Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Aralarında gazeteci yazarlar Şahin Alpay, Ali Bulaç ve Ahmet Turan Alkan'ın da bulunduğu 30 kişinin yargılandığı davanın ilk duruşması 18 Eylül Pazartesi günü Silivri Cezaevi Yerleşkesi'ndeki duruşma salonunda başlayacak.
Duruşmada bir yılı aşkın süredir tutuklu bulunan 21 kişi ilk kez hâkim karşısına çıkacak. Davanın tutuklu sanıkları Ahmet Metin Sekizkardeş, Ahmet Turan Alkan, Alaattin Güner, Ali Bulaç, Cuma Kaya, Faruk Akkan, Hakan Taşdelen, Hüseyin Belli, Hüseyin Turan, İbrahim Karayeğen, İsmail Küçük, Mehmet Özdemir, Murat Avcıoğlu, Mustafa Ünal, Mümtazer Türköne, Onur Kutlu, Sedat Yetişkin, Şahin Alpay, Şeref Yılmaz, Yüksel Durgut ve Zafer Özsoy’dan oluşuyor.
Dava kapsamında İhsan Duran Dağı, Ahmet İrem, Ali Hüseyinçelebi, Süleyman Sargın, Osman Nuri Arslan, Osman Nuri Öztürk, Lale Sarıibrahimoğlu, Nuriye Akman ve Orhan Kemal Cengiz ise tutuksuz olarak yargılanıyor.
Davanın 64 sayfalık iddianamesinde tüm sanıklar hakkında “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya teşebbüs etme, Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme ve Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya veya görevini yapmasını engellemeye teşebbüs etme,” suçlamalarıyla üçer kez ağırlaştırılmış müebbet ve “Silahlı terör örgütüne üye olma” suçlamasıyla da 15 yıla kadar hapis cezası talep ediliyor.
Çoğunluğu Zaman gazetesinin eski çalışan veya yazarı olan sanıklara yöneltilen suçlamalar 15 Temmuz darbe girişimin ardından kanun hükmünde kapatılan gazetede çalışmış olmalarına dayandırılıyor.
Yaklaşan duruşma öncesinde P24’e konuşan Alpay, Alkan ve Bulaç’ın çocukları babalarının mahkemece serbest bırakılmalarını beklediklerini söyledi. 30 Temmuz 2016’dan beri tutuklu bulunan 73 yaşındaki Şahin Alpay’ın kızı Elvan Alpay ve Ahmet Turan Alkan’ın oğlu Talat Alkan babalarının cezaevindeki zamanlarını kitap yazarak değerlendirdiğini anlattı.
Altanların davasında ikinci duruşma
Önümüzdeki hafta yapılacak bir diğer gazeteci davası ise aralarında Ahmet ve Mehmet Altan kardeşler ile gazeteci Nazlı Ilıcak’ın da bulunduğu 17 kişinin yargılandığı dava.
19 Eylül’de Çağlayan’daki İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülecek duruşma davanın ikinci duruşması. İlki 19-23 Haziran tarihlerinde görülen duruşma sonunda mahkeme davanın tüm tutuklu sanıklarının tutukluluklarının devamına karar vermişti.
Dava kapsamında Altanlar ve Ilıcak’la birlikte toplam altı kişi tutuklu bir kişi ise tutuksuz olarak yargılanıyor. Geri kalan sanıklar hakkında yakalama kararları bulunuyor.
Dava kapsamında bir yıldır tutuklu bulunan Ahmet ve Mehmet Altan ile 2016 Temmuz’undan beri tutuklu olan Nazlı Ilıcak hakkında “Anayasal düzeni ortadan kaldırmaya çalışmak”, “Türkiye Cumhuriyeti Hükümetini ortadan kaldırmaya çalışmak” ve “Türkiye Büyük Millet Meclisi’ni ortadan kaldırmaya çalışmak” suçlamalarıyla üçer kez ağırlaştırılmış müebbet ve “Silahlı terör örgütüne üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işleme” suçlamasıyla da 15 yıla kadar hapis cezası talep ediliyor.
