Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteciliğe 2007 yılında başlayan Sibel Yükler, haber ajansları, gazeteler ve çeşitli medya kuruluşlarında muhabir ve editör olarak çalıştı.
“Örgüt üyeliği” soruşturması
Yükler, JinNews editörü olduğu dönemde Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı’nın bir ihbar üzerine “terör örgütü üyeliği” şüphesiyle başlattığı soruşturma kapsamında 20 Ekim 2017 tarihinde gözaltına alındı. Soruşturma kapsamında JinNews ve Mezopotamya Ajansı (MA) çalışanlarının evlerine sabahın erken saatlerinde düzenlenen ev baskınlarında Yükler’in yanı sıra JinNews muhabirleri Habibe Eren ve Duygu Erol ile MA muhabirleri Selman Güzelyüz ve Diren Yurtsever gözaltına alındı.
Ankara İl Emniyet Müdürlüğü Terörle Mücadele Şube Müdürlüğü’ne götürülen gazeteciler, soruşturma dosyasında gizlilik kararı olduğu gerekçesiyle bir süre avukatlarıyla görüştürülmedi. Soruşturmanın başlatılmasına, gazeteciler hakkında yapıldığı iddia edilen, “PKK lideri Abdullah Öcalan’ın ölümü ile ilgili bir haber yazacakları ve ardından etkinlik düzenleneceği ve bu etkinlikte bomba patlatılacağı” şeklindeki ihbar gerekçe olarak gösterildi.
Gazetecilere sorgu sırasında haklarında yapıldığı iddia edilen ihbar soruldu.
Yükler, Yurtsever ve Güzelyüz, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından 21 Ekim’de serbest bırakıldı. Eren ve Erol ise savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından yurt dışına çıkış yasağı konularak 23 Ekim’de serbest bırakıldı. Soruşturma halen devam ediyor.
“Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” davası
Yükler, gazeteciler Deniz Nazlım ve Yıldız Tar ile birlikte Diyarbakır’da 16 gazetecinin tutuklanmasına ilişkin 5 Temmuz 2022 günü Ankara’da yapılmak istenen bir basın açıklamasına katılmak üzere alana giderken polis tarafından fiziksel şiddet uygulanarak ters kelepçeyle gözaltına alındı. Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) ve Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu tarafından Ankara Ulus Meydanında yapılması planlanan basın açıklaması, valilik tarafından olur verilen başka bir basın açıklaması gerekçe gösterilerek Ankara İl Emniyet Müdürlüğü tarafından engellenmişti. Yükler, Nazlım ve Tar, ifade işlemlerinin ardından aynı gün serbest bırakıldı. Darp edilen Yükler, Nazlım ve Tar hakkında “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanununa muhalefet etmek” şüphesiyle soruşturma açıldı.
Yükler, Nazlım ve Tar, 2022’nin Kasım ayında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına avukatları aracılığıyla dilekçe vererek kendilerini darp eden kolluk görevlileri hakkında işkence, hakaret, suçu bildirmeme, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma ve zor kullanma yetkisine ilişkin sınırın aşılması suretiyle yaralama iddialarıyla suç duyurusunda bulundu ancak savcılık, “yeterli şüphe oluşturacak delil bulunmadığı” gerekçesiyle Nisan 2023’te takipsizlik kararı verdi.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı 8 Haziran 2023’te Yükler, Nazlım ve Tar hakkında 2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’nun 32/1 maddesi uyarınca “kanuna aykırı toplantı ve yürüyüşlere silahsız katılarak ihtara rağmen kendiliğinden dağılmama” suçlamasıyla iddianame hazırladı.
Aynı yer ve saatte Doğu Türkistan Araştırmaları Vakfı ile Uygur Akademisi Vakfının valilik tarafından olur verilen basın açıklaması olduğu için tutuklu gazetecilere ilişkin yapılmak istenen basın açıklamasının “kanun dışı” olduğunu iddia eden iddianame savcısı, gazetecilerin alandan “ısrarla ayrılmadığını” ve “halkı kanuna aykırı toplantı veya yürüyüşe özendirdiklerini, kışkırttıklarını” iddia ederek gazetecilerin cezalandırılmalarını talep etti.
İddianameyi kabul eden Ankara 71. Asliye Ceza Mahkemesi, davanın ilk duruşması için 9 Ocak 2024 tarihine gün verdi.
Davanın ilk duruşması 9 Ocak 2024 tarihinde görüldü. P24 tarafından takip edilen duruşmada Yükler, Nazlım ve Tar ile avukatları hazır bulundu.
Gazetecilerin ve avukatların beyanlarının ardından ara kararlarını açıklayan mahkeme, avukatların talepleri doğrultusunda, takipsizlikle sonuçlanan suç duyurusu dosyasının mahkemeye celbi için Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına müzekkere yazılmasına, kesintisiz kamera görüntülerinin mahkemeye gönderilmesi için Ankara İl Emniyet Müdürlüğüne müzekkere yazılmasına, yazı cevabı geldiğinde dosyadaki mevcut görüntüler ile gönderilecek kamera görüntülerinin bilirkişiye tevdiine, Ankara Valiliğine müzekkere yazılarak Ulus Meydanında olay günü olan 5 Temmuz 2022’de toplantı, gösteri yürüyüşü, basın açıklaması ve benzeri eylemlerin yasaklanıp yasaklanmadığının ve iddianamede bahsi geçen basın açıklamasıyla ilgili bildirimde bulunulup bulunulmadığına dair bilgileri içeren belgelerin gönderilmesinin istenmesine karar verdi.
Dava 25 Nisan 2024 tarihine ertelendi.
“Hedef gösterme” soruşturması
Yükler, T24 haber sitesi editörü olduğu dönemde 25 Temmuz 2023 sabah saatlerinde Ankara’daki evine polis tarafından düzenlenen baskınla gözaltına alınarak Ankara Emniyet Müdürlüğüne götürüldü.
Yükler’in, MA muhabiri Fırat Can Arslan’ın sosyal medyada paylaştığı bir haber nedeniyle Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan bir soruşturma kapsamında gözaltına alındığı öğrenildi.
MA muhabiri Arslan, Diyarbakır’da 16 Haziran 2022 tarihinde tutuklanan 16 gazetecinin de aralarında olduğu 18 gazetecinin iddianamesini hazırlayan savcı ile davayı gören mahkemenin heyetinde yer alan eşinin tayin edilmelerine dair Hâkimler ve Savcılar Kurulu (HSK) kararnamesinin ilgili sayfalarını 18 Temmuz 2023 tarihinde kişisel sosyal medya hesabından paylaşmıştı. Arslan’ın paylaşımı üzerine savcı M.K. ve eşi S.K.’nin şikâyeti ile Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı MA muhabiri Arslan ve paylaşımını yeniden paylaşanlar hakkında “terörle mücadele görev almış kişileri hedef göstermek” şüphesiyle soruşturma başlattı. Ankara’da yaşayan Arslan’ın evi 25 Temmuz sabah erken saatlerde polis tarafından basıldı. Gözaltına alınan Arslan aynı gün sevk edildiği hakimlik tarafından tutuklanırken aynı soruşturma kapsamında gözaltına alınan Yükler, emniyetteki ifade işlemlerinin ardından soruşturma savcısı tarafından sorgulanmadan sevk edildiği sulh ceza hâkimliği tarafından yurt dışına çıkış yasağı ve ayda bir imza vermek şeklindeki adli kontrol tedbirleri ile serbest bırakıldı.
Yükler hakkındaki soruşturma halen devam ediyor.