Türkiye’de ifade özgürlüğüne yönelik baskının öncelikli hedefi gazeteciler ve akademisyenler. Yüzlerce gazeteci ve akademisyen hakkında soruşturma açıldı, birçoğu tutuklandı. Bu site ifade özgürlüğünü kullandığı için soruşturma ve kovuşturmaya uğrayanlar hakkındaki yasal süreci takip etmektedir.
Cumhuriyet gazetesi muhabiri Canan Coşkun’a hapis cezası verildi; eski Radikal muhabiri Mustafa Gökkılıç tutuklandı; Zaman yazarı Ali Ünal hakkında ağırlaştırılmış müebbet talep edildi
Türkiye’de 15 Temmuz 2016 tarihinde yaşanan başarısız darbe girişiminin ardından ilân edilen Olağanüstü Hâl (OHÂL) uygulaması 19 Temmuz 2018 itibariyle sona erdi. Ancak iki yıllık OHÂL uygulamasının basın ve ifade özgürlüğü üzerindeki etkileri sona ermedi.
P24 basına ve ifade özgürlüğüne yönelik ihlâlleri açık kaynaklardan derlenen bilgiler ışığında kayıt altına alma hedefiyle, son iki yıl zarfında, toplam 166 “Olağanüstü Hâl’de Gazeteciler’’ raporu yayınladı. Bu raporlarımızı, OHÂL’in sona ermesinin ardından “Türkiye’de Basın ve İfade Özgürlüğü” başlığıyla devam ettiriyoruz.
Eski Radikal muhabiri Mustafa Gökkılıç tutuklandı
Bir haftadır gözaltında bulunan eski Radikal gazetesi muhabiri Mustafa Gökkılıç, 19 Temmuz günü sevk edildiği Nöbetçi Sulh Ceza Hâkimliğince tutuklandı.
Gökkılıç, İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı Terör ve Örgütlü Suçlar Bürosu’nca, 7 Şubat 2012’de MİT müsteşarı ve bazı MİT görevlilerinin ifadeye çağrılmasıyla ilgili başlatılan soruşturma kapsamında hakkında çıkarılan gözaltı kararı nedeniyle 12 Temmuz günü İstanbul’da gözaltına alınmıştı.
Soruşturma kapsamında aralarında Fethullah Gülen’in de bulunduğu 24 kişi hakkında gözaltı kararı çıkarılmış, Gökkılıç ile birlikte beş şüpheli daha eşzamanlı operasyonla gözaltına alınmıştı.
BirGün muhabiri Zeynep Kuray gözaltına alındı
Suruç’ta 2015 yılında IŞİD tarafından gerçekleştirilen intihar saldırısında hayatını kaybedenleri anmak amacıyla 20 Temmuz günü Kadıköy’de düzenlenen anma etkinliğine polis müdahale etti. Müdahale sırasında aralarında BirGün gazetesi muhabiri Zeynep Kuray’ın da bulunduğu çok sayıda kişinin gözaltına alındığı öğrenildi.
Cumhuriyet muhabiri Canan Coşkun’a hapis cezası
Cumhuriyet gazetesi adliye muhabiri Canan Coşkun, “Nuriye ve Semih’in 14 avukatı tutuklandı” başlıklı haberi nedeniyle yargılandığı davanın 19 Temmuz günü görülen karar duruşmasında iki yıl üç ay hapis cezasına çarptırıldı. Mahkeme, üst sınıra yakın verdiği cezada indirim ya da erteleme yoluna gitmedi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan ulaşılabilir.
Evrensel çizeri ve editörüne Paradise Papers karikatürü nedeniyle dava
Evrensel gazetesi çizeri Sefer Selvi ve gazetenin eski Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Çağrı Sarı’ya, eski Başbakan Binali Yıldırım tarafından Selvi’nin çizdiği bir karikatür nedeniyle 40.000 TL manevi tazminat istemiyle dava açıldı.
Yıldırım’ın “Çocuklarımı devletle iş yapmaktan uzak tuttum” sözleri karikatüre yansıtıldığı için “kişilik haklarına saldırı” gerekçesiyle açılan davanın görülmesine 19 Temmuz’da İstanbul Anadolu 29. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde başlandı.
P24 tarafından izlenen duruşmaya Selvi ve Sarı katılmazken, Evrensel gazetesi avukatı Devrim Avcı, şikayet konusu karikatürün eleştiri ve mizah niteliğinde olması nedeniyle davanın reddini talep etti. Mahkeme talebi reddederken, davanın bir sonraki duruşmasının 8 Kasım 2018 tarihinde görülmesine karar verdi.
Zaman yazarı Ali Ünal hakkında ağırlaştırılmış müebbet talebi
Kapatılan Zaman gazetesinin eski yazarlarından Ali Ünal’ın tutuklu yargılandığı "darbe" davasının dördüncü duruşması 18 Temmuz günü Uşak 2. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görüldü.
