Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Gezi davasında Kavala’ya müebbet, 7 kişiye tutuklama; Bloomberg davasında tüm sanıklar beraat etti; İbrahim Haskoloğlu tahliye oldu; Metin Cihan hakkında yakalama kararı
Gezi davasında Kavala’ya müebbet, 7 kişiye 18 yıl hapis cezası
Aralarında tutuklu iş insanı Osman Kavala’nın da bulunduğu toplam 17 sanığın yargılandığı Gezi-15 Temmuz davasının karar duruşması 22 ve 25 Nisan 2022 tarihlerinde İstanbul 13. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Esasa karşı savunmaların tamamlanmasının ardından kararını açıklayan mahkeme, Kavala’nın iki seneyi aşkın süredir tutuklu bulunduğu “casusluk” suçunu işlediğine dair yeterli delil elde edilemediğinden beraatına ve bu suçtan tahliyesine hükmetti. Kavala’nın “hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs” (TCK 312) suçundan ağırlaştırılmış müebbet hapsine karar veren mahkeme, tutuksuz yargılanan sanıklar Mücella Yapıcı, Çiğdem Mater, Ali Hakan Altınay, Mine Özerden, Can Atalay, Tayfun Kahraman ve Yiğit Ali Ekmekçi hakkında ise “hükümeti ortadan kaldırmaya teşebbüs” suçuna yardımdan 18’er yıl hapis cezası verdi. Mahkeme, yedi sanık hakkında “ceza miktarı ve adli kontrol tedbirinin tutuklamadan beklenen menfaati sağlayamayacağını” gerekçe göstererek tutuklama kararı verdi.
Yurt dışında bulunan sanıklar Can Dündar, Ayşe Pınar Alabora, Henry Jack Barkey, Gökçe Yılmaz, Handan Meltem Arıkan, Hanzade Hikmet Germiyanoğlu, Memet Ali Alabora, Yiğit Aksakoğlu ve İnanç Ekmekçi’nin dosyasının ayrılmasına hükmedildi. Karar oy çokluğuyla alındı.
P24 tarafından takip edilen iki günlük duruşmanın ayrıntılarına buradan ve buradan ulaşabilirsiniz.
Bloomberg davasında tüm sanıklar beraat etti
Ağustos 2018’de yayımlanan bir haber nedeniyle Bloomberg muhabirleri Kerim Karakaya ve Fercan Yalınkılıç ile aralarında gazeteciler Merdan Yanardağ, Sedef Kabaş, Mustafa Sönmez ve Orhan Kalkan’ın da bulunduğu 36 sosyal medya kullanıcısı, 2018’deki kur krizini konu alan bir haber ve haberle ilgili sosyal medya paylaşımları nedeniyle yargılandıkları davada beraat etti.
Davanın 27 Nisan 2022 tarihinde görülen duruşmasında savcılık esas hakkında mütalaasını sundu ve üzerlerine atılı eylem yönünden suçun yasal unsurlarının oluşmaması nedeniyle tüm sanıkların beraatını talep etti. Duruşma sonunda mahkeme, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) ve Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) avukatlarının esas hakkında mütalaaya karşı savunmalarını hazırlamaları için süre istemeleri üzerine talebi kabul etti ancak bir sonraki duruşmayı 29 Nisan’da görülmesini kararlaştırdı.
29 Nisan günü İstanbul 3. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen karar duruşmasında, katılan BDDK avukatı, Karakaya ve Yalınkılıç’ın BDDK’nın itibarlarının zedelendiğini iddia ederek bu suç yönünden cezalandırılmalarını talep etti. Karakaya ve Yalınkılıç’ın avukatı Ömer Bayraktar, dosyaya gelen bilirkişi raporlarında, hem “piyasa dolandırıcılığı” hem de Bankacılık Kanununda düzenlenen “itibarın zedelenmesi” suçlularının unsurlarının oluşmadığının tespit edildiğini hatırlattı. Bayraktar, beraat talep etti.
Atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığına hükmeden mahkeme, tüm sanıkların ayrı ayrı beraatlarına karar verdi.
P24 tarafından takip edilen duruşmalarla ilgili habere buradan ulaşılabilir.
İbrahim Haskoloğlu tahliye edildi
Sosyal medya hesabında e-Devlet’ten veri sızıntısı olduğu iddialarını aktaran ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve MİT Başkanı Hakan Fidan’a ait olduğu öne sürülen kimlik bilgilerini sansürleyerek paylaştığı için tutuklanan gazeteci İbrahim Haskoloğlu, 27 Nisan 2022 tarihinde tahliye edildi.
Haskoloğlu’nun tahliyesini sosyal medya hesabından duyuran avukatı Emrah Karatay, “Müvekkilimiz an itibariyle itirazımız neticesinde tahliye edilmiştir. İbrahim artık serbest” dedi.
18 Nisan 2022’de Üsküdar’daki evinde gözaltına alınan Haskoloğlu, 19 Nisan günü hâkimlik sorgusunun ardından “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek ve yaymak” (TCK 136) suçlamasıyla tutuklanmıştı.
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İçişleri Bakanlığının şikâyeti üzerine Haskoloğlu hakkında “kişisel bilgileri hukuka aykırı yolla ele geçirmek” suçundan soruşturma başlatmıştı.
Gazeteci Metin Cihan hakkında yakalama kararı çıkarıldı
Gazeteci Metin Cihan’a, bir sosyal medya paylaşımı nedeniyle dönemin Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak’ın şikâyeti üzerine “kamu görevlisine görevinden dolayı hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 28 Nisan 2022 tarihinde İstanbul 36. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
P24 tarafından takip edilen duruşmada Cihan’ın avukatı Özgür Urfa ile Albayrak’ın avukatı hazır bulundu. Katılma talebinde bulunan Albayrak’ın avukatı Cihan’ın cezalandırılmasını istedi. Cihan’ın avukatı Urfa, müvekkilinin hakkında herhangi bir soruşturma açılmadan yurt dışına çıktığını ve suçlama konusu paylaşımda suç unsuru oluşmadığını söyledi. Urfa, beraat talep etti. Cihan hakkında yakalama kararı çıkartan mahkeme, davayı 18 Ekim 2022 tarihine erteledi.
Cihan, Nisan 2020’de paylaştığı suçlama konusu tweet’te “Berat Albayrak’ın posta kutusu 2016’ta Wikileaks’te yayınlandığı zaman buralar çalkalanıyordu. Neyle? İçerikteki torpil, rüşvet, yolsuzluk falanla değil, titreşimli yüzük alışverişiyle. Biz de az gerizekalı değilmişiz” ifadelerini kullanmıştı.
Baransel Ağca’nın “dini değerleri aşağılama” davası görülmeye başlandı
Gazeteci Baransel Ağca’ya sosyal medya paylaşımları nedeniyle, “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” (TCK 216) suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 26 Nisan 2022 günü İstanbul 43. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Ağca hakkında İstanbul Siber Suçlarla Mücadele Şube Müdürlüğü Önleme Büro Amirliği tarafından “siber suçları önleme amacıyla” yürütülen sanal devriye faaliyetleri kapsamında “suç içerikli paylaşımlar yaptığı” iddiasıyla sekiz sayfalık araştırma raporu hazırlanmıştı.
Expression Interrupted tarafından elde edilen bilgiye göre, Ağca’nın İçişleri Bakanı Soylu ile ilgili dört, üzerine atılı suçlamayla ilgili bir Twitter paylaşımının yer aldığı araştırma raporunu ihbar olarak değerlendiren İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Basın Suçları Soruşturma Bürosu, Ağca hakkında “halkın bir kesiminin benimsediği dini değerleri alenen aşağılama” suçlamasıyla iddianame düzenledi. Soylu ile ilgili paylaşımların yer almadığı 16 Eylül 2021 tarihli iddianamede, Ağca’nın 25 Aralık 2020 tarihli bir sosyal medya paylaşımı suçlama konusu yapıldı.
