Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
RTÜK, iktidarı eleştiren kanallara bir yılda 71 ceza verdi; “Özgür Gündem baskını davasında” 18 gazeteci beraat etti; Doğan Ergün ve İzel Sezer hâkim karşısına çıktı; Demirören Medya, Hazal Ocak, Odatv ve Medya Radar’a tazminat davası açtı
RTÜK, 2021 yılında iktidarı eleştiren kanallara 71 kez ceza verdi
Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) Üyesi İlhan Taşçı, kurulun 2021 yılında iktidarı eleştiren televizyon kanallarına 71 ceza verdiğini, bu cezaların toplam tutarının 21 milyon 500 bin TL olduğunu açıkladı.
24 Aralık 2021 günü sosyal medya hesabından açıklama yapan Taşçı, 1 Ocak-24 Aralık 2021 tarihleri arasında Üst Kurulun toplam 50 toplantı yaptığını, bu toplantılarda Halk TV, Tele 1, Fox TV, KRT ve Habertürk’e toplam 71 ceza verildiğini, iktidar yanlısı kanallara ise hiç ceza verilmediğini belirtti. İktidara yakın kanallar hakkında 100 bin şikâyet bulunmasına karşın Üst Kurula bu kanallara ilişkin herhangi bir rapor sunulmadığının altını çizdi.
Beraati istenen Meşale Tolu’nun yargılandığı davada karar çıkmadı
Aralarında gazeteci ve çevirmen Meşale Tolu’nun da bulunduğu 23 kişinin “örgüt üyeliği” (TCK 314/2) ve “örgüt propagandası” (TMK 7/2) suçlamalarıyla yargılandığı davanın 16. duruşması 24 Aralık 2021 tarihinde İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mahkeme başkanı, önceki celse mütalaa verildiğini ancak heyetin değişmesi sebebiyle bu celse karar çıkmayacağını belirtti. Dava 17 Ocak 2022 tarihine ertelendi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
“Terörizmin finansmanı” gerekçesiyle mal varlığı dondurulan 770 kişi arasında gazeteciler de var
Resmî Gazete’de İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin imzalarıyla yayımlanan bir kararla, terör örgütleri ile iltisaklı olduğu ileri sürülen 770 kişinin mal varlığı donduruldu.
24 Aralık 2021 tarihinde yayımlanan kararda terörizm finansmanı suçu gerekçesiyle mal varlığı dondurulan isimler arasında yurt dışında bulunan gazeteciler Abdullah Bozkurt, Abdulkerim Balcı, Adem Yavuz Arslan, Bülent Keneş, Cevheri Güven, Levent Kenez, Said Sefa, Sevgi Akarçeşme, Sevinç Özarslan, Tarık Toros ve Tuncay Opçin de yer aldı.
Eren Keskin ve Reyhan Çapan’ın yeniden yargılandığı dava Ocak ayına ertelendi
Kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Eren Keskin ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Reyhan Çapan’ın, Gezi eylemleri sırasında polisin attığı gaz fişeğinin başına isabet etmesi sonucu hayatını kaybeden Berkin Elvan hakkında 2013 ve 2014 yıllarında yayımlanan beş haber nedeniyle yeniden yargılandıkları davanın üçüncü duruşması 23 Aralık 2021 tarihinde İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Keskin ve Çapan’ın avukatı Sercan Korkmaz’ın savunma ve mazeret talebini içeren dilekçesini kabul eden mahkeme, davayı 27 Ocak 2022 tarihine erteledi.
Keskin ve Çapan, “18 yaşından küçük olan suç faili veya mağdurlarının kimliklerini açıklayacak ya da tanınmalarına yol açacak şekilde yayın yapmak” (5187 sayılı Basın Kanunu 21/c) suçlamasıyla yargılanıyor.
Ahmet Sever’in yargılandığı üç dava ertelendi
Gazeteci ve 11. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün eski basın danışmanı Ahmet Sever’in 2018 yılında yayımlanan İçimde Kalmasın: Tanıklığımdır adlı kitabındaki ifadeler nedeniyle “cumhurbaşkanına hakaret” (TCK 299) ve “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamalarıyla yargılandığı üç ayrı davanın İstanbul 2. Asliye Ceza Mahkemesinde 23 Aralık 2021 tarihinde görülmesi planlanan duruşmaları, hâkimin izinli olması nedeniyle 19, 20 ve 21 Nisan 2022 tarihlerine ertelendi.