Yeni Akit yazarı Nurettin Veren’in tanık olarak ifade verdiği duruşmada esas hakkında mütalaasını sunan savcı, Ali Ünal hakkında Türk Ceza Kanununun 309 ve 39. maddeleri gereğince ağırlaştırılmış müebbet ve ek hapis cezası talep etti.
Savcı ayrıca dava kapsamında 2016 yılının Ağustos ayından bu yana tutuklu bulunan Ünal’ın tutukluluğunun devamını talep etti.
Duruşma sonunda ara kararını açıklayan mahkeme Ünal’ın tutukluluk hâlinin devamına hükmederken, davayı 5 Eylül 2018 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili ayrıntılı habere bu bağlantıdan ulaşılabilir.
Dündar, Gül ve Berberoğlu’nun yargılandığı MİT TIR’ları davası Ekim ayına ertelendi
Adana’da durdurulan MİT TIR’larına ilişkin haber ve fotoğrafların Cumhuriyet gazetesinde yayımlanması gerekçesiyle gazetenin eski Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara temsilcisi Erdem Gül’ün, tutuklu CHP Milletvekili Enis Berberoğlu ile birlikte “örgütün hiyerarşik yapısına dahil olmaksızın örgüte bilerek ve isteyerek yardım etmek” suçlamasıyla yargılandıkları davaya 18 Temmuz günü devam edildi.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde kapalı olarak görülen yedinci duruşmada Erdem Gül ve avukatları Bülent Utku ve Fikret İlkiz hazır bulunurken, Maltepe Cezaevi’nde tutuklu bulunan Berberoğlu duruşmaya SEGBİS aracılığıyla katıldı. Berberoğlu’nu avukatları Yiğit Acar ve Zeynel Öztürk temsil etti.
Milletvekili seçilen Berberoğlu'nun avukatları duruşmada müvekkilleri yönünden davanın durmasını talep etti. Berberoğlu yönünden davanın durması talebini bir sonraki duruşmada değerlendirmeyi kararlaştıran heyet, Dündar ve Gül’ün avukatlarına esas hakkındaki savunmaların hazırlanması için süre verilmesine karar vererek duruşmayı 10 Ekim 2018 tarihine erteledi.
Erdem Gül yeniden görülen MİT TIR’ları davasında beraat etti
Cumhuriyet’in Ankara temsilcisi Gül, Yargıtay 16. Ceza Dairesi’nin bozma kararı sonucunda yeniden görülen MİT TIR’ları davasında hakkındaki suçlamadan beraat etti.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın 6 Mayıs 2016 tarihindeki karar duruşmasında Gül, “devletin gizli kalması gereken bilgilerini açıklama” suçundan 5 yıl, Dündar ise aynı suçlamayla 5 yıl 10 ay hapis cezasına çarptırılmıştı. Bu davanın temyiz incelemesini Mart ayında tamamlayan Yargıtay, Gül’ün beraat etmesi, Dündar hakkında ise “casusluk” suçundan hüküm kurulması gerektiğini belirterek dosyayı yargılamayı yapan mahkemeye geri göndermişti.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi, yeniden görülen davanın ilk duruşmasında Gül’ün dosyasının ayrılmasına karar vermişti. Davanın 16 Temmuz günü görülen ikinci duruşmasında Gül ve avukatları Bülent Utku, Tora Pekin ve Fikret İlkiz hazır bulundu.
Duruşmada mütalaasını açıklayan savcı, Gül'ün 12 Haziran 2015 tarihli “Jandarma var dedi” haberinin, Dündar’ın 29 Mayıs 2015 tarihli haberinin ardından devlet sırrı vasfını kaybettiğini belirterek, suçun unsurlarının oluşmadığını ifade etti.
Savcı, Gül hakkındaki davanın Basın Kanunu çerçevesinde dava açılması için öngörülen 4 aylık süreden sonra açıldığını da ifade ederek, Gül’ün beraatini talep etti. Savcının mütalaasının ardından mahkeme dosyayı karara bağlayarak, Gül’ün beraatine karar verdi.
Tutuklu gazeteci İdris Yılmaz’a 1 yıl 3 ay hapis cezası verildi
Tutuklu gazeteci İdris Yılmaz’ın, Van’ın Erciş ilçesinde korucuların bir çocuğa şiddet uyguladığı görüntüleri haberleştirdiği gerekçesiyle “basın yoluyla iftira” iddiasıyla yargılandığı davanın karar duruşması 17 Temmuz günü görüldü.
Erciş 1. Asliye Ceza Mahkemesi’nde görülen davanın dördüncü duruşmasına Yılmaz tutuklu bulunduğu Elazığ 1 Nolu Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi’nden SEGBİS aracılığıyla katıldı.
