Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Mehmet Baransu’nun tutukluluğuna devam kararı verildi; hapis cezası kesinleşen Hüseyin Aykol cezaevine gönderildi; Mehmet Gündem, “örgüt üyeliği” suçlamasıyla 6 yıl 10 ay hapse mahkûm edildi
Kapatılan Taraf gazetesinin eski yöneticileri ile muhabiri Mehmet Baransu’nun “Egemen Harekât Planı” adlı belgenin gazete yayımlandığı iddiasıyla yargılandıkları davanın görülmesine 11 ve 12 Temmuz 2019 tarihlerinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
İki gün süren duruşmada davanın tek tutuklu sanığı Baransu savunmasına devam etti.
Baransu’nun savunmasının ardından Taraf eski yöneticileri Ahmet Altan ve Yasemin Çongar’ın avukatı Figen Albuga Çalıkuşu söz alarak, dava ile ilgili karşı tarafta bir yanlış algı olduğunu ifade etti. “Bu dava Taraf’ta yayımlanan Balyoz haberleri ile ilgili değil. Bu davanın konusu Balyoz’la ilgili CD’ler değil. Zaten TSK da kabul etmiyor, sahte diyor. Bu dava 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde Balyoz davasına konu edilmeyen belgelerle ilgili” diye konuştu.
Çalıkuşu sözlerine şöyle devam etti: “‘Egemen harekât planı’ 2008’de kozmik odada saklanan bir belge. Bu raporun çalındığı ve Yunan basınına sızdırıldığı söyleniyor. Fakat zaten aynı yıl bu belgenin imha edildiği söyleniyor TSK tarafından. Bunlar Taraf gazetesinde haberleştirilmedi.”
Duruşma sonunda Baransu’nun tutukluluk hâlinin devamına karar veren mahkeme heyeti, Baransu hakkındaki dosyanın “örgüt üyeliği” suçlaması yönünden ayrılarak birleştirme talebiyle Mersin 2. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gönderilmesine karar verdi. Sanıklardan Tuncay Opçin hakkındaki yakalama kararının infazının beklenmesine karar veren mahkeme, davanın bir sonraki duruşmasının 27, 28, 29 Ağustos tarihlerinde üç oturum halinde görülmesini kararlaştırdı.
AYM, BirGün gazetesinin başvurusunda hak ihlâli kararı verdi
Şırnak’ta 2015 yılında düzenlenen operasyonlar sırasında öldürüldükten sonra zırhlı polis aracının arkasına bağlanarak sürüklenen Hacı Lokman Birlik’in görüntülerini yayınlayan BirGün gazetesinin internet sitesine getirilen erişim engeline yapılan itirazda Anayasa Mahkemesi, ifade ve basın özgürlüğünün ihlâl edildiğine karar verdi.
AYM Genel Kurulu’nun oybirliğiyle aldığı kararda ayrıca erişim engelinin kaldırılması için Gölbaşı Sulh Ceza Hakimliği’ne yazı gönderilmesine karar verildi.
Gazeteci Hüseyin Aykol cezaevine gönderildi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol, 11 Temmuz 2019 günü hakkındaki kesinleşmiş hapis cezası nedeniyle cezaevine gönderildi.
Öğle saatlerinde Ankara’daki evinde gözaltına alınan Aykol, Sincan Batı Adliyesi’ne götürüldü. Aykol, adliyedeki işlemlerin ardından tutuklanarak Sincan F Tipi Kapalı Cezaevi’ne gönderildi.
Aykol, Özgür Gündem gazetesi ile dayanışma amacıyla başlatılan “Nöbetçi Genel Yayın Yönetmenliği” kampanyasına katılan gazetecilerle birlikte yargılandığı davanın 2018 yılının Ocak ayında görülen karar duruşmasında “Örgüt propagandası yapmak” suçundan 3 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Hapis cezaları 29 Kasım 2018 tarihinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi tarafından onanmıştı.
Aykol hakkında açılan 63 dava bulunurken, bazı davaları da istinaf mahkemelerinde devam ediyor.
Necla Demir’in duruşması Ekim ayına ertelendi
Gazete Karınca’nın eski imtiyaz sahibi Necla Demir’in gazetenin Afrin haberleri nedeniyle “zincirleme şekilde örgüt propagandası yapmak” suçlamasıyla yargılandığı davanın ikinci duruşması 11 Temmuz 2019 günü İstanbul 33. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
P24 tarafından izlenen duruşmaya gazeteci Demir katılmazken, avukatı Sercan Korkmaz mahkemede hazır bulundu. Mahkeme başkanı, önceki celse savunmaların SEGBİS ile kayıt altına alındığını ancak kayıtların çözümlerinin yaptırılmadığını söyledi.
Avukat Korkmaz, müvekkili Necla Demir’in sonraki celse hazır bulunacağını belirtti. Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme, Demir’in savunmasının alınması için davayı 11 Ekim 2019 tarihine erteledi.
Gazeteci Mehmet Ali Çelebi tahliye edildi
Kapatılan Özgürlükçü Demokrasi gazetesi editörlerinden Mehmet Ali Çelebi, 9 Temmuz 2019 gecesi 2018’in Nisan ayından beri tutuklu bulunduğu Silivri Cezaevi’nden tahliye edildi.
Özgürlükçü Demokrasi gazetesi davası kapsamında İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesince 28 Haziran 2019 tarihinde "örgüte yardım" suçlamasıyla 3 yıl 9 ay hapis cezasına çarptırılan ve kararla birlikte tahliyesine hükmedilen Çelebi, daha önce yargılandığı “Özgür Gündem dayanışma” davasında aldığı 1 yıl 6 ay hapis cezası nedeniyle hemen tahliye edilmemişti.