Sever hakkındaki davalar, Cumhurbaşkanı Erdoğan, Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Mustafa Şentop ve Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank’ın şikâyetleri üzerine açılmıştı.
Can Dündar’ın “Özgür Gündem nöbetçi GYY davası” ertelendi
Cumhuriyet gazetesi eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar'ın 2016 yılında düzenlenen Özgür Gündem nöbetçi genel yayın yönetmenliği kampanyasına katıldığı için “terör örgütlerinin açıklamalarını basmak ya da yayınlamak” (TMK 6/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın 15. duruşması 23 Aralık 2021 tarihinde İstanbul 22. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Dündar’ın avukatı Abbas Yalçın’ın mazeret bildirerek katılmadığı duruşmada mahkeme, Dündar hakkında çıkarılan yakalama emrinin infazının beklenmesine ve yurt dışı istinabe evrakının dönüşünün beklenmesine karar vererek davayı 31 Mayıs 2022 tarihine erteledi.
İddianamede, Özgür Gündem gazetesinin 22 Haziran 2016 tarihli sayısının 7. sayfasında yayımlanan “HPG eylemleri sürüyor” ve “Bir gerilla yaşamını yitirdi” başlıklı haberler suçlamaya gerekçe olarak gösteriliyor.
Gazeteciler Doğan Ergün ve İzel Sezer hâkim karşısına çıktı
İleri Haber eski Genel Yayın Yönetmeni Doğan Ergün ve mevcut Genel Yayın Yönetmeni İzel Sezer’e, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eski avukatı Mustafa Doğan İnal tarafından “rüşvet pazarlığı yapıldığı” iddialarının haberleştirilmesi nedeniyle açılan davanın ilk duruşması 23 Aralık 2021 tarihinde İstanbul 33. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
İddianamede, gazetecilerin 2 Aralık 2020 ve 16 Aralık 2020 tarihli iki haberde zincirleme biçimde “alenen hakaret” (TCK 125), “kişiler arasındaki aleni olmayan konuşmaları kaydetmek suretiyle elde edilen verileri basın ve yayın yoluyla hukuka aykırı olarak ifşa etmek” (TCK 133) ve “iftira” (TCK 267) suçlarını işlediği öne sürülüyor.
Ara kararını açıklayan mahkeme, müşteki tarafın katılma talebini kabul etti. Ahmet Şık ve Barış Terkoğlu’nun tanık olarak dinlenmesi talebinin daha sonra değerlendirilmesine karar veren mahkeme, davayı 10 Mart 2022 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Hürriyet’te işten çıkarılan gazeteciler açtıkları davayı kazandı
Demirören Medya bünyesindeki Hürriyet gazetesinden 2019 yılında “yönetim kurulunun işletimsel kararı” denilerek tazminatsız olarak işten çıkarılan 45 gazeteciden 22’sinin açtığı dava sonuçlandı. Bakırköy 6. İş Mahkemesi, Türkiye Gazeteciler Sendikası’na (TGS) üye gazetecilerin sendikalı oldukları için işten çıkarıldıklarına hükmetti.
Mahkeme, işten çıkarılanlara bir yıllık brüt ücretleri kadar sendikal tazminat ve dört maaş boşta geçen süre tazminatı ödenmesine hükmetti. İşe iade edilen gazetecilerin 10 iş günü içinde Demirören Medya’ya başvuru yapması, işverenin de gazetecileri 1 ay içinde işe başlatması gerekiyor. İşverenin, gazetecileri işe geri almadığı takdirde 1 yıllık brüt ücret tutarındaki tazminatı ödemesi gerekiyor.
İşten çıkarılan diğer 23 gazetecinin açtığı dava devam ediyor.
Kılıçdaroğlu, Erdoğan'a 80 bin TL tazminat ödeyecek
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na partisinin 26 Ocak 2021 tarihli TBMM grup toplantısındaki ifadeleri gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından 250 bin TL manevi tazminat talebiyle açılan dava sonuçlandı. 23 Aralık 2021 tarihinde basında yer alan haberlere göre, davayı kısmen kabul eden Ankara 3. Asliye Hukuk Mahkemesi Kılıçdaroğlu’nun Cumhurbaşkanı Erdoğan’a 80 bin TL manevi tazminat ödemesine hükmetti.