Duruşmada savunmasını sunan Yılmaz, bir gazeteci olarak kamu yararına görev yaptığını, suç unsuru olarak sunulan haberine konu olan kamu görevlilerinin görevlerini kötüye kullandıklarını ifade etti. Haberin videosu ve kaynağı bulunduğunu ve haberin görgü tanıklarının beyanları doğrultusunda yapıldığını belirten Yılmaz, beraatini talep etti.
Duruşmanın sounda hükmünü açıklayan mahkeme, Yılmaz’a savcının mütalaası doğrultusunda “basın yoluyla iftira ve hakaret” gerekçesiyle 1 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırdı.
ETHA muhabiri Cuştan’a tahliye, editör Temel’in tutukluluğuna devam
Etkin Haber Ajansı’nın (ETHA) Ekim 2017’de tutuklanan editörü İsminaz Temel ve muhabiri Havva Cuştan’ın da aralarında bulunduğu 23 sanıklı davanın görülmesine 16 Temmuz günü başlandı.
İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen davada 13’ü tutuklu olmak üzere 23 kişi “silahlı terör örgütüne üyelik” ve “örgüt propagandası” iddialarıyla yargılanıyor.
İki gün süren duruşmanın sonunda mahkeme, aralarında Cuştan’ın da bulunduğu beş sanığın adli kontrolle tahliyesine hükmederken, Temel’in de aralarında bulunduğu diğer sekiz sanığın tutukluluk hallerinin devamına karar verdi. Mahkeme, davayı 29 Kasım 2018 tarihine erteledi.
P24 tarafından izlenen duruşma ile ilgili habere bu bağlantıdan ulaşılabilir.
Cumhuriyet’in “Paradise Papers” haberlerine açılan tazminat davası ertelendi
Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan “Paradise Papers” konulu iki haberde “kişilik haklarına saldırıda bulunulduğu” gerekçesiyle eski Başbakan Binali Yıldırım ve iki oğlu tarafından gazetenin finans editörü Pelin Ünker ve imtiyaz sahibi Orhan Erinç hakkında açılan manevi tazminat davasının görülmesine 17 Temmuz günü devam edildi.
Anadolu 24. Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülen ve P24 tarafından izlenen duruşmada Ünker ve avukatı Abbas Yalçın ile Yıldırım ve oğullarının avukatı Tuba Kılıç hazır bulundu.
Ünker ve Erinç’in avukatı Yalçın, tüm suçlamalara ilişkin beyanlarını yazılı olarak bildireceklerini belirtti. Mahkeme bir sonraki duruşmanın 6 Eylül 2018 tarihinde görülmesine karar vererek davayı erteledi.
Özgür Gündem nöbetçi yayın yönetmenleri davası ertelendi
Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile kapatılan Özgür Gündem gazetesinin nöbetçi eş genel yayın yönetmenliği kampanyasına katılan gazeteciler ile gazetenin eski Eş Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Aykol’un yargılandığı davanın görülmesine 16 Temmuz günü devam edildi.
İstanbul 14. Ağır Ceza Mahkemesi’nce görülen davada Aykol’un yanı sıra Ertuğrul Mavioğlu, Celal Başlangıç, İhsan Çaralan, Fehim Işık, Öncü Akgül, DİSK Basın-İş Genel Başkanı Faruk Eren, 78’liler Girişimi’nden Celalettin Can ve yazarlar Ömer Ağın, Veysel Kemer, Dilşah Karakaya, Yüksel Oğuz ve Mehmet Şirin Taşdemir “örgüt propagandası” suçlamasıyla yargılanıyor.
P24 tarafından izlenen duruşmaya sanıkların hiçbiri katılmazken, duruşmada hazır bulunan sanık avukatları soruşturmanın genişletilmesi talebinde ve Anayasaya aykırılık itirazında bulundu.
Avukatların taleplerini ve itirazlarını reddeden mahkeme, bir kısım sanıkların esas hakkındaki mütalaaya karşı savunmalarını hazırlamaları için davayı 10 Ekim 2018 tarihine erteledi.
Mezopotamya Ajansı muhabiri kısa süreli gözaltına alındı
Mezopotamya Ajansı muhabiri Hacı Söylemez, 16 Temmuz günü haber takibi için gittiği İzmir Adli Tıp Kurumu önünde gözaltına alındı. Polisin Söylemez’in yanına giderek Genel Bilgi Taraması yaptığı, Söylemez’in telefonunu inceledikten sonra gözaltına aldığı öğrenilmişti. Söylemez, aynı gün içinde serbest bırakıldı.
Geride kalan haftanın diğer ifade özgürlüğü davaları
Cezaevindeki gazeteciler ve medya çalışanları listesi
Havva Cuştan’ın tahliyesi, Mustafa Gökkılıç’ın ise tutuklanması sonrasında, 20 Temmuz 2018 itibariyle Türkiye’de en az 178 gazeteci ve medya çalışanı tutuklu veya hükümlü olarak cezaevinde bulunuyor.
Ayrıntılı listeye bu bağlantıdan ulaşılabilir.