Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Tutuklu ETHA çalışanları İsminaz Temel, Adil Demirci tahliye edildi; gazeteci Salih Turan tutuklandı; yayıncı Emin Şakir, 191 gün tutuklu kaldığı davada beraat etti; Hanifi Barış, sosyal medya paylaşımları nedeniyle hapis cezasına çarptırıldı
Türkiye’de çıkmış tüm sol yayınları arşivleyen solyayin.com adlı internet sitesinin editörü, arşivci ve yayıncı Emin Şakir, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşmasında hakkındaki suçlamadan beraat etti.
Şakir, 15 Şubat 2019 günü görülen duruşmanın sonunda hakkında verilen beraat kararını Twitter hesabından duyurdu.
Şakir, dava kapsamında 2017 yılının Kasım ayında tutuklanarak cezaevine gönderilmiş, 2018 yılının Haziran ayında hakkındaki iddianameyi kabul eden İstanbul 33. Ağır Ceza Mahkemesi tarafından tahliyesine karar verilene dek 6 buçuk ay cezaevinde kalmıştı.
Ferhat Tunç hakkında 20 yıla kadar hapis istemi
Diyarbakır’da yürütülen soruşturma kapsamında müzisyen Ferhat Tunç hakkında “terör örgütüne üye olmak” ve “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamalarıyla 8 yıl 6 aydan 20 yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.
Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığınca hazırlanan ve Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesince kabul edilen iddianamede Tunç’un Demokratik Toplum Kongresi (DTK) kapsamında faaliyet yürüttüğü, kuryelik yaparak örgütün finansmanına katkı sağladığı, sosyal medya hesabında Türkiye’nin Afrin’e yönelik harekâtı aleyhine paylaşımlar yaptığı, terör örgütü mensuplarıyla irtibatlı olduğu iddia edildi.
Tunç, soruşturma kapsamında 14 Ocak 2019 tarihinde Almanya’dan tarifeli uçakla geldiği İstanbul’da Atatürk Havalimanı’nda gözaltına alınmış, Bakırköy Adliyesindeki ifadesinin ardından serbest bırakılmıştı.
Gözaltına alınan gazeteci Melike Ceyhan serbest bırakıldı
İstanbul'da 13 Şubat 2019 günü yapılan operasyonda gözaltına alınan 18 kişi arasında bulunan gazeteci Melike Ceyhan, 15 Şubat günü serbest bırakıldı.
Emniyet ifadelerinin ardından savcılığa sevk edilen Ceyhan, savcılık ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
ETHA muhabiri Adil Demirci tahliye edildi
Aralarında Etkin Haber Ajansı (ETHA) muhabiri Adil Demirci ve Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) üyelerinin de olduğu 6’sı tutuklu 23 kişinin yargılandığı davanın ikinci duruşması 14 Şubat 2019 günü İstanbul 25. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Davada Demirci, “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla yargılanıyor.
P24’ün de izlediği duruşmada savcı, davada tutuklu yargılanmakta olan sanıklardan aralarında Demirci’nin de bulunduğu beş kişinin tahliyesini, bir kişinin ise tutukluluğunun devamını talep etti. Savcı ayrıca tüm sanıklar için adlî kontrol tedbiri talep etti.
Sonrasında savunması için söz alan Demirci, dosyada katıldığı belirtilen anma eylemlerini gazeteci olarak takip ettiğini ifade etti ve tahliyesini talep etti.
Savunmaların ardından kararını açıklayan mahkeme heyeti, 2018'in Nisan ayından bu yana tutuklu bulunan Demirci ile tutuklu sanıklardan Hasan Kınık’ın tahliyelerine, diğer tutuklu sanıkların ise tutukluluk hallerinin devamına karar vererek davayı 30 Nisan tarihine erteledi. Mahkeme, Demirci’ye İstanbul dışına çıkış yasağı uygulanmasına karar verdi.
Gazeteci İsminaz Temel üçüncü duruşmada tahliye edildi
ETHA editörü İsminaz Temel ve muhabir Havva Cuştan’ın da aralarında bulunduğu 23 sanıklı davanın üçüncü duruşması da yine 14 Şubat 2019 günü İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmada mütalaası sorulan savcı, duruşmaya gelmeyen tanıklar hakkında zorla getirme kararı verilmesini, dijital materyallerin incelemesinin beklenilmesini ve aralarında Temel’in de bulunduğu üç tutuklu sanığın tutukluluk hâllerinin devamını talep etti.
Mütalaanın ardından söz alan Temel, dosyadaki beyanların kendisinin gazeteci olduğunun kanıtı olduğunu, suçlama konusu eylemleri gazeteci olarak takip ettiğini ifade etti. Sonrasında söz alan avukatları da Temel’in tahliyesini talep etti.
Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme heyeti, Temel'in adli kontrol şartıyla tahliye edilmesine diğer iki tutuklu sanığın ise tutukluluk hallerinin devamına karar vererek davayı 24 Nisan’a erteledi.