ETHA muhabiri Ertürk Yılmaz gözaltına alındı
Etkin Haber Ajansı (ETHA) İzmir muhabiri Ertürk Yılmaz, 22 Aralık 2021 tarihinde sabah saatlerinde evine düzenlenen polis baskınıyla gözaltına alındı. Yılmaz’ın da aralarında bulunduğu yedi kişinin bir gizli tanık ifadesi nedeniyle gözaltına alındıkları öğrenildi. Yılmaz’ın da aralarında bulunduğu üç kişi aynı gün içinde serbest bırakıldı.
ETHA’nın internet sitesine erişim engellendi
Etkin Haber Ajansı’na (ETHA) ait internet sitesine erişim, Diyarbakır 5. Sulh Ceza Hâkimliğinin 22 Aralık 2021 tarihli kararı ile “milli güvenlik ve kamu düzeninin korunması” gerekçesiyle engellendi.
Mehmet Altan’ın açtığı tazminat davası Ocak ayına ertelendi
Akademisyen ve yazar Mehmet Altan’ın, hakkındaki Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını uygulamayan dönemin İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi başkanına açtığı tazminat davasının ikinci duruşması 21 Aralık 2021 tarihinde Yargıtay 4. Hukuk Dairesinde görüldü.
İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesinin Mehmet Altan yönünden kesinleşmiş ve kesinleşme şerhi taşıyan beraat kararının mahkemeden istenmesine karar veren Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, bir sonraki duruşmanın 25 Ocak 2022 tarihinde görülmesini kararlaştırdı.
“Özgür Gündem baskını davasında” 16 gazeteci beraat etti
Kapatılan Özgür Gündem gazetesine Ağustos 2016’da düzenlenen polis baskını sırasında darp edilerek gözaltına alınan gazetecilerin “görevi yaptırmamak için direnme” (TCK 265/1) ve “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125/1, 125/3-a) suçlamalarıyla yargılandığı davanın karar duruşması İstanbul 5. Asliye Ceza Mahkemesinde 21 Aralık 2021 tarihinde görüldü.
Davanın 10. duruşmasında sunduğu mütalaasını yineleyen savcı, 16'sı gazeteci 18 sanığın atılı suçlardan cezalandırılmasını istedi. Haklarında yakalama kararı bulunan dört gazetecinin dosyası Nisan ayında görülen dokuzuncu duruşmada ayrılmıştı.
Savcının ardından gazetecilerin avukatları savunmalar için söz aldı. Savunmalarının ardından hükmünü açıklayan mahkeme, suçun unsurlarının oluşmaması nedeniyle Özgür Gündem çalışanları Elif Aydoğmuş, Sevdiye Ergürbüz, Reyhan Hacıoğlu, Burcu Özkara, Kemal Bozkurt, Önder Elaldı, Ender Öndeş, Sinan Balık, Davut Uçar, Fırat Yeşilçınar, Zeki Erden ve Doğan Güzel; eski DİHA muhabirleri Özgür Paksoy ve Mesut Kaynar; eski İMC TV muhabirleri Gülfem Karataş ve Gökhan Çetin; İstanbul Tabip Odası’ndan Yılmaz Bozkurt ve Doğu Yayınevi çalışanı Hüseyin Gündüz’ün tüm suçlamalardan beraatine karar verdi.
P24 tarafından takip edilen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Enver Aysever’e karikatür paylaşımı nedeniyle para cezası verildi
Yazar Enver Aysever, sosyal medyada paylaştığı bir karikatür nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” (TCK 216) suçlamasıyla yargılandığı davada 4.500 TL adli para cezasına çarptırıldı.
Karikatürist Mehmet Birol Çün'ün çizdiği bir karikatürü sosyal medya hesabında 20 Mart 2020’de paylaştığı için hakkında dava açılan Aysever, basit yargılama usulü ile görülen davada önce 4.200 TL adli para cezasına çarptırılmıştı. Avukatların itirazı üzerine dosya yeniden incelenerek duruşma açıldı. İstanbul Anadolu 37. Asliye Ceza Mahkemesi, Aysever’e 9 ay hapis cezası verdi. Cezayı 7 ay 15 güne indiren mahkeme, bu cezayı da 4.500 TL adli para cezasına çevirdi. Aysever, HAGB uygulanmasını kabul etmedi.