Yurt dışında yaşayan Ağca’nın katılmadığı ilk duruşmada avukatı Ziya Ergin hazır bulundu. Dava konusu paylaşımın Ağca hakkında gazetecilik faaliyeti nedeniyle yürütülen başka bir soruşturma sırasında tesadüfen elde edildiğini söyleyen Ergin, “Sanal devriye yetkisi iptal edilmiştir. Dolayısıyla hukuka aykırı elde edilmiş bir delil söz konusudur” dedi. Suçlamaya konu edilen paylaşımda suç unsuru bulunmadığını vurgulayan Ergin, “Çünkü atılan tweet neticesinde kamu barışı bozulmamıştır. Bu soruşturmaya kadar bu tweet nedeniyle herhangi bir tepki oluşmamıştır. Derhal beraat talep ediyoruz” dedi.
Ağca’nın yurt dışı adresi bildirildiği taktirde ifadesinin istinabe yoluyla alınabilmesi için yazı yazılmasına karar veren mahkeme, davayı 20 Eylül 2022 tarihine erteledi.
Kıbrıslı gazeteciye “Cumhurbaşkanına hakaret” suçundan ceza
Kıbrıs’ta yayımlanan Avrupa gazetesinin yayın yönetmeni Şener Levent’e, gazetede yayımlanan bir karikatür gerekçe gösterilerek “Cumhurbaşkanına hakaret” suçlamasıyla açılan dava karara bağlandı. 26 Nisan 2022 tarihinde Ankara 63. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen davada, Levent 9 bin TL adli para cezasına çarptırıldı.
Mahkemenin kararını Facebook hesabından duyuran Levent, aynı suçtan Kıbrıs’taki bir mahkemede de yargılandığını ve davanın beraatla sonuçlandığını kaydetti. Levent, “Hukukta bir kişinin aynı suçtan iki kere yargılanması diye bir şey yoktur” dedi.
Gazeteci Can Selman beraat etti
30 Haziran 2021’de düzenlenen 1. Eskişehir LGBTİ+ Onur Yürüyüşü’ne yönelik polis müdahalesi esnasında gözaltına alınan 16 kişiye açılan davanın ikinci duruşması 26 Nisan 2022’de Eskişehir 8. Asliye Ceza Mahkemesinde görüldü.
Mütalaasını sunan savcı, aralarında gazeteci Can Selman’ın da bulunduğu 16 sanığın üzerlerine atılı “2911 sayılı Toplantı ve Gösteri Yürüyüşleri Kanunu’na muhalefet” suçundan beraatlarını istedi. Mütalaaya katıldıklarını belirten sanık avukatları, celse arasında dosyaya giren bilirkişi raporundaki görüntülerde sanıklara orantısız güç kullanan kolluk görevlileri hakkında suç duyurusunda bulunulmasını talep etti.
Esas hakkındaki savunmaların tamamlanmasının ardından kararını açıklayan mahkeme, Selman ve diğer 15 sanığın beraatına hükmetti.
Belediye başkanının korumaları haber takibindeki gazeteciyi darp etti
Gazete Duvar muhabiri Ardıl Batmaz, 2020 yılında meydana gelen 6.8 şiddetindeki depremin ardından yapılan TOKİ konutlarını incelemek için Elazığ’a gelen İçişleri Bakanı Süleyman Soylu ve Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum’un ziyaretini haberleştirdiği sırada görevliler tarafından darp edildi.
Bakanların, Mustafapaşa Mahallesindeki TOKİ konutlarını incelemesini takip eden Batmaz, depremzedelerin AKP’li Elazığ Belediye Başkanı Şahin Şerifoğulları’na gösterdiği tepkiyi kayıt altına aldı. Batmaz’dan kamerasını indirmesini isteyen Şerifoğulları, “Gazeteciyim” cevabını aldı. Şerifoğulları’nın “Banane kardeşim gazeteciysen” tepkisi üzerine belediye başkanın koruması olduğu iddia edilen kişiler Batmaz’a müdahale ederek görüntü alması engellenmeye çalıştı.
