Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gazeteciler Velat Öztekin ve Dicle Müftüoğlu’na “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası verildi; gazeteci Alican Uludağ’a açılan “hedef gösterme” davası başladı; istinaf, “Büyükada davasında” verilen hapis cezalarını onadı
Can Dündar’ın yeniden yargılandığı “MİT TIR’ları davası” ertelendi
Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar’ın yeniden yargılandığı "MİT TIR'ları davasında" 12. duruşma 4 Aralık 2020 tarihinde İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Kapalı olarak görülen duruşmada Dündar'ın avukatları mahkeme heyetinin tamamı için reddi hâkim talebinde bulundu. Talebi “yargılamayı uzatmaya yönelik” olarak değerlendiren mahkeme, reddi hâkim talebinin reddetti. Dündar'ın avukatlarının ret kararına karşı üst mahkemeye itiraz edeceklerini bildirmeleri üzerine süre veren heyet, davayı 23 Aralık'a erteledi.
Bakanlar Komitesi Osman Kavala hakkında ara karar aldı
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarının uygulanmasını denetlemekle yükümlü olan Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi, 1-3 Aralık 2020 tarihlerinde Strasbourg’da gerçekleşen toplantısında tutuklu iş insanı Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılması yönünde ara karar aldı.
AİHM’in Aralık 2019'da verdiği hak ihlâli kararı ve Komitenin önceki kararlarına rağmen Kavala’nın tutukluluğunun ısrarla sürdürülmesi üzerine alınan ara kararda, “Başvurucunun Ekim 2017’den bu yana özgürlüğünden mahrum olmasından derin bir endişe duyuyoruz” ifadesine yer verildi. Kararda ayrıca Kavala’nın Anayasa Mahkemesi (AYM) önünde bekleyen başvurusunun hızla sonuçlandırılması için gerekli adımların atılması talep edildi.
Komitenin 2021'in Mart ayındaki toplantısına kadar Kavala serbest bırakılmazsa, Komite bu konuda çabasını (ihlal prosedürü başlatmak da dahil olmak üzere) sürdürebilecek.
Gazeteci Kesire Önel 6 gün gözaltı süresinin ardından serbest bırakıldı
İstanbul’da 26 Kasım 2020 tarihinde yapılan ev baskınlarında aralarında Şişli Belediye Başkan Yardımcısı Cihan Yavuz’un da bulunduğu çok sayıda kişi ile birlikte gözaltına alınan gazeteci Kesire Önel, 2 Aralık 2020 tarihinde İstanbul Adliyesine getirildi. Aralarında Yavuz’un da bulunduğu yedi kişi “örgüt üyeliği” suçlamasıyla sevk edildikleri mahkemece tutuklanırken gazeteci Önel’in de aralarında bulunduğu 11 kişi ise adlî kontrol şartıyla serbest bırakıldı.
AYM, Garo Paylan’ın bireysel başvurusunu reddetti
Anayasa Mahkemesi, HDP Milletvekili Garo Paylan’a TBMM’de 13 Ocak 2017 tarihinde yaptığı bir konuşmada “Ermeni soykırımı” ifadesini kullandığı gerekçesiyle verilen disiplin cezasının ifade özgürlüğünü ve temsil hakkını ihlâl ettiği iddiasıyla yaptığı başvuruyu reddetti.
Mahkeme, Paylan’ın 5 Nisan 2017 tarihli başvurusunu “süre aşımı” gerekçesiyle “kabul edilemez” buldu. Kararda ayrıca disiplin cezasına ilişkin “TBMM kararının iptali için Anayasa Mahkemesine başvuru yolunun olağan bir hukuki çare olmadığı” kaydedildi.
Erdoğan’dan Kılıçdaroğlu’na yeni tazminat davası
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na 1 Aralık’ta partisinin TBMM’deki grup toplantısında kullandığı ifadeler gerekçesiyle 500 bin TL’lik manevi tazminat davası açtı.
Erdoğan’ın avukatı Hüseyin Aydın’ın Ankara Asliye Hukuk Mahkemesi’ne verdiği dava dilekçesinde “caydırıcı bir tazminata hükmedilmesi” istendi.
Nagehan Alçı’nın davası ertelendi
HaberTürk yazarı Nagehan Alçı’nın “O Utanç Verici Karara Adalet Bakanı’nın Tepkisi” başlıklı yazısı nedeniyle “sesli, yazılı veya görüntülü bir iletiyle alenen hakaret” suçlamasıyla yargılandığı davanın ilk duruşması 3 Aralık 2020 günü İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Alçı’dan şikâyetçi olan hâkim Hakkı Yalçınkaya ile taraf avukatları hazır bulundu. Yalçınkaya’nın katılma talebinin Alçı’nın savunmasından sonra değerlendirilmesine karar veren mahkeme, davayı 11 Şubat 2021 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere buradan erişilebilir.
