Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
İki Bloomberg muhabiri ve 36 sosyal medya kullanıcısının yargılandığı “ekonomik darbe girişimi” davası başladı; Taraf eski muhabiri Hüseyin Özkaya, müzisyen Hozan Cane yargılandıkları davalarda hapis cezasına çarptırıldı
Bloomberg Türkiye muhabirleri Fercan Yalınkılıç ve Kerim Karakaya’nın 2018 yılının Ağustos ayında yayımlanan bir haber nedeniyle 36 kişiyle birlikte “Sermaye Piyasası Kanununa muhalefet” suçundan yargılandıkları davanın görülmesine 20 Eylül 2019 tarihinde İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde başlandı.
Yalınkılıç ve Karakaya’nın 10 Ağustos 2018 tarihli haberine açılan soruşturma, dosyada “ekonomik darbe girişimi soruşturması” olarak adlandırılmıştı.
Bloomberg muhabirleri Yalınkılıç ve Karakaya’nın yanı sıra haberi sosyal medyada paylaşan ve yorumlayan gazeteciler Sedef Kabaş ve Merdan Yanardağ ile ekonomist-yazar Mustafa Sönmez de davanın sanıkları arasında bulunuyor.
Davada sanıklar, 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nun 107/2 maddesi uyarınca iki yıldan beş yıla kadar hapis istemiyle yargılanıyor.
P24’ün izlediği duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Cem Şimşek, “erişim engeline uymama” davasında beraat etti
Evrensel gazetesi eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü gazeteci Cem Şimşek’in “erişim engeli kararını yerine getirmemek” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü ve karar duruşması 20 Eylül 2019 günü İstanbul 16. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Duruşma sonunda mahkeme, suçun unsurları oluşmadığı gerekçesiyle Şimşek’in hakkındaki suçlamadan beraatine hükmetti.
Özgürlükçü Demokrasi davasında gerekçeli karar açıklandı
2018 yılında kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesinin 14 çalışanının yargılandığı davada mahkeme, gerekçeli kararını açıkladı.
Davanın 28 Haziran 2019 tarihinde görülen karar duruşmasında mahkeme, gazetenin imtiyaz sahibi ile dört editörünün toplamda 14 yıl 4 ay hapisle cezalandırılmalarına hükmetmişti.
Yargılamayı yürüten İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, gerekçeli kararında, “Basın özgürlüğü ve ifade özgürlüğü yasal ve anayasal koruma altına alınmasına rağmen bu özgürlükler sınırsız değildir. Devletin ve toplumun var olabilmesi ve devamlılığını sağlaması için bazı özgürlükleri sınırlanması kaçınılmazdır. Hiçbir zaman, hiçbir toplumda sınırsız özgürlük diye bir şey olamayacağı, sınırsız özgürlüğün anarşi doğuracağı ve sonuçta özgürlükleri yok edeceği bir gerçektir. Bu nedenle bir özgürlüğün toplumun huzuru, asayiş ve ulusal güvenlik gibi değerlerle çatışması halinde sınırlandırılması yoluna gidilmektedir. Basın özgürlüğünün ulusal güvenlik nedeniyle sınırlandırılması devletin ve toplumun korunması kategorisi içerisinde yer almaktadır” ifadelerine yer verdi.
Kararda, “Özgürlükçü Demokrasi isimli gazetede yer alan haberler incelendiğinde, Türk Silahlı Kuvvetlerinin PKK/PYD’ye karşı yürüttüğü mücadeleyi ve özellikle de Suriye’de gerçekleştirdiği Afrin Operasyonunu ve Zeytin Dalı Harekatını hedef aldığı, Türk Silahlı Kuvvetlerinin bu operasyonlarda hukuk dışına çıktığı, sivillere bilerek zarar verdiği şeklinde iftira niteliğinde yayınlar yaptığı çok açık bir şekilde anlaşılmaktadır. Diğer yandan, gazetedeki haberlerin sayısı, bunların içinde dava konusu edilen türdeki yayınların fazlalığı ve sürekliliği gibi hususlar bir arada değerlendirildiğinde, Türkiye Cumhuriyeti’nin PKK/YPG’ye karşı yürüttüğü mücadeleye karşı yapılan yayınların Özgürlükçü Demokrasi gazetesinde sistematik bir hale getirilmiş olduğu açıkça görülmektedir” denildi.