Yaşanan olay sonrası darp raporu alan Batmaz, polis merkezi amirliğine giderek kendisini hedef gösterdiği iddiasıyla belediye başkanı Şerifoğulları’ndan ve kendisini darp eden kişilerden şikayetçi oldu.
Gezi davası protestosunu takip eden gazeteci gözaltına alındı
Gezi Davası’nda çıkan mahkûmiyet kararları, 26 Nisan 2022 günü İstanbul Beyoğlu’ndaki Makina Mühendisleri Odası önünde protesto edildi. Taksim Dayanışmasının çağrısıyla gerçekleşen eylemi takip eden gazeteci Umut Taştan’ın da aralarında olduğu 51 kişi gözaltına alındı.
Taştan’ın gözaltına alınmasına ve haber takip etmelerinin engellenmesine tepki gösteren gazeteciler, polisten “AYM’ye başvurun” yanıtı aldı. Emniyetteki işlemleri tamamlanan Umut Taştan, 27 Nisan günü sabah saatlerinde serbest bırakıldı.
Açıklama bitiminde dağılan grubun İstiklal Caddesi’ne çıkışına izin verilmedi. İstiklal Caddesi’ne çıkan yürüyüş koluna yapılan müdahaleyi takip eden Evrensel gazetesi muhabiri Eylem Nazlıer de polis müdahalesine maruz kaldı.
Demokratik Modernite davasında ilk duruşma görüldü
Üç aylık düşünce dergisi Demokratik Modernite’nin 34. ve 35. sayılarında yer alan çeşitli yazılardaki ifadeler nedeniyle derginin Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ramazan Yurttaban hakkında “örgüt propagandası” suçlamasıyla açılan davanın ilk duruşması 29 Nisan günü İstanbul 30. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmaya, Yurttaban ve avukatları Özcan Kılıç ile Sercan Korkmaz katıldı. Yurttaban, suçlama konusu yapılan ifadelerin yazılardan bağlamından koparılarak alıntılandığını belirterek suçlamayı reddetti. İddianamenin yazılardan kelimeler ve cümlelerin cımbızlanması suretiyle hazırlandığını belirten avukat Kılıç, iddianamenin kabul edilmemesi gerektiğini söylerken avukat Korkmaz ise Basın Kanunu kapsamında zaman aşımı hususunun değerlendirilmesi gerektiğini, dergide yayımlanan yazıların tarihi dikkate alındığında yazıların zaman aşımına uğradığının açık olduğunu söyledi.
Savcı ise, derginin birçok sayısı hakkında dava açıldığını belirterek dosyanın halihazırda İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesinde bulunan bir başka dosya ile birleştirilmesi talebinde bulundu. Duruşma sonunda kararını açıklayan mahkeme, 27. Ağır Ceza Mahkemesindeki dosyanın mevcut dosya ile birleştirilmesi yönünde yazı yazılmasına karar verdi. Avukatların Ramazan Yurttaban’ın duruşmalardan vareste tutulma talebini kabul eden mahkeme duruşmayı 28 Eylül 2022 tarihine erteledi.
Gazeteci Özgür Boğatekin hakkında soruşturma başlatıldı
Adıyaman Gerger Fırat gazetesi Haber Müdürü Özgür Boğatekin hakkında, Mardin Valisi Mahmut Demirtaş’ı eleştirdiği 10 Nisan 2022 tarihli sosyal medya paylaşımı nedeniyle “kamu görevlisine hakaret” (TCK 125) suçlamasıyla soruşturma başlatıldı.
