Mustafa Kemal Güngör

Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu üyelerinden olan avukat Mustafa Kemal Güngör 31 Ekim 2016 tarihinde Cumhuriyet gazetesinin yazar ve yöneticilerine yönelik bir soruşturma kapsamında İstanbul’da gözaltına alındı.

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı’ndan aynı gün yapılan açıklamada, aralarında Güngör’ün de bulunduğu çok sayıda Cumhuriyet yazar ve yöneticisinin gözaltına alınmasına sebep olan soruşturmanın Cumhuriyet Vakfı yöneticileri hakkında “PKK/KCK ve FETÖ/PDY terör örgütlerine müzahir olduklarına, yönetim kurulu toplantısında alınan vakıf üyeliğine seçim kararının usulsüz olduğuna ve 15 Temmuz darbe girişiminden kısa bir süre öncesinde darbeyi meşrulaştırıcı yayınlar yapıldığına dair iddia ve tespitler üzerine PKK/KCK ve FETÖ/PDY terör örgütlerine üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek suçlarından” başlatıldığı bildirildi. Soruşturmaya gizlilik getirildi.

Güngör ve soruşturma kapsamında gözaltına alınan diğer yazar ve yöneticiler savcılıktaki sorgularının ardından tutuklanma talebiyle İstanbul 9. Sulh Ceza Hâkimliği’ne sevk edildiler. Sevk yazısında, Cumhuriyet gazetesinin son üç yıl boyunca “manipülasyonla gerçeği perdeleyip, terör örgütleri FETÖ/PDY ve PKK/KCK'nın amacına uygun hareket ederek, iç kargaşa çıkartmaya ve ülkeyi yönetilemez hale getirmeye yönelik haberlere imza attığı” öne sürüldü.

Güngör ve aynı soruşturma kapsamında gözaltında bulunan sekiz diğer kişi, 5 Kasım 2011 tarihinde İstanbul 9. Sulh Ceza Hâkimliği tarafından “terör örgütü üyesi olmaksızın örgüt adına faaliyette bulunma” suçlamasıyla tutuklandı.

Daha sonra hazırlanan iddianamede Güngör hakkında, “silahlı terör örgütüne üye olamamakla birlikte örgüte yardım etme” ve “hizmet nedeniyle görevi kötüye kullanma” suçlarından 9,5 yıldan 29 yıla kadar hapis cezası talep edildi.

Hakkındaki suçlamalara delil olarak ise Güngör’ün resmî olarak “FETÖ/PDY silahlı terör örgütü” olarak adlandırılan ve 15 Temmuz 2016 darbe girişiminin ardında olmakla suçlanan Fethullah Gülen grubunun gizli mesajlaşma programı olduğu söylenen ByLock kullanıcısı dört kişi ve Gülen grubuyla ilişkileri dolayısıyla terör soruşturmasına uğrayan bir kişiyle iletişim kaydının olması gösterildi.

Savcılık, Güngör’ün 2013’ten sonra yönetime gelen ve Cumhuriyet gazetesinin “yayın politikasında radikal bir değişiklik” yapmakla suçlanan diğer şahıslarla birlikte hareket ettiğini ve Cumhuriyet gazetesinin yayın politikasından hukuken sorumlu olduğunu iddia etti.

Vakıf Yönetim Kurulu üyeliği ile ilgili olarak ise Güngör’e “borca batık şirkete karşılıksız borç verilmesi” ve bir gayrimenkul satışı dolayısıyla şirketin zarara uğratılması suçlamaları yöneltildi. Bu suçlamalarla alakalı olarak Güngör hakkında 2 yıldan 14 yıla kadar hapis istendi.

Cumhuriyet gazeteci ve yöneticileri hakkında hazırlanan iddianamenin tam metnine bu bağlantıdan erişilebilir. 

Güngör ve diğer Cumhuriyet yazar ve yöneticileri hakkında hem Anayasa Mahkemesi’ne hem de Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvuru yapıldı. Nisan ayında yargılanan 10 Cumhuriyet yazar ve yöneticisi adına başvuru yapan avukatlara gönderilen bildirimde AİHM, başvurunun hükümete tebliğ edildiğini ve hükümetten, başvuruya konu edilen insan hakları ihlalleri iddialarıyla ilgili olarak sorulan bir dizi soruya 2 Ekim’e kadar cevap vermesinin istendiğini belirtti.

Güngör ve iddianamede sanık olarak geçen 11’i tutuklu toplam 19 kişinin yargılanmasına 24 Temmuz günü İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlandı.