Nurcan Baysal’ın yargılandığı dava Nisan ayına ertelendi
Gazeteci yazar Nurcan Baysal’ın sosyal medya paylaşımları nedeniyle “halkı kin ve düşmanlığa alenen tahrik” suçlamasıyla yargılandığı davanın görülmesine 14 Şubat 2019 günü Diyarbakır 7. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Duruşmada Baysal’ın avukatı bir başka dosyada verilen beraat kararını dosyaya sundu. Hakimin mazeretli olması nedeniyle dava 18 Nisan tarihine ertelendi.
Gazeteci Salih Turan sosyal medya paylaşımları nedeniyle tutuklandı
Son olarak Sputnik’in Kürtçe servisinde çalışan gazeteci Salih Turan, sosyal medyada “terör örgütü propagandası” yaptığı iddiasıyla tutuklandı.
Turan, 12 Şubat Salı günü, sabaha karşı evine düzenlenen baskınla gözaltı alındı. Avukat Newroz Akalan’ın Evrensel gazetesine verdiği bilgiye göre Turan’ın telefon ve bilgisayar gibi dijital cihazlarına da el konuldu. Emniyetteki ifadesinin ardından savcılığa sevk edilen Turan, tutuklanması talebiyle 13 Şubat 2019 günü çıkarıldığı mahkemece “örgüt üyeliği” ve “örgüt propagandası” suçlamalarıyla tutuklanarak önce Metris Cezaevi’ne gönderildi, ardından ise Silivri Cezaevi’ne sevk edildi.
Yönetmen Veysi Altay ve Dicle Anter’e hapis cezası verildi
Nû Jîn adlı belgeselin yönetmeni Veysi Altay ve filmin Batman Yılmaz Güney Sineması’nda gösterilmesini sağlayan eski müdürü Dicle Anter’in “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla yargılandıkları davanın karar duruşması 13 Şubat 2019 günü Batman 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme, “örgüt propagandası” suçunu sabit görerek Altay’ı 2 yıl 6 ay, Anter’i ise 2 yıl 1 ay hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme Altay ve Anter hakkında yurtdışına çıkış yasağı uygulanmasına karar verdi.
Gazeteci Çağdaş Kaplan hakkında iddianame hazırlandı
Yeni Yaşam gazetesinin önceki genel yayın yönetmeni Çağdaş Kaplan hakkında sosyal medya paylaşımları gerekçe gösterilerek “örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla iddianame hazırlandı.
Kaplan, 6 Ekim 2018 tarihinde İstanbul’da gözaltına alınmış, savcılıktaki ifade işlemlerinin ardından ise serbest bırakılmıştı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu tarafından hazırlanan iddianamede, Kaplan’ın sosyal medyadaki haber paylaşımlarında “örgüt propagandası” yaptığı öne sürüldü.
Evrensel gazetesinden “terör örgütü güdümünde yayın yapan” bir medya kuruluşu olarak bahsedilen iddianamede, kapatılan Özgür Gündem gazetesinin yasaklanmasına tepki gösterilmesi ise suç sayıldı.
Gazeteci Semiha Alankuş hâkim karşısına çıktı
Ekim ayında Diyarbakır merkezli dokuz ilde gerçekleştirilen operasyon kapsamında gözaltına alınan ve serbest bırakılan gazeteci Semiha Alankuş hakkında “örgüt üyeliği” suçlamasıyla açılan davanın duruşması 13 Şubat günü görüldü.
Diyarbakır 9. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülen duruşmada Alankuş ve avukatı Resul Tamur hazır bulundu. Savunmasında hakkındaki suçlamayı reddeden Alankuş, beraatini talep etti.
Mahkeme ara kararında, Alankuş hakkında imza verme şeklindeki adlî kontrolün kaldırılmasına, yurtdışına çıkış yasağının ise devamına ve el konulan dijital materyallerin inceleme sonuçlarının beklenmesine karar vererek davayı ileri bir tarihe erteledi.
Yedi Barış Akademisyenine daha hapis cezası
Barış için Akademisyenler’in 2016 yılındaki barış bildirisini imzaladıkları için “terör örgütü propagandası” suçlamasıyla yargılanan akademisyenlerin davalarında bu hafta da hapis cezaları verildi.
14 Şubat 2019 günü İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesi akademisyen Mehmet Şiray’a “terör örgütü propagandası yapmak” suçlamasıyla 1 yıl 3 ay hapis cezası vererek hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
13 Şubat 2019 günü görülen duruşmalarda, İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi akademisyenler Tahsin Yeşildere, S.Y. ve M.G.’e "terör örgütü propagandası" suçlamasıyla 15'er ay hapis cezası vererek hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
12 Şubat 2019 günü görülen duruşmalarda da üç akademisyene hapis cezası verildi. İstanbul 36. Ağır Ceza Mahkemesi emekli mimarlık tarihçisi Prof. Dr. Bülent Tanju'ya “örgüt propagandası” suçlamasıyla 1 yıl 6 ay hapis cezası verdi. Cezayı 1 yıl 3 aya indiren mahkeme, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
Akademisyen Hatice Kurtuluş Aydal hakkındaki hükmünü açıklayan İstanbul 37. Ağır Ceza Mahkemesi, Aydal’ın 1 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırılmasına karar verdi. Cezada indirime gitmeyen heyet, hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi.