Aykol ve Çapan’ın yargılandığı Özgür Gündem davası ertelendi
KHK ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol ve Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan ile gazete yazarlarının 2016 Mart ayında yayımlanan haberler nedeniyle “suçu ve suçluyu övmek”, “örgüt propagandası” ve “suç işlemeye alenen tahrik” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 18. duruşmasının 3 Aralık 2020 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görülmesi planlanmıştı.
Sanık avukatlarının mazeretini kabul eden mahkeme, davayı ileri bir tarihe erteledi.
Ahmet Sever’in yargılandığı 3 dava Mart ayına ertelendi
Gazeteci yazar Ahmet Sever’in “İçimde kalmasın: Tanıklığımdır” isimli kitabındaki ifadeleri nedeniyle “Cumhurbaşkanına hakaret” ve “Kamu görevlisine hakaret” suçlamalarıyla yargılandığı üç ayrı davanın İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde 3 Aralık 2020 tarihinde görülmesi planlanan duruşmaları, Sever'in avukatının mazeret bildirmesi üzerine 23 Mart 2021'e ertelendi.
AYM, Ahmet Altan’ın yeniden tutuklanması nedeniyle yapılan başvuruyu reddetti
Anayasa Mahkemesi İkinci Bölümü, Ahmet Altan’ın tahliye edildikten sekiz gün sonra yeniden tutuklanmasının hukuki olmaması ve tutuklama kararını veren mahkemelerin bağımsız ve tarafsız olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlâl edildiği yönündeki başvuruyu reddetti.
AYM, 2 Aralık 2020 tarihinde yayımlanan gerekçeli kararında, Anayasa'nın kişilerin fiziksel hürriyetlerini güvence altına alan 19. maddesinin kişi hürriyetinin kısıtlanmasına imkân tanıdığı durumlardan birinin "mahkemelerce verilmiş hürriyeti kısıtlayıcı cezaların ve güvenlik tedbirlerinin yerine getirilmesi" olarak belirlendiği kaydedildi.
Gerekçede, Altan'ın “suç isnadına bağlı tutulma” halinin hakkında ilk derece mahkemesince mahkûmiyet hükmüyle birlikte tahliye kararının verildiği 4 Kasım 2019'da sona erdiği savunuldu.
Komedyen Pınar Fidan hakkında iddianame düzenlendi
Bir stand-up gösterisinde Alevilerle ilgili yaptığı şaka eleştirilen Pınar Fidan ve Özgür Tosun hakkında “halkın bir kesimini sosyal sınıf, din, mezhep, cinsiyet veya bölge farklılığına dayanarak alenen aşağılama” suçlamasıyla iddianame düzenlendi.
İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede, Pınar Fidan’ın 19 Mart 2020 tarihli gösterisindeki ifadeleri nedeniyle yapılan ihbar üzerine soruşturma başlatıldığı kaydedildi.
Gazeteci Alican Uludağ’a açılan “hedef gösterme” davası başladı
Gazeteci Alican Uludağ hakkında, Yargıtay üyeliğine atanan eski Ankara Cumhuriyet Başsavcısını eleştirdiği bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle TMK 6/1’deki “hedef gösterme” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde Ankara 18. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mütalaasını açıklayan duruşma savcısı, Uludağ’ın cezalandırılmasını talep etti. Ara kararını açıklayan mahkeme, Uludağ hakkında uygulanan imza şartının kaldırılmasına, yurtdışı yasağının ise devamına karar vererek mütalaaya karşı savunmanın hazırlanması için davayı 3 Şubat 2021 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere buradan erişilebilir.
Evrensel yazarı Ender İmrek beraat etti
Evrensel gazetesi yazarı Ender İmrek’in 29 Haziran 2019 tarihli “Parıl parıl parlıyordu Hermes çanta” başlıklı yazısı gerekçesiyle Emine Erdoğan’a “hakaret ettiği” iddiasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde Bakırköy 2. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, hakaret suçunun unsurlarının oluşmadığı gerekçesiyle İmrek hakkında beraat kararı verdi.
Sanatçı Ferhat Tunç’un davası ertelendi
Sanatçı Ferhat Tunç hakkında, sosyal medya paylaşımları nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamasıyla açılan davanın sekizinci duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde Büyükçekmece 4. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Yurt dışında yaşayan Tunç’un katılmadığı duruşmada hazır bulunan avukatı, müvekkilinin beraatini talep etti. İddia makamı ise Tunç hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesini istedi. Yakalama kararının infazının beklenmesine karar veren mahkeme, davayı 3 Mart 2021 tarihine erteledi.
Gazeteci İdris Sayılğan’ın davası ertelendi
Mezopotamya Ajansı (MA) muhabiri İdris Sayılğan’ın “zincirleme örgüt propagandası yapmak" suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 2 Aralık 2020 tarihinde Muş 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü. Mahkeme heyetinin Covid-19 temaslı olması nedeniyle duruşmaya bakan geçici heyet, davayı 1 Şubat 2021 tarihine erteledi.