25 Temmuz günü savunmasını yapan Güngör, "Bu soruşturmayı açanlar ve dava olarak mahkemenin önüne getirenler, Cumhuriyet’in ve yöneticilerinin herhangi bir terör örgütüne yardım etmeyeceğini zaten biliyorlar. Görünen o ki baştan karar vermişler bizi suçlamaya, tutuklamaya, hakkımızda dava açmaya, bize eziyet etmeye," diye konuştu.

Soruşturmayı yürüten savcı Murat İnam hakkında bir kez ağırlaştırılmış müebbet, bir kez müebbet hapis cezası talep edildiğini hatırlatan Güngör, "Kendisi zorda ve darda olan bu savcı, özel olarak Cumhuriyet Gazetesi soruşturmasında görevlendiriliyor. Kendisi adeta rehin konumunda. Bizi FETÖ’ye yardım etmekle suçluyor ve bizler 9 aydır tutukluyuz. Komik değil mi?" dedi.

Güngör'ün mahkemede yaptığı savunmanın tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Beş gün süren duruşma sonunda 28 Temmuz'da ara kararını açıklayan mahkeme aralarında Güngör'ün de bulunduğu yedi tutuklu sanığın tahliyesine karar verdi.

Güngör'ün tutuksuz olarak yargılandığı davanın ikinci duruşması 11 Eylül’de Silivri cezaevi yerleşkesindeki duruşma salonunda görüldü. Tahliye kararı çıkmayan duruşmayla ilgili habere buradan ulaşılabilir.

Davada üçüncü duruşma ise 25 Eylül günü Çağlayan’da görüldü. Üç tanığın dinlendiği duruşmanın sonunda Cumhuriyet köşe yazarı Kadri Gürsel tahliye edildi.

Davanın 31 Ekim'de görülen dördüncü duruşmasında adlî bilişim uzmanı Tuncay Beşikçi ByLock kullanımıyla ilgili ifade verdi. Duruşmada mahkemeye soruşturma savcısınca gönderilen yeni bir belge sanık avukatlarının itirazına rağmen sunulurken yine tahliye kararı çıkmadı.

Davanın 25 ve 26 Aralık'ta görülmesi planlanan duruşması ise tutuklu sanıklardan Ahmet Şık'ın savunmasının "siyasi" olduğu gerekçesiyle kesilip Şık'ın salon dışına çıkarılmasıyla beklenenden kısa bir sürede sona erdi. Duruşmanın ilk günü mahkeme başkanının Şık'ı "duruşma düzenini bozma" gerekçesiyle salon dışına çıkarttırmasının ardından Cumhuriyet avukatları reddi hâkim talebinde bulundu. Mahkeme heyeti bunun üzerine duruşmada dinlenmesi beklenen iki tanığın dinlenmesinin mümkün olmayacağına karar verdi ve ara karara geçildi. Mahkeme ara kararında tüm tutuklu sanıkların tutukluluk hallerinin ve diğer sanıklara uygulanan adlî kontrol tedbirlerinin devam etmesine hükmederken, davayı 9 Mart 2018 tarihine erteledi.

Davanın 9 Mart’ta Silivri'de görülen altıncı duruşmasında mahkeme tutuklu üç gazeteci sanıktan Genel Yayın Yönetmeni Murat Sabuncu ve muhabir Ahmet Şık’ın tahliyesine karar verirken, İcra Kurulu Başkanı Akın Atalay’ın tutukluluk hâlinin devamına hükmetti.

İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi ara kararında dava dosyasının esas hakkında mütalaa için savcıya gönderileceğini açıkladı ve bir sonraki duruşmanın 16 Mart’ta yine Silivri'de görülmesini kararlaştırdı.

Cumhuriyet davasının 16 Mart’ta görülen yedinci duruşmasında mütalaasını açıklayan savcı, Mustafa Kemal Güngör dahil 13 Cumhuriyet gazetesi çalışanı hakkında “örgüte üye olmamakla birlikte örgüte yardım" suçundan 7,5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası talep etti.

Mahkeme, esas hakkında mütalaaya karşı savunmaların alınacağı bir sonraki duruşmanın 24-27 Nisan tarihleri arasında dört gün boyunca Silivri’de görülmesini kararlaştırdı.

Davanın 25 Nisan günü sona eren karar duruşmasında mahkeme 14 gazete çalışan ve yöneticisine 8 yıl 1 ay 15 güne varan hapis cezaları verdi.

Davayı gören İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi, Cumhuriyet Vakfı Yönetim Kurulu Üyesi Mustafa Kemal Güngör'e “terör örgütüne yardım” suçlamasıyla 3 yıl 9 ay hapis cezası verilmesine hükmetti. Mahkeme tüm sanıkların “görev nedeniyle güveni kötüye kullanmak” suçlamasından beraatlerine karar verirken, mahkûmiyet alan tüm tutuksuz sanıklara adlî kontrol uygulanmasına karar verdi.

