Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
“Taraf davasında” savcı, Mehmet Baransu, Ahmet Altan, Yasemin Çongar ve Yıldıray Oğur için ceza talep etti; Abdurrahman Gök’ün yargılandığı davada mütalaa bekleniyor; Alican Uludağ ve Ayşe Kara hakkında dava açıldı; sanatçı Yılmaz Çelik 4 ay cezaevinde kaldığı davada beraat etti
“Bloomberg davasında” mahkeme ek bilirkişi raporu istedi
Bloomberg muhabirleri Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç ile aralarında gazeteciler Merdan Yanardağ, Sedef Kabaş, Mustafa Sönmez ve Orhan Kalkan’ın da bulunduğu 36 diğer sanık hakkında Ağustos 2018’de yayımlanan bir haber nedeniyle “Sermaye Piyasası Kanununa muhalefet” suçlamasıyla açılan davanın beşinci duruşması 4 Haziran 2021 günü İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmada bir kısım sanıklar ve sanık avukatlarıyla Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ile Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) avukatları hazır bulundu.
Sanıkların banka hesaplarının incelenmesi ve sosyal medya paylaşımları veya haberleri üzerinden menfaat elde edip etmediklerinin belirlenmesi için beklenen bilirkişi raporunun celse arasında geldiği anlaşıldı. Raporda, sanıkların suç tarihinde sermaye piyasası araçları ve banka hesaplarına yönelik işlemlerde elde ettikleri menfaatin tespit edilemediği söylendi.
SPK avukatı söz alarak raporu kabul etmediklerini söyledi. Sanık avukatları ise bilirkişi raporunda yer alan tespitlere katıldıklarını belirterek müvekkilleri hakkında beraat talebinde bulundu.
Mahkeme, bilirkişi raporunda Yalınkılıç ve Karakaya hakkında, üzerlerine atılı suçun maddi unsurlarının oluşup oluşmadığı konusunda herhangi bir değerlendirme yapılmadığı gerekçesiyle ek rapor düzenlenmesi için dosyanın bilirkişi heyetine gönderilmesine karar verdi. Tarafların taleplerinin ek rapor geldikten sonra değerlendirilmesine karar veren mahkeme, davayı 9 Temmuz 2021 tarihine erteledi.
Gazeteci Abdurrahman Gök ikinci duruşmasında hâkim karşısına çıktı
Gazetecilik faaliyetleri nedeniyle “örgüt üyeliği ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla 7 yıldan 20 yıla kadar hapis cezası istemiyle yargılanan gazeteci Abdurrahman Gök’ün ikinci duruşması 3 Haziran 2021 tarihinde Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada mahkeme başkanı celse arasında Antep’te talimatla ifadesi alınan “Sabır” kod adlı gizli tanığın ifadelerini okudu. Diyarbakır’da 2017 yılındaki Newroz kutlamaları öncesi alana girerken polis kurşunuyla öldürülen Kemal Kurkut’un vurulma anını görüntüleyen Gök hakkında ifade veren gizli tanık, “Kurkut’un örgüt üyesi olduğunu, Gök’ün de Kurkut’un vurulma anını örgüt talimatıyla görüntülediğini” iddia etti.
Gök ve avukatları, gizli tanığın beyanlarının doğru olmadığını belirterek beraat talebinde bulundu. Dosyanın mütalaa için savcılığa gönderilmesini kararlaştıran mahkeme, davayı 30 Eylül 2021’e erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Gazeteci Alican Uludağ hakkında yeni bir dava açıldı
Gazeteci Alican Uludağ hakkında, Libya’da öldürülen MİT görevlisinin cenazesi hakkındaki haberleri nedeniyle 2020’nin Mart ayında tutuklanan Hülya Kılınç, Barış Terkoğlu ve Barış Pehlivan’ın da aralarında olduğu gazetecilerin tutukluluk incelemesinin gazetecilerden ve avukatlarından habersiz yapılmasını eleştirdiği bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle açılan soruşturma davaya dönüştü.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, soruşturma neticesinde Uludağ hakkında “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla 1 yıldan 2 yıl 4 aya kadar hapis istemiyle dava açtı. Dava İstanbul 49. Asliye Ceza Mahkemesinde görülecek.