Yeniden tutuklanan gazeteci Metin Duran tahliye edildi
Yüzde 93 engelli olmasına rağmen “Cezaevinde kalamaz” raporunun süresi dolduğu gerekçesiyle önceki hafta yeniden tutuklanan gazeteci Metin Duran, tahliye edildi.
Sağlık durumu nedeniyle Mardin Devlet Hastanesi mahkûm koğuşuna konulan Duran, Adli Tıp Kurumu’nun cezaevinde kalamayacağı yönünde karar vermesi üzerine tahliye edildi.
Geçirdiği kalp krizi ve felç neticesine yüzde 93 engelli olan Duran, “Örgüt üyesi olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek” suçlamasıyla yargılandığı davada hakkında verilen 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezasının onanması üzerine 30 Mart 2018 tarihinde tutuklanarak cezaevine gönderilmiş, Adli Tıp Kurumu’nun verdiği “Cezaevinde kalamaz” raporu üzerine 17 Eylül 2018’de tahliye edilmişti. Adli Tıp raporunun süresinin dolması üzerine Duran, 10 Eylül 2019’da yeniden tutuklanmıştı.
Yargıtay, Cumhuriyet davasında gerekçeli kararını açıkladı
Cumhuriyet gazetesi davası kapsamında gazetenin eski yazar ve çalışanları hakkında yerel mahkemenin verdiği hükmü bozan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, bozma kararının gerekçesini açıkladı.
Haklarında hüküm kurulan isimlerin “silahlı terör örgütüne yardım etmek amacıyla doğrudan kastla hareket ettiklerine dair somut delile dayanmadan mahkûmiyet hükmü kurulduğuna” dikkat çekilen gerekçede, yerel mahkemenin “delilleri değerlendirmede düşülen yanılgı sonucu mahkûmiyet hükmü kurduğu, bu durumun ise kanuna aykırı olduğu” aktarıldı.
Basın ve ifade özgürlüğüne dikkat çekilen kararda, “Terör örgütüne yardım” suçunun oluşabilmesi için, yargılanan isimlerin örgüte “bilerek” ve “isteyerek” yardım etmiş olmasının gerektiği, yapılan yardımın ise, “örgütün suç işlemek amacıyla kurulduğunun bilinerek” gerçekleştirilmiş olması gerektiğinin altı çizildi.
Basılmış eserler yoluyla işlenen suçun yayım anında oluştuğu belirtilen gerekçede, 6352 sayılı Kanunla dava açma süresinin, süreli yayınlarda 4 ay, süresiz yayınlarda ise 6 ay olarak düzenlendiği hatırlatıldı. Bu sürelerin hak düşürücü olduğuna işaret edilen gerekçede, basın suçundan doğan davanın süresinde açıldığının kabulü için, iddianamenin mahkemeye öngörülen süre içinde sunulmuş olması gerektiği ifade edildi.
Gerekçeli kararda dava kapsamında yargılanan Cumhuriyet’in eski yayın danışmanı Kadri Gürsel hakkında Anayasa Mahkemesi’nin 2 Mayıs 2019’da verdiği ifade ve basın özgürlüğünün ihlâl edildiğine ilişkin kararın bağlayıcılığının dikkate alınması gerektiği de vurgulandı.
Ferhat Tunç hakkında bir yakalama kararı daha çıkarıldı
Sanatçı Ferhat Tunç’un sosyal medya paylaşımları nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın görülmesine 18 Eylül 2019 günü Büyükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Büyükçekmece 14. Asliye Ceza Mahkemesi, Tunç hakkında yakalama kararı çıkarılmasına karar vererek davayı 4 Aralık 2019 tarihine erteledi.
Tunç hakkında “halkı kin ve düşmanlığa tahrik veya aşağılama” suçlamasıyla açılan dava ise aynı gün Büyükçekmece 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. Mahkeme, Tunç hakkında daha önce çıkarılan yakalama kararının devamına hükmederek davayı 14 Şubat 2020 tarihine erteledi.