Davada haklarında yakalama kararı bulunan Can Dündar ve İlhan Tanır’ın dosyalarının ise ayrılmasına karar verildi.

İstinaf mahkemesi kararı 

İstinaf mahkemesi olarak görev yapan İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi, 18 Şubat 2019 tarihinde ilk derece mahkemesinin kararını onadı.

Mahkeme, İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’nin kararında “usule ve esasa ilişkin herhangi bir hukuka aykırılığın bulunmadığı, delillerde ve işlemlerde herhangi bir eksiklik olmadığı, ispat bakımından değerlendirmenin yerinde olduğu” gerekçesiyle istinaf başvurularının reddine karar verdi.

Kararın tam metnine bu bağlantıdan ulaşılabilir.

Karar, beş yılın altında hapis cezasına çarptırılan Mustafa Kemal Güngör, Kadri Gürsel, Bülent Utku, Güray Öz, Musa Kart, Hakan Kara, Önder Çelik ve Emre İper’in cezalarının kesinleştiği anlamına geliyor.

Beş yılın üzerinde hapis cezalarına çarptırılan Ahmet Şık, Akın Atalay, Aydın Engin, Hikmet Çetinkaya, Murat Sabuncu ve Orhan Erinç yönünden ise kararın Yargıtay’da temyiz yolu açık bulunuyor.

Mustafa Kemal Güngör, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Ceza Dairesi’nin (istinaf mahkemesi) kararı onamasının ardından cezasının infazının tamamlanması için 25 Nisan 2019 günü yeniden cezaevine girdi.

Anayasa Mahkemesi başvurusu

Aralarında Mustafa Kemal Güngör'ün de bulunduğu altı eski Cumhuriyet gazetesi çalışanının (Önder Çelik, Bülent Utku, Mustafa Kemal Güngör, Hakan Kara, Güray Öz, Musa Kart) başvurusunu 2 Mayıs 2019 günü karara bağlayan Anayasa Mahkemesi, başvurucuların kişi hürriyeti ve güvenliği hakkı ile ifade ve basın özgürlüklerinin ihlâl edilmediğine hükmetti.

Genel Kurul kararında, "Suçlamaya konu yazı, haber ve sosyal medya mesajlarında kullanılan dil, yayımlandıkları tarihlerde toplumda algılanışı ve insanlar üzerindeki etkisi, yazıların bağlamıyla birlikte dikkate alındığında soruşturma makamlarının başvurucuların suç işlediğine dair kuvvetli belirti bulunduğu yönündeki değerlendirmesinin keyfî ve temelsiz olduğu söylenemez" denildi.

Kararın tam metnine bu bağlantıdan erişilebilir.

Yargıtay kararıyla tahliye 

Cezası beş yılın üzerinde olan eski Cumhuriyet çalışanlarının temyiz isteğini 12 Eylül 2019 günü karara bağlayan Yargıtay 16. Ceza Dairesi, davada verilen mahkûmiyet kararlarını bozdu.

Daire, bozma kararının aynı suçtan yargılanan ancak mahkûmiyet hükümleri istinaf mahkemesinde kesinleşen Mustafa Kemal Güngör, Musa Kart, Güray Öz, Bülent Utku, Önder Çelik ve Hakan Kara’ya da sirayet ettirilmesine hükmetti. Daire, Ceza Muhakemesi Kanunu'nun “Hükmün bozulmasının temyiz isteminde bulunmamış diğer sanıklara da uygulanacağı”nı düzenleyen 306. maddesi gereğince mahkûmiyet hükmünün kesinleşip infaza başlanmış olması nedeniyle ileride bir hak kaybına sebebiyet vermemek açısından bu kişilerin cezalarının infazının durdurulmasına karar verdi. Yargıtay’ın kararından sonra Mustafa Kemal Güngör, Musa Kart, Hakan Kara, Güray Öz ve Önder Çelik 12 Eylül 2019 günü tutuklu bulundukları Kandıra F Tipi Kapalı Cezaevi’nden tahliye edildi. Daire, sanıklar Mustafa Kemal Güngör, Musa Kart, Hakan Kara, Güray Öz, Önder Çelik ve Bülent Utku hakkında yurtdışına çıkış yasağı uygulanmasına hükmetti. 

Karar, gerekçesi yazıldıktan sonra yeniden İstanbul 27. Ağır Ceza Mahkemesi’ne gidecek.