Davayı açan İstanbul Cumhuriyet Başsavcı Vekili Hacı Hasan Bölükbaşı öncesinde, Adalet Bakanlığından Türk Ceza Kanununun 301. Maddesi kapsamında “yargı organlarını aşağılama” suçundan soruşturma iznine olumsuz yanıt almıştı.
Reyhan Çapan’ın yargılandığı davada yakalama kararlarının infazı beklenecek
Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan hakkında 18 ayrı iddianame birleştirilerek “basın yoluyla örgüt propagandası yapmak” (TMK 7/2) ve “terör örgütlerinin açıklamalarını basmak veya yayınlamak” (TMK 6/2) suçlamalarıyla açılan davanın 19. duruşması 3 Haziran 2021 tarihinde İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmaya Çapan katılmazken avukatı Sercan Korkmaz mahkemede hazır bulundu. Covid-19 tedbirleri sebebiyle mahkeme salonuna basın ve izleyici alınmadı. Mahkeme, davanın bazı sanıkları hakkında çıkarılmış olan yakalama kararlarının infazının beklenmesine karar vererek davayı 30 Kasım 2021 tarihine erteledi.
Veysi Altay ve Dicle Anter’in yargılandığı dava Ekim ayına ertelendi
Yönetmen Veysi Altay’ın Nû Jîn adlı belgeselinin 2015’te Batman Belediyesi Yılmaz Güney Sinemasındaki gösterimi nedeniyle Altay ve o dönem sinemanın müdürü olan Dicle Anter’e “örgüt propagandası” suçlamasıyla açılan davanın yeniden görülmesine 3 Haziran 2021 tarihinde devam edildi.
Belgeselin afişinin suç unsuru olarak gösterildiği davada Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Altay'ın 2 yıl 6 ay, Anter’in 2 yıl 1 ay hapisle cezalandırılmalarına karar vermiş, istinaf mahkemesi ise suç unsuru ihtiva ettiği iddia edilen afişlerin “denetime elverişli olmadığı” gerekçesiyle 2020 yılında ilk derece mahkemesinin hükmünü bozmuştu.
Altay ve Anter’in yurtdışına çıkış yasağını kaldırmayan Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi, davayı 7 Ekim 2021 tarihine erteledi.
Zeynep Altıok Akatlı’ya açılan “cumhurbaşkanına hakaret” davası ertelendi
Eski CHP Genel Başkan Yardımcısı ve 26. Dönem İzmir Milletvekili Zeynep Altıok Akatlı, sosyal medyada “Cumhurbaşkanına hakaret ettiği” iddiasıyla açılan davanın ikinci duruşması 3 Haziran 2021 tarihinde Urla 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü. Dava 28 Eylül’e ertelendi.
Cumhurbaşkanına hakaret suçlamasıyla yargılanıp beraat ettiği 19 Aralık 2019 tarihinden 20 gün sonra düzenlenen yeni bir dosya ile aynı suçtan yargılandığını belirten Akatlı, savunmasında şu ifadelere yer verdi: “Beraat ettiğim davada iddianame milletvekilliğimin bittiği tarih olan 24 Haziran’dan 13 gün sonra sözlü talimatla hakkımda hazırlanan ‘araştırma raporunda’ yer alan sekiz tweet üzerinden düzenlenmişti. Görülüyor ki beraat ettiğim o iddianamede yer alan tweet’lerden sadece 1 tanesi dışarıda bırakılarak aynı tweet’ler 1. Urla Asliye Mahkemesinden alınarak mahkemenize, yine bir ‘araştırma raporu’ ile geriye dönük olarak yapılan inceleme, araştırmayla, özel bir arayış ve uğraşıyla belirlenen 50 tweet daha eklenerek aktarılmış. Ben hukukçu değilim ancak biliyorum ki kimse beraat ettiği bir suçtan dolayı aynı devletin yargısal yetkisi altındaki yargılama usulleri çerçevesinde yeniden yargılanamaz veya mahkûm edilemez.”