Galatasaray Üniversitesi'nden Gülsün Güvenli'nin karar duruşmasında ise mahkeme heyeti akademisyene 1 yıl 3 ay hapis cezası verdi ve hükmün açıklanmasının geri bırakılmasına karar verdi. Mahkeme ayrıca bu davada daha önce örneğine rastlanmayan bir karar vererek, Güvenli'nin bir şehit ailesini ziyaret etmesi hükmünü getirdi.
Hanifi Barış sosyal medya paylaşımları nedeniyle hapis cezasına çarptırıldı
“Bu Suça Ortak Olmayacağız” bildirisinin imzacısı akademisyen ve avukat Hanifi Barış hakkında “sosyal medya paylaşımlarında örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla açılan davanın karar duruşması 12 Şubat 2019 günü görüldü.
Duruşmada hazır bulunan Barış ve avukatlarının savunmalarını tamamlamalarının ardından hükmünü açıklayan İstanbul 29. Ağır Ceza Mahkemesi, Barış’ı “örgüt propagandası yapmak” suçundan 1 yıl 8 ay hapis cezası ile cezalandırdı ve hükmün açıklanmasını geri bıraktı.
Barış, dava kapsamında 2018’in Temmuz ayı başında ifade vermek üzere gittiği karakoldan adliyeye sevk edilmiş, burada tutuklanarak cezaevine gönderilmişti. Barış, hakkında açılan davanın 18 Eylül’de görülen ilk duruşmasının sonunda tahliye edilmişti.
Gün Matbaacılık davasında dört tutuklu sanık tahliye edildi
Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) devredilen Gün Matbaacılık’ın sahibi Kasım Zengin’in de aralarında olduğu 21 çalışanının yargılandığı davanın dördüncü duruşması 11 Şubat 2019 günü İstanbul 26. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Silivri Cezaevi karşısında bulunan mahkeme salonunda görülen duruşmada, tutuklu olan Kasım Zengin, Cemal Tunç, Erdoğan Zamur, İhsan Sinmiş, İrfan Karaca, Mahmut Abay, Mehmet Emin Sümeli ve Musa Kaya ile tutuksuz sanıklar ve sanık avukatları hazır bulundu. Tutuklu sanıklardan Uğur Selman Kelekçiler ise Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi’nde tedavi gördüğü için duruşmaya katılamadı.
Geçici heyet tarafından görülen duruşmada savunma yapan avukatlar tutuklu matbaa çalışanlarının tahliyesini talep etti.
Duruşma sonunda heyet tutuklu sanıklardan Uğur Selman Kelekçiler, Musa Kaya, Mehmet Emin Sümeli ve Cemal Tunç’un tahliyesine karar vererek davayı 11 Mart’a erteledi.
TV10 kameramanı Kemal Demir tahliye edildi
Aralık 2017’de tutuklanarak Silivri Cezaevine gönderilen TV10 kameramanı Kemal Demir, bir yılı aşkın tutukluluğunun ardından 8 Şubat 2019 tarihinde tahliye edildi.
9 Şubat günü basında yer alan haberlere göre, duruşma açmadan dosyayı inceleyen İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi, Demir’in adlî kontrol ve yurtdışına çıkış yasağı konularak tahliye edilmesine karar verdi.
Demir’in “örgüt üyeliği” suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 2 Mayıs 2019 tarihinde görülecek.
Davanın ilk duruşması 3 Temmuz 2018 günü İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülmüş, ancak mahkeme yetkisizlik kararı vererek dosyayı Mersin’e göndermiş, Mersin’deki mahkemenin de yetkisizlik kararı vermesi üzerine dosya Yargıtay’a gitmişti. Yargıtay’ın İstanbul 28. Ağır Ceza Mahkemesi’nin yetkili olduğuna karar vermesi üzerine dosyayı inceleyen mahkeme, Demir’in tahliyesine karar verdi.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
Bu hafta içinde gazeteci Salih Turan’ın tutuklanarak cezaevine gönderilmesi, tutuklu gazeteciler Adil Demirci ve İsminaz Temel’in tahliyeleri, Gün Matbaacılık davasında tutuklu yargılanmakta olan dört matbaa çalışanı ve tutuklu TV10 kameramanı Kemal Demir’in de tahliyelerinin ardından 15 Şubat 2019 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 155 gazeteci ve medya çalışanı hâlen tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan ulaşılabilir.