Adıyaman Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından resen başlatılan soruşturma kapsamında 25 Nisan günü Gerger Emniyet Amirliğine ifade veren Boğatekin, “Ben bir gazeteciyim ve güncel bir mesele üzerine değerlendirme yaptım” dedi. Boğatekin ifadesinin ardından serbest bırakıldı.
Gazeteci Fırat Fıstık’a açılan soruşturmada takipsizlik kararı verildi
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, Boğaziçi Üniversitesine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından atanan rektör Naci İnci hakkındaki haberleri nedeniyle gazeteci Fırat Fıstık hakkında “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirmek veya yaymak” ve “iftira” suçlamalarıyla yürüttüğü soruşturmasında takipsizlik kararı verdi.
Başsavcılığın takipsizlik kararında “İnternet haberi içeriğinde yer verilen ‘şikâyet dilekçesinde’ müştekinin kişisel bilgi verilerinin blur efekti kullanılarak gizlendiği ve soruşturmayla ilgili yapılan haberin TCK düzenlemeleri doğrultusunda haber verme sınırları içinde kaldığı anlaşılmıştır” denildi.
Fırat Fıstık, Gerçek Gündem’de 6 Ekim 2021 tarihinde yayımlanan haberinde İnci’nin, kendisinin rektör olarak atanmasına karşı üniversitede düzenlenen protestolara katılan öğrencileri Emniyete bildirmesine belgeleriyle yer vermişti. İnci'nin şikâyet dilekçesine de yer verilen haberde, gözaltına alınan öğrencilerden ikisinin Naci İnci’nin yaptığı şikâyet üzerine tutuklandığı ortaya çıkmıştı. İstanbul 8. Sulh Ceza Hâkimliğinin kararıyla habere erişim engeli getirilmiş, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı da 13 Ekim 2021 tarihinde Fıstık hakkında soruşturma başlatmıştı.
Yazar Eşber Yağmurdereli beraat etti
Yazar ve avukat Eşber Yağmurdereli’nin, “terör örgütü propagandası” (TMK 7/2) suçlamasıyla yargılandığı davanın karar duruşması 29 Nisan 2022 günü İstanbul 32. Ağır Ceza Mahkemesinde görüldü.
Duruşmada Yağmurdereli ve avukatları hazır bulundu. Önceki celse sunduğu mütalaasını tekrar eden savcı, Yağmurdereli’nin üzerine atılı suçtan cezalandırmasını talep etti.
Yağmurdereli’nin avukatı Taylan Tanay, müvekkilinin suçlamaya konu edilen konuşmalarının ifade özgürlüğü kapsamında kaldığını söyledi. Müvekkilinin etkinliklerde yaptığı konuşmaların sekiz yıl sonra dava konusu yapılmasını eleştiren Tanay, “Hukuksal değil siyasal saiklerle hareket edildiğini gösteriyor. Müvekkilin kişiliği, konumu, sözlerin söylendiği yer ve zaman birlikte değerlendirildiğinde beraat kararı verilmesini talep ediyoruz” dedi.
Son sözü sorulan Yağmurdereli, “50 yıl önce hukuk fakültesinden mezun olduktan sonra 25 yılı avukat 25 yılı sanık olarak insan hakları mücadelenin içerisinde bulundum. İfade hürriyeti cezalandırılamaz” diyerek beraatını istedi.
Yapılan yargılama ve toplanan deliller ışığında atılı suçun unsurlarının oluşmadığına karar veren mahkeme, Yağmurdereli’nin beraatına hükmetti.
Yağmurdereli, 2013 yılında Paris ve 2015 yılında Van’da düzenlenen etkinliklerde yaptığı konuşmalar nedeniyle yargılanıyordu.
En az 54 gazeteci ve medya çalışanı cezaevinde
Gazeteci İbrahim Haskoloğlu’nun dokuz günlük tutukluluğun ardından tahliye edilmesiyle nedeniyle güncellenen listemize göre 29 Nisan 2022 tarihi itibarıyla Türkiye’de en az 54 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan erişilebilir.