Taylan Kulaçoğlu tahliye edildi
“İsimsizler Hareketi” adlı sosyal medya grubundaki paylaşımlar gerekçe gösterilerek tutuklanan Taylan Kulaçoğlu’nun yargılandığı davanın görülmesine 2 Aralık 2020 tarihinde Balıkesir 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi. Savunmalardan sonra ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, Kulaçoğlu’nun adli kontrolle tahliye edilmesine karar vererek davayı 24 Mart 2021 tarihine erteledi.
Gazeteci Dicle Müftüoğlu’na ilk duruşmada hapis cezası
Mezopotamya Ajansı (MA) editörü ve Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) Eşbaşkanı Dicle Müftüoğlu hakkında, 2014 yılında Kobani’de yaşanan çatışmalara ilişkin DİHA’da yayınlanan bir haber fotoğrafını sosyal medyada paylaştığı gerekçesiyle açılan dava 2 Aralık 2020 tarihinde Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi'nde görüldü.
Mütalaasını sunan savcı, Müftüoğlu'nun paylaştığı fotoğrafın silahlı örgütün cebir, şiddet, tehdit içeren yöntemlerini meşru gösterecek nitelikte olduğunu ileri sürerek “örgüt propagandası” suçundan cezalandırılmasını talep etti. Hükmünü açıklayan mahkeme heyeti, Müftüoğlu'na “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
Gazeteci Hayri Demir’in yargılandığı dava Mart ayına ertelendi
Gazeteci Hayri Demir’in, evinden şüpheli bir şekilde çalınan hafıza kartlarındaki haber görüntüleri nedeniyle “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın görülmesine 1 Aralık 2020 tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Mahkeme, hafıza kartlarındaki görüntülerin haber olarak yayınlanıp yayınlanmadığına ilişkin emniyet incelemesinin beklenmesine karar vererek davayı 25 Mart 2021 tarihine erteledi.
“KCK Basın davası” Mart ayına ertelendi
Kırk altı gazeteci ve medya çalışanın yargılandığı ve sekiz yıldır devam eden "KCK Basın Davası"nın 20. duruşması, 1 Aralık 2020 tarihinde İstanbul 3. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Yargılanan gazetecilerin katılmadığı duruşmada Çağdaş Ulus’un avukatı müvekkilinin dosyasının ayrılarak beraat kararı verilmesini talep etti.
Avukat Özcan Kılıç ise Yüksel Genç'in duruşmalardan vareste tutulmasına karar verilmesini istedi. Çağdaş Ulus'un avukatının talebini reddeden mahkeme, Yüksel Genç’in duruşmalardan vareste tutulması talebini kabul ederek davayı 4 Mart 2021’e erteledi.
Oyuncu Nilüfer Aydan’a “cumhurbaşkanına hakaret” davası
Sinema ve dizi oyuncusu Nilüfer Aydan hakkında Facebook hesabında 2016, 2017 ve 2018 yıllarında yaptığı paylaşımlar nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 1 Aralık 2020 tarihinde Anadolu 37. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görüldü. 80 yaşındaki Aydan’ın savunmasını tayin edilecek avukat eşliğinde yapmak istediğini belirtmesi üzerine dava ileri bir tarihe ertelendi.
Gazeteci Velat Öztekin’e “propaganda” suçlamasıyla hapis cezası
KHK ile kapatılan Azadiya Welat gazetesi eski çalışanı Velat Öztekin’in 2015 ve 2016 tarihli sosyal medya paylaşımları gerekçesiyle “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 30 Kasım 2020 tarihinde Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Hükmünü açıklayan mahkeme, Öztekin’e “örgüt propagandası” suçlamasıyla 1 yıl 6 ay 22 gün hapis cezası verdi. Hükmün açıklanması geri bırakıldı.
İstinaf, “Büyükada davasında” verilen cezaları onadı
İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, “Büyükada davasında” yargılanan hak savunucuları Taner Kılıç, Günal Kurşun, İdil Eser ve Özlem Dalkıran hakkında verilen mahkûmiyet kararlarını onadı.
İstinaf mahkemesi, 26 Kasım 2020 tarihinde oybirliği ile verdiği kararda, savcılığın sanıklar Nejat Taştan ve Veli Acu hakkında verilen beraat kararlarının bozulması talebiyle yaptığı isitnaf talebini de reddetti.
İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi, 11 hak savunucusunun yargılandığı davanın 3 Temmuz 2020 tarihinde görülen karar duruşmasında Af Örgütü Türkiye Onursal Başkanı Taner Kılıç’ı “örgüt üyeliği” suçundan 6 yıl 3 ay; Günal Kurşun, İdil Eser ve Özlem Dalkıran’ı ise “örgüte yardım” suçundan 1 yıl 13 ay hapis cezasına çarptırmış, Nejat Taştan, Veli Acu, Peter Frank Steudtner, Ali Gharavi, İlknur Üstün, Nalan Erkem ve Muhammed Şeyhmus Özbekli’nin ise beraatlerine karar vermişti.
En az 87 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
4 Aralık 2020 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 87 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.