Gazeteci Mehmet Gündem’e hapis cezası ve tahliye
Gazeteci Mehmet Gündem’in, “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla tutuklu olarak yargılandığı davanın karar duruşması 9 Temmuz 2019 günü İstanbul 35. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Gündem, tutuklu bulunduğu Silivri Cezaevi’nden jandarma eşliğinde getirildiği duruşmada esas hakkındaki savunmasını yaparak tahliyesini ve beraatini talep etti.
Duruşma sonunda hükmünü açıklayan mahkeme, Gündem’i “terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla 6 yıl 10 ay 15 gün hapis cezasına çarptırdı. Mahkeme, Gündem’in tahliyesine karar verdi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan erişilebilir.
Tutuklu gazeteci Yetkin Yıldız’a açılan “hakaret” davası ertelendi
Tutuklu gazeteci Yetkin Yıldız hakkında eski İçişleri Bakanı Efkan Ala’nın şikayetiyle “hakaret ve iftira” suçlamasıyla 2015 yılında açılan davanın görülmesine 9 Temmuz 2019 günü Bakırköy 31. Asliye Ceza Mahkemesi’nde devam edildi.
Mahkeme, dosyadaki eksikliklerin giderilmesi için davayı 17 Aralık 2019 tarihine erteledi.
Çiğdem Toker’e açılan tazminat davası ertelendi
Gazeteci Çiğdem Toker hakkında “Tasarruf arıyorsanız metro ihalelerine bakın" başlıklı köşe yazısı nedeniyle Şenbay Madencilik A.Ş. tarafından 1,5 milyon TL manevi tazminat talebiyle açılan davanın üçüncü duruşması 9 Temmuz 2019 günü Ankara 13. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görüldü.
Mahkeme, davacı taraf avukatının dava konusu yazıda sözü edilen ihaleye ilişkin evrakları inceleme talebini kabul ederek davayı 17 Ekim 2019 tarihine erteledi.
Temel Demirer’in duruşması Ekim ayına ertelendi
Yazar ve aktivist Temel Demirer’in Suruç katliamında ölenlerin anıldığı bir etkinlikteki konuşması nedeniyle “suçu ve suçluyu övmek” suçlamasıyla yargılandığı davanın 9 Temmuz günü İstanbul Anadolu 33. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülmesi gereken ikinci duruşması, mahkeme hâkiminin başka bir görev yerine tayin edilmesi nedeniyle 15 Ekim 2019 tarihine ertelendi.
Gazeteci Ferhat Parlak ilk duruşmasında tahliye edildi
“Terör örgütü üyeliği” suçlamasıyla 15 aydır tutuklu olan gazeteci Ferhat Parlak hakkında Diyarbakır 11. Ağır Ceza Mahkemesi’nde açılan davanın ilk duruşması 8 Temmuz 2019 günü görüldü.
Parlak ve avukatı duruşmada hazır bulundu. Hakkındaki suçlamaları reddeden Parlak, kolluk ve savcılık ifadelerini yineleyerek gazeteci olduğunu belirtti.
Mütalaasını sunan savcı, Parlak'ın üzerine atılı suçun mahiyeti ve mevcut delil durumu, öngörülen cezasının alt ve üst sınırının dikkate alınarak tutukluluk hâlinin devamına karar verilmesini istedi.
Parlak'ın avukatı Mehdi Özdemir, gizli tanık ifadelerinin çelişkili olduğunu, müvekkiline yöneltilen suçlamaların gazetecilik faaliyeti kapsamında olduğunu dile getirdi. Özdemir, müvekkilinin söz konusu suçlamalarla Diyarbakır 4. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılandığını, aynı suçlamadan beraat ettiğini vurgulayarak, dosyanın mükerrer bir dosya olarak düzenlendiğine işaret etti. Özdemir, müvekkilinin tahliyesiyle birlikte beraatini istedi.
Duruşma sonundaki ara kararında mahkeme, delillerin büyük ölçüde toplanmış olması ve sanığın tutuklu kaldığı süreyi göz önünde bulundurarak Parlak'ın derhal salıverilmesine karar verdi. Parlak'a yurtdışına çıkış yasağı getiren mahkeme, davayı 6 Kasım 2019 tarihine erteledi.
Ayhan Bilgen hakkında Özgür Gündem iddianamesi hazırlandı
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu, Kars Belediyesi Eşbaşkanı Ayhan Bilgen hakkında iddianame hazırladı. İddianame, “Özgür Gündem ana davası” ile birleştirilmek üzere mahkemeye gönderildi.
18 Haziran 2019 tarihinde hazırlanan iddianame, İstanbul 24. Ağır Ceza Mahkemesine gönderildi. Mahkeme iddianameyi 3 Temmuz günü İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesine göndererek, “Özgür Gündem ana davası” ile arasında hukuki ve fiili irtibat olduğu gerekçesiyle birleştirilmesini istedi.
İddianamede Bilgen’e, “Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozma”, “Örgüte üye olma”, “Örgüt propagandası yapma”, “Suç işlemek amacıyla örgüt kurma”, “Suç işlemek amacıyla kurulan örgüte üye olmak” suçlamaları yöneltildi.
İddianamede Bilgen’in Özgür Gündem Yayın Danışma Kurulu üyesi olduğu hatırlatılarak hakkında 2016 yılında soruşturma başlatıldığı ancak milletvekili olduğu için dosya hakkında ayırma kararı verildiği belirtildi.
İstanbul 23. Ağır Ceza Mahkemesi, önümüzdeki günlerde birleştirme talebini değerlendirecek.
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
P24 tarafından açık kaynaklardan derlenen bilgiler ışığında oluşturulan listeye göre, 12 Temmuz 2019 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 138 gazeteci ve medya çalışanı, tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.