Demirören Medya, Hazal Ocak, Odatv ve Medya Radar’a tazminat davası açtı
Demirören Medya, geçtiğimiz yıllarda medya, şans oyunları ve enerji gibi sektörlerdeki alımlarını finanse edebilmek için Ziraat Bankası’ndan çektiği kredileri haberleştiren gazetecilere dava açtı.
Demirören Medya avukatları, Hazal Ocak’ın 28 Ekim 2021 tarihinde Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “En şanslı golfçü... Ziraat Bankası, kredi karşılığı aldığı araziyi yine Demirören'e kiraladı” başlıklı haberinde şirketin “ticari itibarının zedelendiğini” öne sürerek Cumhuriyet Vakfı imtiyaz sahibi Alev Coşkun ve muhabir Hazal Ocak’tan 3 kuruş tazminat istedi. Şirket ayrıca, Ocak’ın haberini alıntılayan Odatv (Soner Yalçın) ve Medya Radar’dan da (Denizhan Erkoç) şikayetçi olarak aynı tazminatı istedi.
Ocak, Demirören’in tazminat davası açtığı haberden yaklaşık iki hafta sonra bu kez de Sayıştay’ın Ziraat Bankası raporunu kaleme aldı. Cumhuriyet gazetesi, 14 Kasım’da “Demirören belgeleri Sayıştay’dan” manşetiyle çıktı. Bu haberden bir gün sonra gazetenin yayın yönetmeni Aykut Küçükkaya, Ocak’ın haberini ve Demirören’in açtığı tazminat davasını kendi köşesine taşıdı.
Bu haber ve yazı üzerine Coşkun ve Ocak’ı yine dava eden Demirören Medya, ilk davadan farklı olarak bu kez “ticari sırlarının çarpıtıldığını” savundu. Sayıştay raporlarının sadece Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulduğunu iddia eden Demirören avukatları, raporda yer alan bilgilerin kamuoyuna açıklanmasının hukuka aykırı olduğunu savundu.
İlk dilekçede olduğu gibi bu dilekçede de 3 kuruş tazminat isteyen Demirören’in başvurusunu Bakırköy 7. Asliye Hukuk Mahkemesi kabul etti. Mahkeme iki başvurunun birleştirilmesine karar verdi. Ocak ve diğer gazetecilerin önümüzdeki günlerde hâkim karşısına çıkması bekleniyor.
Hayri Demir’in davası Nisan ayına ertelendi
Gazeteci Hayri Demir’in “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılandığı davanın 10. duruşması 21 Aralık 2021 tarihinde Ankara 15. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada Demir’in avukatı Nuray Özdoğan hazır bulundu. Özdoğan, müvekkili hakkında dört yılı aşkın süredir devam eden adli kontrol tedbirlerinin kaldırılmasını talep etti.
Ara kararını açıklayan mahkeme, Demir’in evinden çalınan ve daha sonra emniyete teslim edilen dava konusu arşivindeki görüntülerin haber olarak yayınlanıp yayınlanmadığının tespiti için emniyetten istenen araştırma raporunun beklenmesine ve adli kontrol tedbirlerinin devamına karar vererek davayı 19 Nisan 2022 tarihine erteledi.
Adalet Bakanı Gül’ün Tunceli programı basına kapatıldı
Adalet Bakanı Abdülhamit Gül’ün Tunceli’ye geçtiğimiz günlerde gerçekleştirdiği ziyaret sırasında bölgedeki gazetecilere 5 Ocak 2020’den beri kendisinden haber alınamayan Gülistan Doku hakkında soru sorulmaması yönünde valilik tarafından uyarı yapıldığı iddia edildi. Tunceli Gazeteciler Derneği Başkanı Ferit Demir iddiayı doğruladı. Demir, bir gazetecinin valilik özel kalem müdürü tarafından arandığını, gazetecinin soru soracağını ifade etmesi üzerine bakanın programının basına kapatıldığını söyledi.
En az 58 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
24 Aralık 2021 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 58 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.