“Taraf davası”nda mütalaa açıklandı
Kapatılan Taraf gazetesinin eski yöneticileri Ahmet Altan, Yasemin Çongar, Yıldıray Oğur ve muhabiri Mehmet Baransu ile gazeteci Tuncay Opçin’in “Egemen Harekât Planı” adlı Genelkurmay'a ait gizli belgeyi gazetede yayımlandıkları iddiasıyla yargılandıkları davanın 35. duruşması 2 Haziran 2021 tarihinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Esas hakkındaki mütalaasını sunan savcı, Baransu hakkında Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesince “örgüt üyeliği” suçundan 19 yıl 6 ay hapis cezası verildiğini belirterek bu suçlama yönünden davanın reddini istedi. Baransu’nun zincirleme bir şekilde “devletin güvenliğine veya iç veya dış siyasal yararlarına ilişkin belge veya vesikaları kısmen veya tamamen yok etme, tahrip etme veya bunlar üzerinde sahtecilik yapma, hileyle alma veya çalma” (TCK 326), “gizli kalması gereken bilgileri temin etme” (TCK 327), “gizli kalması gereken bilgileri açıklama” (TCK 329) suçlarını işlediğinin sabit olduğunu öne süren savcı, Baransu’nun bu suçlardan cezalandırılmasını istedi. Savcı, Baransu’nun hükümle birlikte tutukluluk hâlinin devamını istedi. Savcı mütalaasında, Ahmet Altan, Yasemin Çongar ve Yıldıray Oğur’un ise “gizli kalması gereken bilgileri açıklamak” (TCK 329) suçundan cezalandırılmalarını istedi. Savcı, hakkında yakalama kararı bulunan Opçin’in dosyasının ayrılmasını talep etti.
Mahkeme ara kararında Baransu’nun tutukluluk hâlinin devamına ve esas hakkındaki mütalaaya karşı beyanlar için süre verilmesine karar vererek davayı 18-19 Ekim 2021 tarihlerine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Ali Sönmez Kayar’ın yargılandığı dava Ekim ayına ertelendi
Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Ali Sönmez Kayar’ın da aralarında bulunduğu dokuz kişinin “örgüt üyeliği” suçlamasıyla tutuksuz yargılandıkları davanın 11. duruşması 2 Haziran 2021 günü İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmaya Kayar ve avukatı katılmazken diğer sanık avukatları mahkemede hazır bulundu. Mahkeme, Kayar yönünden gizli tanık Z.A.’nın dinlenmesi için yeniden işlem yapılmasına karar vererek davayı 7 Ekim 2021 tarihine erteledi.
Osman Akın ve Veysi Sarısözen’in yargılandığı dava ertelendi
Yeni Yaşam gazetesinin 8 Ekim 2018 tarihli sayısındaki yazılar nedeniyle eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Osman Akın ve köşe yazarı Veysi Sarısözen’in “örgüt propagandası” suçlamasıyla yargılandıkları davanın yedinci duruşması 2 Haziran 2021 günü İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından edinilen bilgiye göre, Akın ve Sarısözen’in avukatlarının mazeret bildirerek katılmamaları üzerine duruşma dosya üzerinden görüldü. Sarısözen hakkındaki yakalama emrinin infazının beklenmesine karar veren mahkeme, davayı 26 Ekim 2021 tarihine erteledi.
Tutuklu siyasetçi Leyla Güven için ceza talebi
Haziran 2020’de vekilliği düşürülerek tutuklanan eski HDP Hakkari Milletvekili ve Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eş Başkanı Leyla Güven’in “Sayın Öcalan” ifadesini kullanması nedeniyle “suçu ve suçluyu övmek” ve “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” suçlamalarıyla yargılandığı davanın ilk duruşması 2 Haziran 2021 tarihinde Hakkari 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada yaptığı savunmasında bir siyasetçi olarak söylenmesi gerekenleri söylediğini dile getiren Güven, “Yaptığım açıklamalarda suç teşkil edecek bir husus olduğunu düşünmüyorum. ‘Sayın Öcalan’ demek suç oluşturuyorsa Bülent Arınç'ın da ve birçok AKP milletvekilinin de aynı suçtan yargılanması gerekir” diye konuştu.