Ahmet Altan, “kamu görevlisine hakaret” davasında beraat etti
Üç yıldır Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan edebiyatçı ve kapatılan Taraf gazetesinin eski Genel Yayın Yönetmeni Ahmet Altan’ın 2010 yılında yayımlanan “Büyük Savaş Başladı” başlıklı yazısı nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın karar duruşması 17 Eylül 2019 günü Kartal’daki Anadolu 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan hâkim, Altan’ın üzerine atılı suçun yasal unsurları oluşmadığı için beraatine karar verdi.
P24’ün izlediği duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Fatih Polat’ın “Cumhurbaşkanına hakaret” davası ertelendi
Evrensel gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Fatih Polat’ın, 28 Mayıs 2017 tarihinde yayımlanan “Erdoğan ailesiyle ilgili bu iddialara muhatapları ne diyor?” başlıklı yazısı nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 17 Eylül 2019 günü Bakırköy 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24’ün izlediği duruşmada Polat ile avukatı Devrim Avcı hazır bulundu. Hâkim, Polat’ın yazılı savunmasını hazırlaması için süre vererek davayı 14 Kasım’a erteledi.
Taraf eski muhabiri Hüseyin Özkaya’ya hapis cezası verildi
Kapatılan Taraf gazetesinin eski Ankara muhabiri Hüseyin Özkaya hakkında “örgüte üye olmak” suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması 17 Eylül 2019 tarihinde Ankara 16. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme, Özkaya’yı “silahlı terör örgütü üyesi olmak” suçundan 7 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı. İddianamede bir süre Taraf gazetesinin Ankara bürosunda muhabirlik yapan Özkaya'nın, ByLock kullanıcısı olduğu, ‘FETÖ’nün çağrısıyla Bank Asya'daki bakiyesini artırdığı iddiaları yer alıyordu.
Beraat eden akademisyen sayısı 171’e ulaştı
Barış için Akademisyenler’in “Bu Suça Ortak Olmayacağız” başlıklı bildirisini imzaladıkları için “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılanan akademisyenlerin duruşmaları bu hafta da devam etti. Anayasa Mahkemesi’nin Temmuz ayında başvurucu akademisyenler lehine verdiği “hak ihlâli” kararı sonrası devam etmekte olan davalarda verilen beraat kararı sayısı bu hafta itibarıyla 171 olurken, Türkiye genelinde toplam 17 mahkemeden beraat kararı çıktı.
ÇGD Rize Şube Başkanı silahlı saldırıya uğradı
Çağdaş Gazeteciler Derneği (ÇGD) Rize Şube Başkanı Gençağa Karafazlı, 17 Eylül 2019 günü akşam saatlerinde Rize’de kendisine ait kafede silahlı saldırıya uğradı. Ş.A. isimli erkek tarafından silahlı saldırıya uğrayan Karafazlı bacağından yaralandı. Saldırgan, saldırının ardından elindeki silahı düşürdü ve kafenin önünde bekleyen taksiye binerek olay yerinden kaçtı. Rize Devlet Hastanesi’ne kaldırılan Karafazlı’nın sağlık durumunun iyi olduğu belirtildi.
Samanyolu TV’nin iki eski çalışanı gözaltına alındı
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Samanyolu TV’nin iki eski yapımcısı, haklarındaki yakalama kararı gerekçesiyle 17 Eylül 2019 günü gözaltına alındı. Bir eski Samanyolu TV çalışanı hakkında ise yakalama kararı bulunduğu bildirildi. Yakalama kararlarının, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığınca Samanyolu TV Ankara Bürosu çalışanlarına yönelik yürütülen FETÖ/PDY soruşturması kapsamında çıkarıldığı öğrenildi.
Müzisyen Hozan Cane’ye “Cumhurbaşkanına hakaret” suçundan hapis cezası
Türkiye'de terör suçlamasıyla tutuklu bulunan ve Hozan Cane olarak tanınan Alman vatandaşı müzisyen Saide İnaç’a “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın 16 Eylül 2019 tarihinde Edirne’de görülen duruşmasında 1 yıl 5 ay hapis cezası verildi. Mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi. Hozan Cane’nin 5 yıl içerisinde aynı suçlamadan ceza almaması halinde hapis cezası infaz edilmeyecek.
Hozan Cane, Facebook üzerinden paylaşılan bir Erdoğan karikatürü nedeniyle yargılanıyordu.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
P24’ün açık kaynaklardan erişilebilen bilgiler ışığında oluşturduğu listeye göre, 20 Eylül 2019 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 129 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.