019 dönemini kapsayan BİA Medya Gözlem Raporu yayımlandı. Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) Türkiye Temsilcisi Erol Önderoğlu tarafından üç aylık dönemler halinde hazırlanan rapora göre 2019 yılının ikinci çeyreğinde 213 haberci yargılandı, 14 haberci gözaltına alındı. Raporda, Nisan-Mayıs-Haziran 2019 döneminde 10 gazeteci veya medya temsilcisinin, “Devletin birliğini bozmak” suçlamasıyla toplam 10 kez ağırlaştırılmış müebbet hapis istemiyle yargılandığı, sekizinin “Casusluk” veya “Devlete ait gizli belgeleri temin ve yayımlamak” iddiasıyla toplam 450 yıl hapis istemiyle yargılandığı aktarıldı. Aynı dönemde 88 gazetecinin “örgüt yöneticiliği”, “örgüt üyeliği”, “örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek”, “örgüte yardım” gibi suçlamalar nedeniyle toplam 1.341 yıl hapisle yargılandığı, du davalar sonunda dört gazetecinin toplam 13 yıl 1 ay 15 gün hapse mahkum edildiği aktarılan raporda, yine aynı dönemde 70 gazeteci veya medya çalışanının ise “örgüt propagandası” veya “örgüt açıklamalarına yer vermek” gerekçeleriyle toplam 493 yıl hapis istemiyle yargılandığı, yargılamalar sonucunda 20 kişinin toplam 32 yıl 9 ay 2 gün hapis ve 3 bin 600 TL adli para cezasına mahkum edildiği bilgilerine de yer verildi. Raporda son üç ayda 10 gazetecinin saldırıya uğradığının da altı çizildi.
Altanlar’ın avukatından zorla getirme ve tutukluluğun devamı kararlarına itiraz
Ahmet Altan ve Mehmet Altan’ın avukatı Figen Albuga Çalıkuşu, 8 Ekim 2019 tarihinde görülecek olan duruşmaya Mehmet Altan’ın zorla getirilmesi için ara karar oluşturan İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nin “tarafsız yargılama ilkesinin gereğini yerine getirmediğini” ve “tarafsızlığını yitirdiğini bir kez daha ortaya koyduğunu” belirtti. İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’ne itiraz dilekçesi sunan avukat Çalıkuşu, Mehmet Altan hakkında beraat kararı verilmesi gerektiği yönündeki Yargıtay kararını hatırlatarak, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 146. maddesi gereği ancak “tutuklama kararı veya yakalama emri düzenlenmesi koşullarının bulunması” halinde hâkimin zorla getirme kararı alabileceğini, Mehmet Altan yönünden zorla getirme için hiçbir neden bulunmadığını vurguladı. Mahkeme heyetinin yargılamanın başından bu yana tarafsız olmadığını belirten Çalıkuşu, "mahkeme heyeti, Mehmet Altan’ı duruşmaya zorla getirme kararı alarak sürdüregeldiği yanlı davranışlarına bir yenisini daha eklemiştir” dedi. Profesör Füsun Üstel tahliye edildi “Bu suça ortak olmayacağız” başlıklı bildiriyi imzaladığı için hakkında açılan davada 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırılan Prof. Dr. Füsun Üstel, 2 buçuk ay süren tutukluluğunun ardından 22 Temmuz 2019 tarihinde tahliye edildi. Üstel, cezasının İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından onanması üzerine 8 Mayıs 2019 tarihinde Eskişehir Kadın Kapalı Cezaevi’ne teslim olmuştu. Oyuncu Alakurt hakkında soruşturma başlatıldı Kişisel sosyal medya hesabından bayraklı fotoğrafının altına “Rıfkı cumhuriyetinin bayrağı değil mi bu?” diye not düşen oyuncu Mehmet Akif Alakurt hakkında soruşturma başlatıldı. İhbar üzerine başlatılan soruşturma kapsamında İstanbul Emniyeti Siber Suçlarla Mücadele Müdürlüğü tarafından hazırlanan raporda, Alakurt’un devletin egemenliğini alenen aşağıladığı ifade edildi. Manisa’da bir avukat “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla tutuklandı AKP Turgutlu ilçe başkanı ve yönetim kurulu üyeleri, Facebook sayfasından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’a hakaret içeren paylaşımlarda bulunduğu gerekçesiyle avukat Mehmet Demirlek hakkında suç duyurusunda bulundu. Başlatılan soruşturma kapsamında ifade vermeye çağrılan Demirlek, Turgutlu Adliyesinde nöbetçi savcıya ifade verdi. Tutuklanması talebiyle mahkemeye sevk edilen Demirlek, adlî kontrol tedbiriyle tutuksuz yargılanmak üzere serbest bırakıldı. Savcılık, Demirlek’in serbest bırakılmasına bir üst mahkemede itiraz etti. Bunun üzerine aynı gece evinde gözaltına alınan Demirlek, nöbetçi mahkemece tutuklandı. Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi 26 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 138 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor. Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.