Mütalaasını sunan savcı, Güven’in atılı suçları işlediğini öne sürerek 3 yıldan 5 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını talep etti. Mütalaaya karşı savunma için süre talebini kabul eden mahkeme, davayı 22 Eylül’e erteledi.
Gazeteci Ayşe Kara hakkında dava açıldı
Demokratik Toplum Kongresi’ne (DTK) yönelik bir soruşturma kapsamında 26 Haziran 2020 tarihinde gözaltına alınan ve adli kontrol şartıyla serbest bırakılan gazeteci Ayşe Kara hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla iddianame düzenlendi. Hazırlanan iddianame, Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
İddianamede, Kara’nın Özgür Kadın Kongresi (KJA) ve Özgür Gazeteciler Derneği’ne üye olduğu ve DTK içerisinde faaliyet yürüttüğü ileri sürüldü. İddianamede Kara’nın, Barış ve Demokrasi Partisi’nin (BDP) 2016’da Mardin’de düzenlediği yürüyüşü haber amaçlı takip etmesi de suç unsuru olarak gösterildi.
İddianamede ifadesine yer verilen Kara, DTK üyesi olmadığını, gazeteci olarak DTK’nin daha önce düzenlediği basın etkinliklerine ve kongrelere katıldığını dile getirdi. Özgür Gazeteciler Cemiyeti’ne (ÖGC) üye olduğunu belirten Kara, KJA’ya ise üye olmadığını ifade etti.
Oyuncu Ezgi Mola’ya “hakaret” davası açıldı
Nitelikli cinsel saldırı suçlamasıyla tutuksuz yargılanan uzman çavuş Musa Orhan’a sosyal medyada “hakaret ettiği” iddiasıyla oyuncu Ezgi Mola’ya 2 yıl 4 aya kadar hapis cezası istemiyle dava açıldı.
Musa Orhan’ın avukatı Mehmet Erkan Akkuş’un Ezgi Mola hakkında Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmasının ardından düzenlenen iddianamede, Mola için “sesli, yazılı veya görüntülü bir ileti ile hakaret” ve “hakaret” (TCK 125) suçlarından iki yıl dört aya kadar hapis cezası istendi. İddianame, Ankara 31. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi.
Orhan'ın avukatı Akkuş, Mola’ya dava açılması üzerine sanatçıya sosyal medyada destek veren çok sayıda kişi arasında bulunan 16 isim hakkında da “linç kampanyası yürüttükleri” iddiasıyla suç duyurusunda bulundu. Akkuş’un Hazal Kaya, Atilla Taş, Barış Atay, Metin Uca, Hasibe Eren, Aslı İnandık, Mahsun Kırmızgül, İlkay Akkaya, Fatma Turgut, Funda Eryiğit, Serkay Tütüncü, Sarp Akkaya, Tan Taşçı, Ayşenil Şamlıoğlu, Rahşan Gülşan ve Selçuk Balcı hakkında suç duyurusunda bulunduğu öğrenildi.
MHP lideri hakkındaki habere yorum yapan sosyal medya kullanıcısına para cezası
İstanbul’da yaşayan bir Facebook kullanıcısına, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli hakkında Sözcü gazetesinde yayımlanan bir habere yaptığı yorum nedeniyle “kamu görevlisine karşı görevinden dolayı hakaret” (TCK 125/1) suçlamasıyla açılan davada 5300 TL adli para cezası verildi. Ankara 25. Asliye Ceza Mahkemesi, “sanığın sabıkasız kişiliği göz önüne alındığında ilerde suç işlemekten çekineceği konusunda olumlu kanaat oluştuğundan” hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına (HAGB) karar verdi.