Duruşma öncesinde Londra’da bir dava gözlem raporu açıklayan İngiltere-Galler Barosu İnsan Hakları Komitesi (BHRC), davanın “Türkiye’de âdil yargılama ve hukukun üstünlüğü konularında ciddi kaygılara yol açmakta” olduğunu ve ilk duruşmanın “göstermelik duruşma” görüntüsü verdiğini belirtmişti.
Fransız gazeteci Loup Bureau serbest bırakıldı
26 Temmuz’da gözaltına alınıp daha sonra tutuklanan Fransız gazeteci Loup Bureau 15 Eylül tarihinde serbest bırakıldı. Bureau’nun sınır dışı edilmesine karar verildi.
Bureau Temmuz ayında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde Erbil kentini ziyaret etmiş, ardından Habur Sınır Kapısı üzerinden Türkiye'ye giriş yaptıktan sonra gözaltına alınmıştı.
Çıkarıldığı mahkeme tarafından tutuklanan Bureau, Şırnak'ta T Tipi Cezaevi'nde tutuluyordu.
Evrensel muhabiri Kemal Özer tutuklandı
4 Eylül’de Ovacık-Tunceli yolunda durdurularak gözaltına alınan Evrensel gazetesi muhabiri ve doğa fotoğrafçısı Kemal Özer 15 Eylül’de tutuklandı.
Özer’in “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla tutuklandığı belirtildi.
Bureau’nun serbest bırakılması ve Özer’in tutuklanmasının ardından P24 cezaevindeki gazeteciler listesini güncelledi. Cezaevlerinde en az 172 gazeteci veya medya çalışanı bulunuyor. Ayrıntılı listeye buradan erişilebilir.
Gazeteci Derya Okatan’ın para cezası onandı
Kapatılan Özgür Gündem gazetesi ile dayanışmak amacı ile başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katılan gazeteci Derya Okatan’a verilen ceza 15 Eylül günü İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından onandı.
Okatan’a 7 bin liralık para cezası verilmişti.
Aydınlık dosyası “MİT tırları” davasıyla birleştirildi
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi Aydınlık gazetesine açılan MİT TIR’ları davasını Can Dündar, Erdem Gül ve CHP’li tutuklu milletvekili Enis Berberoğlu hakkında devam eden “MİT TIR’ları haberi” davasıyla birleştirdi.
Cumhuriyet gazetesinde 15 Eylül günü yayımlanan habere göre, birleştirme kararında her iki dava arasında fiili ve hukuki irtibat olduğu ileri sürüldü. Birleştirme kararının ardından Aydınlık gazetesinde MİT TIR’larında silah taşındığına ilişkin ilk fotoğrafın yayımlanması ile Cumhuriyet gazetesinde aynı içerikteki video görüntülerinin yayımlanmasına ilişkin dava birlikte görülecek.
Bu kararın ardından ortaya çıkan çelişkiye ise Cumhuriyet gazetesi bir başka haberinde yer verdi. Haberde, Aydınlık gazetesine açılan MİT TIR'ları davasını Cumhuriyet’in MİT TIR’ları davası ile birleştiren mahkemenin daha önce CHP milletvekili Enis Berberoğlu’nu görüntüleri Cumhuriyet eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’a verdiği iddiasıyla 25 yıl hapis cezasına mahkum ederek tutukladığı belirtiliyor.
Ancak “hukuki ve fiili irtibat var” diyerek birleştirdiği Aydınlık dosyasında ise, fotoğrafın “FETÖ üyeliği” suçlamasıyla tutuklu jandarma Erdal Turna tarafından verildiği belirtiliyor.
Yazar Gergerlioğlu’na “terör propagandası” davası
İnsan hakları örgütü MAZLUM-DER'in eski başkanlarından, T24 yazarı Ömer Faruk Gergerlioğlu hakkında “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla dava açıldı. Gergerlioğlu’nun kapatılan İMC TV’deki bir programa konuk olması, sosyal medya paylaşımları ve insan haklarına vurgu yapan yazıları davada delil olarak kabul edildi.
Türkiye’de tutuklu ya da hükümlü olarak hapiste bulunan tüm gazetecilerin, Olağanüstü Hâl kapsamında kapatılan basın yayın kuruluşları, vakıf ve derneklerin listelerine buradan erişebilirsiniz.