Sanatçı Yılmaz Çelik 4 ay cezaevinde kaldığı davada beraat etti
Halk müziği sanatçısı Yılmaz Çelik’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın karar duruşması 1 Haziran 2021 tarihinde Tunceli 2. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Davanın beşinci duruşmasının sonunda, Çelik ve avukatlarının savunmalarının ardından hükmünü açıklayan mahkeme, Çelik’in beraatine karar verdi. 8 Aralık 2019 akşamı Tunceli’de verdiği konserin ardından gözaltına alınarak tutuklanan Çelik, dava kapsamında yaklaşık 4 ay cezaevinde kaldıktan sonra tutuksuz yargılanmak üzere tahliye edilmişti.
Yeni Yaşam gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş için ceza talebi
Adana'da 6 Kasım 2020’den beri tutuklu bulunan Yeni Yaşam gazetesi çalışanı İbrahim Karakaş’ın “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın üçüncü duruşması 1 Haziran 2021 tarihinde Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Karakaş’ın tutuklu bulunduğu Adana Kürkçüler F Tipi Kapalı Cezaevinden SEGBİS ile katıldığı duruşmada avukatı Tugay Bek hazır bulundu. Duruşmada hakkındaki iddialara karşı savunma yapan Karakaş, üzerine atılı suçlamaları reddetti. Gazeteci olduğunu ve bu davada gazetecilik faaliyetlerinin yargılandığını dile getiren Karakaş, beraat talebinde bulundu. Avukat Tugay Bek, tanık beyanlarına itibar edilmemesi gerektiğini belirterek, müvekkili hakkında beraat kararı verilmesini istedi.
Esas hakkındaki mütalaasını mahkemeye sunan savcı, Karakaş’ın “örgüt üyeliği” suçundan cezalandırılmasını talep etti. Mahkeme heyeti, Karakaş’ın tutukluluk hâlinin devamına karar vererek davayı 13 Ağustos’a erteledi.
İletişim Başkanına hitaben yapılan paylaşıma açılan dosya uzlaştırmaya gönderildi
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun’a hitaben Twitter’da “Yine hangi arsayı ucuza kapatma derdine düştün hınzır” şeklinde paylaşım yapan bir sosyal medya kullanıcısı hakkında Altun’un şikâyeti üzerine soruşturma başlatıldı.
Savcılık, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun (CMK) 253. Maddesi uyarınca iddianame düzenlemeden önce dosyayı “uzlaştırmaya” gönderdi.
Altun’un avukatı, paylaşımı yapan şüphelinin avukatına bir dilekçe göndererek “hakaret içerikli paylaşım” nedeniyle özür ve vekalet ücreti ve dosya masrafı olarak da 15 bin TL talep etti.
Altun’un talebi karşılanır ve uzlaşma sağlanırsa dava açılmayacak. Şüpheli talebi reddederse iddianame düzenlenecek ve kabul edildiği takdirde hakkında “hakaret” suçlamasıyla dava ve ayrıca tazminat davası açılabilecek.
Mezopotamya Ajansına erişim, İl Jandarma Komutanlığı başvurusu üzerine engellenmiş
Eylül 2017’de kurulmasının ardından 34 kez erişime engellenen Mezopotamya Ajansı’nın internet sitesine erişim, 14 Nisan-7 Mayıs 2021 tarihleri arasında üst üste yedi kez mahkeme kararıyla engellendi. Diyarbakır 1, 3, 4, ve 5. Sulh Ceza Hâkimlikleri tarafından verilen bu erişim engeli kararlarının Diyarbakır İl Jandarma Komutanlığının şikayetleri üzerine verildiği ortaya çıktı.
Hâkimliklerin engelleme kararının gerekçesi olarak kabul ettiği haberler arasında üreticinin elinde kalan patateslerin Tarım ve Orman Bakanlığı bütçesiyle alınıp yurttaşlara bedava dağıtılması ile ilgili bir haber ve çocuğuna cinsel istismarda bulunan bir babanın tutuklanması ile ilgili bir başka haber de yer aldı.
En az 67 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
4 Haziran 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 67 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.